1. Ekuma Yave ke kututezanesanga ye akaka ko?

YAVE ke zolanga ko vo wantu awonso bakala mpila mosi. Tumonanga e ziku kia diambu diadi kadi wasema e nti mia mpila mu mpila, bulu ya mpila mu mpila yo wantu. Ke muntu ko una betela yo nkwandi. Muna kuma kiaki, Yave kesinga kutezanesa ko yo wantu ankaka. Ofimpanga o ntim’aku ye ozeye kiwuntu kiaku kiakati. (1 Sam. 16:7) Ozeye mpe mana olendanga vanga, mana kulendanga vanga ko ye mpila wasansukila. Ke kulombanga ko vo wavanga mana kulendi vanga ko. Muna kuma kiaki, tuzolele tanginina Yave muna kuyibadikilanga wauna kekutubadikilanga. Avo tuvangidi wo ‘tuyindula kaka mu mpila yambote,’ i sia vo, ke tukuyibadikila ko vo tusundidi akaka ngatu kuyimwena vo ke tuna mfunu ko.—Roma 12:3.

2. Ekuma ke dinina diambote ko mu kuyitezanesanga ye akaka?

² Dialudi vo, tulenda longoka mayingi muna mbandu ambote ya mpangi zeto. Kasikil’owu, nanga tuzeye mpangi mosi ona osalanga kwayingi muna salu kia umbangi. (Ayib. 13:7) E mbandu andi ambote ilenda kutusadisa mu wokesa e salu kieto kia umbangi. (Fili. 3:17) Kansi, vena ye nswaswani vana vena tanginina o muntu ye kuyitezanesa yo muntu. Ndiona okuyitezanesanga ye akaka olenda kituka nkwa kimpala, kendalala yovo kuyibadikila vo kena mfunu ko. Nze una twalongokele muna longi diaviokele, ovava sunda mpangi zeto muna nkutakani dilenda fwasa e ngwizani eto yo Yave. Muna kuma kiaki, kuna zola kwawonso Yave okutulukisanga vo: “Yambula konso muntu kafimpa mavangu mandi, ozevo okala ye kuma kia yangalala, ke mu kuyitezanesa ye ankaka ko.”—Ngal. 6:4.

3. Yamu nkia tezo onungunukini kala muna mwanda?

³ Yave ozolele vo wayangalelanga o lunungunuku lwaku muna  nkutakani. Kasikil’owu, avo wavubwa nzengo zambote wabaka. Kansi, ngeye kibeni wabaka e nzengo zazi mu kuma kia zola kwaku muna Nzambi. Yindula una onungunukini kala tuka wavubilwa. Kasikil’owu, nga omonanga vo o zola kwaku muna longi dia ngeye kibeni ye muna ntangilu aku a Bibila kuwokele? Owau nga omonanga vo e sambu yaku se yasikididi ye ya nsi a ntima? (Nku. 141:2) Owau nga kumonanga diaka wonga ko muna salu kia umbangi ye otoma sadilanga e salanganu yeto ya longela? Avo wasompa, nga omonanga una Yave kasadisidi mu kituka yakala, nkento, se yovo ngudi ambote? Avo nsobani ovangidi muna mambu mama tuyikidi, olenda yangalela lunungunuku lwaku.

4. Nkia mambu tulongoka mu longi diadi?

⁴ Tulenda sadisa akaka kimana bayangalelanga o lunungunuku lwau muna mwanda. Tulenda mpe kubasadisa bavenga e fu kia kuyitezanesanga ye akaka. Mu longi diadi, tumona una mase balenda sadisila wan’au, una akazi balenda sadisila muntu yo nkwandi ye una akuluntu balenda sadisila ampangi muna nkutakani. I bosi, tuvovela una e nkanikinu mia Bibila milenda kutusadisila mu sikidisa makani tulenda lungisa.

5. Landila e sono kia Efeso 6:4, adieyi mase ke bafwete vanga ko?

⁵ Mase bafwete kebanga mu lembi tezanesa mwana mosi ye wankaka yovo komekena o mwana mu vanga e diambu ke dina mu tezo kiandi ko. E fu kiaki kilenda kendeleka o mwana. (Tanga Efeso 6:4.) Mpangi ankento Sachiko * wavova vo: “Alongi ame a sikola bavingilanga vo yasunda akwame awonso muna kalasi. O ngudi ame mpe wavingilanga vo yasunda akwame kuna sikola kimana yasila umbangi kwa alongi ame ye kwa se diame ona kakala Mbangi a Yave ko. Muna vova e ludi, o ngudi ame wazolanga vo yabaka muna yizame yawonso, kansi kialendanga wo vanga ko. Kana una vo se kolo yafokola e sikola, yamu wau ikukiyuvulanga kana vo ivananga kina kisundidi o wete kwa Yave.”

6. Adieyi mase balenda longoka muna sono kia Nkunga 131:1, 2?

⁶ Mase balenda longoka diambu diamfunu muna sono kia Nkunga 131:1, 2. (Tanga.) Davidi wa Ntinu wavova vo ‘kavavanga mambu manene ko’ ngatu vanga mambu mana ke makala mu tezo kiandi ko. Wau vo Davidi  nlembami kakala ye wazayanga e tezo kiandi, ediadi diansadisa mu “vuvika o moyo andi.” Adieyi mase balenda longoka muna mvovo mia Davidi? Mase nukala alembami yo zayanga e tezo kieno kumosi ye tezo kia wan’eno. Nuzayanga mana wan’eno balenda vanga ye mana ke balendi vanga ko yo kubasadisa mu kuyisila e makani mana balenda lungisa. Muna mpila yayi, o wan’eno bekuyimwena vo mfunu bena. Mpangi ankento Marina, osungamenanga vo: “O ngudi ame kasidi kuntezanesa ko ye mpangi zame ngatu kuntezanesa yo wan’a mpangi zankaka muna nkutakani. Wandonga vo yeto awonso tuna ye ngangu yovo tukau twaswaswana ye konso muntu mu yeto mfunu mpe kena kwa Yave. Mu kuma kia lusadisu lwandi, kikuyitezanesanga ko ye akaka.”

7-8. Aweyi yakala kalenda songela o zitu kwa nkento andi?

⁷ O yakala una vo Nkristu kafwete songanga o zitu kwa nkento andi. (1 Pet. 3:7) Muna songa o zitu kwa muntu divavanga vo twazitisa o muntu ndioyo yo toma kunsia e sungididi. Kasikil’owu, yakala osonganga o zitu kwa nkento andi muna kumbadikilanga vo mfunu kikilu kena. Ke kunlombanga ko vo kavanga mana ke mena mu tezo kiandi ko. Ke kuntezanesanga ko ye akento akaka. Aweyi nkento kemona avo yakala diandi okuntezanesanga ye akento akaka? Tala e nona kia mpangi Rosa, o yakala diandi una vo ke Mbangi a Yave ko nkumbu miayingi okuntezanesanga ye akento akaka. Ediadi dikendelekanga kikilu mpangi Rosa. Wavova vo: “Ntangwa zawonso izolanga vo ampangi bansungamesanga vo mfunu ngina vana meso ma Yave.” E kiaki i kuma dinina o mfunu kwa yakala una vo Nkristu kasonganga o zitu kwa nkento andi. Kadi ozeye wo vo ovanga wo disiamisa e ngwizani andi yo nkento andi kumosi yo Yave. *

⁸ O yakala osonganga o zitu kwa nkento andi, mbote kaka kenkumvovelanga kwa wantu akaka, okunzayisanga vo zola kenkuzolanga ye okunsanisinanga. (Nga. 31:28) I diau kavanga o nkaz’a mpangi Katerina ona tuyikidi muna longi diaviokele muna kunsadisa kakatula e ngindu za sia vo kena mfunu ko. Vava mpangi Katerina kakala nleke, o ngudi andi wantezanesanga ye ndumbelele zankaka kumosi ye akundi andi. Muna kuma kiaki, mpangi Katerina wayantika kuyitezanesa ye akaka kana nkutu vava kakituka Mbangi a Yave. Kansi, o yakala diandi una vo Nkristu, wansadisa mu sunda e fu kiaki yo yantika kuyibadikila mu mpila yambote. Mpangi Katerina wavova vo: “E yakala diame okunzolanga, okunsanisinanga muna mambu mambote ivanganga ye osambanga mu kuma kiame. Okunsungamesanga mpe e fu yambote ya Yave ye okunsadisanga mu katula e ngindu zabendomoka ikalanga zau.”

9-10. Aweyi akuluntu basadisila mpangi mosi wakala ye fu kia kuyitezanesa ye akaka?

⁹ Aweyi akuluntu balenda sadisila awana bekuyitezanesanga ye akaka? Tala e nona kia mpangi mosi ankento una ye nkumbu a Hanuni. Vava kakala kindende ke muntu ko wansanisinanga. Wavova vo: “Nkwa nsoni yakala, yayindulanga vo yingiana-ngiana yankaka yansunda muna ngangu. Vava yakala kindende i kolo yayantika kuyitezanesa ye akaka.” Kana nkutu vava kakituka Mbangi a Yave, mpangi Hanuni wakwamanana kuyitezanesa ye akaka. Muna kuma kiaki, wayimwenanga vo kakala mfunu ko muna nkutakani. Kansi, o unu osalanga se mviti a nzila ye kiese kiawonso. Nki kiansadisa mu soba e fu kiaki?

¹⁰ Mpangi Hanuni wavova vo watambula lusadisu  lwa akuluntu anzolwa. Bamvovesa vo mfunu kikilu kakala muna nkutakani ye bansanisina mu kuma kia mbandu andi ambote. Mpangi Hanuni wasoneka vo: “Ezak’e ntangwa akuluntu bandombanga muna kasakesa mpangi zamakento ana bavuanga o lusadisu o mfunu. E salu kiaki kiansadisa mu kuyimwena vo mfunu ngina. Isungamenanga vava akuluntu bamvutula matondo mu kuma kia lukasakeso yavananga kwa ndumbelele za nkutakani. I bosi, bantangila e sono kia 1 Tesalonika 1:2, 3. E sono kiaki kiatoma simba o ntim’ame. Mu kuma kia lusadisu yatambula kwa akuluntu awaya anzolwa, o unu ikuyimwenanga vo mfunu ngina muna nkubik’a Yave.”

11. Aweyi tulenda sadisila awana “bakosomoka ye alembami,” beyikwanga muna Yesaya 57:15?

¹¹ Tanga Yesaya 57:15. Yave otokananga kwayingi mu kuma kia awana “bakosomoka ye alembami.” Ke akuluntu kaka ko, kansi yeto awonso tulenda vanga e ngolo muna kasakesanga yo kumika e mpangi zazi zazolwa. Imosi muna mpila tulenda kubakasakesela i kubasonga vo mfunu tukubavuanga. Yave ozolele vo twasadisa mpangi zeto kimana bamona vo oyandi otoma zolanga mameme mandi. (Nga. 19:17) Vana ntandu, tulenda mpe sadisa mpangi zeto muna songanga lulembamu ye zayanga e tezo kieto. Ke tuzolele tunta e sungididi kwa yeto kibeni ko kadi ediadi dilenda fila akaka mu mona e kimpala. Kansi, tufwete sadilanga e ngangu ye zayi weto muna kasakesa muntu yo nkwandi.—1 Pet. 4:10, 11.

12. Ekuma alembami bazolanga kadila vamosi yo Yesu? (Tala e fwaniswa kia fukwa.)

¹² E mpila ina Yesu kakadilanga ye alandi andi ilenda kutusadisa mu zaya una tulenda kadilanga ye akaka. Yesu i muntu osundidi ona wazinga kala. Kana una vo i wau, Yesu “nlembami yo ntim’anleka” kakala. (Mat. 11:28-30) Ngangu ye zayi wayingi kakala wau, kansi kayisananga ko. Vava Yesu kalonganga, wasadilanga e mvovo mia leboka ye nona yasimbanga e ntima mia alembami. (Luka 10:21) Nswaswani ye afidi a nsambila a tandu kiandi, Yesu kasidi fila wantu ko mu yindula vo ke bena mfunu ko vana meso ma Nzambi. (Yoa. 6:37) Wazitisanga awana babadikilwanga vo asukami.

13. Aweyi Yesu kasongela ngemba yo zola muna mpila kakadilanga ye alongoki andi?

¹³ E ngemba yo zola kwa Yesu kwamonekanga muna mpila kakadilanga ye alongoki andi. Wazaya wo vo e ngangu ye mpil’a zingu kia konso muntu kiaswaswana. Kansi, wazaya wo mpe vo ke awonso ko balenda kala ye yiyekwa yau imosi yovo sala mu mpila imosi muna salu kia umbangi. Kana una vo i wau, Yesu watoma yangalelanga e ngolo konso muntu kavanganga. Yesu watoma bakulanga alandi andi, e ziku kia diambu diadi kiatoma moneka muna kingana kia talanta kata. Muna kingana kiaki, o mfumu wavana e salu kwa konso ntaudi “mun’owu ngolo zandi.” Mosi muna ntaudi wasala kwayingi yo baka nluta lutila o nkwandi. Kansi, o mfumu wasadila e mvovo miau mimosi muna sanisina yau awole: “Otomene sala, u ntaudi ambote ye kwikizi!”—Mat. 25:14-23.

14. Aweyi tulenda tanginina Yesu muna mpila tukadilanga ye akaka?

¹⁴ Yesu osonganga ngemba yo zola muna mpila kekadilanga yeto. Ozeye wo mpe vo e ngangu ye mpil’a zingu kieto kiaswaswana ye oyangalalanga vava tuvanganga mana tulenda muna salu kia Nzambi. Oyeto mpe tulenda tanginina Yesu muna mpila tukadilanga ye akaka. Dilenda kala vo ayingi muna mpangi zeto ke belendanga vanga mayingi ko nze mpangi zankaka. Kana una vo i wau, ke tulendi vova diambu ko dilenda kubafusulwisa e nsoni yovo kuyimwena vo ke bena mfunu ko. Tuzolele kubasanisina muna mana belendanga o vanga muna salu kia Yave.

15-16. Okuyisila makani ma mwanda aweyi diasadisila mpangi mosi ankento?

¹⁵ Okuyisila makani ma mwanda disadisanga e zingu kieto mu kala ye nsasa. Kansi, e nsabi i kuyisila makani mun’owu ngangu ye mpil’a zingu kieto, ke mu kuyitezanesa ye akaka ko. Okuyisila makani mana ke tulendi lungisa ko dilenda kutukendeleka yo kutuyoyesa. (Luka 14:28) Tala e nona kia mpangi ankento Midori una vo mviti a nzila.

¹⁶ Vava mpangi Midori kakala nleke, se diandi una vo ke Mbangi a Yave ko wamfusulwisanga e nsoni muna kuntezanesa ye abunzi andi ye akwandi a sikola. Mpangi Midori wavova vo: “Yakimwenanga vo kina mfunu ko.” Kansi, ekolo kakulanga mpangi Midori, wayantika kuyimwena vo mfunu kena. Wavova vo: “O tanga e Bibila lumbu yawonso diansadisa mu kala ye luvuvamu lwa ntima yo mona vo Yave zola kekunzolanga.” Vana ntandu, mpangi Midori wayisila makani kalenda lungisa ye wasambanga ye sikididi kiawonso kimana Yave kansadisa mu lungisa e makani mama. Ediadi diansadisa mu yangalela o lunungunuku lwandi muna mwanda.

17. Aweyi tulenda kwamanena ‘vangulukila muna nyindu’ mieto? Nkia nluta dikututwasila?

¹⁷ Ntangwa yayingi divavanga muna soba e mpila tukuyibadikilanga. E kiaki i kuma Yave kekutuvoveselanga vo: “Nukwamanana vanguluka muna nyindu mieno.” (Efe. 4:23, 24) Muna wo vanga tufwete sambanga, longokanga e Diambu dia Nzambi yo badika mana tulongokanga. Ozevo, vanganga e ngolo muna lungisa e mambu mama ye ntangwa zawonso lombanga nkuma kwa Yave. O mwand’avelela ukusadisa muna sunda konso ngindu zabendomoka una zau za kuyitezanesa ye akaka. Avo oyantikidi yima e fu kia kiampala ye loko muna  ntim’aku, Yave okusadisa muna bakula e diambu diadi yo kusadisa mu vanga e nsobani vana vau.

18. Aweyi e sono kia 2 Tusansu 6:29, 30, kilenda kutufiaulwisila?

¹⁸ Tanga 2 Tusansu 6:29, 30. Yave ozeye ntim’eto. Ozeye wo mpe vo vita tunuananga, i sia vo, tunuananga ye mwand’a nza yayi ye usumuki weto. Kansi, vava Yave kemonanga e ngolo tuvanganga muna sunda e mambu mama, o zola kwandi muna yeto kuwokelanga.

19. Nkia nona Yave kesadilanga muna kutusadisa mu bakula o zola kwandi mu yeto?

¹⁹ Muna songa una kekutuzolelanga, Yave osadilanga e nona kia zola kuna o ngudi kesonganga kwa mwan’andi a nsedia. (Yes. 49:15) Tala dina diabwila mpangi mosi una ye nkumbu Rachel. Wasoneka vo: “Vava yawuta o mwan’ame ankento Stephanie, kalungilwa ngonde vua ko. E nkumbu antete yamona, wakete-kete kakala. Kansi, muna ngonde yantete kakala muna encubadora, madotolo kuna lupitalu bayambula vo yansianga mu nkata lumbu yawonso. Muna kolo kiokio yansianga mu nkata, o zola kweto kwawokela kikilu. O unu mwan’ame Stephanie mvu sambanu kena miau, kansi wakete-kete kena avo otezaneso yo wan’a ntela andi. Kana una vo i wau, itoma kunzolanga kadi ngolo zayingi kavanga muna zinga ye kiese kiayingi kantwasila muna zingu.” Ekwe kiese mu zaya vo Yave mpe zola kwa mpila yayi kena kwau muna yeto vava kemonanga e ngolo tuvanganga muna kunsadila ye nsi a ntima yawonso!

20. Wau vo u selo kiakiyekola kwa Yave, nkia kuma una kiau mu yangalala?

²⁰ Wau vo u mosi muna selo kia ya Yave, otoma zolwanga muna kanda diandi ye ke vena muntu ko ofwananene yaku. Yave watunta muna kanda diandi ke mu kuma kia sia ko vo ongeye osundidi akaka. Watunta kadi watala o ntim’aku yo mona vo u nlembami ye una ye luzolo lwa longoka mu kuma kiandi yo vanga e nsobani. (Nku. 25:9) Kala ye ziku vo Yave oyangalelanga mawonso ovanganga muna salu kiandi. O luzindalalu ye kwikizi kiaku i ziku kisonganga vo ongeye “ntim’ambote” una wau. (Luka 8:15) Muna kuma kiaki, kwamanana vanga mawonso olenda muna salu kia Yave. Ozevo, okala ye kuma kia “yangalala” mu kuma kia [ngeye kibeni].