1. Mwanda waka Yehova ketudingakanyangapo na bantu bakwabo?

YEHOVA usenswe kwishila kwa bintu ne kwa bantu. Kino i kimweke mu bupangi bwa kutendelwa bwapangile, kubadila’mo ne bantu. Batwe bonso twi beshile. O mwanda Yehova ketudingakanyangapo na bakwetu. Ubandaulanga mutyima obe, muntu obe wa munda. (1Sa 16:7) Kadi uyukile byobwanya kulonga, byokubwanyapo kulonga, ne kitamina kyobe. Kadi kakulombengapo ulonge bintu byokubwanyapo kulonga.Tufwaninwe kwiula Yehova na kwimona mwaetumwena. Nabya tukekala na “ñeni mibwane,” na kuleka kwilangila bipitepite nansha kwityepelwa.​—Loma 12:3.

2. Mwanda waka i bibi kwidingakanya na bakwetu?

² Shako tubwanya kuboila ñeni kudi batutu ne bakaka ba kikōkeji basapulanga biyampe. (Bah. 13:7) Tubwanya kuboila ñeni kobadi ya mwa kulumbulwila muswelo wa kusapula. (Fid. 3:17) Inoko kudi kwishila pa bukata bwa kwiula kimfwa kiyampe kya muntu ne kwidingakanya nandi. Kwidingikanya kwa uno muswelo kubwanya kwitulengeja twabile, tutyumukwe mutyima nansha kwityepelwa. Enka na motwefundile’kyo mu kishinte kibadikīle, kwitāka na bakwetu mu kipwilo kubwanya kona kipwano kyotupwene na Yehova. O mwanda Yehova witudingila na buswe amba: “Muntu ne muntu abandaule bilongwa byandi, nabya ukekala na buluji bwa kusangela pa mwanda wandi aye mwine, ke na kwidingakanyapo na muntu mukwabo, aa.”​—Ngt. 6:4.

3. Le i bika byowalongele mu mwingilo wa Yehova bikuletelanga nsangaji?

³ Yehova usangelanga byobya byobwanya kulonga mu mwingilo  wandi. Kimfwa, shi wi mubatyijibwe, ufwaninwe kusangala mwanda wafikīle pa kino kitungo! Wakwete buno butyibi abe mwine. Webukwete mwanda wadi usenswe Yehova. Langulukila pa bintu byonso byowalongele kufika ne byowabatyijibwe. Kimfwa, le ubasanswa bininge butangi bobe bwa Bible ne kifundwa kyobe kya pa kusuku? Le milombelo yobe keitambenga ku mutyima kadi mipotoloke? (Ñim. 141:2) Le pano kodi na bwino bwa kushilula mīsambo mu busapudi ne kwingidija senene bingidilwa byetu bya kufundija nabyo? Kadi shi udi na kisaka, le Yehova i mukukwashe wikale mulume, mukaji, nansha mbutwile muyampe? Nankyo sangela ne kuloelelwa pa kubwanya kowabwanya kulonga bino bintu.

4. Le i bika byotusa kwisambila’po mu kino kishinte?

⁴ Tukokeja kukwasha bakwetu basangele byobya byobabwanya kulonga mu mwingilo wa Yehova. Tubwanya kwibakwasha baleke kwidingakanya na bakwabo. Mu kino kishinte, tusa kwisambila pa muswelo ubwanya bambutwile kukwasha babo bana, pa muswelo ubwanya kwikwasha bantu besongele, ne pa muswelo ubwanya bakulumpe ne bantu bakwabo mu kipwilo kukwasha batutu ne bakaka. Kupwa, tusa kumona misoñanya imoimo ya mu Bible iketukwasha twitungile bitungo mungya bwino bwetu, ne ngikadilo yotudi’mo.

5. Kukwatañana na Bene Efisesa 6:4, le i bika kebifwaninwepo kulonga bambutwile?

⁵ Bambutwile bafwaninwe kuta mutyima ku kuleka kudingakanya mwana na mwana mukwabo, nansha kumunena alonge bintu byakabwanyapo kulonga. Kudingakanya mwana na mwana mukwabo ne kumunena alonge bintu byakabwanyapo kulonga, kukokeja kumutyumuna mutyima. (Tanga Bene Efisesa 6:4.) Kaka umo witwa bu Sachiko * unena’mba: “Badimu bami badi basaka mpite ba mu kalasa ketu bonso. Kadi mama nandi wadi usaka ngikale na ñeni bininge, mwanda wa kuleta bukamoni kudi mwadimu wami ne tata ke Kamonipo. Wadi usaka minge byonso ku ekizame, bintu byadi binkomēne. Nansha byonapwile masomo pano ke padi myaka, inoko nekiipangulanga shi Yehova usangelanga byonso byomulongela.”

6. Le bambutwile babwanya kuboila ñeni’ka ku Ñimbo ya Mitōto 131:1, 2?

 ⁶ Kudi ñeni miyampe ibwanya kuboila bambutwile ku kisonekwa kya Ñimbo ya Mitōto 131:1, 2. (Tanga.) Mulopwe Davida wānenene amba: “Nkisakangapo bintu bikatakata” nansha kulonga bintu bintabukile bukomo. Kwityepeja ne butukanye bwandi ‘byamutaleje ne kumūbija.’ Le bambutwile babwanya kuboila ñeni’ka ku byānenene Davida? Bambutwile babwanya kulombola kwityepeja ne butūkanye mu bintu byobasaka kulonga, ne mu byobanena babo bana kulonga. Bambutwile babwanya kukulupija babo bana na kuta mutyima ku byobabwanya kulonga ne ku byokebabwanyapo kulonga, pobebakwasha betungile bitungo byobabwanya kufikila’po. Kaka umo witwa bu Marina uvuluka’mba: “Mama kadipo undingakanya na banabetu basatu nansha na bana bakwabo. Wamfundije amba muntu ne muntu udi na byabuntu bishile na bya bakwabo, kadi muntu ne muntu i mulēme kudi Yehova. Kupityila ku kimfwa kyandi, nami nkivudilepo kwidingakanya na bantu bakwabo.”

7-8. Le mulume ubwanya kulombola namani amba ulēmekele wandi mukaji?

⁷ Mulume mwine Kidishitu ufwaninwe kulēmeka wandi mukaji. (1 Pe. 3:7) Kulēmeka bakwetu i ne kwibata mutyima. Kimfwa, mulume ulombolanga’mba ulēmekele wandi mukaji na kumumona bu muntu wa mvubu. Kafwaninwepo kunena wandi mukaji alonge bintu byakabwanyapo kulonga. Ne kadi kafwaninwepo kumudingakanya na bana-bakaji bakwabo. Le mukaji ubwanya kwiivwana namani shi wandi mulume umudingakanya na bakwabo uno muswelo? Mulumya kaka Rosa ke Kamonipo, uvudile kumudingakanya na bana-bakaji bakwabo. Binenwa byandi bityani, bilengejanga kaka Rosa eivwane bibi ne kwimona bu kekudipo muntu umusenswe. Unena’mba, “nsakanga kunkukulupija kyaba kyonso amba Yehova umwene na mvubu.” Ino mulume mwine Kidishitu aye ulēmekanga wandi mukaji. Uyukile amba kulonga namino kukalumbulula kipwano kyobapwene nandi, ne kipwano kyobapwene na Yehova. *

⁸ Mulume usenswe wandi mukaji umutendelanga, umukulupija’mba umusenswe kadi umufwijanga’ko. (Nki. 31:28) Mulumya Katerina utelelwe mu kishinte kibadikile walongele uno muswelo, wamukweshe aleke kwityepelwa. Katerina paadi mwanuke, inandi wadi umufutulula ne kumudingakanya na bana bana-bakaji bakwabo, enka ne na balunda nandi. Ebiya Katerina washilula kwidingakanya na bakwabo—enka ne pa kupwa kwikala Kamoni wa Yehova! Inoko wandi mulume mwine Kidishitu wamukweshe aleke kwidingakanya na bakwabo kadi ekale na mumweno muyampe pādi aye mwine. Unena’mba: “Unsenswe, umfwijanga’ko pa bintu biyampe byononga, ne kunombelela’ko. Kadi umvulujanga ngikadila miyampe ya Yehova ne kunkwasha ndemunune milangwe yami mibi.”

9-10. Le bakulumpe ba buswe bakweshe kaka umo namani aleke kwidingakanya na bakwabo?

⁹ Le bakulumpe babwanya kukwasha namani boba bedingakanya na bakwabo? Tulangulukilei bidi pa kimfwa kya kaka witwa bu Hanuni, okebadipo bavudile kufwija’ko pa bwanuke. Unena’mba: “Nadi na bumvu kadi nadi mona’mba bana bakwabo i bampite. Nashilwile kwidingakanya na bakwetu ponadi’tu mwanuke bininge.” Nansha ke pawaikele ke  Kamoni wa Yehova, Hanuni wadi’nka ukidingakanya na bakwabo. Ebiya, kaemone bu kadipo na mvubu mu kipwilo. Inoko, pano i pania udi na nsangaji. Le i bika byamukweshe ashinte mumweno wandi?

¹⁰ Hanuni unena’mba bamukweshe kudi bakulumpe ba buswe. Bamulombwele amba bamukulupile kadi bamufwija’ko pa kimfwa kyandi kya kikōkeji. Walembele amba: “Kitatyi kityetye pa kupita’po, bakulumpe baunena nkakankamike bakaka bamo badi basakilwa bukwashi. Kumpa uno mwingilo kwanengeje mone’mba ngidi na mvubu. Navuluka kitatyi kyamfwijije’ko bakulumpe ba buswe pa kukankamika konakankamikile bakaka bamo bankasampe. Kupwa bauntangila 1 Bene Tesalonika 1:2, 3. Bine, kino kyantengele bininge ku mutyima. Mfwijanga’ko bininge bano bakumbi bayampe, mwanda pano nsenswe kifuko kyami mu bulongolodi bwa Yehova.”

11. Mungya Isaya 57:15, le i muswelo’ka otubwanya kukwasha boba “basonsakanibwe ne ba mushipiditu wa kwityepeja”?

¹¹ Tanga Isaya 57:15. Yehova utele mutyima bininge boba “basonsakanibwe ne ba mushipiditu wa kwityepeja.” Batwe bonso, ke enkapo bakulumpe, tubwanya kukankamika batutu ne bakaka baswe. Muswelo umo otubwanya kwibakankamika i na kwibata mutyima bya binebine. Yehova usaka tulombole batutu ne bakaka mwaebasanshilwe. (Nki. 19:17) Kadi tubwanya kukwasha batutu ne bakaka na kwikala betyepeje kadi batūkanye. Ketusakengapo kukokela milangwe potudi kutyina bakwetu baketwabila. Ino, twingidijanga bwino ne buyuki bwetu mwanda wa kukankamika bakwetu.​—1 Pe. 4:10, 11.

12. Mwanda waka bantu bapēlulwe bādi bafwena Yesu? (Tala kifwatulo pa kibalu.)

¹² Tubwanya kuboila ñeni mivule ya mwa kwikadila na bakwetu, na kulangulukila pa muswelo wādi wikele Yesu na bandi balondi. Wādi muntu mukatakata kutabu bantu bonso. Inoko, wādi “na ngikadila italala ne mutyima wa kwityepeja.” (Mat. 11:28-30) Kādipo wianinya ñeni mingi ne buyuki buvule bwaādi nabo. Wādi ufundija mu muswelo upēla ne kuleta bimfwa bipēla kwivwana byādi bitenga mityima ya bantu bapēlulwe. (Luka 10:21) Yesu wādi mwishile na bendeji ba bipwilo ba mitatulo, mwanda kādipo ulengeja bakwabo bemone bu kebadipo na mvubu ku meso a Leza. (Yoa. 6:37) Inoko wādi ukwete bantu ba munshi na bulēme.

13. Le kanye ne buswe bwa Yesu byāmwekele namani mu muswelo waādi wikele na bandi bana ba bwanga?

¹³ Kanye ne buswe bwa Yesu byāmwekele mu muswelo waādi wikele na bandi bana ba bwanga. Wādi uyukile amba badi na bwino bwishileshile, kadi mu ngikadilo mishileshile. Mu uno muswelo, kebādipo bakokeja kulonga bintu bya muswelo umo nansha kwingila mu muswelo umo. Inoko, wādi usangela bukomo bwādi bulonga muntu ne muntu. Yesu wālombwele uno mumweno mu lukindi lwandi lwa talenta. Mfumu wa mu luno lukindi, wāpele mwingidi ne mwingidi mwingilo “mwendele bukomo bwandi.” Umo mu bano bapika babidi ba ñeni wāmwenine’mo bininge kupita mukwabo. Inoko mfumwabo wēbafwijije’ko bonso babidi na binenwa bimo byonka bya amba: “Ubalonga biyampe, umpika muyampe kadi wa binebine.”​—Mat. 25:14-23.

14. Le tubwanya kwiula Yesu namani mu muswelo waikele na bakwabo?

¹⁴ Yesu wikele netu na kanye ne buswe. Uyukile amba tudi mu ngikadilo mishileshile ne na bwino bwishileshile, kadi usangalanga shi twielela’ko. I biyampe kwiula Yesu mu muswelo otwikele na bakwetu. Ketufwaninwepo kulengeja mwanetu mu lwitabijo  emone bu wampikwa mvubu, nansha kwivwana bumvu amba kabwanyapo kulonga bivule na mulongela bakwabo. Ino tukimbei mikenga ya kufwija’ko batutu ne bakaka pa bukomo bobalonga bwa kwingidila Yehova.

15-16. Le kaka umo wamwenine namani mu kwitungila bitungo byabwanya kufikila’po?

¹⁵ Bitungo bya ku mushipiditu bitukwashanga twikale na būmi bwa nsangaji. Inoko kya mvubu i kwitungila bitungo bikwatañene na bwino bwetu ne ngikadilo yotudi’mo, ke na bya bakwetupo. Shi tulonge namino, ketukatyumukwapo mutyima. (Luka 14:28) Tulangulukilei bidi pa kimfwa kya Midori, kaka umo pania.

¹⁶ Shandya Midori, mwine ke Kamonipo, wadi umufwija bumvu paadi mwanuke na kumudingakanya na banababo ne na bakwabo ba ku masomo. Midori unena’mba, “nadi nemona bule.” Ino aye pa kutama, Midori washilula kwimona na mvubu. Unena’mba, “ntañanga Bible difuku ne difuku mwanda wa ngikale na ndoe ya mutyima kadi mone amba Yehova unsenswe.” Kadi witungilanga bitungo byabwanya kufikila’po, ne kulombela bamukwashe mwanda wa kufikila pa bitungo byandi. Pano, Midori usangelanga bintu byabwanya kulonga mu mwingilo wa Yehova.

17. Le i muswelo’ka otubwanya kwalamunwa ‘kyaba kyonso ketudi bapya mu mulangilo wetu mwinemwine,’ ne i bika bikalupuka’ko?

¹⁷ Bilombanga kitatyi pa kushinta muswelo otwimona. O mwanda Yehova witudingila’mba: “Kyaba kyonso mufwaninwe kwalamunwa kemudi bapya mu mulangilo wenu mwinemwine.” (Ef. 4:23, 24) Na bubine, pa kulonga namino tufwaninwe kulombela, kwifunda  Kinenwa kya Leza, ne kulangulukila’po. Wiibidije kulonga bino bintu, ne kulomba Yehova akupe bukomo. Mushipiditu wandi ujila ukakukwasha uleke kwidingakanya na bakwenu. Kadi Yehova ukakukwasha ujingulule ne kutalula bukidibukidi kwabila ne mitatulo mu mutyima obe.

18. Le binenwa bidi mu 2 Bilongwa bya Mafuku 6:29, 30, bibwanya kwitusenga namani?

¹⁸ Tanga 2 Bilongwa bya Mafuku 6:29, 30. Yehova uyukile mityima yetu. Uyukile ne makambakano etu—bulwi botulwa na mushipiditu wa ino ntanda ne kubulwa kubwaninina kwetu. Yehova witusanswanga bininge paetumona tulwa na bino bintu.

19. Le Yehova i mulete kimfwa’ka pa kulombola buswe bwaetusenswe?

¹⁹ Pa kulombola buswe bwaetusenswe, Yehova i mulete kimfwa kya buswe bwisenswe ba inabana ne wandi mwana wa lukeke. (Isa. 49:15) Tulangulukilei pa kimfwa kya inabana umo witwa bu Rachel. Walembele amba: “Stephanie wami mwana mwana-mukaji wabutwilwe kabishi. Dibajinji ponamumwene, kadi katyetye bininge kadi kampikwa bukomo. Ino baunena ku lupitalo kumusela difuku ne difuku mu kweji mubajinji. Mu bula bwa kino kitatyi, twesenswe bininge na wami mwana. Pano udi na myaka isamba kadi i mutyetye kutabuka bakwabo ba yandi myaka. Inoko, musenswe bininge mwanda wasusukile bininge, kadi i mundetele nsangaji mivule mu būmi bwami!” Bine, bisenga’po kashā pa kuyuka’mba Yehova nandi witusanswanga bininge uno muswelo paetumona twikonda pa kumwingidila na mutyima umo!

20. Byodi mwingidi mwipāne wa Yehova, le i bubinga’ka bodi nabo bwa kusangela?

²⁰ Byodi mwingidi wa Yehova, wi mulēme mu kisaka kyandi, kadi wi mwishile na bakwenu. Yehova kakukokēlepo kwadi pa mwanda wa kupita kowadi upityile bakwenu. Ino wakukokele mwanda watadile mu mutyima obe ne kumona amba wi muntu mwityepeje kadi ukokeja kushinta. (Ñim. 25:9) Kulupila’mba usangalanga kitatyi kyolonga bukomo bwa kumwingidila. Kūminina ne kikōkeji kyobe bilombolanga’mba udi na “mutyima mulumbuluke kadi muyampe.” (Luka 8:15) Nanshi pá nyeke Yehova bilumbuluke byodi nabyo. Nabya ukekala na bubinga buyampe bwa kusangela “pa mwanda [obe abe] mwine.”