Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

ZÃMSGÃ YĨNGA 29

Maan-y sũ-noog ne y sẽn tõe n maan bũmb ning a Zeova tũudmã pʋgẽ wã

Maan-y sũ-noog ne y sẽn tõe n maan bũmb ning a Zeova tũudmã pʋgẽ wã

“Bɩ ned kam fãa . . . paam bũmb a sẽn tõe n tik n maan sũ-noog a meng yĩng bala, la pa a sẽn na n mak a meng ne ned a to ye.”—GAL. 6:4.

YƖƖLL 34 M dat n kell n kẽna burkĩnd pʋgẽ

D SẼN NA N Yà Wà*

1. Bõe yĩng t’a Zeova pa rɩkd tõnd n makd ne d taabã?

A ZEOVA pa rat tɩ bũmba fãa yaa yembr ye. A sẽn naan ninsaalbã la bũmb a taabã tɩ b yaa toor-toorã wilgda rẽ vẽenega. Ninsaal fãa yaa toor ne a to. A Zeova pa na n tol n dɩk yãmb n mak ne y taabã ye. A feesda y sũurã, n mi yãmb sẽn sɩd yaa ned ningã. (1 Sãm. 16:7) Sẽn paase, a mii yãmb sẽn tõe n maane, y sẽn pa tõe n maane, la b sẽn wub yãmb to-to wã. A pa na n kos-y tɩ y maan bũmb y sẽn pa tõe ye. D segd n dɩka a Zeova togs-n-taare, n get d mensã wa yẽ sẽn get tõnd to-to wã. Woto, d wilgdame tɩ d tara “yam-sõngo,” n pa getẽ tɩ ned sãoo tõndo, wall tɩ d sãoo d taabã ye.—Rom. 12:3.

2. Bõe yĩng tɩ pa sõma tɩ d rɩk d meng n mak ne d taabã?

2 D tõe n dɩka yam neb a taabã mak-sõngã pʋgẽ. Wala makre, tõe tɩ d mii saam-biig bɩ saam-bi-poak sẽn tar minim wʋsg koɛɛgã mooneg pʋgẽ. (Ebre. 13:7) D tõe n gesa a sẽn maand to-to wã, tɩ sõng-d tɩ d paas d mengã minim koɛɛgã mooneg pʋgẽ. (Fili. 3:17) Rɩk yam ned mak-sõng pʋgẽ yaa toor fasɩ ne rɩk f meng n mak ne a soabã. D sã n dɩkd d meng n makd ne d taabã, tõe n kɩtame tɩ d wa maand sũ-kiiri, n koms raoodo, bɩ n pʋd n getẽ tɩ d ka võor ye. Wa d sẽn yã sõsg ning sẽn loogã pʋgẽ wã, d sã n wagsd ne tigingã neb a taabã, tõe n komsa d tẽebã. A Zeova sẽn nong tõndã yĩnga, a sagenda tõnd yaa: “Bɩ ned kam fãa mak a meng tʋʋm n gese, tɩ rẽ la a na n paam bũmb a sẽn tõe n tik n maan sũ-noog a meng yĩng bala, la pa a sẽn na n mak a meng ne ned a to ye.”—Gal. 6:4.

3. Bõe la yãmb modg n maan a Zeova tũubã pʋgẽ tɩ kõt-y sũ-noogo?

3 A Zeova ratame tɩ y maan sũ-noogo, ne bũmb nins fãa y sẽn maand n na n kell n tũ-a wã. Wala makre, y sã n deega lisgu, y tõe n maana sũ-noog ne y sẽn tõog n maan woto wã. Yaa yãmb mengã n yãk yam y toor n na n deeg lisgu. Yaa yãmb sẽn nong Wẽnnaamã yĩng la y sẽn maan woto wã. Tags-y modgr nins fãa y sẽn maan y lisgã tɛk n tãag masã wã yelle. Wala makre, yãmb sẽn nong Biiblã kareng la a zãmsgã maneg n paasame bɩ? Y maneg n pelgda y pʋg sõma n pʋʋsd a Zeova bɩ? (Yɩɩn. 141:2) Koɛɛgã mooneg sasa, yãmb tõogd n sɩngda sõsg nana-nana ne nebã n yɩɩd pĩndã, la y maneg n tʋmd ne koɛɛgã mooneg tʋʋm-teedã sõma bɩ? Y sã n kẽe kãadem, y neeme t’a Zeova sõng-y lame tɩ y lebg rao sẽn get a zak rãmb yell sõma, wall pʋg-sõng bɩ? Y tõe n maana sũ-noog wʋsgo, ne bõn-kãensã fãa y sẽn modg n maanã.

4. Bõe yell la d na n gom sõs-kãngã pʋgẽ?

4 D tõe n sõnga neb a taabã me tɩ b maan sũ-noog ne modgr nins b sẽn maand a Zeova tũudmã pʋgẽ wã. D tõe n sõng-b lame me tɩ b ra rɩkd b mens n makd ne neb a taabã ye. Sõs-kãngã pʋgẽ, d na n yãa roagdbã sẽn tõe n sõng b kambã to-to, pag ne a sɩd sẽn tõe n sõng taab to-to, la kãsem-dãmbã ne neb a taab sẽn tõe n sõng b tẽed-n-taasã to-to. Sẽn na n baase, d na n yãa Biiblã sagls kẽer sẽn tõe n sõng-d tɩ d yãk d sẽn na n maan a Zeova tũudmã pʋgẽ, tɩ zems ne d minimã, la d yɛlã sẽn yaa to-to wã.

ROAGDBÃ NE SẼN KẼ-B KÃADMÃ SẼN TÕE N MAANE

Roagdbã, wilg-y y biig fãa tɩ y sũur nooma ne bũmb nins fãa a sẽn maand tɩ yaa sõma wã (Ges-y sull a 5-6) *

5. Wa Efɛɛz rãmb 6:4 sẽn wilgdã, bõe la roagdbã pa segd n maane?

5 Roagdbã segd n gũusame n da makd b kambã ne taaba, bɩ n da kos-b tɩ b maan bũmb sẽn yɩɩd b pãng ye. Roagdbã sã n maan woto, tõe n sãama b kambã sũyã. (Karm-y Efɛɛz rãmb 6:4.) Saam-bi-poak a ye yʋʋr sẽn boond t’a Sasiko * yeelame: “Mam karen-saam-dãmbã ra ratame tɩ m karemd sõma n yɩɩd m karen-bi-taasã fãa. Sẽn paase, m ma ra ratame tɩ m karemd sõma lekollẽ wã, sẽn na yɩl tɩ m baaba ne m karen-saambã sẽn pa tũud a Zeova wã nand a Zeova Kaset rãmbã. Wala makre, a ra ratame tɩ ɛgzame sasa bɩ m tõog leok sogsgã fãa tɩ zems kɛpɩ. Yaool n da yaa bũmb sẽn pa tõe. M sẽn sa lekollã daar zãra, la m ket n sokda m meng a Zeova sũur sã n nooma ne m sẽn maand m sẽn tõe fãa n tũud-a wã.”

6. Yam-bʋg la roagdbã tõe n dɩk Yɩɩn-sõamyã 131:1, 2 pʋgẽ?

6 Saglg sẽn tõe n sõng roagdbã n be Yɩɩn-sõamyã 131:1, 2 pʋgẽ. (Karm-y.) Rĩm a Davɩɩd yeelame tɩ yẽ pa ‘baood bõn-kãsems sẽn yɩɩd-a,’ bɩ n maand bũmb sẽn yɩɩd a pãng ye. A sẽn da yaa sik-m-meng soabã yĩnga, a ra ‘gãnega a yam n zĩ sɩɩ.’ Yam-bʋg la roagdbã tõe n dɩk a Davɩɩd goamã pʋgẽ? Roagdb sã n dat n wilg tɩ b yaa sik-m-mens rãmba, b pa segd n baood n maan bũmb sẽn yɩɩd b meng pãnga, wall n dat tɩ b kambã me maan bũmb sẽn yɩɩd b pãng ye. Biig sã n wa yãk yam n na n maan bũmbu, a roagdbã tõe n sõng-a lame t’a bãng a sẽn tõe la a sẽn pa tõe, tɩ sõng-a t’a ra wa getẽ t’a ka võor ye. Ad saam-bi-poak a ye yʋʋr sẽn boond t’a Marina sẽn yeele: “M ma zɩ n dɩk maam n mak ne m kẽemã wall m yaopã, bɩ ne kamb a taab ye. A wilg-m lame tɩ biig fãa yaa toor ne a to, la tɩ ned kam fãa tara yõod a Zeova nifẽ. Woto kɩtame tɩ m pa wae n makd m meng ne m taabã ye.”

7-8. Bõe la rao tõe n maan n wilg t’a waoogda a paga?

7 Rao sẽn yaa kiris-ned segd n waoogda a paga. (1 Pɩy. 3:7) Woto baoodame t’a ges a yell sõma. Wala makre, rao waoogda a paga, a sã n wilgdẽ t’a nand-a-la hal wʋsgo. A pa na n kos-a t’a maan bũmb a sẽn pa tõe ye. Yaa vẽeneg me t’a pa na n dɩk-a n mak ne pagb a taab ye. Pag manesem na n yɩɩ wãna, a sɩdã sã n makd-a ne pagb a taaba? Saam-bi-poak a ye yʋʋr sẽn boond t’a Rooza sɩdã pa tũud a Zeova ye. A nong n dɩkda a Rooza n makd ne pagb a taaba. A gom-kãsã sãamda a Rooza sũuri, la kɩt t’a tagsdẽ tɩ ned baa a ye pa nong-a ye. Ad a Rooza sẽn yeele: “Mam datame tɩ b tẽegd maam wakat fãa t’a Zeova sɩd nand-m lame.” Rao sẽn yaa kiris-ned yẽ waoogda a paga. A miime tɩ rẽ paasda yẽ ne a pagã zems-n-taare, la kɩtdẽ me tɩ yẽ ne a Zeova zoodã kell n tall pãnga. *

8 Rao sẽn nong a pag pẽgd-a lame, n kɩtdẽ t’a bãng t’a nong-a lame, la t’a nand-a lame. (Yel. 31:28) Yaa woto la Katerina ning yell d sẽn gom sõsg ning sẽn loogã pʋgẽ wã sɩdã maan-yã. A sõnga a Katerina a sẽn wa n tagsdẽ t’a ka võorã t’a bãng t’a tara yõodo. A Katerina sẽn wa n yaa biigã, a ma wã ra yet-a lame t’a ka võore, n makd-a ne kom-pugli a taabã, la a zo-rãmb menga. Woto kɩtame t’a wa sɩng n dɩkd a meng n makd ne a taabã. A ra ket n maanda woto, baa ne a sẽn wa n lebg a Zeova Kaset soabã. La a sɩdã sẽn yaa kiris-nedã sõng-a lame t’a pa le makd a meng ne a taabã, la a pa le getẽ me t’a ka võor ye. A Katerina yeelame: “Mam sɩdã nonga maam, n pẽgd maam m tʋʋm-sõma wã yĩnga, la a pʋʋsd m yĩng me. Sẽn paase, a tẽegda maam a Zeova zʋg-sõma wã yelle, la a sõngd maam tɩ m basd m tags-kɛgã.”

KÃSEM-DÃMBÃ NE NEB A TAABÃ SẼN TÕE N MAANE

9-10. Bõe la kãsem-dãmbã maan n sõng saam-bi-poak sẽn da makd a meng ne a taabã, la a tagsdẽ t’a ka võore?

9 Bõe la kãsem-dãmbã tõe n maan n sõng neb nins sẽn nong n makd b mens ne b taabã? D gom saam-bi-poak a ye yʋʋr sẽn boond t’a Hanuni yelle. A sẽn wa n yaa biigã, b ra pa wae n pẽgd-a ye. Ad a sẽn yeele: “Mam da yaa nin-sĩndga, n da getẽ tɩ kamb a taabã sãoo maam. M ket n tẽrame tɩ hal m sẽn wa n yaa biigã, m da makda m meng ne m taabã.” Baa ne a Hanuni sẽn wa n lebg a Zeova Kaset soabã, a ra ket n makd a meng ne a taabã. Woto kɩtame t’a ra getẽ t’a ka võor tigingã pʋgẽ ye. La a yaa so-pakd sẽn tar sũ-noog wʋsg masã. Bõe n sõng-a t’a toeem a sẽn da tagsd to-to wã?

10 A Hanuni yeelame tɩ kãsem-dãmbã n sõng-a. B wilg-a lame t’a tara yõod wʋsg tigingã pʋgẽ, la b pẽg-a a sẽn kõt mak-sõngã yĩnga. A yeelame: “Kãsem-dãmbã kosa maam naoor a wãn tɩ m sõng saam-bi-pogs sẽn da rat sõngre. B sẽn bobl maam tʋʋm-kãngã wã kɩtame tɩ m bãng tɩ m tara yõodo. M ket n tẽra kãsem-dãmbã sẽn pẽg maam, m sẽn da keng saam-bi-pogs a yiib sẽn yaa kom-bɩɩs raood yĩnga. Rẽ poore, b karma 1 Tesalonik rãmb 1:2, 3 tɩ m kelge. Sɩd yɩ-m-la noog wʋsgo! Kãsem-dãmbã sẽn sõng maam woto wã, kɩtame tɩ m bãng masã tɩ m tara yõod a Zeova siglgã pʋgẽ.”

11. Wa Ezayi 57:15 wã sẽn wilgdã, wãn to la d tõe n sõng neb nins ‘sũy sẽn sãamã’?

11 Karm-y Ezayi 57:15. A Zeova sõngda neb nins ‘sũy sẽn sãamã.’ Pa kãsem-dãmbã bal n tõe n sõng saam-biis la saam-bi-pogs nins sũy sẽn sãamã ye. Tõnd fãa me tõe n maana woto. Bũmb d sẽn tõe n maan n keng b raoodo, yaa d sẽn na n wilg-b tɩ b yell sɩd pak-d lame. A Zeova ratame tɩ d sõng-b tɩ b bãng t’a sɩd nong-b-la wʋsgo. (Yel. 19:17) Sẽn paase, d sõngda d saam-biisã la d saam-bi-pogsã, d sã n yaa sik-m-mens rãmba, la d pa maand wa d yɩɩda d taabã ye. D pa segd n maand wa d yɩɩda d taabã, bala tõe n kɩtame tɩ b wa maand sũ-kiir ne-do. D pʋd n segd n talla d minimã la d bãngrã n keng d taabã raoodo.—1 Pɩy. 4:10, 11.

A Zeezi karen-biisã ra nonga a zĩigẽ bala a ra zɩ n tall manesem sẽn wilgd t’a yɩɩd-b lame ye. A ra nong n bee ne a zo-rãmbã. (Ges-y sull 12)

12. Bõe yĩng tɩ naong rãmbã ra nong a Zeezi zĩigẽ? (Ges-y sebrã pipi neng fotã.)

12 D sã n ges a Zeezi sẽn tall manesem ning ne a karen-biisã, tõe n sõnga tõnd tɩ d bãng d manesem sẽn segd n yɩ to-to ne d taabã. A Zeezi yɩɩ nin-kãseng sẽn ka to. La baa ne rẽ, a ra yaa “sũ-maasem soab la sik-m-meng soaba.” (Mat. 11:28-30) A ra pa wukd a menga, a yamã ne a bãngrã sẽn da ka to wã yĩng ye. A sã n da zãmsd nebã, a ra tũnugda ne gom-biis la makr võor wʋmb sẽn yaa nana, tɩ ra kẽed sik-m-mens rãmbã sõma. (Luk 10:21) A Zeezi zɩ n maan wa tũudmã taoor dãmb sẽn da yaa wuk-m-mens rãmba, n da kɩtdẽ tɩ nebã tagsdẽ tɩ b ka yõod Wẽnnaam nifẽ wã ye. (Zã 6:37) A pʋd n da waoogda neb nins b sẽn da pa nandã.

13. Wãn to la a Zeezi wilg a karen-biisã t’a yaa nin-sõngo, la t’a nong-b lame?

13 A Zeezi manesmã sẽn da yaa to-to ne a karen-biisã ra wilgda vẽeneg t’a yaa nin-sõngo, la t’a nong-b lame. A ra miime tɩ b minimã la b yɛlã yaa toor-toore. Dẽnd ned fãa ra tara a sẽn da tõe n tʋm tʋʋmd ninga, la a sẽn da tõe n maan koɛɛgã mooneg pʋgẽ me. Baa ne rẽ, a Zeezi wilgame t’a sũur nooma ne-ba, ned fãa sẽn da wɩsgd a meng n maand a sẽn tõe wã yĩnga. Makr ning a Zeezi sẽn dɩk n gom talã-rãmbã yellã wilgdame t’a sɩd da yaa wʋmda. Makrã pʋgẽ, tʋm-tʋmdbã zu-soabã kõo tʋm-tʋmdbã tʋʋm “wa sẽn zems ned kam fãa tõogo.” Tʋm-tʋmdb a yiibã sẽn tʋm sõma wã sʋka, a ye n paam yõod n yɩɩd a to wã. La b zu-soabã pẽga b yiibã fãa n yeel yaa: “Tʋm-tʋmd-sõng sẽn maand sɩda, yaa sõma!”—Mat. 25:14-23.

14. Bõe la d tõe n maan n dɩk a Zeezi togs-n-taare?

14 A Zeezi manesem sẽn yaa to-to ne tõndã wilgdame t’a yaa nin-sõngo, la t’a nong-d lame. A miime tɩ d minimã la d yɛlã pa taab ye. La d sã n maand d sẽn tõe fãa, a sũur noomame. Tõnd me segd n dɩka a Zeezi togs-n-taare, n tall manesem a woto ne d taabã. D pa segd n maan tɩ d tẽed-n-taag wa tagsdẽ t’a ka yõodo, bɩ n kɩt tɩ yãnd yõk-a, a sẽn pa tõe n maan tɩ ta a taabã yĩng ye. D pʋd n segd n baoo segb n pẽgd d saam-biisã la d saam-bi-pogsã, b sẽn maand b sẽn tõe fãa n tũud a Zeova wã yĩnga.

D YÃK D SẼN NA N MAANEGÃ TƖ ZEMS NE D SẼN TÕE

Yãk-y bũmb sẽn zems y pãng a Zeova tũudmã pʋgẽ n maane, n paam sũ-noogo (Ges-y sull 15-16) *

15-16. Saam-bi-poak a ye sẽn yãk yam n na n maan bũmb a Zeova tũudmã pʋgẽ tɩ zems ne a pãngã, wãn to la rẽ naf-a?

15 D sã n yãk bũmb n na n maan a Zeova tũudmã pʋgẽ, d vɩɩmã tallda barka. La d sẽn yãk yam n na n maan bũmb ningã segd n zemsa ne tõnd mengã minimã la d yɛlã sẽn yaa to-to wã, la pa ne neb a taabã rẽnd ye. Sã n pa rẽ, d sũur na n sãamame, tɩ d koms raoodo. (Luk 14:28) D gom saam-bi-poak a ye sẽn yaa so-pakd t’a yʋʋr boond t’a Midori yelle.

16 A Midori ba wã pa a Zeova Kaset soab ye. A Midori sẽn wa n yaa biigã, a ba wã ra rɩkd-a lame n makd ne a yaopã la a karen-bi-taasã, n paoogd-a. Ad a Midori sẽn yeele: “M da getame tɩ m ka võor ye.” La a Midori sẽn wa n lebg kãsmã, a sɩngame n neẽ t’a tara yõodo. Ad a sẽn yeele: “Mam karemda Biiblã daar fãa. Bala sõngda maam tɩ m tar sũur pʋgẽ bãane, la m bãng t’a Zeova nonga maam.” Sẽn paase, a yãka yam n na n maan bũmb a Zeova tũudmã pʋgẽ, sẽn zems ne a pãnga, la a pʋʋs a Zeova t’a sõng-a t’a tõog n maan rẽ. Woto sõnga a Midori t’a sũur noom ne bũmb nins a sẽn tõe n maan a Zeova tũudmã pʋgẽ wã.

KET-Y N MAAND-Y Y SẼN TÕE FÃA A ZEOVA TŨUBÃ PƲGẼ?

17. Wãn to la d tõe n ‘ket n manegd d tagsa wã tɩ lebgd paalse,’ la wãn to la rẽ na n naf-do?

17 D sã n tar tags-kɛg d meng zugu, tõe n kaoosame tɩ yaool n wa sa. Rẽ n so t’a Zeova sagend tõnd yaa: “Yãmb segd n ket n manegda y tagsa wã tɩ lebgd paalse” (Efɛ. 4:23, 24) D sã n dat n tõog n maan rẽ, yaa tɩlɛ tɩ d pʋʋsdẽ, n zãmsd Wẽnnaam Gomdã la d bʋgsdẽ. Ket-y n maand-y woto, la y kos a Zeova t’a kõ-y pãnga. A vʋʋsem sõngã na n sõng-y lame, tɩ y tõog n da le rɩkd y meng n makd ne y taabã ye. A Zeova na n sõng-y lame me, tɩ y bãng y sã n yaa wuk-m-meng soab la sũ-ki-neda, la a sõng-y tɩ y tõog n yiis zʋg-wẽn-kãensã y sũurã pʋgẽ tao-tao.

18. Wãn to la goam nins sẽn be 2 Kibay 6:29, 30 wã tõe n kẽng y raoodo?

18 Karm-y 2 Kibay 6:29, 30. A Zeova mii sẽn be d sũurẽ. A leb n mii d sẽn maood ne zu-loees nins dũni-wẽn-kãngã pʋgẽ wã, la d mengã pãn-komsmã. A Zeova sẽn ne tɩ d maanda d sẽn tõe fãa n maood ne zu-loe-kãensa wã, kɩtame t’a maneg n nong-d n paase.

19. A Zeova rɩka makr ne bõe n na n wilg a sẽn nong tõnd to-to wã?

19 A Zeova rɩka makr ne pag sẽn nong a biig to-to wã, n na n wilg yẽ sẽn nong tõnd to-to. (Eza. 49:15) D gom pag a ye yʋʋr sẽn boond t’a Rasɛll yelle. A yeelame: “Mam bi-pugl a Ɛstefani rogame tɩ pa ta ye. Mam sẽn yã-a pipi wã, a ra yaa kɩdg wʋsgo, n pa tar pãng baa bilfu. Logtoɛɛmbã ra ninga biigã masĩn pʋgẽ. La daar fãa b ra basdame tɩ m dɩk-a n mobge, la m maana woto n kaoos kiuugu. Woto kɩtame tɩ maam ne m biigã maneg n nong taab wʋsgo. A tara yʋʋm a yoob masã, n yaa kɩdg n yɩɩd a rog-taasã. Baa ne rẽ, m nong-a-la hal wʋsgo, bala a vɩɩmã pa yɩ nana, sẽn paas me, a kɩtame tɩ m paam sũ-noog wʋsg m vɩɩmã pʋgẽ.” D sẽn mi tɩ nonglem a woto buud n be tõnd ne a Zeova sʋka, a sẽn ne tɩ d maanda d sẽn tõe fãa n na n kell n tũ-a ne d sũur fãa wã kengda d raood wʋsgo.

20. Bõe yĩng tɩ sẽn tũud-b a Zeova wã tõe n maan sũ-noogo?

20 Yãmb sẽn tũud a Zeova wã, y yaa toor fasɩ ne a zakã neb a taabã sẽn yaa toor-toor me wã, la y tara yõod wʋsg a nifẽ. A Zeova sẽn tak yãmb n wa a nengẽ wã, pa a sẽn get tɩ y sãoo y taabã yĩng ye. Yaa a sẽn fees y sũurã n yã tɩ y yaa sik-m-meng soaba, ned sẽn na n sak a zãmsgã la a sak n toeemã. (Yɩɩn. 25:9) Bãng-y tɩ y sã n maand y sẽn tõe fãa n na n kell n tũ-a, a sũur nooma wʋsg ne rẽ. Yãmb sẽn tõogd toog la y ket n sakd a Zeova wã wilgdame tɩ y tara “sũur sẽn yaa sõma wʋsgo.” (Luk 8:15) Bɩ y ket n maand yãmb sẽn tõe fãa a Zeova tũudmã pʋgẽ. Woto, y na n tõog n maana sũ-noog ‘y meng yĩng bala.’

YƖƖLL 38 A Zeova na n kõo foo pãnga

^ sull 5 A Zeova pa rɩkd tõnd n makd ne d taabã ye. La tõe tɩ d sʋkã neb kẽer rɩkda b mens n makd ne b taabã, n getẽ tɩ bãmb mensã ka võor ye. Sõs-kãngã pʋgẽ, d na n yãa bũmb ning sẽn kɩt tɩ pa sõma tɩ d mak d meng ne d taabã. Sẽn paase, d na n yãa d sẽn tõe n maan to-to n sõng zãgsã rãmb la tigingã neb tɩ b get b mens wa a Zeova sẽn get-b to-to wã.

^ sull 5 D toeema yʋy kẽere.

^ sull 7 Baa sẽn yaa pʋg-sɩdbã yell la d sẽn gomd ka n tɩ yɩɩdã, saglsã wʋsgã me tõe n sõnga pagbã.

^ sull 58 FOT-RÃMBÃ BILGRI: Yaa zak pʋgẽ Biibl zãmsg wakate. Roagdbã sũy yaa noog ne biig fãa sẽn kẽes a toog tɩ b tõog n maan a Nowe koglgã buudã.

^ sull 62 FOT-RÃMBÃ BILGRI: Pag sẽn wubd a bi-bilf a yembr n maand na-kẽndre, sẽn na yɩl n tõog n yɩ sõngr so-pakda. A sũur nooma ne a sẽn sɩd tõogã.