1. ¿Keyej Jiova amo kijtoua ke monekiskia tiyeskij kemej oksekin?

KEMAN tikitaj nochi tein Jiova kichijchiuak ueli tikitaj ke yejuatsin amo kiuelita maj sayoj se taman onka. Tikmatij nejin porin kinchijchiuak tataman koujmej, tataman tapialmej uan hasta tejuan tataman kemej techchijchiuak. Amo moajsi okse taltikpaknenkej maj senkis kemej tejuan, yejua ika Jiova amo keman kijtoua ke moneki tiyeskij kemej oksekin. Yejuatsin kiita toyolo, kemej yekmelauj titanemiliaj (1 Sam. 16:7). No kiita tein ueli tikchiuaj, tein amo ueli tikchiuaj uan tein tikpanokej keman timoskaltijtoyaj. Uan amo techtajtania maj tikchiuakan tein amo tiuelij. Moneki tikchiuaskej kemej yejuatsin uan timoitaskej kemej yejuatsin techita. Komo ijkon tikchiuaj, tiknextiskej kuali taixejekolis uan amo tiknemiliskej ke tiueyichiuanimej nion ke amo teyi tichiuanimej (Rom. 12:3).

2. ¿Keyej amo kuali yetok maj tikitakan tein ueli kichiua se tokniuj porin tiknekij tikmatiskej ox okachi tiuelij oso amo?

² Tein kichiuaj seki tokniuan uelis semi techpaleuis. Kemej neskayot, xa tikitanij ke se tokniuj semi kuali tanojnotsa (Heb. 13:7). Komo tikitaj tein kichiua xa techpaleuis maj okachi kuali titanojnotsakan (Filip. 3:17). Kuali yetok komo tikitaj tein ueli kichiua se tokniuj porin no tiknekij tiueliskej, sayoj ke amo kuali yetok komo tikitaj porin tiknekij tikmatiskej ox okachi tiuelij oso amo. Nejon uelis kichiuas maj tiknexikoluikan, maj timotayokoltikan oso hasta maj tikmachilikan ke amo teyi tichiuanimej. Kemej tikitakej itech tamachtilis 28, komo tiktemouaj tiknextiskej ke okachi tiuelij oso ke okachi titamatinij ke okseki tokniuan no uelis kichiuas maj amo kuali timouikakanok  iuan Jiova. Yejua ika Jiova techiluia ika netasojtalis: “Sejsemej xikitakan tein namejuan nankichiuaj uan amo tein oksekin kichiuaj, uan nanyolpakiskej ika tein namejuan nankichiuaj” (Gál. 6:4, TNM).

3. ¿Toni tein tikchiuanij semi techyolpaktia?

³ Jiova kineki maj tiyolpakikan porin tikchiuanijya seki taman tein ika tiktemouaj okachi kuali tikueyichiuaskej. Kemej neskayot, xa semi tiyolpakij porin uelikya timoauijkej. Tikixtalijkej tikchiuaskej nejon porin tiktasojtaj Jiova. Maj itech titanemilikan nochi tein tikchiuanij satepan ke timoauijkej. Kemej neskayot, xa okachi tikuelitaj tikixtajtoltiskej uan timomachtiskej Biblia, uan tonetataujtiluan xa okachi uejkauaj uan okachi tiktapouiaj Jiova miak taman (Sal. 141:2). Xa okachi amo ouij techkisa peuas titajtoskej iuan se taltikpaknenkej keman tikteixmatiltiaj iTajtol Dios, uan xa no amo ouij techkisa tiktekitiltiskej nepaleuilmej tein ika titanojnotsaj. Uan Jiova xa kinpaleuiani takamej uan siuamej akin kipiaj ininnamik oso ininkoneuan maj okachi kuali kichiuakan tekit tein kipiaj. Semi tiyolpakij porin tikchiuanijya nochi nejin.

4. ¿Toni tikitaskej itech nejin tamachtilis?

⁴ Uelis tikinpaleuiskej oksekin maj yolpakikan porin mochikauaj okachi kuali kiueyichiuaskej Jiova uan maj amo kinemilikan ke oksekin okachi kuali kichiuaj teisa. Itech nejin tamachtilis tikitaskej keniuj tetatmej uelis kinpaleuiskej ininkoneuan, keniuj takamej uan siuamej akin kipiaj ininnamik uelis mosenpaleuiskej uan keniuj tokniuan tayekananij uan okseki tokniuan uelis kinpaleuiskej akin amo kuali momachiliaj. Uan no tikitaskej seki taman tein Biblia tayolmajxitia tein techpaleuis maj tikixtalikan tein uelis tikchiuaskej.

5. Kemej kijtoua Efesios 6:4, ¿toni amo moneki kichiuaskej tetatmej?

⁵ Tetatmej amo moneki kiluiskej se ininkonetsin ke moneki yeski kemej iikniuj nion kiluiskej maj kichiua tein amo uelis, porin nejon uelis kichiuas maj semi motayokolti (xikonixtajtolti Efesios 6:4). Se tokniuj siuat akin monotsa Sachiko * kijtoua: “Akin nechmachtiayaj kaltamachtiloyan kinekiaj maj okachi niuelini ke oksekin akin iniuan nimomachtiaya. Uan no, nomomaj kinekia maj kuali nechyani kaltamachtiloyan porin nejon kichiuaskia maj akin nechmachtiayaj uan nopopaj, akin amo itaixpantijkauj Jiova, kuali kinitanij  itekitikauan Jiova. Hasta kinekia maj amo nimopolouani keman nikchiuaya exámen, sayoj ke nejon ouij katka. Maski uejkaujya nikisak kaltamachtiloyan, kemansa niknemilia ke Jiova xa amo kiyolpaktia tein nikchiua maski semi nimochikauas”.

6. ¿Keniuj tetatmej uelis kichiuaskej tein kijtoua Salmo 131:1, 2?

⁶ Tetatmej uelis kichiuaskej tein kijtoua Salmo 131:1, 2 (xikonixtajtolti). Tekiuaj David kijtoj: “Amo niktemoua nikpias uejueyi taman nion tein amo uelis nikpias”. Kemej katka yolyemanik, kuali momachiliaya uan yolseujtoya. Tetatmej uelis kinextiskej yolyemanilis komo amo kichiaj kichiuaskej tein amo uelij nion yejuan nion ininkoneuan. Keman kiixtaliskej toni kichiuaskej ininkoneuan moneki kiitaskej tein ueli kichiuaj uan tein amo uelij. Nejon tapaleuis maj ininkoneuan kuali momachilikan. Se tokniuj siuat akin monotsa Marina kielnamiki: “Nomomaj amo keman kijtoj ke monekia niyeski kemej eyi nokniuan nion kemej okseki konemej. Nechmachtij ke tataman tein tiuelij tikchiuaj uan ke Jiova techpatiuita tinochin. Tein kichiuak nomomaj nechpaleuij maj amo niktemo niyeski kemej oksekin”.

7, 8. ¿Keniuj takat uelis kipoujkaitas inamik?

⁷ Tokniuan takamej moneki kipoujkaitaskej ininnamik (1 Ped. 3:7). Kemej neskayot, kipoujkaitaj keman kinextiliaj ke kipatiuitaj, keman amo kitajtaniaj maj kichiua tein amo ueli uan keman amo kiluiaj ke monekiskia yeski kemej okseki siuamej. ¿Keyej amo kuali yetok maj ijkon kiluikan? Maj tikitakan tein kipanoua se tokniuj siuat akin monotsa Rosa. Inamik, akin amo itaixpantijkauj Jiova, nochipa kiluia ke monekiskia yeski kemej okseki siuamej. Itajtoluan kichiuanij maj Rosa kinemili ke amo teyi chiujkej uan ke amo akin kitasojta. Rosa kijtoua: “Moneki nochipa nechelnamiktiskej ke Jiova nechpatiuita”. Sayoj ke tokniuan takamej kipoujkaitaj ininnamik porin kimatij ke nejon tapaleuia maj kuali mouikakan iuan ininnamik uan iuan Jiova. *

⁸ Takamej akin kipoujkaitaj ininnamik kuali ika tajtouaj, kiluiaj ke kitasojtaj uan ke kuali tein kichiua (Prov. 31:28). Yejua nejon kichiuak inamik Katerina, akin ika titajtojkej itech tamachtilis 28, porin kinekia kipaleuis maj amo kinemilianiok ke amo teyi chiujkej katka. Keman Katerina siuapilok katka, imomaj kijijtouaya uan kiluiaya ke monekia yeski kemej okseki siuapipil, hasta akin kuali iniuan mouikaya. Yejua ika Katerina peuak kinemilia ke oksekin okachi kuali katkaj ke yejua, uan kisentokaya ijkon tanemiliaya maski mochiujkaya itaixpantijkauj Jiova. Sayoj ke inamik kipaleuiani maj amo ijkon tanemiliok nion maj ijkon moitaok. Katerina kijtoua: “Nonamik nechtasojta, nechyolchikaua keman nechiluia tein kuali tein nikchiua uan kitajtania Jiova maj nechpaleui. No nechelnamiktia kualtsitsin kualneskayomej tein kipia Jiova uan nechpaleuia maj amo itech nitanemiliok tein amo nechyolchikaua”.

9, 10. ¿Keniuj tokniuan tayekananij kipaleuijkej se tokniuj siuat akin kinemiliaya ke oksekin okachi uelij oso ke okachi tamatinij?

⁹ ¿Keniuj tokniuan tayekananij uelis kinpaleuiskej akin kinemiliaj ke oksekin okachi uelij oso ke okachi tamatinij ke yejuan? Maj tikitakan tein kipanok se tokniuj siuat akin monotsa Hanuni, akin keman siuapilok katka sayoj kemansa kiluiayaj ke kuali kichiujka teisa. Hanuni kijtoua: “Amo semi nitajtouaya uan niknemiliaya ke okseki konemej okachi kuali katkaj ke nejua. Ijkon peuak nitanemilia keman nisiuapilok katka”. Hanuni kisentokaya ijkon  tanemiliaya maski mochiujkaya itaixpantijkauj Jiova, uan nejon kichiuaya maj kinemiliani ke amo semi tapaleuiaya itech nechikol. Sayoj ke axkan semi yolpaki kemej precursora. ¿Toni kipaleuij?

¹⁰ Hanuni kijtoua ke tokniuan tayekananij kipaleuijkej uan kinextilijkej ke kitasojtaj. Yejuan kiluijkej ke iuan takuaujtamatiaj uan ke kikauaya se kuali neskayot. Hanuni kijtoua: “Tayekananij kemansa nechiluiayaj maj nikinyolchikauani seki tokniuan siuamej akin monekia kiseliskej nepaleuil. Nejon kichiuak maj nikmachiliani ke kemaj nitapaleuiaya itech nechikol. Nikelnamiki ke tayekananij nechtasojkamatilijkej maj nikinyolchikauani seki tokniuan siuamej akin nikinyekana seki xiujmej uan ompa nechixtajtoltilijkej 1 Tesalonicenses 1:2, 3. Nejon semi nechyolpaktij. Tein kichiujkej nejon tokniuan tayekananij nechpaleuij maj nikmati ke itech inechikol Jiova no nitapaleuia”.

11. ¿Keniuj uelis tikinpaleuiskej “akin yolkuetaujtokej” akin ininka motajtoua itech Isaías 57:15?

¹¹ (Xikonixtajtolti Isaías 57:15). Jiova ininka motekipachoua “akin yolkuetaujtokej”. Tinochin, amo sayoj tokniuan tayekananij, uelis tikinyolchikauaskej tokniuan akin ijkon momachiliaj. Uelis tikchiuaskej nejin komo tikinnextiliaj ke ininka timotekipachouaj. Jiova kineki maj tikinnextilikan ke semi kintasojta (Prov. 19:17). No uelis tikinyolchikauaskej komo tiknextiaj yolyemanilis. Maj amo tiktemokan tikchiuaskej maj oksekin kiitakan tein tiuelij oso tein tikmatij, porin nejon uelis kichiuas maj peua tenexikoluikan. Okachi kuali, maj tikijtokan uan maj tikchiuakan tein kinyolchikauas tokniuan (1 Ped. 4:10, 11).

12. ¿Keyej taltikpakneminij akin teikneltijkej katkaj kiuelitayaj yetoskej iuan Jesús? (Xikonita taixkopin ipeujyan amaix).

¹² Tein Jesús kichiuak keman yetoya iniuan imomachtijkauan uelis techpaleuis maj tikmatikan keniuj moneki tiyeskij iniuan tokniuan. Maski amo moajsini okse takat akin okachi ueyichiujkej ke yejua, katka ‘yolyemankatagat; uan yolkualtagat’ (Mat. 11:28-30). Amo keman kijtoj ke semi tamatkej katka uan ke kimatia miak taman. Yejua kinmachtiaya taltikpakneminij akin teikneltijkej katkaj kemej amo ouij kinkisaskia kiajsikamatiskej, uan kintaliliaya neskayomej tein amo ouijkej tein kinpaleuiskia maj kiajsikamatinij tamachtilis (Luc. 10:21). Jesús amo kichiuak kemej taixyekananij itech taneltokalis akin semi moueyimatiaj, ta nochipa kichiuak maj taltikpakneminij kimachilianij ke Dios semi kinpatiuitaya (Juan 6:37). Jesús nochipa kinpoujkaitak taltikpakneminij akin teikneltijkej katkaj.

13. ¿Keniuj tikmatij ke Jesús katka kualtakat iniuan imomachtijkauan uan ke kintasojtaya?

¹³ Jesús katka kualtakat iniuan imomachtijkauan uan kinnextilij ke kintasojtaya. Kimatia ke tataman tein uelia kichiuayaj uan ke tataman tein kipanouayaj. Yejua ika amo nochin ueliskia kiseliskej sayoj se taman tekit, uan itech tanojnotsalis amo nochin ueliskia kinpaleuiskej taltikpakneminij maj mochiuanij itatojtokakauan. Sayoj ke Jesús kipatiuitaya chikaujkayot tein sejsemej kichiuayaj. Ueli tikitaj ke kinajsikamatia itech neskayot kampa ika tajtoj se takat akin kinmakak itakeualuan se tekit “ijkon keme kinitak de cada se den kipiayaj uelilis para tekitiske”. Ome takeualmej kichiujkej tekit tein kinmakakaj, uan maski se kitanik okachi tomin, takat kiniluij nochin ome takeualmej nejin tajtolmej: “Kuali yetok, tejuatsin, titakeual den semi tiyolkuali uan kuali titekitike” (Mat. 25:14-23).

14. ¿Keniuj uelis tikchiuaskej kemej Jesús iniuan oksekin?

¹⁴ Jesús no kualtakat touan uan technextilia ke techtasojta. Kimati ke tataman tein ueli tikchiuaj uan ke tataman tein tikpanouaj,  uan yolpaki ika tein timochikauaj tikchiuaskej. ¿Keniuj uelis tikchiuaskej kemej yejua? Amo tiknekij maj nion se tokniuj kimachili ke amo teyi chiujkej oso maj mopinaujmati porin amo ueli kichiua nochi tein oksekin ueli kichiuaj, ta maj nochipa tikinyolchikauakan tokniuan porin mochikauaj kimakaskej Jiova tein okachi kuali.

15, 16. ¿Keniuj kipaleuij se tokniuj siuat keman kiixtalij tein ueliskia kichiuas?

¹⁵ Keman tikixtaliaj tikchiuaskej seki taman tein ika tiktekitiliskej Jiova, techpaleuia maj tiyolpakikan uan maj tikmattokan toni tikchiuaskej. Sayoj ke moneki tikixtaliskej tein tejuan uelis tikchiuaskej. Maj amo tiknekikan tikchiuaskej tein oksekin kiixtaliaj porin komo amo ueli tikchiuaj, amo kuali timomachiliskej uan timotayokoltiskej (Luc. 14:28). Maj tikitakan tein kipanok se precursora akin monotsa Midori.

¹⁶ Keman Midori siuapilok katka, ipopaj, akin amo itaixpantijkauj Jiova, kiluiaya ke iikniuan uan akin iniuan momachtiaya okachi kuali katkaj ke yejua. Midori kijtoua: “Nikmachiliaya ke amo teyi nichiujkej katka”. Sayoj ke keman moskaltij amo ijkon momachilijok. Midori kijtoua: “Mojmostaj nikixtajtoltiaya Biblia porin nechyolseuiaya uan kichiuaya maj nikmachili ke Jiova nechtasojta”. Uan no, kiixtalij tein ueliskia kichiuas uan kitajtanij Jiova maj kipaleuiani. Nejon kipaleuij maj yolpakini porin uelia kichiuaya seki taman tein ika kitekitiliaya Jiova.

17. ¿Keniuj tokniuan uelis ‘kiyankuikatalijtiyaskej inintanemililisuan’, uan toni panos komo kichiuaj nejon?

¹⁷ Amo niman ueli se kipata kemej se momachilia oso kemej se moita. Yejua ika Jiova techyolmajxitia: “Moneki ximoyankuikatalijtiyakan [...] tech namotanemililisuan” (Efes. 4:23, 24). Semi techpaleuis komo tiktataujtiaj  Jiova, komo timomachtiaj iTajtol uan komo itech titanemiliaj. Maj nochipa tikchiuakan nejin uan maj tiktajtanikan Jiova maj techmaka chikaualis. Iyektikatsin espíritu techpaleuis maj amo tiknemilikan ke oksekin okachi uelij oso ke okachi tamatinij. Jiova no techpaleuis maj tikitakan ox timoueyimatij oso titenexikoluiaj uan maj niman timopatakan.

18. ¿Keniuj mitsonyolseuia tein kijtoua 2 Crónicas 6:29, 30?

¹⁸ (Xikonixtajtolti 2 Crónicas 6:29, 30). Jiova techixmati. No kimati ke timochikaujtokej tikixtopeuaskej tanemilil tein onkak nikan taltikpak uan amo tikchiuaskej tein amo kuali. Keman kiita ke semi timochikauaj okachiok techtasojta.

19. ¿Katiyejua neskayot ika techmatiltia Jiova ke techtasojta?

¹⁹ Jiova kitalia kemej neskayot netasojtalis tein se temomaj kipialia ikonetsin uan ijkon techmatiltia ke semi techtasojta (Is. 49:15). Se tokniuj siuat akin monotsa Rachel kijtoua: “Nosiuapil Stephanie yolik achto ke ajsiskia tonal keman monekia yolis. Keman yekinika nikitak semi tsikitsin katka uan semi teikneltij moitaya... Itech yekinika metsti satepan ke yolik mokauak kaltapajtiloyan, sayoj ke tapajtijkej nechkauak maj niknapalouani mojmostaj. Nejon kichiuak maj nokonetsin uan nejua semi timotasojtanij. Axkan kipia chikuasen xiujmej uan okachi tsitsikitsin ke okseki konemej akin iuanpoyuan, sayoj ke semi niktasojta porin taxikoj. Kichiuani maj semi niyolpaki”. Keman Jiova kiita ke timochikauaj tikmakaskej tein okachi kuali, techtasojta ijkon kemej se temomaj kitasojta ikonetsin. ¿Melauj ke nejon semi techyolseuia?

20. ¿Keyej ueli tiyolpakij tiitekitikauan Jiova?

²⁰ Tiitekitikauan Jiova titatamamej, sayoj ke yejuatsin techpatiuita tisejsemej. Jiova amo kichiuak maj iuan timotokikan porin okachi tiuelij oso okachi titamatinij ke oksekin, ta porin techitak uan kiitak ke tiyolyemankej uan ke tiknekiaj maj techmachti uan maj techpaleuiani maj timopatakan (Sal. 25:9). Uelis titakuaujtamatiskej ke yolpaki keman timochikauaj kuali tiktekitiliskej. Kemej titaxikouanij uan amo tikauanij tiknextiaj ke tiyolmelaujkej uan ke tiyolkualmej (Luc. 8:15). Yejua ika maj tiksentokakan tikmakakan Jiova tein okachi kuali. Komo ijkon tikchiuaj, tiyolpakiskej ika tein tejuan uelik tikchiujkej.