1. Nongwa yafiki Yehova atikutufwanikisya nabangi?

YEHOVA atikulonda ukuti ifindu fyosa fifwaneghe itolo. Ubuketi bwa isi kyo kipeliwa kyake ikinunu, ukongelelapo abandu. Twesa tuli bakulondiwa fiyo. Yonongwa yake Yehova atikutufwanikisya na bandu abangi. Umwene ikuketa ubundu bwinu ubwa nkati. (1 Samu. 16:7) Ikumanya kangi isi tubaghile ukufwanisya ukubomba na isi tukabaghila kangi namuno twakulile. Atikughulila ukuti tubombeghe nyingi isi tukabaghila ukufwanisya. Tukulondiwa ukunkonga Yehova mwakwiketa bo muno ikubombela. Isi sikuya pakututula “ukwinong’onela mbutengamoyo,” nukuleka ukwiyinong’onela fiyo.—Rom. 12:3.

2. Nongwa yafiki kubibi ukwifwanikisya nabangi?

² Bwanaloli ukuti tubaghile ukumanyilako ku kifwanikisyo ikinunu ikya nkamu pamo umulumbu uyu ikufumusya kanunu. (Hib. 13:7) Tubaghile ukuketa injila isi tubaghile ukongelela amaluso ghitu linga tuli mubufumusi. (Filip. 3:17) Loli kulipo ukukindana pakati pakukonga ikifwanikisyo ikinunu ikya mundu yumo nu kwifwanikisya. Linga tukwifwanikisya nabangi tubaghile ukwanda ukwitufya, ukuwa amaka nu kwanda ukwiketa ukuti tukaya bakulondiwa. Bo muno twamanyilile mu nkhani iyi yakindagha, linga tukwifwanikisya nabangi nkipanga tubaghile ukonanga ubumanyani bwitu na Yehova. Yonongwa yake mwalughano Yehova ikutukasya ukuti: “Umundu wesa abuketeghe bununu ubumi bwake, po isakuyagha nisya kwitukifyamo yuyo mwene, momma njungi.”—Gal. 6:4.

3. Ngimba findu fiki ifi fikubapangisya ukuti muye balusekelo panongwa yakukula kwinu mwambepo?

³ Yehova ikulonda ukuti muhobokeghe pa bumi bwinu kangi  mukindilileghe ukukula mwambepo. Mwakifwanikisyo, linga mosiwe mubaghile ukuhoboka ukuti mufwanisye ubwighane bwinu. Mukusala ukubomba isi pamwibene. Kangi mukubomba isi panongwa ya lughano lwinu kwa Kyala. Inong’onela syosa isi mufwanisye ukubomba ukufika lino. Mwakifwanikisyo, ngimba mukuhoboka nukubelenga Ibaibolo kwa pamwibene nu kwiyipa pakumanyila? Ngimba inyiputo syinu sikuya syakufuma pasi pandumbula? (Sal. 141:2) Ngimba mukufwanisya ukwanda ukuyobesania kanunu na bandu linga mukufumusya nu kubombela kanunu amabuku agha tukumanyilila na bandu mubufumusi? Kangi linga muli nimbumba, ngimba Yehova abatulile ukuti muye nnyambala, nkikulu pamo mpapi nnunu? Mubaghile ukuya balusekelo panongwa yakufwanisya ukubomba syosa isi.

4. Ngimba tukuya pakumanyila isyafiki mu nkhani iyi?

⁴ Tubaghile ukubatula abangi ukuti bayeghe balusekelo kangi bakindilileghe ukukula mwambepo. Tubaghile ukubatula kangi ukuti bangifwanikisyagha nabangi. Mu nkhani iyi, tukuya pakumanyila muno abapapi babaghile ukubatulila abanabo, muno aba bali pabweghi babaghile ukutulilana, kangi namuno abakulumba bakipanga na bangi babaghile ukubatulila abakamu na balumbu. Pabumalilo, tukuya pakuketa ubulongosi bwa mu Baibolo ubu bubaghile ukututula ukuti tufwanisye isi tusalile ukubomba.

5. Ukufwana na Baefesi 6:4, ngimba abapapi bikulondiwa ukuleka ukubomba isyafiki?

⁵ Abapapi bikulondiwa ukuya maso ukuti bangamfwanikisyagha umwana yumo nabanine pamo ukughulila ukuti ikuya pakubomba nyingi ukukinda isi abaghile ukufwanisya. Linga abapapi bikubomba isi, babaghile ukungwisya amaka umwanabo. (Belenga Baefesi 6:4.) Umulumbu Sachiko * atile: “Ummanyisi wangu aghulilagha ukuti mbombeghe kanunu ukukinda abinangu ba mu kilasi. Mwakongelelapo, mama wangu alondagha ukuti mbombeghe kanunu ku sukulu ukuti mbafumukisyeghe abamanyisi na tata wangu uyu akali Nketi wa Yehova. Umwene alondagha ukuti ningatoliwagha amaghesyo loli ukubomba isi kwali kukafu fiyo. Nalinga ukuti nalekile isukulu patali, utubalilo tumo ngukayikila linga Yehova ikuhoboka nanine.”

6. Ngimba abapapi babaghile ukumanyilapo isyafiki pa Salimo 131:1, 2?

 ⁶ Ifundo iyakulondiwa fiyo iyi abapapi babaghile ukumanyilako yikwaghiwa pa Salimo 131:1, 2. (Belenga.) Umwalafyale Davidi atile “ndikwikolania mu tundu utu tuli pamwanya fiyo” pamo utwa kuswighisya fiyo. Panongwa yakuti ali wakwiyisya, umwene “ayitalalisye indumbula yake.” Ngimba abapapi babaghile ukumanyilako isyafiki ku masyu agha Davidi ayobile? Abapapi bikulondiwa ukuya bakwiyisya komma pa isi abene bikulonda loli na isi abanabo bikulonda. Abapapi babaghile ukuntula umwanabo ukuti ipilikeghe kanunu nukufwanisya isi abaghile ukubomba na isi akabaghila ukufwanisya. Umulumbu Marina atile: “Mama wangu atikumfwanikisya na ba mumbumba yangu pamo na bana abangi. Umwene ikummanyisya ukuti umundu aliwesa ali namaluso ghake kangi ukuti aliwesa wakulondiwa kwa Yehova. Ngundaghisya fiyo panongwa yakuti andulile ukuti ningifwanikisyagha na bangi.”

7-8. Ngimba unnyambala abaghile ukunangisya bulebule ukuti ikungindika unkasi wake?

⁷ Unnyambala Unkristu ikulondiwa ukungindika unkasi wake. (1 Pet. 3:7) Ulughindiko lukongelelapo ukubapilikisya kanunu nu kubaghindika abangi. Mwakifwanikisyo unnyambala ikungindika unkasi wake mwakumbombela ifindu mwalughindiko. Umwene atikughulila nyingi isi unkasi wake akabaghila ukufwanisya. Kangi umwene atikumfwanikisya nabakikulu abangi. Ngimba unkikulu abaghile ukwipilika bulebule linga unndume wake ikubomba isi? Unndume wa Rosa uyu akaya Nketi, utubalilo twingi ikumfwanikisya na bakikulu abangi. Amasyu ghake amabibi ghikumpangisya Rosa ukuti ipilikeghe ububibi kangi akayikileghe linga aghaniwe. Umwene atile, “Akabalilo kosa ngulonda ngumbukileghe ukuti Yehova ikungeta ukuya wakulondiwa fiyo.” Mwakukindana na isi, unnyambala Unkristu ikulondiwa ukunangisya ulughindiko ku nkasi wake. Umwene ikumanya ukuti isi ikubomba sibaghile ukonanga ubumanyani bwake nu nkasi wake kangi na Yehova. *

⁸ Unnyambala uyu ikungindika unkasi wake ikuyoba inunu isya nkasi ku bangi kangi ikumbula ukuti anganile fiyo. (Mbu. 31:28) Mo muno undume wa Katerina uyu tunjobile mu nkhani iyi yakindagha alintulile ukuti iketeghe ukuya wakulondiwa fiyo. Pakabalilo aka Katerina ali nnini, mama wake annyozagha kangi utubalilo twingi amfwanikisya na balindwana abangi ukongelelapo abamanyani bake. Isi syalimpangisye Katerina ukwanda ukwiketa ukuti akaya wakulondiwa mwakwifwanikisya na bangi, kangi akindilile ukwiketa bo ulu nalinga ukuti amanyile ubwanaloli. Loli undume wake Unkristu, alintulile ukuti alimbane naminong’ono aghakuti akaya wakulondiwa. Umwene atile: “Anganile, ikundaghisya pa findu ifinunu ifi ngubomba kangi ikunyiputila. Kangi ikungumbusya isya tuyilo utununu utwa Yehova nu kundula ukuti niye naminong’ono amanunu.”

9-10. Ngimba abakulumba balughano balintulile bulebule umulumbu ukuti aleke ukwifwanikisya na bangi?

⁹ Ngimba abakulumba bakipanga babaghile ukubatula bulebule aba bikwifwanikisya na bangi? Inong’onela isi Umulumbu Hanuni alyaghene nasyo, uyu bo mwana bakandaghisyagha. Umwene atile: “Nali nisoni fiyo kangi naketagha ukuti abinangu bamo bakulondiwa ukukinda une. Nalyandile ukwifwanikisya na bangi ukufuma pakabalilo aka nali nkeke.” Nalinga po pakabalilo aka amanyile ubwanaloli, Hanuni akindilile ukwifwanikisya na bangi. Isi syalimpangisye ukuti iketeghe ukuti akaya wakulondiwa  nkipanga. Lino ikuhoboka ukubomba ubupayiniya. Ngimba findu fiki fyalintulile ukuti achenje muno iketelagha?

¹⁰ Hanuni atile atuliwe fiyo na bakulumba aba bali nikisa. Abene banangisye ukuti ali wakulondiwa fiyo kangi bandaghisyagha panongwa ya kifwanikisyo kyake ikinunu. Umwene atile: “Bo akabalilo kakindilepo panandi, abakulumba aba balinsumile ukuti ngabakasye abalumbu aba balondiwagha ubutuli. Isi syalindulile ukuti nipilikeghe kanunu. Ngukumbuka abakulumba abalughano aba balindaghisye fiyo panongwa yakubakasya abalumbu aba. Ukufuma apo balimbelengile ilemba lya 1 Batesalonike 1:2, 3. Isi syalimfikile fiyo pandumbula. Ngubandaghisya fiyo abatimi aba, lino nguketa ukuti ndiwakulondiwa fiyo nkipanga.”

11. Ukufwana na Yesaya 57:15, ngimba tubaghile ukubatula bulebule “abalwiyisyo”?

¹¹ Belenga Yesaya 57:15. Yehova ikubapasikisya bosa “abalwiyisyo.” Twesa komma abakulumba bene tukulondiwa ukubatula abakamu na balumbu bitu. Injila yimo iyi tubaghile ukubakasyila ko kubanangisya kuti bakulondiwa fiyo. Yehova ikulonda ukuti tubanangisyeghe ulughano nu kubatula ukumanya ukuti abaghanile fiyo. (Mbu. 19:17) Tubaghile ukubatula kangi abakamu na balumbu bitu mwakuya bakwiyisya. Tutikulondiwa ukuya nindumbula iyakwibona, isi sibaghile ukupangisya ukuti tuye nubufi ku bangi. M’malo mwake, tubombeleghe amaluso ghitu ukuti tukasanieghe.—1 Pet. 4:10, 11.

12. Nongwa yafiki abandu balwiyisyo bapilikisyagha kwa Yesu? (Keta ikithuzi kya pakikope.)

¹² Tukumanyilako nyingi isya muno tubaghile ukubabombela abangi mwakwinong’onela muno Yesu abombelagha na bafundiwa bake. Umwene ali mundu nkulumba fiyo ukukinda aliwesa pa kisu. Loli ali “ntengamoyo kangi wakwiyisya mundumbula.” (Mat. 11:28-30) Akitufyagha panongwa ya mahala nu bumanyi ubu ali nabo. Linga ikubamanyisya abandu, umwene ayobagha munjila imbepe kangi abombelagha ififwanikisyo ifipepe ifi fyabafikagha pandumbula abalwiyisyo. (Luka 10:21) Mwakukindana na balongosi ba matchalichi, Yesu abaketagha abandu ukuti bakulondiwa fiyo kwa Kyala. (Yoh. 6:37) Kangi abaghindikagha abandu.

13. Ngimba Yesu anangisye bulebule ikisa nu lughano ku bafundiwa bake?

¹³ Ikisa kya Yesu nulughano lwake fyabonekelagha muno abombelagha ifindu na bafundiwa bake. Umwene asimenye ukuti bali na maluso aghakukindana. Yonongwa yake abene bakabaghile ukuya nubudindo ubwakufwana itolo pamo ukufumusya mwakufwana itolo. Loli umwene ahobokagha panongwa yakuti aliwesa iyipagha ukubomba isi abaghile ukufwanisya. Yesu anangisyagha ukuti abinong’onelagha abafundiwa bake linga tukuketa ikifwanikisyo kya matalenti. Nkifwanikisyo iki, umwalafyale alimpele umbombi aliwesa “ukufwana namuno bayilile amahala ghabo.” Umbombi yumo uwamahala akabile nyingi ukukinda abangi. Loli umwalafyale alindaghisisye aliwesa pamwene na masyu aghakuti: “Ubombile kanunu we mbombi we nsubiliwa.”—Mat. 25:14-23.

14. Ngimba tubaghile ukunkonga bulebule Yesu bo muno abombelagha ifindu na bangi?

¹⁴ Utubalilo tosa Yesu ikutunangisya ikisa nu lughano. Ikumanya ukuti twesa tuli namaluso ni ndamyo isyakukindana kangi umwene ikuhoboka linga tukubomba isi tubaghile ukufwanisya. Tukulondiwa ukubabombela ifindu ifinunu abangi bo muno Yesu abombelagha. Tutikulondiwa ukumpangisya unkamu pamo umulumbu ukwiketa ukuti akaya wakulondiwa pamo ukunkosya isoni panongwa yakuti ikutoliwa ukubomba nyingi bo muno abangi bikubombela. M’malo mwake, utubalilo tosa  tubandaghisyeghe abakamu na balumbu bitu panongwa yakughelaghela ukubomba isi babaghile ukufwanisya pakumbombela Yehova.

15-16. Ngimba umulumbu yumo asayiwe bulebule panongwa yakufwanisya ubwighane bwake?

¹⁵ Linga tuli nubwighane ubwakumbombela Yehova, tukuya nubumi ubwa lusekelo. Loli tukulondiwa ukuya nubwighane ubu tubaghile ukubufwanisya. Tungafwanikisyagha ubwighane bwitu nu bwa bangi. Linga tukubomba isi, tubaghile ukusulumania nu kuwa amaka. (Luka 14:28) Inong’onela ikifwanikisyo kya mulumbu Midori uyu mpayiniya.

¹⁶ Tata wa Midori uyu akaya Nketi, ikunnyoza fiyo panongwa yakuti mwana mwakumfwanikisya na ba mu mbumba yake kangi na aba ikumanyila nabo isukulu. Midori atile, “Nguketa ukuti ngaya wakulondiwa.” Loli bo ikukula, alyandile ukwipilika kanunu. Umwene atile, “Isiku lililyosa ngubelenga Ibaibolo, isi sindulile ukuti niye nulutengano ulwa mundumbula nu kuketa ukuti Yehova anganile.” Mwakongelelapo, umwene ali nubwighane kangi ikwiputa ukuti afwanisye ubwighane bwake. Isi sintulile Midori ukuya walusekelo panongwa ya isi ikumbombela Yehova.

17. Ngimba findu fiki fibaghile ukututula ukuti tuchenje aminong’ono ghitu kangi ifyakukongapo fyake fyo filiku?

¹⁷ Pabaghile ukwegha akabalilo akatali ukuti tuchenje muno tukwiketela. Yonongwa yake Yehova ikutukumbusya ukuti: “Mwipeleghe bapya mumbepo sya mabyebye ghinu.” (Ef. 4:23, 24) Ukuti tubombe isi, tukulondiwa ukwiputa, ukumanyila Amasyu gha Kyala nu kwinong’onelapo. Mukindilileghe ukubomba isi kangi munsumeghe Yehova ukuti abape amaka. Mbepo wake mwikemo ikuya pakubatula ukuti mulimbane naminong’ono aghakwifwanikisya  na bangi. Kangi Yehova ikuya pakubatula ukumanya linga mwandile akayilo ka bufi pamo ukwitufya nu kubatula ukuti muchenje mwanakalinga.

18. Ngimba amasyu agha ghali pa 2 Syambukulu 6:29, 30 ghabaghile ukutukasya bulebule?

¹⁸ Belenga 2 Syambukulu 6:29, 30. Yehova ikumanya isi sili mundumbula syitu. Kangi asimenye ukuti tukulimbana nubusitabugholofu ni findu ifibibi ifi fibaghile ukutusofania nkisu iki. Linga Yehova ikuketa muno tukwiyipila ukulimbana nifindu ifibibi ifi, ikutughana fiyo.

19. Ngimba Yehova ikulingania bulebule muno ikwipilikila isyakufwana na uswe?

¹⁹ Ukuti alinganie muno ikwipilikila, Yehova ikubombela ikifwanikisyo kya lughano ulu lukuyapo pakati pa mama nu mwanake. (Yes. 49:15) Inong’onela ikifwanikisyo kya mama yumo uyu ingamu yake yo Rachel. Umwene atile: “Umwanangu undindwana Stephanie apapiwe bo imyesi yikali ukufwana. Bo numbwene akakwanda, abonekagha nsekele kangi nsita maka. Loli bo ali kukipatala isiku lililyosa dokotala anyitikisyagha ukumpimba imyesi iyakwanda. Pakabalilo aka, une nu mwanangu twali pabumanyani ubwamaka. Lino ali nifyinja 6 loli ikuboneka nnandi ukukinda abana aba sayizi yake. Loli nunganile fiyo panongwa yakuti kukali kupepe ukuti akindilile ukuya nubumi kangi ambele fiyo ulusekelo pa bumi bwangu.” Syakukasya fiyo ukuketa ukuti Yehova ikutunangisya ulughano bo ulu linga ikuketa ukuti tukwiyipa ukumbombela nindumbula yosa.

20. Nongwa yafiki ababombi ba Yehova bikuya balusekelo?

²⁰ Pakuya babombi ba Yehova, muli bakulondiwa fiyo mumbumba yake. Yehova akabakwabile ku myake panongwa yakuti mwali bakulondiwa fiyo ukukinda abangi. Loli abakwabile ku myake panongwa yakuti aketile ukwiyipa kwinu ukuti mumanyile ukufuma ku myake nu kuchenja. (Sal. 25:9) Mukulondiwa ukuya nulusubilo losa ukuti Yehova ikundaghisya fiyo linga mukughelaghela ukubomba syosa isi mubaghile ukufwanisya ukuti mumbombeleghe. Ukwifimbilisya nu busubiliwa bwinu buketi bwakuti muli “nindumbula inunu ingolofu.” (Luka 8:15) Yonongwa yake mukulondiwa ukukindilila ukumpa Yehova ifindu fyinu ifinunu. Ukufuma apo, mukuya pakuya nikifukwa ikinunu ikyakuyila balusekelo “pamwibene.”