Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO CAKWIIYA 29

Amukondwe Akuyaambele Kwanu!

Amukondwe Akuyaambele Kwanu!

‘Umwi aumwi ajane kaambo kamupa kukondwa lwakwe mwini, ikutali akaambo kakulyeezyanya amuntu uumbi.’​—GAL. 6:4.

LWIIMBO 34 Kweenda Kamutakwe Kampenda

IZILI MUCIBALO *

1. Nkaambo nzi Jehova ncatatweezyanisyi abamwi?

JEHOVA ulakukkomanina kwiindana-indana kwazintu zili munyika. Eeci cilalibonya kuzwa kuzilenge zyakwe zigambya, kubikkilizya abantu. Toonse buyo tuliindene. Aboobo Jehova kunyina natweezyanisya abamwi. Ulalingula moyo, nkokuti buntu bwanu bwamukati. (1Sam. 16:7) Alimwi ulabikkila maano kunguzu nzyomujisi, kulezya kwanu alimwi ambomwakakomezyegwa. Alimwi talangili kuti mucite zintu nzyomutakonzyi. Tweelede kumwiiya Jehova kwiinda mukulibona mbwatubona. Eeci ciyootugwasya ‘kuyeeya kabotu’ akulibona bwini mbotubede.—Rom. 12:3.

2. Nkaambo nzi ncocitali kabotu kulyeezyanisya abamwi?

2 Tulakonzya kwiiya kucikozyanyo cibotu cabamwi. Mucikozyanyo, ambweni kuli mukwesu naa mucizyi ngotuzyi uucita kabotu mumulimo wamumuunda. (Heb. 13:7) Tulakonzya kubona mbazu motukonzya kumwiiya kutegwa tube aluzyibo mubukambausi. (Flp. 3:17) Pele kuli kwiindana kuliko akati kakwiiya cikozyanyo camuntu umwi akucibelesya kulyeezyanisya anguwe. Kulyeezyanisya kuli boobu, kulakonzya kumupa kuba amunyono, kumutyompya, naa kulimvwa kubula mpindu. Pele mbubwenya mbotwakaiya mucibalo cainda, kuti twasola kubona kuti tulabainda bakwesu abacizyi, eeci cilakonzya kunyonganya cilongwe cesu a Jehova. Aboobo caluyando Jehova utukulwaizya kuti: “Umwi aumwi alingule nzyacita lwakwe mwini, mpoonya ulajana kaambo kamupa kukondwa lwakwe mwini, ikutali akaambo kakulyeezyanya amuntu uumbi.”—Gal. 6:4.

3. Nkuyaambele kuli buti kwakumuuya nkomwacita ikumupa kukondwa?

3 Jehova uyanda kuti kamukkomana akuyaambele kwanu kwakumuuya. Mucikozyanyo, kuti mwakabbapatizyigwa, mweelede kukkomana kuti mwakaizuzikizya mbaakani eeyo! Mwakalisalila kucita boobo. Alimwi kusala kwanu kwakayeeme aluyando ndomujisi kuli Jehova. Amuyeeye buyo kuyaambele nkomwacita kuzwa ciindi eeco. Mucikozyanyo, sena luyandisisyo ndomujisi lwakubala Bbaibbele alimwi akwiiya lwayaambele? Sena mipailo yanu izwa ansi amoyo? (Int. 141:2) Sena mwayungizya luzyibo mukutalisya mibandi mumulimo wamumuunda alimwi akucizyiba kuzibelesya zibelesyo nzyotubelesya mumulimo wamumuunda? Alimwi kuti kamujisi mukwasyi, sena Jehova wamugwasya kuba mulumi, mukaintu naa muzyali uuli kabotu? Mulakonzya kukkomana alimwi akukkutila kujatikizya kuyaambele nkomwacita mumbazu eezyi.

4. Ncinzi ncotutiilange-lange mucibalo eeci?

4 Tulakonzya kubagwasyilizya bamwi kukkomana akaambo kakuyaambele kwakumuuya nkobacita. Alimwi tulakonzya kubagwasya kutaba acilengwa cakulyeezyanisya abamwi. Mucibalo eeci, tulabona bazyali mbobakonzya kugwasya bana babo, banabukwetene mbobakonzya kugwasyanya, alimwi baalu abamwi mbobakonzya kugwasya bakwesu abacizyi. Mpoonya, tulalanga-langa njiisyo zyamu Bbaibbele zimwi izikonzya kutugwasya kulibikkila mbaakani nzyotukonzya kuzuzikizya kweelana abukkale alimwi aluzyibo ndotujisi.

NCOBAKONZYA KUCITA BAZYALI ALIMWI ABANABUKWETENE

Nobazyali, amumulumbe mwana umwi aumwi kuzintu zibotu nzyacita (Amubone muncali 5-6) *

5. Kweelana alugwalo lwa Baefeso 6:4, ncinzi bazyali ncobeelede kutantamuka?

5 Bazyali tabeelede kweezyanisya mwana umwi kuluumwi, naa kumwaambila kucita cintu ncatakonzyi. Kuti bazyali bacita boobo, balakonzya kumutyompya mwanaabo. (Amubale Baefeso 6:4.) Mucizyi Sachiko * wakaamba kuti: “Bamayi bakali kuyanda kuti kandibainda beenzuma boonse mukkilasi. Kuyungizya waawo, bamaama bakali kuyanda kuti kandipasa kutegwa ndicikonzye kupa bumboni bubotu kuli bamayi bangu alimwi akuli bataata ibatali Bakamboni. Mane buya, bakali kayanda kuti twalemba musunko kandijana 100 pesenti, calo icatakali kukonzyeka. Nokuba kuti ndakamanizya cikolo myaka minji yainda, zimwi ziindi inga ndilimvwa kuti Jehova ambweni taukkomanini mulimo wangu ngondimubelekela nokuba kuti ndabeleka kusikila mpondigolela.”

6. Ncinzi bazyali ncobakonzya kwiiya ku Intembauzyo 131:1, 2?

6 Ciiyo ciyandika kapati ncobakonzya kwiiya bazyali cilajanika ku Intembauzyo 131:1, 2. (Amubale.) Mwami Davida wakaamba kuti, ‘kunyina naakali kulombozya zintu zipati kapati’ naa zintu nzyaatakali kukonzya kujana. Kulicesya alimwi akulibombya kwakwe, ‘zyakamuumbulizya akumuumuzya.’ Ncinzi bazyali ncobakonzya kwiiya kumajwi aa Davida? Bazyali balakonzya kulicesya alimwi akulibombya kutali buyo kuzintu nzyobalombozya lwabo, pele alimwi anzyobalombozya kubana babo. Bazyali balakonzya kumwaambila mwanaabo zintu nzyakonzya kucita alimwi anzyatakonzyi ciindi nobamugwasya kulibikkila mbaakani nzyakonzya kuzuzikizya. Mucizyi Marina wakaamba kuti: “Bamaama kunyina nobakali kundeezyanisya abanabokwesu naa abana bamwi buyo. Bakandiyiisya kuti umwi aumwi ulaacipego alimwi akuti umwi aumwi ulayandika kuli Jehova. Aboobo ndilabalumba, akaambo kakuti tandilyeezyanisyi abamwi.”

7-8. Mbuti mulumi mbwakonzya kutondezya bulemu kumukaintu wakwe?

7 Mulumi Munakristo weelede kumulemeka mukaintu wakwe. (1Pet. 3:7) Bulemu caamba kubabikkila maano kapati bamwi alimwi akubalemeka. Mucikozyanyo, mulumi ulakonzya kumulemeka mukaintu wakwe kwiinda mukumubikkila maano kapati. Talangili kuti mukaintu acite zintu nzyatakonzyi. Alimwi kunyina namweezyanisya abamakaintu bamwi. Kuti wacita oobo, mbuti mbocikonzya kumujatikizya mukaintu? Mulumi wamucizyi Rosa uutali Kamboni, kanji-kanji ulamweezyanisya abamakaintu bamwi. Majwi mabyaabi ngaamba mulumaakwe amupa kulimvwa kubula mpindu. Mucizyi ooyu wakaamba kuti, “Ndiyandika kuyeezyegwa lyoonse kuti Jehova ulandibikkila maano.” Mukwiimpana, mulumi Munakristo ulamubikkila maano mukaintu wakwe. Ulizyi kuti kwiinda mukucita boobo cilongwe cakwe amukaintu wakwe alimwi a Jehova cilijatikizyidwe. *

8 Mulumi uulemeka mukaintu wakwe ulamutembaula, ulamwaambila kuti ulamuyanda alimwi ulamulumbaizya. (Tus. 31:28) Oobo mbobakacita balumi baba Katerina, ibaambidwe mucibalo cainda, ikugwasya bakaintu babo ibakali kulimvwa kubula mpindu. Nobakacili bana, banyina lyoonse bakali kubafwubaazya, balo kanji-kanji ibakali kubeezyanisya abasimbi bambi, kubikkilizya abeenzinyina. Aboobo ba Katerina bakatalika kulyeezyanisya abamwi, alimwi bakazumanana kucita boobo noliba leelyo nobakaboola mukasimpe. Nokuba boobo, balumi babo bakabagwasya kuzunda cilengwa eeci alimwi akutalika kulibona munzila yeelede. Bakaamba kuti: “Balandiyanda, balandilumbaizya ciindi nondicita zintu zibotu akundipailila. Alimwi balandiyeezya bube bubotu mbwajisi Jehova alimwi akundigwasya kuyeeya munzila iili kabotu.”

NCOBAKONZYA KUCITA BAALU BASILUYANDO ALIWMI ABAMWI

9-10. Mbuti baalu babikkila maano mbobakamugwasya mucizyi umwi kuzunda cilengwa cakulyeezyanisya abamwi?

9 Mbuti baalu mbobakonzya kubagwasya aabo bajisi cilengwa cakulyeezyanisya abamwi? Amubone cakuluula camucizyi Hanuni, walo naakacili mwana iwatakali kulumbaizyigwa ziindi zinji. Wakaamba kuti: “Ndakalaansoni alimwi ndakali kulimvwa kuti bana bamwi bakali kucita kabotu kwiinda ndime. Ndakatalika kulyeezyanisya abamwi kaindi kandicili mwana.” Nociba ciindi naakaboola mukasimpe mucizyi Hanuni, wakacili kulyeezyanisya abamwi. Aboobo wakali kulimvwa kuti tayandiki kapati mumbungano. Pele lino, ulabeleka kali mupainiya uukkomene. Ncinzi cakamugwasya kucinca mbwaakali kuzibona zintu?

10 Mucizyi Hanuni wakaamba kuti wakagwasyigwa abaalu babikkila maano. Bakamwaambila kuti ulayandika kapati mumbungano, akumulumbaizya akaambo kacikozyanyo cakwe cakusyomeka. Wakaamba kuti: “Zimwi ziindi baalu bakali kumulomba, ikukulwaizya bacizyi bamwi ibakali kuyandika lugwasyo. Eeci cakali kundipa kulimvwa kuyandwa. Ndilayeeya ciindi baalu babikkila maano nobakandilumba akaambo kakukulwaizya bacizyi bamwi bacili bana-bana. Mpoonya bakandibalila lugwalo lwa 1 Batesalonika 1:2, 3. Eeci cakandikkomanisya kapati! Ndilabalumba kapati beembezi aaba, lino ndilabukkomanina kapati busena mbondijisi mumbungano ya Jehova.”

11. Kweelana alugwalo lwa Isaya 57:15, mbuti mbotukonzya kubagwasya ‘aabo batyompedwe alimwi bajisi muuya wakulicesya’?

11 Amubale Isaya 57:15. Jehova ulababikkila maano kapati ‘aabo batyompedwe alimwi ibajisi muuya wakulicesya.’ Toonse buyo, ikutali buyo baalu balikke tulakonzya kubakulwaizya bakwesu abacizyi aaba. Nzila imwi motukonzya kubakulwaizya, nkwiinda mukutondezya kuti tulababikkila maano. Jehova uyanda kuti tutondezye luyando ndwajisi kumbelele zyakwe. (Tus. 19:17) Alimwi tulakonzya kubagwasya bakwesu abacizyi kwiinda mukuba bantu balicesya alimwi balibombya. Tatuyandi kulibona kuti tulayandika kapati kwiinda bamwi calo cikonzya kupa kuti batufwide munyono. Muciindi caboobo, tubelesya zipego nzyotujisi alimwi aluzyibo kukulwaizya bamwi.—1Pet. 4:10, 11.

Basikwiiya ba Jesu bakali kukkomana kuba anguwe akaambo kakuti kunyina naakali kulisumpula. Wakali kukkomana kuyanzana abalongwe bakwe (Amubone muncali 12)

12. Nkaambo nzi bantu balicesya ncobakali kumuyanda Jesu? (Amubone cifwanikiso icili aacivwumbyo.)

12 Tulakonzya kwiiya zinji kujatikizya mbotweelede kubeendelezya bamwi kwiinda mukulanga-langa Jesu mbwaakali kubeendelezya basikwiiya bakwe. Wakali muntu mupati kwiinda wakaponede. Nokuba boobo, wakali ‘mubombe moyo alimwi wakali kulicesya.’ (Mt. 11:28-30) Tanaakali kulisumpula akaambo kabusongo alimwi aluzyibo ndwaakajisi. Wakali kuyiisya kwiinda mukubelesya mwaambo muuba-uba alimwi azikozyanyo izyakali kubasika amoyo bantu balicesya. (Lk. 10:21) Kwiindana abasololi bazikombelo ibalisumpula, Jesu kunyina naakapa bamwi kulimvwa kuti tabajisi mpindu kuli Leza. (Joh. 6:37) Muciindi caboobo, wakali kubalemeka aabo ibakali kubonwa kuti mbantu-bantu buyo.

13. Mbuti luzyalo lwa Jesu alimwi aluyando mbolwakatondezyegwa munzila mbwaakali kubeendelezya basikwiiya bakwe?

13 Luzyalo lwa Jesu alimwi aluyando lwakali kulibonya munzila mbwaakali kubeendelezya basikwiiya bakwe. Wakalizyi kuti bakajisi zipego ziindene-indene alimwi abukkale bwiindene-indene. Aboobo tabali boonse ibakali kukonzya kubeleka milimo iikozyenye naa kubeleka ciindi ceelene. Nokuba boobo, wakali kulumba kumulimo umwi aumwi ngwaakali kucita kuzwa ansi amoyo. Jesu wakacitondezya eeci mucikozyanyo camatalenta. Mucikozyanyo eeco, simalelo wakapa muzike ‘umwi aumwi kweelana anguzu zyakwe.’ Omwe akati kabazike basyomeka wakajana mpindu mpati kwiinda umwi. Pele simalelo wakabalumbaizya boonse kwiinda mukwaamba majwi aakozyenye aakuti: “Wacita kabotu, omuzike mubotu alimwi uusyomeka!”—Mt. 25:14-23.

14. Mbuti mbotukonzya kumwiiya Jesu munzila mbwaakali kubeendelezya bamwi?

14 Jesu lyoonse ulatweendelezya caluzyalo alimwi acaluyando. Ulizyi kuti toonse tujisi zipego alimwi abukkale bwiindene, pele ulakkomana ciindi notubeleka kusikila aagolela nguzu zyesu. Aboobo tweelede kumwiiya Jesu. Inga tiitwayanda kupa mukombima kulimvwa kuti takwe mpindu naa kufwa nsoni akaambo kakuti takonzyi kucita zinji mbuli bamwi. Muciindi caboobo, atujane nzila zyakubalumbaizya bakwesu abacizyi akaambo kakubeleka kusikila mpobagolela mumulimo wa Jehova.

AMULIBIKKILE MBAAKANI NZYOMUKONZYA KUZUZIKIZYA

Amukkomane kwiinda mukulibikkila mbaakani nzyomukonzya kuzuzikizya (Amubone muncali 15-16) *

15-16. Mbuti mucizyi umwi mbwaakagwasyigwa kwiinda mukulibikkila mbaakani nzyakonzya kuzuzikizya?

15 Ciindi notujisi mbaakani mumulimo wa Jehova, buumi bwesu bulakkomanisya akuba ampindu. Nokuba boobo, cintu ciyandika kapati, nkulibikkila mbaakani nzyotukonzya kuzuzikizya kweelana anguzu alimwi abukkale bwesu, ikutali kulyeezyanisya abamwi. Ikuti naa twalyeezyanisya abamwi tulakonzya kutyompwa. (Lk. 14:28) Amubone cikozyanyo camupainiya wazina lya Midori.

16 Mucizyi Midori naakali mwana, bausyi bakali kumutyompya kwiinda mukumweezyanisya abanabokwabo alimwi abasicikolonyina. Midori wakaamba kuti: “Ndakali kulimvwa kubula mpindu.” Nokuba boobo, ciindi Midori naakakomena, wakatalika kulimvwa kuba ampindu. Wakaamba kuti, “Ndakali kubala Bbaibbele abuzuba kutegwa ndibe aluumuno lwamumizeezo alimwi akulimvwa kuti Jehova ulandiyanda.” Kuyungizya waawo, wakalibikkila mbaakani nzyaakali kukonzya kuzuzikizya, alimwi akupaila cacigaminina kutegwa acikonzye kuzizukizya mbaakani eezyo. Akaambo kaceeci, Midori wakalikkomene akaambo kakuyaambele kumuuya nkwaakali kucita.

AMUZUMANANE KUCITA ZYOONSE NZYOMUKONZYA MUMULIMO WA JEHOVA

17. Mbuti mbotukonzya ‘kuzumanana kubukulusya mizeezo iitweendelezya lyoonse,’ alimwi ncinzi cikonzya kucitika akaambo kakucita boobo?

17 Cilatola ciindi kucinca mbotulibona. Aboobo Jehova utukulwaizya kuti: ‘Amuzumanane kubukulusya mizeezo iimweendelezya lyoonse.’ (Ef. 4:23, 24) Aboobo kutegwa tucikonzye kucita boobo, tweelede kuzumanana kupaila, kubala Jwi lya Leza alimwi akuzinzibala kuyeeya. Amuzumanane kucita zintu eezyi akulomba Jehova kuti amupe nguzu. Muuya uusalala uyoomugwasya kuzunda cilengwa cakulyeezyanisya abamwi. Alimwi Jehova uyoomugwasya kuzyiba kuti muli amunyono, mpoonya uyoomugwasya kucinca cakufwambaana.

18. Mbuti mbomukonzya kujana luumbulizyo kumajwi aali kulugwalo lwa 2 Makani 6:29, 30?

18 Amubale 2 Makani 6:29, 30. Jehova ulizyi mbotulimvwa. Alimwi ulizyi nkondo njotulwana kujatikizya zintu zibyaabi zyamunyika eeyi akutalondoka kwesu. Ciindi Jehova nabona mbotusolekesya kulwana zintu eezyi luyando lwakwe kulindiswe lulakomena

19. Ino Jehova utondezya buti mbwalimvwa kujatikizya ndiswe?

19 Kutegwa atondezye mbwalimvwa kujatikizya ndiswe, Jehova ubelesya cikozyanyo caluyando luli akati kamutumbu alimwi amwanaakwe. (Is. 49:15) Amubone cikozyanyo camutumbu uutegwa Rachel. Wakaamba kuti: “Mwanaangu Stephanie wakazyalwa kaitanakkwana myezi. Nindakamubona ciindi cakusaanguna wakalikokede alimwi akubula nguzu. Pele badokota bakali kundizumizya kumulela abuzuba mumwezi wakusaanguna kuzwa naakazyalwa. Eeci cakapa kuti luyando lwesu lukomene. Lino ujisi myaka iili cisambomwe alimwi ulibonya kuceya kwiinda beenzinyina bamusela wakwe. Nokuba boobo, ndilamuyanda kapati, nkaambo kwakaceede buyo asyoonto kuti afwe, alimwi wandiletela lukkomano lunji mubuumi bwangu!” Eelo kaka cilatukkomanisya kapati kuzyiba kuti Jehova ulatuyanda ciindi natubona katusolekesya canguzu kutegwa tumubelekele kusikila mpotugolela!

20. Mbomuli mubelesi wa Jehova uulyaabide, nkaambo nzi kamupa kukkomana?

20 Mbomuli mubelesi wa Jehova mulilibedelede, alimwi mulayandika kapati mumukwasyi wa Jehova. Jehova tanaakamukwela kulinguwe akaambo kakuti mulabainda bamwi. Pele wakamukwela akaambo kakuti wakabona kuti mulalicesya alimwi mulilisungwide kwiiya kulinguwe akucinca. (Int. 25:9) Amusyome kuti ulakkomana kapati ciindi nomumubelekela kusikila mpomugolela. Kuliyumya alimwi akusyomeka kwanu zitondezya kuti mulijisi “moyo uululeme.” (Lk. 8:15) Aboobo amuzumanane kumubelekela Jehova kusikila mpomugolela. Mpoonya muyoojana kaambo “kamupa kukondwa lwanu nobeni.”

LWIIMBO 38 Uyoomuyumya

^ munc. 5 Jehova kunyina natweezyanisya abamwi. Pele tulakonzya kulyeezyanisya abamwi calo cikonzya kutupa kulimvwa kuti kunyina ncotucita. Mucibalo eeci, tulabandika ncocitali kabotu kulyeezyanisya abamwi. Alimwi tulabona mbotukonzya kugwasya banamukwasyi alimwi abamwi mumbungano kuti kabalibona mbuli Jehova mbwababona.

^ munc. 5 Mazina aamwi acincwa.

^ munc. 7 Nokuba kuti twaamba mulumi, malailile aaya alabeleka akumukaintu.

^ munc. 58 BUPANDULUZI BWACIFWANIKISO: Lyakukomba mumukwasyi, bazyali bakkomana kubona mwana umwi aumwi ncaapanga, cakubikka mubwato bwa Nowa.

^ munc. 62 BUPANDULUZI BWACIFWANIKISO: Muzyali uuli alikke uujisi mwana musyoonto walibikkila mbaakani yakuba mupainiya alimwi wakkomana ciindi naaizuzikizya mbaakani eeyi.