1. ¿Tuku xlakata Jehová ni kinkatamalakxtumiyan amakgapitsin?

TUKU kamalakatsukinit Jehová tanu tanu la tasiyakgo. Katsiyaw uma xlakata la tipalhuwa kamalakatsukinit tuwan, animales chu chuna la katlawanit latamanin. Xlakata ni lakxtum akinin, Jehová ni kinkatamalakxtumiyan amakgapitsin. Xla akxilha tuku wi kkinakujkan, chu la xlikana likatsiyaw (1 Sam. 16:7). Na kuenta tlawa tuku tlan tlawayaw, tuku tuwa makgkatsiyaw natlawayaw chu tuku titaxtunitaw makgasa. Chu ni kinkaskiniyan tuku ni matlaniyaw. Kilistalanitkan xliʼakxilhtit chu nakinkaʼakxilhkanan chuna la xla kinkaʼakxilhan. Komo chuna natlawayaw, nalimasiyayaw pi kgalhiyaw «xatlan talakapastakni» chu ni katilakpuwaw pi nitu litaxtuyaw o pi tlakg xlakaskinka litaxtuyaw nixawa amakgapitsin (Rom. 12:3).

2. ¿Tuku xlakata ni xlilat natamalakxtumiyaw tuku tlawakgo amakgapitsin tuku akinin tlawayaw?

² Xlikana pi nitu wamputun naʼakxilhaw xliʼakxilhtit chatum tala tiku lu tlan la lichuwinan xTachuwin Dios (Heb. 13:7). Uma nakinkamakgtayayan tlakg tlan makgalhtawakgenanin nalitaxtuyaw (Filip. 3:17). Pero uma ni watiya wamputun naʼakxilhaw xliʼakxilhtit achatum kaj xlakata nawanaw pi tlakg tlan tuku tlawayaw o ni. Komo natamalakxtumiyaw tuku tlawakgo amakgapitsin tuku akinin tlawayaw, max natsukuyaw lakgkatsalakananaw, nataxlajwaniyaw o asta namakgkatsiyaw pi nitu litaxtuyaw. Chuna la akxilhwi kʼartículo nema titaxtulh, komo xlimasiyaputuw kcongregación pi tlakg xlakaskinka litaxtuyaw nixawa amakgapitsi natalan uma na xlakxtlawalh chuna la talalinaw Jehová. Wa xlakata xla xatapaxuwan kinkawaniyan: «Chatunu chatunu kuenta katlawalh tuku tlawa. Komo chuna natlawa, nalipaxuwa xtatlaw, chu ni akxni natamalakxtumi tuku tlawakgo amakgapitsin» (Gál. 6:4).

3. Chuna la matliwakglhnitaw kintakanajlakan, ¿tuku kinkamakgapaxuwayan?

 ³ Jehová lakaskin pi kimputumkan kalipaxuwaw chuna la tatliwakglhtilhanit kintakanajlakan. Akgtum liʼakxilhtit, komo tamununitawa, xlilat napaxuwayaw xlakata lakgchanitaw uma tuku xlakgchamputunaw. Xlakata paxkiyaw Jehová kiʼakstukan chuna lakpuwaw natlawayaw. Kalilakpuwaw tuku tlawanitaw lata amacha kilhtamaku. Akgtum liʼakxilhtit, max tlakg lipaxuwayaw la likgalhtawakgayaw chu lakputsananiyaw Biblia. Max tlakg tlan la tlawayaw kiʼoracioneskan (Sal. 141:2). Max la uku tlakg ni tuwa makgkatsiyaw natsukuyaw kalitachuwinanaw Dios amakgapitsin nixawa xapulana chu tlakg liwana katsiniyaw maklakaskinaw kilikgalhtawakgakan akxni lichuwinanaw Dios. Chu max Jehová kinkamakgtayanitan xlakata tlakg tlan xatlat, xatse, xapuskat o xachixku nalitaxtuyaw. Tlan nalipaxuwayaw chu tlan nalimakgkatsiyaw xlakata talakgpalit nema tlawanitaw.

4. ¿Tuku naʼakxilhaw kʼuma artículo?

⁴ Tlan nakamakgtayayaw amakgapitsin napaxuwakgo chuna la skujnanimakgo Jehová chu ni natamalakxtumikgo xtaskujutkan tuku tlawakgo amakgapitsin. Kʼuma artículo naʼakxilhaw la xanatlatni tlan nakamakgtayakgo xkamanankan, la tiku makgaxtokgkgo nalamakgtayakgo chu la lakgkgolotsin chu amakgapitsi xalak congregación tlan nakamakgtayakgo natalan. Chu xaʼawatiya, naʼakxilhaw makgapitsi tastakyaw xalak Biblia nema nakinkamakgtayayan nalakkaxwiliyaw tuku lakgchamputunaw chu nema matlaniyaw.

5. Chuna la wan Efesios 6:4, ¿tuku ni xlitlawatkan xanatlatni?

⁵ Xanatlatni ni xlilat natamalakxtumikgo chatum xkgawasakan tuku tlawa atanu xkgawasakan chu ni naskinikgo tuku ni matlani. Komo chuna xtlawakgolh max nitlan xmamakgkatsinikgolh (kalikgalhtawakga Efesios 6:4). Chatum tala tiku wanikan Sachiko * wan: «Kimakgalhtawakgenanin xlakaskinkgo pi tlakg tlan calificaciones xakmaxtulh nixawa kincompañeros. Nachuna, kintse xlakaskin pi tlakg tlan xkinkitaxtunilh kʼescuela xlakata tlan xkilichuwinankgolh kimakgalhtawakgenanin chu kintlat tiku ni xtatayana Jehová. Asta xlakaskin pi nipara tsinu xakkimakgatsankgalh kiʼexámenes, pero uma ni chuna lalh. Maski makgasata la kmasputunit kintakgalhtawakga kʼescuela, min kilhtamaku klakpuwan pi tuku  ktlawa xpalakata Jehová, xla ni lhuwa liʼakxilha».

6. ¿Tuku kamasiyani natlatni tuku wan Salmo 131:1, 2?

⁶ Xanatlatni wi tuku tlan xlakaskinka kamasiyani tuku lichuwinan Salmo 131:1, 2 (kalikgalhtawakga). Mapakgsina David wa: «Ni klakpuwan nakkgalhiputun tuku lu laklanka chu tuku nikxni la ktikgalhilh». Xlakata xtaktuju chu ni xlakpuwan pi putum tlan xtlawa «tlan xmakgkatsi chu nitu xlilakgaputsa». Uma kamasiyani natlatni pi tlan nataktujukgo chu ni nalakpuwankgo pi putum tlan tlawakgo, chu nachuna nalakpuwankgo xpalakata xkamanankan. Xlilat naʼakxilhkgo tuku tlan chu tuku nila tlawakgo akxni nakalakkaxwilinikgo tuku nalakgchankgo xkamanankan chu uma nakamakgtaya pi tlan namakgkatsikgo. Chatum tala tiku wanikan Marina lakapastaka: «Kintse nikxni tamalakxtumilh tuku xaktlawa chu tuku xtlawakgo kgalhtutu kinatalan chu amakgapitsi laktsu kamanan. Kimasiyanilh pi ni lakxtum tuku tlan tlawayaw chu Jehová lu xtapalh kinkaliʼakxilhan kimputumkan. Wa xlakata, nikxni ktamalakxtumi tuku tlawakgo amakgapitsin chu tuku ktlawa».

7, 8. ¿La tlan chatum chixku namaxki kakni xpuskat?

⁷ Chixku tiku kstalanina Cristo xlimaxkit kakni xpuskat (1 Ped. 3:7). Uma wamputun pi xachixku tlakg xlakaskinka naʼakxilha xpuskat nixawa amakgapitsin chu tlan nalikatsini. ¿La tlan chuna natlawa? Nalimasiyani pi lu xtapalh akxilha, ni naskini tuku ni matlani chu ni natamalakxtumi amakgapitsi lakpuskatin. ¿Tuku kitaxtu akxni tamalakxtuminankan? Kaʼakxilhwi tuku titaxtulh chatum tala tiku wanikan Rosa. Xchixku, tiku ni xtatayana Jehová, lismaninit tamalakxtumi amakgapitsi lakpuskatin. Xlakata lu nitlan tachuwin nema wani, ni kajwatiya tlawanit pi nitu litaxtu, na tlawanit pi tuwa namakgkatsi nakanajla komo wi tiku xlikana paxki. Xla wan: «Ankgalhin klakaskin nakimalakapastakakan pi Jehová xtapalh kiʼakxilha». Pero xalakchixkuwin tiku kstalaninanin Cristo, maxkikgo kakni xlakpuskatinkan xlakata katsikgo pi chuna tlan nakuentajtlawakgo chuna la talalinkgo xpuskatkan chu chuna la talalinkgo Jehová. *

⁸ Chixku tiku maxki kakni xpuskat tlan lichuwinan, wani pi paxki chu wani pi tlan tuku tlawa (Prov. 31:28). Wa uma tuku tlawalh xchixku Katerina, tiku lichuwinaw kʼartículo nema titaxtulh, xlakata xmakgtayalh ni nalakpuwan pi nitu xlitaxtu. Akxni Katerina aktsujku xwanit, xtse nitu xliʼakxilha chu makglhuwa xkatamalakxtumi amakgapitsi laktsuman, chu nachuna xʼamigas. Wa xlakata Katerina tsukulh tamalakxtumi tuku xtlawakgo amakgapitsin tuku xla xtlawa, asta akxni xkatsininita tuku masiya Biblia. Pero xchixku makgtayalh nialh nakgalhi uma talakapastakni chu nalakpuwan xpalakata chuna la xlilat. Xla wan: «Kinchixku kimpaxki, kiwani tuku tlan ktlawa chu tlawa oración kimpalakata. Na kimakgtaya naklakapastaka xalakstlan xtayat Jehová chu kimakgtaya naklakgpali ni laktlan kintalakapastakni».

9, 10. ¿La makgtayakgolh lakgkgolotsin chatum tala puskat tiku xtamalakxtumi tuku xtlawakgo amakgapitsin chu tuku xla xtlawa?

⁹ ¿La nakamakgtayakgo lakgkgolotsin tiku tamalakxtumikgo tuku tlawakgo amakgapitsin chu tuku xlakan tlawakgo? Kaʼakxilhwi tuku titaxtulh chatum tala tiku wanikan Hanuni, tiku akxni aktsujku xwanit ni lu xwanikan pi tuku xtlawa tlan xwanit. Xla wan: «Lu xakmaxanan chu xakmakgkatsi pi amakgapitsi laktsu kamanan tlakg tlan tuku xtlawakgo nixawa akit. Lata makgasa ankgalhin ktamalakxtumi tuku ktlawa chu tuku tlawakgo amakgapitsin». Asta akxni Hanuni xtatayana Jehová xlitaxtunita chuntiya  xtamalakxtumi tuku xtlawakgo amakgapitsin chu tuku xla xtlawa, chu uma xmamakgkatsini pi ni lhuwa tuku xtlawa kcongregación. Pero chu la uku xapaxuwana precursora litaxtu. ¿Tuku makgtayalh natalakgpali?

¹⁰ Hanuni wan pi lakgkgolotsin makgtayakgolh. Xlakan wanikgolh pi xlipawankgo chu wanikgolh pi lu tlan liʼakxilhtit xlitaxtu xpalakata amakgapitsin. Hanuni wan: «Xmin kilhtamaku lakgkgolotsin xkiwanikgo pi xakkamakgpuwantinilh amakgapitsi natalan tiku xmaklakaskinkgo tamakgtay. Uma kimamakgkatsinilh pi congregación xlakaskin kintamakgtay. Klakapastaka pi lakgkgolotsin kimpaxtikatsinikgolh xlakata xakkamakgpuwantininit amakgapitsi natalan laktsuman chu alistalh kilikgalhtawakganikgolh 1 Tesalonicenses 1:2, 3. Uma lakgchalh kinaku. La uku kkatsi pi wi tuku tlan klimakgtayanan kxkachikin Jehová xlakata lakgkgolotsin kimakgtayakgolh».

11. ¿La tlan nakamakgtayayaw «tiku lipuwankgo» nema kalichuwinan Isaías 57:15?

¹¹ (Kalikgalhtawakga Isaías 57:15). Jehová lu kalilakgaputsa «tiku lipuwankgo». Kimputumkan, chu ni kajwatiya lakgkgolotsin, tlan nakamakgpuwantiniyaw kinatalankan tiku chuna makgkatsikgo. Pulaktum la chuna natlawayaw wa akxni xlikana nakalilakgaputsayaw. Jehová lakaskin pi kakalimasiyaniw xborregos la kapaxki (Prov. 19:17). Atanu la tlan nakamakgtayayaw wa akxni nataktujuyaw chu ni nalakpuwanaw pi putum tlan tlawayaw. Ni lakaskinaw pi tlakg xlakaskinka nakinkaliʼakxilhkanan xlakata ni lakaskinaw pi amakgapitsi nakinkasitsinikgoyan. Wata maklakaskimputunaw tuku tlan tlawayaw chu tuku katsiyaw xlakata nakamakgpuwantiniyaw amakgapitsin (1 Ped. 4:10, 11).

12. ¿Tuku xlakata akxtum xtatawilaputunkgo Jesús latamanin tiku ni tlankajwa xwankgonit? (Kaʼakxilhti xmakni revista).

¹² Tlan lhuwa tuku nakatsiniyaw xlakata la nakalikatsiniyaw amakgapitsin akxni naʼakxilhaw la kalikatsinilh Jesús kstalaninanin. Maski xla tlakg xlakaskinka chixku xlitaxtu, «ni xaluku xwanit chu xtaktuju» (Mat. 11:28-30). Ni lanka xlimakgkatsitkan maski lu skgalala xwanit chu lhuwa tuku xkatsi. Akxni xmasiya xlimaklakaskin ni laktuwa tachuwin chu liʼakxilhtit nema xkalakgchan xnakujkan latamanin tiku ni tlankajwa xwankgonit (Luc. 10:21). Jesús kamamakgkatsinilh latamanin pi lanka xtapalh xlitaxtukgo kxlakatin Dios chu ni chuna kalikatsinilh chuna la xlikatsikgo xpulalinanin takanajla (Juan 6:37). Ankgalhin kamaxkilh kakni latamanin tiku ni lu xlakaskinka xlitaxtukgo.

13. ¿Tuku xlakata wanaw pi Jesús kalimasiyanilh tapaxkit chu tlan kalikatsinilh kstalaninanin?

¹³ Jesús kalimasiyanilh tapaxkit chu tlan kalikatsinilh kstalaninanin. Xkatsi pi ni putum tlan tuku xtlawakgo chu ni lakxtum la xtatekgskgo, wa xlakata ni lakxtum tuku tlan xlakgatayakgolh chu ni lakxtum la kskujnanikgolh Dios. Pero Jesús lanka xtapalh xʼakxilha tuku xtlawakgo xliputum xnakujkan chatunu chatunu. Kparábola xla talentos tlan liwana naʼakxilhaw la xlikatsi. Uma parábola, lichuwinan chatum malana tiku wi tuku kalakgayawa chatunu xlakskujnin «chuna la xkatsi pi tlan xliskujkgolh». Xlikana pi chatiy xlakskujnin tiku makgantaxtikgolh xtaskujutkan, chatum skujni tlakg tlajalh nixawa achatum. Pero malana kawanilh chatiy xlakskujnin umakgolh laktlan tachuwin: «¡Lu kimakgapaxuwaya, xatlan skujni chu xatalipaw!» (Mat. 25:14-23).

14. ¿La tlan nastalaniyaw xliʼakxilhtit Jesús?

¹⁴ Jesús na kinkalimasiyaniyan tapaxkit chu tlan kinkalikatsiniyan. Katsi pi ni putum tlan tuku tlawayaw chu ni lakxtum la tatekgsaw, chu makgapaxuwa akxni tlawayaw tuku matlaniyaw chatunu chatunu. ¿La tlan nastalaniyaw xliʼakxilhtit? Ni lakaskinaw pi chatum tala namaxanan o namakgkatsi pi nitu litaxtu xlakata nila skujnani Jehová chuna la amakgapitsin.  Wata ankgalhin kakawaniw lakwan tachuwin kinatalankan xlakata maxkimakgolh Jehová tuku tlakg tlan kgalhikgo.

15, 16. ¿La makgtayalh chatum tala nalakkaxwili tuku xlakgchamputun?

¹⁵ Akxni lakkaxwiliyaw tuku lakgchamputunaw chuna la skujnanimaw Jehová kinkamakgtayayan tlan nalimakgkatsiyaw kilatamatkan. Pero tuku nalakkaxwiliyaw wa tuku tlan matlaniyaw chu ni wa tuku tlawamakgolh amakgapitsin. Komo ni chuna natlawayaw, nataxlajwaniyaw chu nalisitsiyaw (Luc. 14:28). Kaʼakxilhwi xliʼakxilhtit chatum precursora tiku wanikan Midori.

¹⁶ Akxni Midori aktsujku xwanit, xtlat tiku ni xtatayana Jehová lu xmaktuju chu xtamalakxtumi tuku xtlawakgo xnatalan chu amakgapitsi xcompañeros xalak escuela. Xla wan: «Xakmakgkatsi pi nitu xaklitaxtu». Pero akxni stakli tsukulh lakgpali tuku xmakgkatsi. Midori wan: «Chali chali xaklikgalhtawakga Biblia xlakata xkimaxki takaksni chu xkimamakgkatsini pi Jehová kimpaxki». Nachuna, lakkaxwililh tuku xlakgchamputun chu skinilh Jehová pi xmakgtayalh xlakata tlan xmakgantaxtilh. Uma makgtayalh chu makgapaxuwalh xlakata xtlawalh tuku xmatlani chuna la skujnani Jehová.

17. ¿La tlan kstalaninanin Cristo chuntiya nakgalhiyaw «akgtum xasasti talakapastakni», chu tuku tlan nakitaxtu?

¹⁷ Tuku nitlan makgkatsiyaw chu tuku nitlan lakpuwanaw kimpalakatakan ni lakapala katitapanulh. Wa xlakata Jehová kinkawaniyan: «Xlilat chuntiya nakgalhiyatit akgtum xasasti talakapastakni» (Efes. 4:23, 24). Xlakata namakgantaxtiyaw, kilitlawatkan oración, kilikgalhtawakgatkan chu kililakpuwanatkan xTachuwin Dios. Chuntiya katlawaw uma, chu kaskiniw  Jehová pi kakinkamaxkin xlitliwakga. Xʼespíritu santo nakinkamakgtayayan ni natamalakxtumiyaw tuku tlawayaw chu tuku tlawakgo amakgapitsin. Jehová na nakinkamakgtayayan naʼakxilhaw komo tlankajwananaw o lakgkatsalakananaw, chu nakinkamakgtayayan tunkun nalakgpaliyaw umakgolh tayat.

18. ¿La mamakgkatsiniyan wix tuku wan 2 Crónicas 6:29, 30?

¹⁸ (Kalikgalhtawakga 2 Crónicas 6:29, 30). Jehová katsi tuku wi kkinakujkan chu na katsi pi talachipamaw xʼespíritu kakilhtamaku chu tuku nitlan tlawaputunaw. Akxni Jehová akxilha pi lu liskujmaw xlakata natayaniyaw kʼuma tatalachipat tlakg kinkapaxkiyan.

19. ¿Tuku liʼakxilhtit maklakaskin Jehová xlakata nakinkawaniyan tuku makgkatsi kimpalakatakan?

¹⁹ Xlakata nakinkawaniyan tuku makgkatsi kimpalakatakan, Jehová limaklakaskin xliʼakxilhtit chatum tse tiku lu paxki kskgata (Is. 49:15). Chatum tse tiku wanikan Rachel wan: «Kintsumat Stephanie lakachilh akxni nina xlakgchan. Akxni xapulana kakxilhli lu aktsina xwanit chu ni xkgalhi litliwakga... Xapulana papaʼ xtamaknukanit kʼincubadora, pero makuchina kimaxkilh talakaskin chali chali nakchaxa. Umakgolh kilhtamaku tlawalh pi kiskgata chu akit tlakg xaklapaxkiw. La uku kgalhi akgchaxan kata chu lu aktsu ni xtachuna la amakgapitsi kamanan tiku na watiya kata kgalhikgo, pero lu kpaxki xlakata limasiyalh pi lu xlatamaputun. Lu kimakgapaxuwa». Lu kinkamakgapaxuwayan akxni katsiyaw pi Jehová lu kinkapaxkiyan akxni akxilha pi lu liskujaw natlawayaw tuku matlaniyaw xpalakata.

20. ¿Tuku xlakata tlan paxuwayaw?

²⁰ Xlakata xlakskujnin Jehová litaxtuyaw, makgtapakgsiyaw kxfamilia chu lanka xtapalh litaxtuyaw. Jehová ni kinkamalakatsuwin xlakata tlakg katsiniyaw nixawa amakgapitsin, wata akxilhli kinakujkan chu akxilhli pi tlan xlikatsiyaw chu xʼamaw mastayaw talakaskin pi xkinkamasiyanin chu xlakgpalilh kintayatkan (Sal. 25:9). Tlan liwana nakatsiyaw pi paxuwa akxni tlawayaw putum tuku matlaniyaw chuna la skujnaniyaw. Xlakata ni makgxtakgaw chu tayaniyaw limasiyayaw pi kgalhiyaw «xatlan naku» (Luc. 8:15). Wa xlakata chuntiya kamaxkiw Jehová tuku tlakg tlan kgalhiyaw. Komo chuna natlawayaw uma nakinkamakgapaxuwayan.