1. Hi mhaka muni Yehovha a nga hi pimanisi ni van’wana?

YEHOVHA a nga nyimeli swaku vanhu hinkwavu va fana, kumbe ku nyimela swaku swilo hinkwaswu swi fana. Leswo swi tikomba ka leswi a nga swi yentxisa xiswona swilo ku patsa ni vanhu. Mun’wana ni mun’wana wa hina a ni matshamelo ya yena, funtshi Yehovha a nga hi pimanisi ni vanhu van’wana, kambe a kambela leswi mun’wana ni mun’wana a nga tshamisa xiswona hi le ndzeni. (1 Sam. 16:7) A vona leswi hi kotaka ku swi yentxa ni leswi hi kalaka hi nga swi koti ku swi yentxa, a tlhela a tiva ndlela leyi hi nga kulisiwa hi yona. A nga nyimelanga swaku hi yentxa swilo leswi hi nga ta kala hi nga swi koti. Se loko hi tivonisa leswi Yehovha a hi vonisaka xiswona hi ta ‘tiveka hansi’ hi tlhela hi nga tivoni na hi yampsa kumbe hi nga li va nchumu ka van’wana. — Rom. 12:3.

2. Hi mhaka muni hi nga fanelanga hi tifananisa ni vanhu van’wana?

² A swi bihanga ku lava ku tekelela vanhu lava nga swikombiso swa swinene. Hi xikombiso, u nga ha lava ku tekelela makwerhu lweyi a chumayelaka kalhe. (Heb. 13:7) Leswo swi nga ku pfuna ku lava ku yanpsisa machumayelelo ya wena. (Filp. 3:17) Kambe ku tekelela munhu ni ku tipimanisa na yena a swi fani. Munhu lweyi a rhandzaka ku tifananisa ni van’wana a nga ha gama a va navelela swilo swa ku biha, a godola kumbe a tivona na a nga li wa nchumu. Hi lani se hi nga djondza hi kona ka nhlokomhaka leyi nga hundza, ku tivona hi li va lisima ku tlula van’wana swi nga wonha wunghanu la hina na Yehovha. Hi mhaka leyo, leswi Yehovha a hi rhandzaka a hi byela leswi: “Kambe mun’wana ni mun’wana a a kambele mintirho ya yena, kutani a ta va ni xa ku tibuma hi xona na a nga tiringanisi ni munhu mun’wana.” — Gal. 6:4.

3. Hi swini swilo leswi faneleke swi ku tsakisa loko u kota ku swi yentxa?

³ Yehovha a lava swaku hi tsaka hi leswi hi kotaka ku swi yentxa  ka ntirho wa yena. Se loko ku li swaku u tsakamisiwile, u yentxe xiboho xa xinene! Naswona xiboho lexo a wu yo sindzisiwa hi munhu swaku u xi yentxa kambe u xi yentxe hileswi u rhandzaka Yehovha. Pimisa hi leswi u nga kota ku swi yentxela Yehovha ku fikela swoswi. Hi xikombiso, i nga va swaku wa swi rhandza ku lerha Bibele ni ku yentxa djondzo ya wena wexe? Loko u yentxa xikhongelo, u byela Yehovha hinkwaswu leswi nga mbilwini? (Pis. 141:2) Swa ku vevukela ku sungula mabulu loko u chumayela? Indje u ma tirhisa kahle mabuku ni mavhidiyu ya ku chumayela hi wona? Loko ku li swaku u ni ndjangu, wa swi vona leswi Yehovha a nga ku pfunisa xiswona swaku u va wanuna, wansati kumbe mupsali wa munene? Loko u swi kotile ku yentxa swilo leswi, u ta tsaka.

4. Hi ta djondza hi yini ka nhlokomhaka leyi?

⁴ Hi nga pfuna van’wana swaku va tsaka hi leswi va kotaka ku swi yentxela Yehovha. Hi nga tlhela hi va pfuna swaku va nga tshameli ku tifananisa ni van’wana. Ka djondzo leyi hi ta vona swaku i yini leswi vapsali va nga swi yentxaka swaku va pfuna vana va vona, leswi lava nga chada va nga pfunanisaka xiswona ni swaku madoda ma nga yentxa yini swaku ma pfuna vamakwerhu abandleni. Hi ta tlhela hi vona swaku Bibele li nga hi pfunisa ku yini swaku hi pimisa hi swilo leswi hi tivaka swaku hi ta swi kota ku swi yentxa hi ku ya hi swiyimo swa hina.

5. Hi ku ya hi Vaefeza 6:4, i yini leswi vapsali va kalaka va nga fanelanga va swi yentxa?

⁵ Vapsali va fanele va tivonela swaku va nga fananisi vana va vona ni van’wana kumbe va sindzisa vana va vona swaku va yentxa swilo leswi va nga ta kala va nga swi koti ku swi yentxa, hikusa leswo swi nga ha kwatisa vana va vona. (Lerha Vaefeza 6:4.) Makwerhu wawansati Sachiko * a li: “Vadjondzisi va mina a va lava swaku ni tiva ku tlula lava a ni djondza na vona. Naswona mamana wa mina a a lava swaku ni tiva hintamu leswaku papayi ni mudjondzisi wa mina va ta pimisa swilo swa swinene hi Timboni ta Yehovha. Ku vula ntiyiso a a lava swaku ni va ni manota ya makulu ku tlula hinkwavu, kambe a ni swi tiva swaku a ni nga ta swi kota. Hambileswi ni kalaka ni nga ha yi xikola ni tshamela ku tivutisa swaku Yehovha wa tsaka hi leswi ni mu yentxelaka swona ke?”

6. I yini leswi vapsali va nga swi djondzaka ka Tipisalema 131:1, 2?

⁶ Vapsali va nga djondza swilo swa lisima ka Tipisalema 131:1, 2. (Lerha.) Hosi Davhida a  vule swaku a a nga “laveteli swilo swa le henhla,” kumbe swilo leswi a a swi tiva swaku a a nga ta swi kota ku swi fikelela. Leswi Hosi Davhida a a tiveka hansi, a a tsaka hi leswi a a li na swona a tlhela a va ni ku rhula mbilwini. Hi djondza yini ka xikombiso xa Davhida? Vapsali va fanele va tiveka hansi, va nga nyimeli swilo leswi vona kumbe vana va vona va nga ta kala va nga swi koti ku swi yentxa. Va fanele va tiva leswi vana va vona va kotaka ku swi yentxa ni leswi va kalaka va nga swi koti ku swi yentxa va gama va va pfuna ku fikelela leswi va tivaka swaku va ta swi kota ku swi fikelela. Loko va yentxa leswo, vana va vona va ta tivona va li va lisima. Makwerhu Marina a li: “Mamana a a nga ni fananisi ni vamakwerhu va mina kumbe vana van’wana. Minkama hinkwayu a a ni djondzisa swaku mun’wana ni mun’wana ku ni leswi a kotaka ku swi yentxa ni swaku hinkwerhu hi va lisima ka Yehovha. Leswo swi ni pfunile ku kala ni nga tipimanisi ni vanhu van’wana.”

7-8. Wanuna lweyi a nga Mukreste a nga mu kombisisa ku yini swaku wa mu hlonipha nsati wa yena?

⁷ Wanuna lweyi a nga chada a fanele a hlonipha nsati wa yena. (1 Ped. 3:7) Ku hlonipha munhu swi vula ku mu komba swaku i wa lisima hintamu. Wanuna lweyi a hloniphaka nsati wa yena, a mu komba swaku i wa lisima, naswona a nga nyimeli swaku a yentxa swilo leswi a nga ta kala a nga swi koti, kumbe ku tshamela ku mu fananisa ni vavasati van’wana. Se wansati a nga titwisa ku yini loko nuna wa yena a tshamela ku mu fananisa ni van’wana? Vona leswi nga yentxekela makwerhu Rosa. Minkama ya ku tala nuna wa yena lweyi a kalaka a nga li Mboni a a tshamela ku mu pimanisa ni vavasati van’wana, leswo swi mu yentxe a tivona na a nga li wa nchumu. Yena a li: “Minkama hinkwayu ni swi lava hintamu ku byeliwa swaku ni wa lisima ka Yehovha.” Leswo swi kombisa swaku i swa lisima kuva vavanuna lava nga Vakreste va hlonipha vasati va vona, hikusa loko va nga va hloniphi va nga ha wonha lirhandzu la vona ni wunghanu la vona na Yehovha. *

⁸ Wanuna lweyi a hloniphaka nsati wa yena a vulavula kahle hi yena ka van’wana, a mu byela swaku wa mu rhandza a tlhela a mu khensa hi leswi a swi yentxaka. (Swi. 31:28) Hi leswi nuna wa makwerhu Katarina, lweyi hi nga bula hi yena ka nhlokomhaka leyi nga hundza a nga swi yentxa swaku a mu pfuna ku hlula ku tivona na a nga li wa nchumu. Na a ha li mutsongo, mamana wa yena a a tshamela ku mu fananisa ni vana van’wana, ku patsa ni vanghanu va yena. Leswo swi yentxe swaku Katarina a tivona na a nga li wa nchumu loko a tifananisa ni van’wana, leswo swi yentxekile hambi nkama lowu se a a li Mboni ya Yehovha. Kambe nuna wa yena a mu pfunile swaku a hlula mimpimiso leyo ya ku biha ya ku tivona na a nga li wa nchumu. Katarina a li: “Nuna wa mina wa ni rhandza, funtshi wa ni khensa hi leswi ni swi yentxaka a tlhela a ni khongelela. Naswona leswaku a ni pfuna ku hlula mimpimiso ya ku biha, a ni byela hi wumunhu la ku xonga la Yehovha.”

9-10. Madoda lama nga lirhandzu ma mu pfunise ku yini makwerhu Hanuni swaku a nga tshameli ku tifananisa ni van’wana?

⁹ Madoda ma nga va pfunisa ku yini vamakwerhu lava tshamelaka ku tifananisa ni van’wana? Vona xikombiso xa Hanuni, lweyi nkama na a ha li mutsongo a swi kala kuva va mu khensa hi leswi a a swi yentxa. Yena a li: “Leswi a ni ni tingana a ni tivona na ni nga li wanchumu loko ni tipimanisa ni vana van’wana. Ni sungule ku tifananisa ni van’wana na na ha li mutsongo, naswona ku ta fikela ni swoswi a ni se swi tshika.” Hanuni hambi nkama lowu se a nga va Mboni ya Yehovha a nga tshikaka ku tifananisa ni van’wana,  leswo a swi mu yentxa a tivona na a nga li wa lisima abandleni, kambe swoswi makwerhu lweyi se i mupfuli wa ndlela naswona a tsakile. Se i ntxini xi nga pfuna makwerhu lweyi swaku a txintxa mapimiselo ya yena?

¹⁰ Makwerhu Hanuni a vula swaku hi lirhandzu madoda ma mu pfunile swaku a txintxa mapimiselo ya yena ya ku tivona na a nga li wa nchumu. Madoda ma mu byele swaku i wa lisima abandleni ma tlhela ma mu khensa hileswi a nga xikombiso xa xinene. Makwerhu Hanuni a vula leswi: “Minkama yin’wana madoda a ma ni kombela swaku ni ya tiyisa vamakweru vavasati lava a va lava ku pfuniwa, leswo swi ni yentxe ni vona swaku ni wa lisima. Ni khumbuka nkama madoda ma nga ni khensa hileswi a ni pfuna majovhem ni ku ma tiyisa. Ma ni lerhele buku la 1 Vatesalonika 1:2, 3 naswona leswo swi ni khumbe hintamu. Leswi madoda lawo ma nga ni pfunisa xiswona swi ni yentxe ni vona swaku ni wa lisima ka nhlengeletanu ya Yehovha.”

11. Hi ku ya hi buku la Esaya 57:15 hi nga va pfunisa ku yini vamakwerhu “tikiseliwaka ni lava tivekaka hansi”?

¹¹ Lerha Esaya 57:15. Yehovha a ni mhaka ni lava “tikiseliwaka ni lava tivekaka hansi.” A hi madoda ntsena lawa ma faneleke ma pfuna vamakwerhu lava tivonaka na va nga li va nchumu, kambe hinkwerhu hi nga swi kota. Hi nga yentxa leswo hi ku va komba swaku ha va rhandza. Yehovha a lava swaku hi va pfuna ku twisisa swaku wa va rhandza naswona i va lisima ka yena. (Swi. 19:17) Hi nga tlhela hi va pfuna hi ku va hi tiveka hansi ni ku kala hi nga tibyeli hi leswi hi kotaka ku swi yentxa. A hi lavi ku tikombisa swaku hi swi yentxa kahle swilo hikusa leswo swi nga va yentxa va va ni wukwele, kambe hi fanele hi tirhisa wutivi la hina ni leswi hi kotaka ku swi yentxa swaku hi pfuna van’wana. — 1 Ped. 4:10, 11.

12. Hi mhaka muni vanhu va ku tiveka hansi a va swi rhandza ku va na Yesu? (Vona mufoto ka pajina la ku sungula.)

¹² Leswi Yesu a a va khomisa xiswona valandzeli va yena, swi nga hi pfuna hintamu ku tiva leswi hi faneleke hi hanyisa xiswona ni van’wana. Hambileswi a a li wanuna wa munene lweyi a nga tshama a hanya a a ‘rhulile naswona a a ni mbilu ya ku tiveka hansi.’ (Mat. 11:28-30) Phela Yesu a a tlharihile naswona a a ni wutivi kambe a a nga tibyeli. Handle ka leswo, loko a djondzisa a a tirhisa marito ya ku vevuka ni swikombiso leswaku a khumba timbilu ta vanhu va ku tiveka hansi. (Luk. 10:21) Varhangeli va wukhongeli va nkama wolowo a va tibyela funtshi a va yentxa vanhu va titwa na va nga li va nchumu ka Xikwembu, kambe Yesu a a hambanile na vona. (Yoh. 6:37) Phela Yesu a a hlonipha vanhu hinkwavu.

13. Yesu a va kombisise ku yini vadjondzisiwa va yena swaku wa va rhandza?

¹³ Leswaku Yesu a a li munhu wa munene a tlhela a rhandza vanhu swi tikombe hi ndlela leyi a a hanyisaka hi yona ni vadjondzisiwa va yena. A a swi tiva swaku a va nga yentxi swilo hi ndlela ya ku fana, ni swaku a va nga ta yentxa mintirho ya ku fana naswona a va nga ta chumayela hi ndlela leyi fanaka. Hambileswo Yesu a a swi khensa leswi mun’wana ni mun’wana a a kota ku swi yentxa. Xikombiso xa titalenta xi kombisa swaku Yesu a a swi twisisa leswi vadjondzisiwa va yena a va kota ku swi yentxa. Ka xikombiso lexo, hosi yi nyike ntirho mutirhi mun’wana ni mun’wana “hi ku ya hi makotela ya yena.” Mun’we wa vatirhi lava a kume male ya yinyingi ku tlula lavan’wana, kambe hosi yi khense vatirhi hinkwavu hi marito la ma fanaka lawa ma nge: “U yentxe kahle mutirhi wa munene ni wa ku tshembeka.” — Mat. 25:14-23.

14. Hi nga mu tekelelisa ku yini Yesu loko hi hanyisana ni van’wana?

¹⁴ Yesu a tirhisana na hina hi lirhandzu. Wa swi tiva swaku a hi koti ku yentxa minchumu ya ku fana naswona swiyimu swa hina a swi fani. Wa yi vona minzamu hinkwayu leyi hi yi yentxaka, se na hina hi fanele hi mu tekelela. Hi nga ha tiva makwerhu lweyi a kalaka a nga koti ku  yentxela Yehovha swilo swa swinyingi ku fana ni van’wana. Kambe a hi fanelanga hi yentxa swaku makwerhu yelweyo a tivona a nga li wa nchumu. Handle ka leswo, hi fanele hi mu khensa hi leswi a kotaka ku swi yentxela Yehovha.

15-16. Makwerhu Midori swi mu pfunise ku yini ku pimisa hi leswi a a lava ku swi yentxela Yehovha?

¹⁵ Ku va ni swilo leswi hi lavaka ku swi yentxela Yehovha ka nkama lowu taka swi hi pfuna ku tiva leswi hi swi lavaka ka wutomi la hina. Leswaku hi kota ku fikelela swilo swoleswo, hi fanele hi pimisa hi leswi hi lavaka ku swi yentxa ka nkama lowu taka hi ku ya hi makotelo ni swiyimu swa hina na hi nga tifananisi ni van’wana, hikusa loko ho yentxela Yehovha swilo hi ku tipimanisa ni van’wana hi nga ha godola hi tlhela hi hela ntamu. (Luk. 14:28) Vona xikombiso xa makwerhu Midori lweyi a nga mupfuli wa ndlela wa nkama hinkwawu.

¹⁶ Na a ha li mutsongo, papayi wa yena lweyi a kalaka a nga li Mboni, a a tshamela ku mu yentxa a tivona a nga li wa nchumu a tlhela a tshamela ku mu fananisa ni vamakwavu va yena ni vakolega va yena. Midori a li:“ A ni tivona ni nga li wa nchumu.” Loko a ya a kula, makwerhu lweyi a ye a swi vona swaku i wa lisima. A tlhele a ku: “ Ku lerha Bibele siku ni siku swi ni yentxe ni rhula ni tlhela ni swi vona swaku Yehovha wa ni rhandza.” Midori a game a pimisa hi swilo leswi a a lava ku swi yentxela Yehovha a tlhela a khongela a kombela Yehovha swaku a mu pfuna kuva a kota ku swi yentxa. Se swoswi Midori a tsakile hileswi a yaka mahlweni a tirhela Yehovha.

17. I yini lexi nga hi pfunaka ku txintxa mapimiselo ya hina, naswona hi mhaka muni leswo swi li swa lisima?

¹⁷ Swi nga ha teka nkama wa ku leha kuva hi hlula mimpimiso ya ku tivona na hi nga li va nchumu. Hi mhaka leyo, Yehovha a hi byela leswi: “Mi fanele mi tama mi txintxiwa mapimiselo ya n’wina ma va ya nyuwani.” (Efe. 4:23, 24)  Leswaku leswo swi koteka hi fanele hi khongela, hi djondza Bibele hi tlhela hi pimisa hi leswi hi swi djondzaka. Loko hi yentxa leswo, Yehovha a ta tirhisa moya wa yena wa ku kwetsima swaku wu hi pfuna ku kala hi nga tipimanisi ni van’wana. Loko u tsumbula swaku u sungula ku tibyela kumbe ku kala u nga tsaki hi leswi van’wana va swi yentxaka, kombela Yehovha kuva a ku pfuna swaku u hlula mimpimiso yoleyo.

18. 2 Tikronika 6:29, 30 yi ku tiyisisa ku yini?

¹⁸ Lerha 2 Tikronika 6:29, 30. Yehovha a tiva leswi hi swi pimisaka ni leswi hi titwisaka xiswona. A tlhela a vona minzamu leyi hi yi yentxaka leswaku hi lwisana ni mimpimiso ya ku biha, leyi nga tala ka vanhu va misava leyi. Kambe loko Yehovha a hi vona hi yentxa minzamu ya ku lwisana ni mimpimiso yoleyo, a ya a hi rhandza hintamu.

19. Hi xini xikombiso lexi Yehovha a xi tirhisaka kuva a hi pfuna ku vona leswi a hi rhandzisaka xiswona?

¹⁹ Leswaku Yehovha a hi pfuna ku twisisa leswi a hi rhandzisaka xiswona, a tirhisa xikombiso xa mamana ni n’wana. (Esa. 49:15) Vona leswi nga humelela Raquel lweyi a nga mamana. Yena a li: “N’wana wa mina Stefánia a psaliwe na ma nga se fika masiku, phela a a li mutsongo hintamu naswona a a lava ku pfuniwa. Na na ha li xipiritani, ka wheti ya yena ya ku sungula, dotori a ni pfumelele swaku ni hamba ni mu tlakula siku ni siku. Nkama lowu a ni mu khoma ni tlhela ni mu tlakula a ni titwa ni li kusuhi na yena. Swoswi Stefánia a ni 6 wa malembe naswona i mutsongo hintamu loko a ringanisiwa ni vana va ntanga ya yena, kambe ni mu rhandza hintamu hikusa a yentxe minzamu swaku a kota ku hanya, naswona leswo swi ni yentxa ni tsaka hintamu.” Swa tsakisa ku tiva swaku Yehovha a hi rhandza hintamu ku fana ni mamana lweyi, hikusa wa tsaka loko a hi vona hi yentxa minzamu swaku hi mu tirhela hi mbilu ya hina hinkwayu!

20. Hi mhaka muni u fanele u tsaka hi leswi u tirhelaka Yehovha?

²⁰ Leswi u tirhelaka Yehovha u mun’we wa vanhu va lisima hintamu lava tirhelaka Yehovha amisaveni hinkwayu, naswona a ku na mun’wana lweyi a fanaka na wena. Phela Yehovha a nga ku petanga ka nhlengeletanu ya yena hileswi u nga ni wutivi ku tlula van’wana, kambe hi leswi a nga vona mbilu ya wena, a vona swaku u tiveka hansi naswona u tinyimisele ku djondza hi yena. (Pis. 25:9) Tiyiseka swaku Yehovha a swi vona swi li swa lisima leswi u mu yentxelaka swona. Ku tiyisela ka wena ni ku tshembeka ka wena swi kombisa swaku u ni ‘mbilu ya yinene.’ (Luk. 8:15) Hi mhaka leyo, tama u yentxa hinkwaswu leswi u nga swi kotaka swaku u tama u tirhela Yehovha. Loko u yentxa leswo u ta va ni swilo swa swinyingi leswi nga ta ku yentxa u tsaka.