1. Kaia e se fakatautau ne Ieova a tatou ki nisi tino?

A IEOVA e fiafia ki mea kese‵kese. E fakamaoni ne tatou a te manatu tenā i ana mea ‵gali ne faite, e aofia ei a tino. A tatou katoa e kese‵kese. Tela la, e se mafai eiloa ne Ieova o faka‵tusa tatou ki nisi tino. E iloilo ne ia tou loto kae iloa ‵lei ne ia a koe. (1 Samu. 16:7) E malamalama foki a ia i tou malosi, ou vāivāiga, mo te olaga ne tupu aka ei koe. Kae e se mafai o fai mai ke fai ne tatou a mea kolā e sili atu mo te ‵tou malosi. E ‵tau o fakaakoako tatou ki a Ieova mai te lavea o mea ‵lei i a tatou e pelā mo te mea e lavea ne Ieova. Kae ka mafai ei o maua ne tatou “se mafaufau ‵lei,” telā e se tō fakatāua io me tō manatu fatauvā ki a tatou eiloa.—Loma 12:3.

2. Kaia e se ‵lei ei ke fakatautau ‵tou mea e fai ki nisi tino?

² Kafai e tauloto tatou ki fakaakoakoga ‵lei a se taina io me se tuagane fakamaoni telā e apo i te faiga o te galuega talai, ka maua eiloa ne tatou a mea aoga mai ei. (Epe. 13:7) Ka mafai foki o lavea ne tatou a auala ke momea aka te apo o tatou i te galuega talai. (Fili. 3:17) Kae e isi se ‵kese ki te tauloto ki fakaakoakoga ‵lei a se tino mo te fakaaoga ne tatou a olotou fakaakoakoga konā ke fakatusa‵tusa ki ‵tou mea e fai. A vaegā fakatusa‵tusaga penā e mafai ei o fai ko tatou ke kai‵sano, loto vāivāi, io me manatu fatauvā ki a tatou. E pelā mo te mataupu mai mua, kafai e fakatautau ne tatou a ‵tou mea e fai ki nisi tino i te fakapotopotoga, e mafai eiloa o fakamataku ki te ‵tou fesokotakiga mo Ieova. Tela la, ne fakamalosi mai eiloa a Ieova mo te alofa: “Ke iloilo ifo a tino taki tokotasi ki ana galuega eiloa, kae ka isi se pogai ke fiafia ei a ia e uiga ki a ia eiloa, kae ke mo a e fakatautau ki nisi tino.”—Kala. 6:4.

3. Ne a mea ko oti ne fai ne koe i te feitu faka-te-agaga kolā ne fai ei ke fiafia koe?

 ³ E manako a Ieova ke fiafia koe ona ko tou gasolo ki mua i te feitu faka-te-agaga. E pelā me se fakaakoakoga, kafai ko papatiso koe, ka fiafia eiloa koe me ko taunu tou fakamoemoega tenā! Ne fai eiloa ne koe te fakaikuga totino tenā. Ne fakavae eiloa tau fakaikuga ona ko tou alofa ki te Atua. Mafaufau ki mea e uke ko oti ne fai ne koe ke gasolo koe ki mua. E pelā mo mea konei, e mata ko gasolo aka o malosi tou fiafia o faitau kae sukesuke ki te Tusi Tapu? E mata, ko mafai ne koe o ‵talo atu mai tou loto eiloa? (Sala. 141:2) E mata, ko gasolo aka koe o apo i te faiga o sau‵talaga mo te fakaaogaga o ‵tou mea faigaluega māfai e talai atu? Kae kafai e isi sou kāiga, e mata ne fesoasoani atu a Ieova ke fai koe pelā me se tagata avaga, fafine avaga, io me se mātua ‵lei? Ka fiafia kae loto fakafetai eiloa koe ona ko tou gasolo ki mua i feitu konā.

4. Ne a mea ka onoono tatou ki ei i te mataupu tenei?

⁴ E mafai o fesoasoani tatou ki nisi tino ke maua te fiafia ona ko te lotou ga‵solo ki mua i te feitu faka-te-agaga. E mafai foki o fesoasoani tatou ki nisi tino ke ‵kalo kea‵tea mai te fakatautau o latou ki nisi tino. I te mataupu tenei ka onoono tatou ki te auala e mafai o fesoasoani a mātua ki olotou tama‵liki, te auala e fakatau fesoasoani ei a tauavaga, mo te auala e mafai o fesoasoani a toeaina mo nisi tino ki olotou taina mo tuagane. Kae ko te ‵toe mea ka onoono tatou ki nisi fakatakitakiga i te Tusi Tapu kolā ka fesoasoani mai ke fai a fakamoemoega aoga kolā e mafai ne tatou o fai e ‵tusa mo ‵tou fakanofonofoga.

5. E ‵tusa mo te Efeso 6:4, ne a mea e ‵tau o ‵kalo kea‵tea a mātua mai ei?

⁵ E se ‵tau mo mātua o fakatusa‵tusa a mea e fai ne olotou tama‵liki io me fai ke fai ne latou a mea kolā e se mafai ne latou o fai. Kafai e fakatusa‵tusa ne mātua a mea e fai ne olotou tama‵liki io me fai ke fai a mea kolā ko tō faigata ki a latou, ka fai ei ke loto vāi‵vai latou. (Faitau te Efeso 6:4.) Ne fai mai se tuagane e igoa ki a Sachiko * penei: “Ne fakamoe‵moe oku faiakoga ke ‵lei atu au i nisi tama‵liki. E se gata i ei, ne manako toku mātua ke ‵lei aku mea a‵koga ke mafai o tuku atu se molimau ‵lei ki toku faiakoga mo toku tamana sē talitonu. Ne manako a ia ke 100 pasene oku kai i aku sukega, se mea telā e se mafai o fai ne au. E tiga loa  ko leva ne oti aku akoga, e mafaufau sāle au me ailoga e fiafia a Ieova ki aku mea e fai faitalia ne fai ne au te ‵toe mea e mafai o fai.”

6. Ne a mea e mafai ne mātua o tauloto mai te Salamo 131:1, 2?

⁶ E isi se akoakoga tāua mō mātua e maua i te Salamo 131:1, 2. (Faitau.) Ne fai mai te tupu ko Tavita me ne seki “manako malosi [a ia] ki mea kolā e ‵lasi atu” io me ko mea kolā e faigata ke maua ne ia. Ona ko tena loto maulalo kae agamalu ne “toka kae filemu” ei a ia. Ne a mea e mafai o tauloto ne mātua mai pati a Tavita? E fakaasi atu ne mātua te loto maulalo, mai te se fai ne latou a mea kolā e se mafai ne latou o fai, kae ‵tau foki o fai latou penā ki olotou tamaliki. E mafai ne mātua o fakamalosi olotou tama‵liki mai te fesoasoani atu ke fai a fakamoemoega kolā e mafai ne tamaliki o fai kae e se ko mea kolā e se mafai ne latou o fai. Ne fai mai se tuagane e igoa ki a Marina: “E se mafai ne toku mātua o fakatautau aku mea e fai ki oku tuagane io me ko nisi tamaliki. Ne akoako mai ne ia me ‵tofu eiloa a tino katoa mo olotou taleni kese‵kese. E fakafetai au ki a ia, me faigata o fakatautau ne au aku mea e fai ki nisi tino.”

7-8. E fakaasi atu pefea ne se tagata avaga a te āva ki tena avaga?

⁷ A te tagata avaga Kelisiano e ‵tau o āva ki tena avaga. (1 Pe. 3:7) A te āva e fakauiga ki te saga tonu atu kae amanaia ki nisi tino. E pelā me se fakaakoakoga, e āva te tagata ki tena avaga mai te amanaia ki a ia. E se manako a ia ke fai ne tena avaga se mea telā e se mafai ne tou fafine o fai. Kae e se fakatautau foki ne ia a tou fafine ki nisi fāfine. Kafai e fakatautau ne tou tagata a tena ki nisi fāfine, ne a mea ka iku mai ei? Ne fakatautau sāle ne se tagata telā e sē se Molimau a tena avaga ko Rosa telā se tuagane, ki nisi fāfine. Ona ko ana pati sē āva konā, ne fai ei ke mafaufau a Rosa i a ia se fafine masei kae ailoga e isi se tino e alofa ki a ia. Muna tou fafine, “Ne ‵tau faeloa o masaua ne au i a au e tāua ki a Ieova.” Kae ‵kese te tagata avaga Kelisiano me e fakaasi atu ne ia a te āva ki tena avaga. E iloa ne ia i te faiga penā ka aoga eiloa ki tena fesokotakiga mo tena avaga penā foki mo Ieova. *

⁸ E fakaaasi atu ne te tagata avaga a te āva ki tena avaga mai te tavae atu, fakatalitonu atu tena alofa ki tou fafine, kae fakamālō atu foki ki a ia. (Faata. 31:28) Tenā te mea ne fai ne te avaga a Katerina telā ne sae mai i te mataupu muamua, kae ne fesoasoani atu ki tou fafine ke se toe kilo fatauvā ki a ia māfai e fakatautau ne ia a ia ki nisi fāfine. I tena folikiga ne fakatauemu faeloa a ia ne tena mātua māfai e fakatautau ne tou fafine a ia ki nisi tamaliki fa‵fine e aofia ei ana taugasoa. Ne iku atu ei ki te fakatautau faeloa ne Katerina a ia eiloa ki nisi tino—kae ne tumau eiloa i te fai penā mai tua o te mauaga ne ia te munatonu! Ne fesoasoani atu tena avaga Kelisiano ke taua atu a ia ki te lagonaga tenā kae ke ati aka se kilokiloga ‵lei ki a ia eiloa. Ne fai mai a ia: “E alofa mai a ia ki a au, fakamālō mai ki aku mea e fai, kae ‵talo mai foki mō au. Ne fakamasaua mai foki ne ia a uiga ‵gali o Ieova kae ne fesoasoani mai ke faka‵tonu aku kilokiloga sē ‵lei.”

9-10. Ne fesoasoani atu pefea a toeaina a‵lofa ki se tuagane ke manumalo i te fakatautau o ia ki nisi tino?

⁹ E mafai pefea o fesoasoani atu a toeaina ki tino kolā e fakatautau sāle olotou mea e fai ki nisi tino? Mafaufau ki te tala o te tuagane ko Hanuni, telā e seai ne pati fakamālō e fai sāle atu ki a ia. Ne fai mai a ia: “Au ne mā kae mafaufau me ‵lei atu nisi tamaliki ki a au. Ne kamata  ei o fakatautau sāle ne au aku mea e fai ki nisi tino talu mai taku folikiga.” Mai tua foki loa o te mauaga ne ia te munatonu, ne tumau eiloa a Hanuni i te fakatautau o ana mea e fai ki nisi tino. Ne iku atu ei ki te mafaufau i a ia e se aoga i loto i te fakapotopotoga. Nei la, ko fiafia a ia i tena taviniga e pelā me se paenia. Se a te mea ne fesoasoani atu ke ‵fuli tena kilokiloga?

¹⁰ Ne fai mai a Hanuni me ne maua ne ia te fesoasoani mai toeaina a‵lofa. Ne fakaasi atu ne latou i a ia e tāua kae fakamālō atu mo tena fakaakoakoga ‵lei. Ne tusi mai tou fafine: “E isi ne taimi ne fai mai a toeaina ke fakamalosi ne au a tuagane kolā e ma‵nako ki se fesoasoani. A vaegā tauliaga penei ne fai ei ke iloa ne au i au e aoga ‵ki. E masaua ne au se taimi e tasi ne fakafetai mai a toeaina a‵lofa ona ko te fesoasoani ne tuku atu ne au ki tuagane talavou. Ne faitau mai ne latou te 1 Tesalonia 1:2, 3 ki a au. Ne otia malosi toku loto i ei! E fakafetai lasi au ki tausi mamoe ‵lei konā, me nei la ko iloa ne au a toku aoga i te fakapotopotoga a Ieova.”

11. E mafai pefea o fesoasoani tatou ki tino kolā ne “tuki palapala kae fakamalalogina,” e pelā mo pati i te Isaia 57:15?

¹¹ Faitau te Isaia 57:15. E alofa malosi a Ieova ki a latou kolā ne “tuki palapala kae fakamalalogina.” A tatou katoa, e se ko toeaina fua, e mafai o fakamalosi ne tatou a ‵tou taina mo tuagane pele konei. E mafai o fakamalosi ne tatou a latou mai te fakaasi atu me a‵lofa tonu tatou ki a latou. E manako a Ieova ke fakaasi atu ne tatou a tena alofa ki a latou. (Faata. 19:17) E fesoasoani foki tatou ki ‵tou taina mo tuagane mai te fakaasi atu te loto maulalo kae e se fakamatamata i ‵tou mea e mafai o fai. E se fai ne tatou ke loto ma‵sei a nisi tino mai te faiga ke lavea ne latou a ‵tou mea e fai. I lō te fai penā, e fakaaoga ne tatou a ‵tou atamai mo ‵tou iloa e auala i pati mo faiga ke fakamalosi atu a nisi tino.—1 Pe. 4:10, 11.

12. Kaia ne fia‵fia a tino loto maulalo o olo atu ki a Iesu? (Onoono ki te ata i te ‵kava.)

¹² A te sukesuke ki faifaiga a Iesu ki ana soko, ka fai ke iloa ne tatou o atafai ki nisi tino. A ia ko te ‵toe tagata sili telā ne ola. Kae e ui i ei a ia se tino “agamalu kae loto maulalo.” (Mata. 11:28-30) Ne seki fakamatamata o fakaasi i a ia e lasi tena poto mo tena iloaga. Ne fakaaoga ne ia a te ‵gana mo tala fakatusa kolā e ‵gali kae faigofie ke malamalama i ei a tino loto maulalo. (Luka 10:21) E ‵kese mai takitaki lotu fia ma‵luga, ne seki fai eiloa ne Iesu ke mafau‵fau a tino i a latou e se tāua ki te Atua. (Ioa. 6:37) Ne āva a ia ki tino loto maulalo e pelā me ne tino tāua.

13. Ne fakaasi atu pefea ne Iesu a te atafai mo te alofa i ana faifaiga ki ana soko?

¹³ A te alofa mo te atafai o Iesu ne fakaasi mai i ana faifaiga ki ana soko. E iloa ne ia i olotou mea e mafai o fai mo olotou fakanofonofoga, e kese‵kese. Tela la, e se ‵pau a galuega e mafai o fai ne latou; io me ko te uke o olotou mea e fai i te galuega talai. Kae tiga i ei, e loto fakafetai a ia ki galuega a tino taki tokotasi ne fai mo te loto kātoa. E fakaasi mai ne tena tala fakatusa ki taleni me e malamalama a ia i faifaiga a tino. I te tala fakatusa tenā, ne tuku atu ne te matai a galuega ki tavini taki tasi “e ‵tusa mo te mea a te tino e mafai o fai.” Kae tokotasi mai tavini ‵poto e tokolua ne uke atu ana mea ne maua i te suā tavini. Kae ‵pau eiloa a pati fakamālō ne tuku atu ne te matai ki a lāua: “Mālō, a koe se tavini ‵lei kae fakamaoni!”—Mata. 25:14-23.

14. E mafai pefea o fakaakoako tatou ki faifaiga a Iesu ki nisi tino?

¹⁴ E atafai kae alofa a Iesu i ana faifaiga ki a tatou. E iloa ne ia i ‵tou mea e mafai o fai mo ‵tou fakanofonofoga e kese‵kese, kae fiafia a ia  māfai e fai ne tatou te ‵toe mea e mafai ne tatou. E ‵tau mo tatou o fakaakoako ki faifaiga a Iesu ki nisi tino. E se ‵tau o fai ne tatou se taina talitonu ke mafaufau i a ia ko se aoga io me mā me e se uke ana mea e fai e pelā mo nisi tino. I lō te fai penā, e ‵tau o fakamālō atu tatou ki ‵tou taina mo tuagane mō te tavini atu ki a Ieova ki te ‵toe mea e mafai o fai.

15-16. Ne a mea aoga ne maua ne se tuagane mai te faiga ne ia o fakamoemoega aoga?

¹⁵ A fakamoemoega faka-te-agaga e maua mai ei se fakatakitakiga aoga ki ‵tou olaga. A te mea tāua ko te fai o fakamoemoega faka-te-agaga e ‵tusa mo ‵tou mea e mafai o fai mo ‵tou fakanofonofoga, kae e se ‵tau o fakatautau ki nisi tino. Kafai e fai tatou penā, ka iku atu ei ki te fanoanoa mo te loto vāivāi. (Luka 14:28) Mafaufau ki se tuagane paenia e igoa ki a Midori.

¹⁶ Ne fakamasiasi ne te tamana o Midori telā e sē se Molimau a ia i tena folikiga, mai te fakatautau o ia ki te lotou fanauga mo taugasoa i te akoga. Ne fai mai a Midori, “Ne mafaufau au i a au e se aoga.” I te taimi ko gasolo aka ei a ia o matua, ne maua ne Midori te loto talitonu ki a ia eiloa. Ana pati, “Ne faitau ne au te Tusi Tapu i aso katoa ke maua ne au te filemu i toku loto kae ne iloa ne au i a Ieova e alofa mai ki a au.” E se gata i ei, ne fai ne ia a fakamoemoega aoga, kae ne ‵talo a ia ki a Ieova ke fesoasoani atu ke mafai o fakataunu ana fakamoemoega. Kae ne iku atu ei ki te fiafia o Midori i te gasolo ki mua i te feitu faka-te-agaga.

17. E mafai pefea ne tatou o “tumau i te faka‵fouga o [‵tou] mafaufau,” kae ne a mea ka iku mai ei?

¹⁷ A mafaufauga mo lagonaga sē ‵lei e se mafai o fakaseai fakavave. Tela la, ne fakamalosi mai a Ieova penei: “E ‵tau o tumau koutou i te faka‵fouga o otou mafaufau.” (Efe. 4:23, 24)  Ke fai penā, e ‵tau o ‵talo tatou, sukesuke ki te Muna a te Atua kae mafaufau ‵loto. Ke fai faeloa a mea konei, kae akai atu ki a Ieova ke tuku atu te malosi. Ka fesoasoani atu tena agaga tapu ke ‵teke atu koe ki lagonaga fia fakatautau ki nisi tino. Ka fesoasoani atu foki a Ieova ke iloa kae tapale fakavave so se lagonaga loto masei io me fakamatamata telā ko kamata o sae aka i tou loto.

18. Ne a pati fakamafanafana e maua ne tatou i te 2 Nofoaiga a Tupu 6:29, 30?

¹⁸ Faitau te 2 Nofoaiga a Tupu 6:29, 30. E iloa ne Ieova ‵tou loto. E iloa foki ne ia a mea faiga‵ta ki a tatou—ko te taua atu ki te agaga masei o te lalolagi mo ‵tou tulaga sē ‵lei katoatoa. E lavea ne Ieova a te faigata ke taua atu tatou ki tulaga faiga‵ta konei, kae ko tena alofa mō tatou e gasolo aka foki ki luga.

19. Ne fakatusa pefea ne Ieova a tena alofa mō tatou?

¹⁹ Ke fakatusa te alofa o Ieova ki a tatou, ne fakaaoga ne ia te alofa o te mātua ki tena pepe. (Isa. 49:15) Mafaufau ki se tala a te mātua e igoa ki a Rachel. Ne tusi mai a ia: “Ne fanau taku tamaliki fafine ko Stephanie kae tō moto. I te taimi muamua ne lavea ne au a ia, ne foliki ‵ki kae pelā me seai se aoga. Kae ne talia ne te tokita ke sau sāle ne au a ia i te masina muamua ne nofo i ei i te fakaimasaki. I te taimi tenā ne gasolo aka ei o ‵pili te vā o māua. Nei la ko ono ana tausaga kae mata foliki ‵ki ki ana kautama. Ne alofa malosi au ki a ia me toe itiiti ko se ola mai, kae ne aumai foki ne ia te fiafia ki au!” Ko oko loa i te fakamafanafana loto ke iloa atu me penā foki te lasi o te alofa o Ieova ki a tatou māfai e kilo mai ki a tatou e taumafai malosi o tavini atu ki a ia mo ‵tou loto kātoa!

20. E pelā me se tavini tukugina atu a Ieova, se a te pogai e ‵tau o fiafia ei koe?

²⁰ E pelā me se tavini a Ieova, a koe e tu ‵kese, kae se tino tāua o tena kāiga lasi. E seki ‵taki mai ne Ieova a koe ki a ia ona ko koe e ‵lei atu ki ou tuakoi. Kae ne ‵taki mai ne ia koe me kilo a ia ki tou loto kae lavea ne ia i a koe se tino loto maulalo, fiafia ke akoako, kae faigofie ke ‵fuli ne ia. (Sala. 25:9) E talitonu koe me ka fiafia eiloa a ia māfai e fai ne koe te ‵toe mea e mafai ke tavini atu ki a ia. A tou kufaki mo te tou fakamaoni ne fakaasiga o te “loto ‵lei.” (Luka 8:15) Tela la, ke tumau i te tuku atu ki a Ieova tau toe mea ‵lei. Kae ka isi se pogai e fiafia ei koe “e uiga ki a [koe] eiloa.”