1. Tipagine Yekova aringbisanga rani ti ni na kura aboro ya?

YEKOVA aidanga gupai nga ahe dunduko watadu aboro dunduko du kina sa te. Gipai re ni yuguyuguhe rogo agu ahe yo ko akusihe kodihe na aboro. Ani dunduko ni basasa du kia. Sidu, Yekova aringbisanga ro na kura aboro te. Ko nawisigo kpotoroyo na ko ima ino da nzunzu nga mo. (1 Sam. 16:7) Ko ima inopa gupai a mo narengbe ka mangaha na gu ka mo amanganga ha ya, na pa wai i asonosi ro. Na ko asananga ro mo mangi gupai mo arengbanga ka mangaha ya te. Si naida ani wiriki Yekova nibi ani tirani wa gu ko abi rani. Si nika sarani ka ani ‘naaberãnga,’ pa tirani ni bakerehe watadu ni tooni he ya.—Rom. 12:3.

2. Tipagine angbanga gupai ti ni nga ka ringbisa tirani na kura aboro ya?

² Ani ima rengba ka wirikapai ti gu wene akpiapai nga ga kura aboro. Ni kpiapai, ani ima rengba ka ino wirina nga gu ni na tungusapai ni bawenehe gbe na kini gbia wene sangbanaha. (Eb. 13:7) Ani ima rengba ka wirikapai be gu wirina re nibipa wai rengbe ani ka mbakada gaani gene tungusapai. (Frp. 3:17) Ono kparakparapai kinaho dagba wirika mo ga boro wene kpiapai na ringbisa mo tiro na ni. Ka ani aaringbisa tirani na kura aboro, si nika sa gupai nga ani du na kpihe, gberãrago, watadu ani kini bi tirani nga sunge tirani te. A wa ani awirikihe rogo gu kekeapai naadu mbata fu gere, ka ani aasada gupai nga parani du kuari kisusi ga awirinarani, si ima rengba ka gbarasa gaani pagume na Yekova. Sidu, Yekova na zungodi rani ninyemuse nga: “Boro niásadi kina gani sunge, ni nikadu na gu pai ka ni tambua tini mbiko kina ha sa, mbiko kurani te.”—Gara. 6:4.

3. Gini sonakumbatayo rogo toroyo mo namangihe nga gu nafu ngbarago foro?

³ Yekova naida gupai nga mo naangi kina mbiko gamo sonakumbatayo rogo toroyo. Ni kpiapai, ka si du nga mo ima zio bapatiza, mo ima rengba kadu na bakere ngbarago nga mo ima da ti gu sasa re! Mbiko mo amangi gu diaberã re nikina tiro. Mo amoimburu gamo diaberã rii nyemuse tipa Mbori. Mo berẽkuriipa agu apai  dunduko mo namangihe naatona ti gu regbo re. Ni kpiapai, ya mo gamo nyemuse tipa geda Ziazia Kekeapai gbiati wisigopai nisase nyaki gbe? Ya mo gamo akparakpee da na bakere rogoyo ti ni na si kini ye kina boro ngbaduroyo? (Tam. 141:2) Ya mo mo iniditiro wenengai na wai ka tona fugo gene tungusapai yo na kini mangisunge ni bakerehe gbe na gaani aũsunge tungusapai? Na ka si du nga aborokporo kina bero, ya mo Yekova undo ro mo da ni wene kumbakudee, diakumba, watadu vungugude? Mo ima rengba kadu na bakere ngbarago tipa agu aariapai mo namangihe rogo agu abangiriaba re.

4. Gini apai ani nika sakapai tipaha rogo gi kekeapai re?

⁴ Ani ima rengba ka undo kura aboro i ngi mbiko gayo sonakumbatayo rogo toroyo. Ani ima rengba a ka undo yo i mbu ringbisa tiyo na kura aboro. Rogo gi kekeapai re, ani nika bi wai rengbe avunguagude ka undo awiriyo, wai rengbe arogotise ka undo tiyo dagbatiyo, na wai rengbe abaakumba gbiati kura aboro ka undo awirinayo. Ni yangaraha, ani nika sakapai tipa agu averesi rengbe ka undo rani ani moi agu asasa rengbe ani ka da ti ni.

5. Ringbisihe kuti AEfeso 6:4, ginipai si aida avunguagude nehe?

⁵ Si naida avunguagude du na rubangirise tipa ka zanga ringbisa awiriyo dagbatiyo ni basasa watadu ka sanayo i mangi gupai arengbanga omeyo na ni ya. Ka avunguagude aamanga gipai re, i ima rengba ka ba gberãrago ti awiriyo. (Oni gedi AEfeso 6:4.) Wirina du rimori nga Sachiko * aya: “Gimi abayugupai aaida gupai nga mi namangapai kisusi kura akuare sukuru yo. Kurigure, nina aaida gupai a nga mi naamanga wenengai kisusi sukuru yo tipa gupai nga wa ka mi mangi dezirepai fu gimi abayugupai gbiati buba nangianga Dezire Yekova ya. Ri aaida gupai nga mi di kama rii kama ti regbo gimi asada sukuru yo, nga gupai mi abihe nga omere arengbanga namangaha te. Wa vura duhe nga mi aima nyasa sukuru badungu agarã kusayo, mi naabaka bangire abaka singia gupai mi amangaha nafu ngbarago fu Yekova, ka si vura du vurũ nga mi namanga gupai rengbe omere na ni.”

6. Ginipai rengbe avunguagude ka wirikaha rogo Atambuahe 131:1, 2?

⁶ Gu nyanyakipa pai rengbe avunguagude ka wirikaha gu du rogo Atambuahe 131:1, 2. (Oni gedihe.) Bakindo Davide ape gupai nga, ko anaadunga na nyemu “bakere apai te” watadu kadu na nyemu manga agu apai naima susa omeko te. Mbiko gupai nga ko angia boro umbasitise, ko arengbe kina be agu apai ko adu na rengba ka mangaha na ko kidu na zereda. Ginipai rengbe avunguagude ka wirikaha ti afugo Davide? Tipa avunguagude du na umbasitise, si aidanga  gupai nga i naaberã gupai tipa tiyo nga si naida i naamanga bakere apai nga gu arengbanga omeyo na ni ya te, na si aidanga a i naaberã gupai nga, awiriyo naamanga bakere apai nga gu arengbanga omeyo na ni ya te. Avunguagude rengbe ka undo wiriyo tipa u naabi tiru nga paru nyaki anyaka ni rugayo tiyo na pa gupai du u na rengba ka mangaha wenengai na gu adunga u na rengba ka mangaha wenengai ya, na i ki moi agu asasa rengbe u arengba ka da ti ni. Wirina du rimori nga Marina aya: “Nina anaaringbisa nga re na akawire te watadu ka ringbisa re na kura agude a te. Ri ayugu gupai fere nga, aboro dunduko ni basasa du na agamahe ni bakiakia, na ani dunduko du na nyanyakipa rani fu Yekova. Mbiko ri, mi naaringbisa nga tire na kura aboro te.”

7-8. Waigu rengbe kumbakudee ka yugo irisa fu diako?

⁷ Si naida gu kumbakudee nga Kristano yugu irisa ayugo fu diako. (1 Pet. 3:7) Ni kpiapai, kumbakudee nayugo irisa fu diako niyugo ko gupai nga, ko nabi ri na nyanyakipa ri. Ko asananga ri ri mangi agu apai arengbanga omeri na mangaha ya te. Na ko aringbisanga ri na kura adee te. Waigu rengbe dee kadu ka si dunga kumbari naringbisa ri na kura adee? Wirina du rimori nga Rosa adunga kumbari ni Dezire Yekova ya ninaaringbisa ri dedede na kura adee. Gako gbegberẽ afugo ima sa Rosa ri naabi tiri nga, ri nga gbegberẽ boro na ri kidu na kapa singia aboro rengbe ka kpinyemu ri nzunzu. Ri aya, “Mi naaida i naatingida re ti aregbo dunduko na gupai nga Yekova nabi re abi na nyanyakipa re.” Ono tie, gu kumbakudee nga Kristano wa gure te, ko nayugo irisa ayugo fu diako. Ko ima inoho nga, ka ko aamangaha wo, gako pagume na diako gbiati gako pagume na Yekova nika du ni wenehe. *

⁸ Gu kumbakudee nayugo irisa fu diako nafura tipa ri wenengai fu kura aboro, kini pe gupai furi nga ko ima kpinyemu ri, na ri na nyanyakipa ri fuko. (Snz. 31:28, 29) Wo du kumbaku Katerina nga gu ri i afura tipa ri rogo gu kekeapai nasusi naundo ri ho ri abi tiri ni nga ri nga wene boro wa kura aboro te. Ho Katerina adu ni ni gude, nari anaabisira ri dedede na kini ringbisi ri na kura adegude kodihe na anakureari. Ni sangbana gipai re, Katerina atona ringbisa tiri na kura aboro na ri kini ndu kindi kumbatayo kaa manga gipai re—zavura fuo da ri ni Dezire Yekova! Ono kumbari aundo ri tipa ri mbu ringbisa tiri na kura aboro na ri kidu na ruru bipai tipa tiri. Ri aya: “Ko ima kpinyemu re, ko naatambua re tipa gu weneapai mi amangaha, na ko kini mangi kparakpee tipa re. Ko naatingida re na pa ga Yekova wene asino, na kini undo re mi rugu gimi iraira aberãpai.”

9-10. Wai du wene sino abaakumba aundo kura wirina ri dibe gu sino nga ga ringbisa tiri na kura aboro?

⁹ Waigu rengbe abaakumba ka undo agu aboro du na gu sino tiyo nga ga ringbisa tiyo na kura aboro? Ani bingo gu kpiapai nga ga kura wirina sa du rimori nga Hanuni, ho ri adu ni ni gude, i anaatambua nga ri gbe te. Ri aya: “Mi angia boro zee na kini berẽ gupai nga kura agude payo anyaki gbe kisusi re. Mi aima tona ringbisa tire na kura aboro natona mbu re kindi ni gude.” Zavura fuo Hanuni ye ku rogo rengo, ri aaringbisa tiri kindi na kura aboro. Ni sangbanaha, ri atona ka bi tiri nga nyakinga pa ri rogo dungurati te. Ono awere tie, ri namangasunge anazakigene na ngbarago. Ginipai naundo ri ri aria gari bipai?

¹⁰ Hanuni ape gupai nga, wene sino abaakumba rogo dungurati naundo ri. I ape gupai furi nga, ri na nyanyakipa ri rogo dungurati, na i ki tambua ri tipa gari wene kpiapai nga ga du ni ruruse. Ri akepai ki ya: “Kura aregbo anidu kinaho abaakumba anaasana re mi ngarasi agu awirina nanaaida na undo. Gi sunge i afuhe fere re asa re mi bi tire nga, nyakipa re anyaka. Mi natingidapa wai atingida wene sino abaakumba afu tambuahe fere mbiko gu wene ngarasaro mi afuhe  fu gu paranga awirina nga adee. Na i agedi 1 ATesaroniko 1:2, 3 fere. Gupai re aima zio ngbadureyo ni bakerehe gbe! Mbiko gi wene sino abaakumba re, mi ima inoho awere nga, nyakipa re anyaka rogo dungurati.”

11. Waigu rengbe ani ka undo agu aboro du na “toro rungo ti” yo, a wa i nagumbaha rogo Yesaya 57:15?

¹¹ Oni gedi Yesaya 57:15. Yekova naberãpa agu aboro aberã ni bakerehe gbe du na “toro rungo ti” yo. Ani dunduko angianga kina abaakumba sa ya rengbe ka undo ka ngarasa agi awirinarani du na rungo kpotoyo yo re. Gene sa dagba agu akuraha yo rengbe ani ka ngarasa yo ngbaha nga, niyugo ani gupai fuyo nga ani naberãpa yo aberã. Yekova naida gupai berani nga, ani yugupa bakio wai fuyo ko nakpinyemu yo. (Koro. 3:12) Yekova naida a ani undo awirinarani nidu ani ni aboro umbasitise na ki zanga ta ngbadurani tipa agu apai du ani na rengba ka mangaha. Si aidanga ani tona kaa gbeberã aboro kuti tirani te, mbiko ani aidanga aboro tona kaa kpi rani te. Kuba gure, si naida agu apai dunduko ani apehe na kini mangihe naangarasa awirinarani.—1 Pet. 4:10, 11.

12. Tipagine agu aboro naadu na rungo kpotoyo yo anaakpinyemu kadu na Yesu ti ni? (Oni bi gu sura duti kpotoho.)

¹² Ani ima rengba ka wirika badungu apai tipa wai ka mangapai na kura aboro ni makia ani pa wai Yesu anaamangapai na apefuoko. Ko nangia gu bakerepa kumba kisusi naraki. Wa si avura du wo, ko angia ‘bayee boro na ni irazerangbaduse.’ (Mt. 11:28-30) Ko aatanga ngbaduko na pa gu bakere inohe ko adu na ni gbiati pa gu badungu apai ko ainihe te. Ho ko anaayugopai ni fu aboro, ko anaamangasunge na agu afugo naanidu taata na kini mangisunge na agu akpiapai naanidu taata tipa agu aboro du na rungo kpotoyo yo gi rogoyo na si ki zi ngbaduyo yo. (Rk. 10:21) Yesu aadunga wa agu abarumbatayo rogo pambori nangia airarukö te, ko anaasa kura aboro dedede i naabi tiyo nga i na nyanyakipa yo fu Mbori. (Yo. 6:37) Ko anaamangapai na agu aboro aboro anaabi yo nga sunge tiyo te na irisa.

13. Wai du Yesu ayugu wene sino gbiati nyemuse fu gako abawiriki?

¹³ Ga Yesu wene sino gbiati nyemuse adu ni yuguyuguhe rogo gu gene yo ko amangipai na gako abawiriki ngbaha. Ko aima ino gupai nga, gayo tandu mangaapai gbiati agu apai naadu tipa yo adu ni bakiakia. Anga i dunduko naadu na rengba ka manga bangisa sunge sa, ka manga apai dunduko kina sa, watadu ka manga bakio sunge sa gene tungusapai yo te. Ono wa si avura du wo, ko adu na ngbarago mbiko i dunduko ni basasa aamanga gupai omeyo arengbe na ni. Pa ruga Yesu tiko na gipai re ni yuguyuguhe rogo gu sanza yo nga ga taranda. Rogo gu sanza re, bairasunge afu sunge fu abamangisunge dunduko “wa . . . omeyo” arengbe na ni. Gu ni sa dagba agu amoyambu yo ue namangisunge nyanyaki agbia ataranda kisusi gu kura ni. Ono bairasunge atambua yo dunduko ue na bangisa fugo sa nga: “Mo amangi he wenengai, wene kangara boro sunge nga mo.”—Mt. 25:14-23.

14. Waigu rengbe ani ka wirika gu gene Yesu anaamangapai na aboro ngbaha?

¹⁴ Yesu ti aregbo dunduko nga boro wene sino na boro nyemuse nibipa wai ko amangapai na ani. Ko ima ino gupai nga, gaani tandu mangaapai gbiati agu apai du tipa rani ni bakiakia, na ko na ngbarago ho ani amanga gupai ni rengbe omerani na ni. Si naida ani naamangapai na aboro a kina wai Yesu anaamangapai na aboro. Ka ani ya sanga wirina ni naabi tini nga sunge tini ya te watadu ka sa ni ni du na zee mbiko ni arengbanga ka mangapai ni bakerehe wa gu kura aboro amangaha te. Kuba gure, si naida ani naatambua awirinarani dedede tipa gupai i amangaha wa rengbe omeyo na ni tipa ka iriso Yekova.

15-16. Waigu wirina agbia undo ti maa ri agu asasa ri adu na rengba kada ti ni?

¹⁵ Ho du agu asasa ni berani nga ga toro, gaani raka nadu na rogoyo ti ni. Ono tie, banguapai nga, ka maa agu asasa rengbe na omerani nibipa  agu apai du tipa rani, angianga ka ida ka maa kina gu bangisa asasa kura aboro amaa ya. Ka ani moi agu asasa nga gu kura aboro amaaha nga gu arengbanga omerani gbiati agu apai du tipa rani na ni ya, ani ima rengba kadu na gberãrago. (Rk. 14:28) Ani bingo gu kpiapai nga ga kura wirina ni nazakigene du rimori nga Midori.

¹⁶ Ho Midori adu ni ni gude, bavungu ri angianga Dezire Yekova ya anaaringbisa ri dedede na tooni kawiri, tameri gbiati gari agude riko sukuru yo. Midori aya, “Mi anaabi tire nga sunge tire te.” Ono ho Midori asono ni, ri atona kaa bi tiri nga sunge kina tiri. Ri aya, “Mi naageda Ziazia Kekeapai naˈauru dunduko tipa mi du na zereda kpotore yo, na si naundo re mi naabi tire nga Yekova nakpinyemu re akpi.” Kurigure, ri amoi agu asasa ri adu na rengba ka da ti ni, na ri ki mangi kparakpee tipa undo ka da ti agu asasa re. Gipai re naundo Midori ri du na ngbarago tipa gupai rengbe ri ka mangaha fu Yekova.

17. Waigu rengbe ani kadu ‘ni vovo rani rogo gu toro yo nga ga gaani berã,’ na sangbanaha nika ngia gine?

¹⁷ Si nadia regbo adia tipa ani aria gu iraira bipai du ani na ni tipa tirani. Yekova nangarasa rani nga: ‘Oni dú ni vovo roni rogo gu toro yo nga ga gaoni berã.’ (Ef. 4:23, 24) Tipa kadu ni vovo rani rogo gaani aberã yo, gupai si aida ani mangihe nga, kaa manga kparakpee, kaa wisigo Fugo Mbori, na kini berẽkuriihe. Mo naandu kindi kumbatayo kaa manga agi apai re na kini sana Yekova tipa ome. Gako ziazia toro nika undo ro mo dibe gu sino nga ga ringbisa tiro na kura aboro. Yekova nika undo ro aundo a mo inihe singia mo ima da ni boro kpihe watadu irarukö na ko nika undo ro mo mangi aˈariapai niipo.

18. Waigu rengbe mo ka gbia wasa ti agu afugo du rogo 2 Pekapai 6:29, 30?

¹⁸ Oni gedi 2 Pekapai 6:29, 30. Yekova ima ino kpotorani yo. Ko ima ino gu asadatise a ani  amangaha—gu vura ani asoho kuti gu toro nga ga zegino, na gu vura ani asoho kuti gaani azangarengba. Wa Yekova abi wai ani asovura nyanyaki kuti agi apai re, gako nyemuse tipa rani nakio gbe.

19. Gini kpiapai Yekova amangasunge na ni tipa ka yugo gako bipai tipa rani?

¹⁹ Tipa ka yugopa wai Yekova abi rani, ko amangisunge na gu kpiapai du tipa gu nyemuse du dagba nagude na wiiri. (Yes. 49:15) Oni bingo gu kpiapai nga ga gu wirina du rimori nga Rachel nga nagude. Ri aya: “Mi avungu wire nga Stephanie mbata fu regbo vunga ri da. Ho mi abi ri ni ni bambataha, ri adu ni wiriumba ri na ka ome adunga tiri ya. Ono vuru gu bambata diwi yo ri adihe ku bambungua yo fuo mi vungu ri, munganga ambugene fere mi naatinda ri na kini dungo ri kuti ngbadu re naˈauru dunduko. Ti gu regbo re, ani aima sonosa dawedawe nyemuse dagbarani na ri gbe. Garãri awere nga sita na ri kindi ni wiriumba ri ringbisihe kuti wai du agu agude du garãyo wa gari. Ono wa vura duhe wo, mi ima kpinyemu ri ni bakerehe gbe mbiko ri asovura nyanyaki ka raka na ri ima ye na bakere ngbarago ku rogo gimi raka!” Ani nadu na bakere ngbarago ho ani aino gupai ni nga Yekova ima kpinyemu rani ni bakerehe gbe ho ko abi rani ni ani nimangisunge nyanyaki tipa ka manga gupai fuko ngba gbe wa rengbe omerani na ni!

20. Wangia mo ga Yekova moyambu, gini ndupai mo angi mbiko ho?

²⁰ Mbiko gupai nga mo nga ga Yekova moyambu, mo na nyanyakipa ro dagba gako aborokporo yo, na boro ho du wa mo te. Yekova aagbenga ro koyo du ko ni mbiko gupai nga paro kii ti ga kura aboro te. Ko agbero koyo du ko ni mbiko gupai nga ko angere ku kpotoroyo na ki bi gupai nga, mo nga boro umbasitise, mo na nyemu ka wirikapai na ki mangi ariapai. (Tam. 25:9) Mo du na gu kido nga, ko na ngbarago ho mo amanga gupai ni ngba kisusi wa rengbe omero na ni tipa ka irisoko. Gamo hipai na gamo padu ni ruruse nayugo gupai fuko nga mo na wene ‘kpotoro’ yo. (Rk. 8:15) Sidu, mo naandu kindi kumbatayo kaa manga gupai ngba kisusi wa rengbe omero na ni fu Yekova. Si du mo nika du ti ni na wene ndupai ka ngi mbiko gupai ka mo “tambua [tiro] mbiko” ho.