1. Tera ae kona n rio n ara iango ngkana ti iaiangoi ana karikibwai Iehova?

NGKANA ti iaiangoa buburakaein te iuniweeti ae e a tia ni karikia Iehova, ti kona n namakina naba are e namakinna te tia areru are Tawita, are tataro ni kangai: “Ngkana I nora am karawa, ae ana mwakuri tabonibaim, ma namwakaina ao itoi ake ko katauraoi, ao kaanga tera te aomata ae mamate ngkai ko iaiangoia, ao natin te aomata ngkai ko tabeakinna?” (TaiAre. 8:​3, 4) N aron Tawita, ti kona n iangoira bwa ti rangi ni mangori ni kabotauaki ma taian itoi ake e karikii Iehova. Ao ti na boni mimi ngkai e bon tabeakinira naba Iehova. Ma n aron ae ti na noria, e bon aki tii tabeakinia ara moani karo Iehova ake Atam ma Ewa, ma e boni karikiia naba bwa kaain ana utu.

2. Tera are e tangiria Iehova bwa a na karaoia Atam ma Ewa?

² Atam ao Ewa bon natin Iehova ake e moani karikiia i aon te aba, ao Iehova bon Tamaia are i karawa ae tatangira. E angania te taanga aei mwiokoaia. E tuangia ni kangai te Atua: “Kam na kabatiaia ami kariki ao kamwaitingkami, kaona te aonnaba ao taua arona.” (KBwaai 1:28) A na karikiia natiia ao a na tararuaa raoi mwengaia ae te aonnaba. Ngke arona bwa a ongeaba Atam ma Ewa n ira nanon ana babaire Iehova ibukia, a na bon teimatoa n riki bwa kaain ana utu te Atua n aki toki ma kanoaia.

3. E aera bwa ti kona n taekinna bwa Atam ao Ewa boni kaain naba ana utu Iehova aika rangi ni kakawaki?

³ Atam ao Ewa boni kaain naba ana utu Iehova aika rangi ni kakawaki irouna. N aron ae kaotaki n Taian Areru 8:5 ao te kabwarabwara mai nano, e taekina aei Tawita ibukin ana karikibwai Iehova ae te aomata: “Ko karinanoa teutana nakoia  anera, ao ko baunna n te mimitong ao te karineaki.” Ni koauana, a aki anganaki aomata korakoraia, wanawanaia, ao aia konabwai ae titeboo ma anera. (TaiAre. 103:20) Ma e ngae n anne, a bon rinano teutana aomata i aaia anera akana korakora akanne. Iangoa anne! E bon angania Iehova ara moani karo maiuia ae tamaroa.

4. Tera are riki nakon Atam ma Ewa ngke a aki ongeaba iroun Iehova, ao tera ae ti na maroroakinna n te kaongora aei?

 ⁴ E kananokawaki bwa a aki ongeaba Atam ma Ewa, ao a aikoa riki bwa kaain ana utu Iehova. Anne are e a karekea te kangaanga nakoia kanoaia, n aron ae ti na noria imwina n te kaongora aei. Ma e bon aki bitaki ana kantaninga Iehova. E tangiriia aomata aika ongeaba bwa a na riki bwa natina n aki toki. Ti na maroroakina moa ngkai aron Iehova ae e a tia ni karaoia ni kaota iai karineara. Imwina, ti na nora te bwai ae ti kona ni karaoia ngkai, ni kaotia bwa ti kan riki bwa kaain ana utu te Atua. Ni kabaneana, ti na maroroakini kakabwaiaaia n aki toki natin Iehova aika mena i aon te aba.

5. Ti na kangaa ni kaota ara kakaitau nakon te Atua ngkai e karaoira ni katotongana?

⁵E karineira Iehova ngke e karaoira ni katotongana. (KBwaai 1:​26, 27) Ibukina bwa ti karaoaki ni katotongan te Atua, ti kona ni karikirakei ao ni kaotiotii aroarona aika tamaroa n aron te tangira, te nanoanga, te kakaonimaki ni koaua, ao te raoiroi. (TaiAre. 86:15; 145:17) Ngkana ti karikirakei aroaro akanne, ti a karinea iai Iehova ao ni kaotia bwa ti kakaitau nakoina. (1Bet. 1:​14-16) Ngkana ti karaoi baike e kukurei iai Tamara are i karawa, ti na boni kukurei ao n rau nanora. Ao ngkai e karikira Iehova ni katotongana, ti boni kona n riki bwa aeka n aomata ake e tangiriia bwa a na kaaina ana utu.

6. E kangaa ni karineia aomata Iehova ngke e katauraoa te aonnaba?

⁶E katauraoa mwengara ae tamaroa Iehova. Imwain ae e karika te moan aomata Iehova, e katauraoa moa te aonnaba ibukia aomata. (Iobi 38:​4-6; Ier. 10:12) Ibukina bwa e mwamwannano ao e tituaraoi Iehova, e katauraoi baika raraoi aika bati aika ti na kukurei iai. (TaiAre. 104:​14, 15, 24) E karekea ana tai n iangoa ana mwakuri ni karikibwai ao ‘e noria bwa e raoiroi.’ (KBwaai 1:​10, 12, 31) E karineia aomata n arona n angania ‘tauan taekan’ ana mwakuri aika tamaroa i aon te aba. (TaiAre. 8:6) Bon ana kantaninga te Atua bwa aomata aika kororaoi a na kimwareirei n tabeakin ana karikibwai aika tamaroa aikai n aki toki. Ko katoatai ni kaitaua Iehova ibukin ana berita ane tamaroa anne?

7. E kangaa ni kaotaki n Iotua 24:15 bwa iai inaomatan te aomata n rinea ae e na karaoia?

⁷E anganira Iehova inaomatara n rinea ae ti na karaoia. Ti kona n rineia bwa tera ae ti na karaoia ni maiura. (Wareka Iotua 24:15.) E kimwareirei Atuara ae tatangira ngkana ti rineia bwa ti na beku ibukina. (TaiAre. 84:11; TaeRab. 27:11) Ti kona ni kamanena inaomatara anne ni karaoi motinnano aika bati riki aika raraoi. Iangoa te katoto are e kateia Iesu.

8. E kangaa Iesu ni kamanena inaomatana n rinea ae e na karaoia?

⁸ N aron Iesu, ti kona n tabeakin aroia tabemwaang nakon tabeakinan oin arora. N te taina ngke e a rangi ni kua Iesu ma ana abotoro, a a mwananga nakon te tabo ae rau bwa a na motirawa iai. Ma e aki riki anne. A rimwiaki irouia te koraki ae bati aika ingainga ni kan reireinaki iroun Iesu. E aki un Iesu irouia ma e nanoangaiia. Ngaia are tera ae e a karaoia Iesu? “E a reireinia baika bati.”  (Mareko 6:​30-34) Ngkana ti kakairi iroun Iesu n anga ara tai ao korakorara ibukini buokaia tabemwaang, ti a karekea iai neboan Tamara are i karawa. (Mat. 5:​14-16) Ti kaotia naba iai nakon Iehova ae ti kan riki bwa kaain ana utu.

9. Tera te bwaintangira ae okoro ae e angania aomata Iehova?

⁹E angania aomata Iehova te konaa ni kariki, ao mwiokoaia ae a na reireinia natiia bwa a na tangiria ao ni beku ibukina. Ngkana te karo ngkoe, ko kakaitau n te bwaintangira ae okoro aei? E ngae ngke a rangi ni kakabwaiaaki anera iroun Iehova, ma a bon aki karekea te bwaintangira anne. Ngaia are ngkana te karo ngkoe, kakaitau ibukin tibwangam ae kaikawaaia natim. Bon tabeia kaaro ae rangi ni kakawaki bwa a na kaikawaiia natiia i nanon “ana reirei ni kaetieti ao ana kaungaunga Iehova.” (IEbe. 6:4; TuaKau. 6:​5-7; TaiAre. 127:3) Ibukini buokaia kaaro, a katauraoaki n ana botaki te Atua bwaai ni mwakuri aika bati aika aanaki n te Baibara n aroni booki, taamnei, katangitang, ao kaongora aika katokaaki n te intanete. E teretere raoi bwa Tamara are i karawa ma Iesu a rangi n tangiriia natira. (Ruka 18:​15-17) Ngkana a onimakina Iehova kaaro ao a karaoa aia kabanea n tamaroa n tabeakinia natiia, e kukurei iai Iehova. Ao kaaro akanne, a buokiia natiia n angania te kantaninga ae a na riki bwa kaain ana utu Iehova n aki toki.

10-11. Tera ae e kona ni karaoia ibukira Iehova rinanon te kaboomwi?

¹⁰E anga Iehova Natina ae rangi n tangiria bwa ti aonga ni kona ni manga riki bwa kaain Ana utu. N aron ae kaotaki ni  barakirabe 4, a aki teimatoa n riki bwa kaain ana utu Iehova Atam ma Ewa, ao ai uana naba ma kanoaia. (IRom 5:12) A bon rineia Atam ma Ewa bwa a na aki ongeaba iroun te Atua, ngaia are a bon tau ni kanakoaki man ana utu. Ma tera aroia kanoaia? E tatangira Iehova ni katauraoa te babaire ibukia kanoaia aika ongeaba, bwa e na kona n natinia ao a na riki bwa kaain ana utu. E karaoa aei rinanon ana karea Natina ae te rikitemanna ae Iesu Kristo. (Ioa. 3:16; IRom 5:19) Ibukin te karea anne, e a kona te Atua n natinia aomata aika kakaonimaki aika 144,000.​—IRom 8:​15-17; TeKao. 14:1.

¹¹ Irarikina, iai naba mirion ma mirion aomata aika kakaonimaki aika kakaraoa nanon Iehova. A karekea te kantaninga bwa a na riki bwa kaain raoi ana utu te Atua imwin te kabanea ni kataaki n tokin Ririki Ake Tenga. (TaiAre. 25:14; IRom 8:​20, 21) Ibukin aia kantaninga anne, a a kona naba ngkai ni wetea Iehova ae aia tia Karikiriki bwa ‘Tamaia.’ (Mat. 6:9) A na anganaki naba aia tai naake a kautaki bwa a na reiakina te bwai ae e tangiria mairouia Iehova. Naake a rineia bwa a na ongeaba n ana kairiri, a na bon riki naba bwa kaain ana utu.

12. Tera te titiraki ae ti na rinanona ngkai?

¹² N aron ae ti a tia n noria, e a bon tia Iehova ni karineia aomata n aanga aika bati. E a tia n natinia te koraki aika kabiraki, ao e angania te koraki ae uanao te kantaninga ae a na riki bwa natina n te waaki ae boou i aon te aba. (TeKao. 7:9) Tera ae ti kona ngkai ni karaoia ni kaotia nakon Iehova bwa ti kan riki bwa kaain ana utu n aki toki?

13. Tera ae ti kona ni karaoia bwa ti aonga n riki bwa kaain ana utu te Atua? (Mareko 12:30)

¹³Kaota tangiran Iehova n arom ni beku ibukina ma nanom ni kabane. (Wareka Mareko 12:30.) E akoira te Atua n anganira bwaintituaraoi aika bati. Teuana i buakoni bwaintangira akanne ae moan te tamaroa, bon arora ni kona n taromauria. Ti kaota tangiran Iehova man arora ni “kakairi n ana tua.” (1Ioa.  5:3) E tuangira Iesu ana tua Tamana teuana bwa ti na karekeia taan rimwini Kristo ao ni bwabetitoiia. (Mat. 28:19) E tua naba bwa ti na itangitangiri i marenara. (Ioa. 13:35) E na butimwaeiia Iehova naake a ongeaba n ana tua bwa a na riki bwa kaain ana utu ae katobibia te aonnaba, ae kaainaki irouia taan taromauria.​—TaiAre. 15:​1, 2. 

14. Ti na kangaa ni kaota karineaia tabemwaang? (Mataio 9:​36-38; I-Rom 12:10)

¹⁴Kaotiota tangiraia tabemwaang. Te tangira bon aroaron Iehova ae rianako. (1Ioa. 4:8) E kaota tangirara Iehova imwain naba kinaakina iroura. (1 Ioa. 4:8) Ti katotonga arona ngkana ti kaota tangiraia tabemwaang. (IEbe. 5:1) Te anga ae te kabanea n tamaroa ae ti kona iai ni karaoa anne, boni mani buokaia aomata bwa a na ataa taekan Iehova ngkai e reke aia tai. (Wareka Mataio 9:​36-38.) Ni karaoan anne, ti a angania aia tai bwa a na kona naba n riki bwa kaain ana utu te Atua. Imwini bwabetitoan te aomata, ti riai n teimatoa n tangiria ao ni karinea. (1Ioa. 4:​20, 21) N te aro raa? Te anga teuana, ti na onimakinna. N te katoto, ngkana ti aki kona n ota bwa bukin tera ngkai e karaoa te bwai teuana, ti na aki iangoia bwa e buakaka ke e aki raoiroi nanona. Ma ti na kaota karinean tarira ao n iangoia bwa e kakawaki riki nakoira.​—Wareka IRom 12:10; IBir. 2:3.

15. Antai ae ti riai ni kaota te nanoanga ao te akoi nakoina?

¹⁵Kaota te akoi ao te nanoanga nakoia aomata nako. Ngkana ti kan riki naba bwa kaain ana utu Iehova, ti riai ni maiuakina Ana Taeka te Atua. N te katoto, e reireinira Iesu bwa ti riai ni kaota te nanoanga ao te akoi nakoia aomata nako, n ikotaki ma taani kairiribai nakoira. (Ruka 6:​32-36) N tabetai, e kona ni kangaanga karaoan anne. Ngkana ngaia anne, ti riai n reireinira aron Iesu n iaiango ao ni karaoi bwaai. Ngkana ti karaoa ara kabanea ni konaa n ongeaba iroun Iehova ao ni kakairi iroun Iesu, ti a kaotia nakon Tamara are i karawa bwa ti kan riki bwa kaain ana utu n aki toki.

16. Ti na kangaa ni kateimatoa raoiroin taekan ana utu Iehova?

¹⁶Kateimatoa raoiroin taekan ana utu Iehova. I nanon te utu ao n angiin te tai, te teei ae te mwaane e kani kakatotonga tarina ae e a ikawai. Ngkana e maiuakina ana boto n reirei te Baibara tarina ane ikawai anne, e na bon riki bwa te katoto ae raoiroi nakon tarina are uarereke. Ngkana e a manga karaoa ae buakaka te tari ane ikawai anne, e kona ni manga kakairi irouna tarina anne. Anne naba aron ana utu Iehova. Ngkana iai te Kristian ae kakaonimaki ngkoa ae e a manga riki bwa te tia tannako man te koaua ke ni karaoi baika bubuaka, a kona ni kakairi irouna ake tabeman ao ni karaoa naba ae buakaka. Naake a karaoa anne, a kabuakakaa taekan ana utu Iehova ae kaainaki irouia taan taromauria. (1Tet. 4:​3-8) Ti riai n rarawa ni kakairi ni katoto aika bubuaka ao n aki kariaia te bwai teuana bwa e na urua ara iraorao ma Tamara are i karawa ae tatangira.

17. Tera te iango ae ti aki riai ni karekea iroura, ao bukin tera?

¹⁷Onimakina Iehova ao tiaki te kaubwai. E berita Iehova bwa e na katauraoa kanara, karabaara, ao kamanoara, ngkana ti ukoukora moa ana Tautaeka n Uea ao ni maiuakini ana kaetieti aika raoiroi. (TaiAre. 55:22; Mat. 6:33) Ngkana ti onimakina te berita anne, ti na bon aki iangoa kaubwain te maiu aei bwa e na karekea kukureira ao ni kamanoira. Ti ataia ae te anga ae tii kona n reke iai raun nanora ni koaua, bon mani kakaraoan nanon Iehova. (IBir. 4:​6, 7) E ngae naba ngkana ti kona ni kabooi baika bati, ma ti riai n iangoia bwa e bon  tau ara tai ao korakorara ibukini kamanenaan ao tabeakinani baikanne ke e aki. E kona n reke ae ti a rangi n tangiri ara bwaikoraki? Ti riai n uringnga ae iai ara mwakuri ae e anganira te Atua i nanon ana utu. Ae nanona bwa ti aki riai ni katabetabeaki ni bwaai tabeua. Ti aki kan riki bwa te rorobuaka n ataei are katibanakoa ana tai ni beku ibukin Iehova n ikotaki ma natinakina irouna, tii ibukin tangiran kaubwain te maiu aei!​—Mareko 10:​17-22.

18. Tera te tibwanga ae moan te tamaroa ao kakabwaia ake a na karekei n aki toki aomata aika ongeaba?

¹⁸ A na boni karekea te tibwanga ae moan te tamaroa aomata aika ongeaba, ae te konaa n tangira Iehova ao n taromauria n aki toki! Naake a kantaningaa te maiu i aon te aba, a na boni kimwareirei n tabeakina te aonnaba ae tamaroa aei are e katauraoia Iehova bwa mwengaia ae kororaoi. E a kaan te tai ae nang manga katamaroaa te aonnaba ao bwaai ni kabane ake iai Ana Tautaeka n Uea te Atua. E na katoki kangaanga ni kabane Iesu ake a riki imwin aia motinnano Atam ma Ewa bwa a na kitana ana utu te Atua. E na kautiia maate aika mirion ma mirion Iehova, ao n angania aia tai ni karekea te maiu n aki toki ma te marurung ae kororaoi i aon te aba ae e a bitaki nakon te bwaretaiti. (Ruka 23:​42, 43) Ngkana a bane ni kororaoi aomata ake kaain ana utu Iehova i aon te aba, a nang bane ni karekea “te mimitong ao te karineaki” are e korea taekana Tawita.​—TaiAre. 8:5.

19. Tera ae ti riai n ururingnga?

¹⁹ Ngkana ngkoe kaain “te koraki ae uanao,” bon iai am kantaninga ae tamaroa. E tangiriko te Atua, ao e tangiria bwa ko na riki bwa kaain ana utu. Ngaia are karaoa am kabanea ni konaa ni kakukureia. Kaaki i nanom ana berita nako te Atua ni katoabong, ao ururingi. Kakaitau n tibwangam ae taromaurian Tamara are i karawa, ao kaotia bwa e kakawaki iroum am kantaninga ae ko na neboia n aki toki!