1. ¿Jondron jökrä sribebare Jehovakwe yebätä nikwe töbikaitari ngwane ni raba dre ngwentari jai?

KÄ KWINTA jökrä aune kä tibien sribebare Jehovakwe yebätä nita töbikatari ngwane, ja raba nemen ruin David ye erere nie. Niarakwe kukwe ne erere ngwanintari orasion yete: “Kä kwinta, jondron sribebare mäkwe ja kisebiti, sö aune muke sribebare mäkwe ye tita tuin ngwane, ¿ni kä tibienbätä ye ütiäte ya ne kwe mäkwe ngwandre törö jai? ¿O ni kä tibienbätä monsoi ye ütiäte ya ne kwe mäkwe ngübadre?” (Sal. 8:3, 4). Nita töbiketari muke yebätä ngwane, ja raba nemen ruin chi krubäte nie aune Jehová tä ni mike ñärärä ye raba ni töi mike niä David erere. Akwa nikwe mikai gare jai erere, Adán aune Eva ye Jehovakwe ñaka jerekäbe mikani ñärärä, ñakare aune mikani kwe mräkätre kwe ngätäite.

2. ¿Jehová monsoitre nämäne kena kä tibienbätä ye kräke niara töi nämäne ño?

² Adán aune Eva ye abokän Jehová monsoitre kena kä tibienbätä aune Jehová ye namani niaratre Rün, tarekä ye kwrere. Niaratre ye käkwe kukwe kwin nuaindre aune sribidre kwin ye ie Jehová tö namani aune niebare kwe ietre: “Ngäbäkre ngüba kwati munkwe aune rabadre nirien kwati jatäri nünankäre kä jökräbiti tibien aune munkwe sribi kä tibien yete” (Gén. 1:28). Niaratre käkwe monso ngübadre aune kä tibien ngübadre kwe ye ie Jehová tö namani. Adán aune Eva ja mikadre täte aune Jehová töi nämäne ño ye erere nuaindre kwetre akräke, niaratre aune ngäbriänkätre kwe tädre Jehová mräkätre ye ngätäite kärekäre.

3. ¿Jehovakwe Adán aune Eva mikani ütiäte mräkätre kwe ngätäite ye ñobätä ni raba niere?

³ Adán aune Eva ye Jehovakwe mikani ütiäte jai yebätä mikani ütiäte kwe mräkätre kwe ngätäite. David nämäne blite ni kä tibienbätä sribebare ño yebätä ngwane, kukwe ne erere niebare  kwe Jehovai: “Mäkwe sribebare bäsi angeletre kwrere aune mäkwe mikani ütiäte bätä bä nuäre” (Sal. 8:5). Angeletre dite, töbätä aune kukwe meden nuain raba kwetre ye erere Jehovakwe ñaka ni kä tibienbätä sribebare (Sal. 103:20). Akwa angeletre ye sribebare chi bäri ütiäte ni kä tibienbätä ye kräke. ¡Kukwe ye kwin krubäte! Jehovakwe nitre rüne kena sribebare ngwane, mikani nüne kwin kwe.

4. ¿Dre namani bare Adán aune Eva yebätä aune nibike dre mike gare jai kukwe ja tötikara nekänti?

 ⁴ Akwa, Adán aune Eva nämäne mikani ütiäte Jehovakwe mräkätre kwe ngätäite ye nianinte kän. Ye köböite kukwe tare namani bare ngäbriänkätre kwetrebätä. Akwa Jehová ñaka ja töi kwite kukwe yebätä, ñobätä ñan aune nire tä niara mike täte ye tädre niara monsoi erere kärekäre ye ie niara tö. Jehovakwe ni mikanina ño ütiäte ye nikwe mikai gare käne jai. Aune biti, ni tö nünain Jehová mräkätre ye ngätäite ye ni raba bämike ño ye nikwe mikai gare jai arato. Aune mräkäre, Jehová monsoitre yekwe kukwe kwin meden rabai kärekäre kä tibienbätä yebätä nikwe blitai.

5. ¿Jehovakwe ni sribebare ja bä kwrere yebätä nita debe bien ye ni raba bämike ño?

⁵ Jehovakwe ni sribebare ja bä kwrere yebiti ni mikani ütiäte kwe (Gén. 1:26, 27). Jehovakwe ni sribebare ja bä kwrere ye köböire niara töi kwin keta kabre ye erere ni töi raba nemen aune ni raba bämike, ñodre, ja tare, ni mada mikadre tuin bobre jai, ja ngwan metre aune kukwe metre nuaindre (Sal. 86:15; 145:17). Nita ja di ngwen kukwe keta kabre ye nuainne ngwane, nita Jehová mike ütiäte jai aune nita debe bien ye nita bämike (1 Ped. 1:14-16). Ni Rün kä kwinbiti, Jehová töita ño ye erere nita nuainne ngwane, jata nemen ruin kwin nie aune kätä nemen bäri juto nibätä. Ne madakäre, Jehovakwe ni sribebare ja bä kwrere ye köböire niara tö nitre ño tuai ja mräkätre kwe ngätäite, ye erere ni raba nemen.

6. Jehovakwe kä tibien sribebare ngwane, ¿yebiti nitre kä tibienbätä mikani ño ütiäte kwe jai?

⁶ Jehovakwe kä ükaninte kwin ni kräke nünankäre. Jehová jämi ni kä tibienbätä sribere ye känenkri kä kwati krubäte te niarakwe kä tibien ye ükaninte (Job 38:4-6; Jer. 10:12). Jehová töi kwin krubäte aune mantiame yebätä jondron keta kabre sribebare kwe ne kwe nikwe kä ngwandre juto jabätä (Sal. 104:14, 15, 24). Jondron jökrä sribebare Jehovakwe yebätä nämäne töbiketari ruäre ngwane, jondron ye kwin nämäne nemen tuin ie (Gén. 1:10, 12, 31). Jehovakwe nitre kä tibienbätä mikani jondron jökrä sribebare kwe ye ngübare, yebiti ni kä tibienbätä mikani ütiäte kwe (Sal. 8:6). Jondron jökrä sribebare Jehovakwe ye ni töi metre tädre ngübare kärekäre ngwane, käi tädre jutobätä ye ie niara tö. ¿Jehovakwe kukwe kwin käbämikani nie yebätä nita debe bien käre ie?

7. ¿Ni raba kukwe den nuaindre akwle jai ye Josué 24:15 tä mike gare ño?

⁷ Jehovakwe ni tuanimetre kukwe den nuaindre akwle jai. Kukwe ütiäte biani kwe nie ye köböire ni tö dre nuain ja nire yebiti ye tä gare nie (ñäkädre Josué 24:15 yebätä). * Nita ja töi mike Ngöbö ni tarekä ye mike täte ngwane, käita nemen juto krubätebätä (Sal. 84:11; Prov. 27:11). Kukwe keta kabre känti ni raba kukwe den nuaindre akwle jai yebiti ni raba kukwe kwin nuainne. Jesukwe kukwe ye bämikani ño ni käne ye ani mike gare jai.

8. Jesús raba kukwe den nuaindre akwle jai yebiti kukwe meden nuainbare kwe ye mä raba niere keteiti.

⁸ Nitre mada nämäne dre ribere jai ye  Jesukwe mikani bäri ütiäte jai aune ye erere ni raba ja ngwen arato. Bati, Jesús aune nitre ja tötikaka kwe nämäne nainte krubäte yebätä nikani kä kaibe kokwäre ja dükakäre chi. Akwa ye ñaka namani bare ietre, ñobätä ñan aune nitre kwati krubäte nükani niaratre nämäne yekänti. Jesús ñaka namani rubun, ñakare aune nitre ye namani tuin bobre ie aune “nikani kukwe dirire kabre bätäkä ngwarbe ietre” (Mar. 6:30-34). Nita ja ngwen Jesús erere aune nita kä denkä jai bätä nita ja di ngwen nitre mada dimikakäre ngwane, nita Jehová käikitekä (Mat. 5:14-16). Aune nikwe ye erere nuaindi ngwane, ni tö rabai Jehová mräkätre ye ngätäite ye nita bämike ie.

9. ¿Nitre rüne rabadre dre ngwen törö jai?

⁹ Jehovakwe nitre kä tibienbätä mikani nemen monsotre bökäne aune niaratre rabadre monsotre tötike ne kwe rabadre Jehová tarere aune mike täte. Monso tärä mäkwe ngwane, ¿Jehovakwe kukwe ütiäte biani mäi ye mätä mike ütiäte jai? Jehovakwe angeletre mikani dite ne kwe rabadre kukwe keta kabre nuainne, akwa ñaka mikani nemen monsotre bökäne. Aisete kukwe ne nemen gare nie ngwane, nitre rüne kisete kukwe ütiäte tä, yebätä rabadre debe bien krubäte. Nitre rüne rabadre monsotre kwetre tötike aune jie ngwen kwin Jehovata niere ño ie ye ererebätä ye Jehovakwe nuain mananbare ietre (Efes. 6:4; Deut. 6:5-7; Sal. 127:3). Juta Ngöbökwe tä jondron keta kabre dianinkä Bibliabätä ye sribere nitre rüne dimikakäre, ñodre tärä, video, kansion aune kukwe tä mikani sitiote. Jehová, ni Rün kä kwinbiti aune Monso kwe tä monsotre kia ye tarere krubäte ye nemen gare metre nie (Luc. 18:15-17, TNM). Nitre rüne tä tö ngwen Jehovai aune tä ja di ngwen monsotre kwetre ngübakäre ye tuin kwin krubäte Jehovai. Nitre rüne tä ne erere nuainne ngwane, tä monsotre dimike ne kwe rabadre nemen Jehová mräkätre ye ngätäite kärekäre.

10, 11. ¿Jehovakwe Monso kwe biani ni ütiäre ye köböire kukwe meden ükaninte kwe ni kräke?

¹⁰ Jehovakwe Monso tare kwe ye juani ni ütiäre ne kwe ni rabadreta mräkätre kwe ngätäite. Nikwe miri gare  párrafo ketabokäkäre jai yete erere, Adán aune Eva ñaka namanina Jehová mräkätre ye ngätäite aune ngäbriänkätre kwe ñaka namanina yete arato (Rom. 5:12). Adán aune Eva ñaka Jehová mikani täte ja töi jeñebiti yebätä kitadrekä Jehová mräkätre ye ngätäite ye nämäne nuaindrebätä. ¿Aune dre nämäne ngäbriänkätre kwetre kräke? Jehová tä ni tarere krubäte yebätä kukwe ükaninte kwe ne kwe nire nire tä ja ngwen metre ie ye niara raba kai ngäbiti mräkätre kwe ngätäite. ¿Nuainbare ño kwe? Monso itibe kwe juani kwe ni ütiäre ye köböire (Juan 3:16, TNM; Rom. 5:19). Kukwe ñaka nuäre nuainbare kwe ne köböire nitre ja ngwanka metre 144,000 jire kai ngäbiti kwe monsotre kwe erere (Rom. 8:15-17; Apoc. 14:1).

¹¹ Ne madakäre, nitre kwati krubäte tä ja ngwen metre aune tä Jehová töi nuainne. Niaratre nuaite mrä kä 1,000 rikaira ta ye bitikäre, rabaitre nüne Jehová mräkätre ye ngätäite (Sal. 25:14; Rom. 8:20, 21). Tödekara kwin tä kwetre ye köböire kä nengwane niena ni “Rün” niere Jehová ni Sribekä ye ie (Mat. 6:9). Ne madakäre, Jehovata dre ngübare nibätä ye rabai gare nitre gaikröta ye ie arato. Aune nire nire gaikröta käkwe ja töi mikai Jehová mike täte ja känenkäre raba nemen Jehová mräkätre ngätäite siba.

12. ¿Kukwe ngwantarita meden nibike mike gare jai?

¹² Jehovakwe kukwe keta kabre nuainbarera ni kä tibienbätä mikakäre ütiäte ye nibira gare nie. Aune nitre braibe dianinkä nänkäre kä kwinbiti ye niarakwe ka ngäbitibare monso jakwe kwrere aune nitre kwati krubäte ye raba nemen ngäbriänkätre metre kwe kä bä nuäre yete (Apoc. 7:9). ¿Ni tö rabai Jehová mräkätre ye ngätäite ye ni raba bämike kukwe meden medenbiti kä nengwane?

13. ¿Ni tö nünain Jehová mräkätre ye ngätäite ngwane, ni raba dre nuainne? (Marcos 12:30).

¹³ Nikwe sribidre Jehová kräke ja brukwä tätebiti yebiti nita niara tarere ye nikwe bämikadre (ñäkädre Marcos 12:30 yebätä). * Jehovakwe kukwe keta kabre kwin bianina nie ye keteiti abokän ni raba niara mike täte ye bäri ütiäte raba ruin nie. Jehovata kukwe meden bien nie ye nita mike täte ngwane, nita niara tarere ye nita bämike (1 Juan 5:3). Keteiti ye abokän ni rabadre nitre mada mike ja tötikaka aune ngökö ñöte niebare Jesukwe (Mat. 28:19). Aune ni rabadre ja tarere kwärikwäri ye nuain mananbare kwe nie arato (Juan 13:35). Nire nire tä Jehová mike täte ye Jehovakwe kai ngäbiti mräkätre kwe tä niara mike täte kä jökräbiti tibien ye ngätäite (Sal. 15:1, 2).

14. ¿Nita nitre mada tarere ye ni raba bämike ño ietre? (Mateo 9:36-38; Romanos 12:10).

¹⁴ Nikwe nitre mada taredre. Jehová töi kwin bäri ütiäte ye abokän ja tare (1 Juan 4:8). Niara jämi gare nie ngwane, känenkri nämänena ni tarere (1 Juan 4:9, 10, TNM). Nita nitre mada tarere ngwane, nita ja ngwen Jehová erere (Efes. 5:1). Nita nitre mada dimike Jehová mike gare jai kä täbe nengwane, ye kukwe bäri ütiätebiti nita ja tare bämike nitre madai (ñäkädre Mateo 9:36-38 yebätä). Ye köböire, ja känenkäre niaratre raba nemen Jehová mräkätre ye ngätäite. Ni iti tä ja ngökö ñöte ngwane, ni rabadre tarere aune mike ütiäte jankunu jai (1 Juan 4:20, 21). Ñodre, ni iti tä kukwe käme nuainne nierare o töita ja aibebätä ye nikwe ñaka nütüdre jötrö ngwarbebätä, ñakare aune nikwe mikadre ütiäte jai aune niaratre bäri ütiäte ni kräke ye nikwe nütüdre (ñäkädre Romanos 12:10 yebätä; Filip. 2:3).

15. ¿Nire kräke nikwe ja töi mikadre kwin aune mikadre tuin bobre jai?

¹⁵ Nikwe nitre jökrä mikadre tuin bobre jai aune ja töi mikadre kwin kräketre. Ni tö nünain kärekäre Jehová mräkätre ye ngätäite ngwane, kukwe meden nieta Bibliabätä ye ni rabadre mike täte. Ñodre, nikwe nitre jökrä aune ni ja mikaka ni rüere ye nikwe mikadre tuin bobre jai aune ja töi mikadre kwin kräketre ye driebare Jesukwe nie (Luc. 6:32-36). Kukwe ye mikadre täte ye ñaka nuäre raba nemen tuin ruäre ngwane nie. Ye erere nemen bare nibätä ngwane, ni rabadre ja kite töbikakäre aune ja ngwankäre Jesús erere. Nita ja di ngwen ja ngwankäre Jesús erere aune Jehová mikakäre täte ngwane, ni tö nünain kärekäre Jehová mräkätre ye ngätäite ye nita bämike ie.

16. ¿Ni raba dre nuainne ñaka Jehová mräkätre ye bämikakäre käme?

¹⁶ Nikwe ñaka Jehová mräkätre bämikadre käme. Nitre ja mräkäre ye ngätäite monsotre bäri kia ye tä ja ngwen etebatre o ngwaitre bäri umbre ye erere. Etebatre o ngwaitre bäri umbre ye tä kukwe Bibliabätä mike täte ngwane, kukwe kwin bämikai kwe etebatre o ngwaitre bäri kia ye käne. Akwa kukwe käme nuaindi kwe ngwane, etebatre o ngwaitre bäri kia ye jatai ja ngwen erere arato. Jehová mräkätre ye ngätäite kukwe ye erere nemen bare arato. Ni kristiano iti ñaka tä kite Jehová mike täte, tä ja mike apóstata, tä nemen kämekäme nitre madabe o tä ja ngwen käme krubäte ngwane, nitre mada töi raba kite ye erere nuainbätä arato. Nire nire tä ye erere nuainne ye tä Jehová mräkätre ja ngwanka metre ye bämike käme (1 Tes. 4:3-8). Nitre ja ngwanka käme ye erere nikwe ñaka ja ngwandre aune nikwe ñaka kukwe tuadremetre jire ja denkä mento Jehová ni tarekä yebätä.

17. ¿Ni ñaka rabadre dre nütüre aune ñobätä?

¹⁷ Nikwe tö ngwandre Jehovai aune ñaka jondron kä nebätä ie. Nikwe Gobran Jehovakwe mikai käne aune kukwe bianta kwe nie ye nikwe  mikai ütiäte jai ngwane, mrö, dän aune ju biandi kwe nie käbämikata kwe (Sal. 55:22; Mat. 6:33). Ye medenbätä, jondron kä nebätä raba ni kriemike aune kä mike juto nibätä ye ni ñaka nütüre. Ñobätä ñan aune Jehová mikadre täte ye aibe köböire kä jäme raba nemen nikwe ye gare metre nie (Filip. 4:6, 7). Ngwian tärä nie jondron keta kabre kökakäre jai ngwane, kä tärä nie kukwe nuainkäre jondron yebiti aune ngübakäre yebätä nikwe töbikadre. Nikwe kukwe ne ngwandretari jai: “¿Jondron kä nebätä tä tikwe ye bäri ütiäte ti kräke?”. Nire tä Jehová mräkätre ye ngätäite ye käkwe sribidre kwin kräke ye ie niara tö ye nikwe ngwandre törö jai. Aisete nikwe ñaka jondron mada tuadremetre ja näkwite. Aune Jesús näire Jesukwe monso bati nübaibare Jehová mike täte aune ye köböire ja känenkäre raba nemen Jehová monsoire arato ye ñaka kani ngäbiti kwe aune ni ñaka tö ja töi mikai monso bati ye kwrere jire chi. ¿Ñobätä monso ye käkwe kukwe ye erere nuainbare? Ñobätä ñan aune jondron kä nebätä nämäne kwe ye nämäne bäri ütiäte kräke (Mar. 10:17-22).

18. ¿Kukwe meden ütiäte aune kwin kä ngwain juto jabätä kärekäre nitre Jehová mikaka täte yekwe?

¹⁸ Nitre ja ngwanka metre Jehovai yekwe kukwe ütiäte rabai ye abokän: rabai Jehová tarere aune mike täte kärekäre. Nirekwe tödekara nünankäre kä tibienbätä yekwe kä jutobiti kä tibien sribebare kwin Jehovakwe nünankäre ietre ye ngübadi kärekäre. Jehovakwe kä tibien aune jondron mada sribebare bä nuäre kena ye erere rabaita Gobran Ngöbökwe ye köböire. Adán aune Eva ja töi mikani kämikekä Jehová mräkätre yebätä ngwane, kukwe tare krubäte namani bare ye Jesukwe diainkä. Aune nitre kwati krubäte krütanina ye Jehovakwe gaikröta nünankäre käre kä tibien kwitani bä nuäre yete aune ñaka rabai bren jire chi (Luc. 23:42, 43). Jehová mräkätre nünanka kä tibienbätä töi rabai metre ngwane, itire itire rabai ütiäte aune bä nuäre Davidkwe niebare erere (Sal. 8:5).

19. ¿Nikwe dre ngwandre törö jai?

¹⁹ “Nitre kwati” ngätäite yete mäta ngwane, kukwe kwin käbämikata mä kräke. Ngöböta mä tarere aune mä tädre niara mräkätre ngätäite ye ie niara tö. Ye medenbätä, mäkwe ja di ngwan kukwe kwin nuainkäre niara kräke. Kukwe käbämikata Ngöbökwe ye tädre kwekebe mä töite aune mä brukwäte köbö kwatire kwatire. Ni raba Jehová mike täte aune käikitekä kärekäre ye mäkwe mika ütiäte jai.