တၢ်မၤလိ ၃၀
ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ နကဲထီၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ
“နပာ်လီၤအီၤဘူးဒီး အကဒ်သိးဒီး ကလူးတဖၣ်န့ၣ်, ဒီးဒုးကုာ်အခိၣ်သလုးလၢ တၢ်ကဟုကညီၢ်, ဒီးတၢ်လၤကပီၤလီၤ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈:၅.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၂၃ မၤထွဲယွၤ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် *
၁. ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထီၣ် ကယဲၢ်ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်တ့ခဲလၢာ်န့ၣ် ပကသံကွၢ်ဘၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်.
ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထီၣ် ကယဲၢ်တၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤတ့လီၤဝဲခဲလၢာ်န့ၣ် ပကတူၢ်ဘၣ်ဒ် ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ လၢအမ့ၢ်စီၤဒၤဝံး သံကွၢ်ယဟိဝၤယွၤလၢ “တုၤယကွၢ် နမူခိၣ်နစုမုၢ်စုနၢအတၢ်မၤ, လါဒီးဆၣ်ဧိၤဖီဧိၤလၢ နပာ်လီၤဒီး, ပှၤကညီလၢ နကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအီၤ, ဒီးပှၤကညီဖိလၢ နကအိၣ်သကိးအီၤန့ၣ်, မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈:၃, ၄) ဒ်စီၤဒၤဝံးအသိး ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပမ့ၢ်ထိၣ်သတြီၤပသးဒီး ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘၣ်တ့ လၢအမ့ၢ်ဝဲဆၣ်တဖၣ်အခါန့ၣ် ပကဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ ပမ့ၢ်တၢ်ဆံးဆံးဖိလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤသူၣ်အိၣ်သးအိၣ်ပှၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပကမၢကမၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. ဒီးပထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကဟုကယာ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဆိကတၢၢ်ခံဂၤလၢအမ့ၢ် နီၢ်အံၣ်အုဒီးစီၤအၤဒၣ် ဒီးတူၢ်လိာ်အဝဲသ့ၣ်လၢအဟံၣ်ဖိဃီဖိအပူၤလီၤ.
၂. ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးဝဲလၢ နီၢ်အံၣ်အုဒီးစီၤအၤဒၣ် ကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂ ယဟိဝၤယွၤအဖိ အဆိကတၢၢ်ခံဂၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲနီၢ်အံၣ်အုဒီးစီၤအၤဒၣ် ဒီးယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်ဝဲအဝဲသ့ၣ်အပၢ်လီၤ. ဒီးယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤအဝဲသ့ၣ် တၢ်မၤလီၤ. ကစၢ်ယွၤတဲအဝဲသ့ၣ်လၢ “မ်သုသၣ်ထီၣ်, ဒီးအါထီၣ်, ဒီးမၤပှဲၤထီၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒီးမၤနၢၤအီၤ” န့ၣ်တက့ၢ်. (၁ မိၤၡ့ ၁:၂၈) အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ထီၣ်ဖိထီၣ်လံၤ ဒီးကွၢ်ထွဲဟီၣ်ခိၣ်လီၤ. နီၢ်အံၣ်အုဒီးစီၤအၤဒၣ် မ့ၢ်ဒိကနၣ်ယဟိဝၤယွၤအကလုၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဒီးအဖိအလံၤတဖၣ် ကကဲထီၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအဟံၣ်ဖိဃီဖိ လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.
၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲသ့လၢ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤ နီၢ်အံၣ်အုဒီးစီၤအၤဒၣ် တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်လဲၣ်.
၃ နီၢ်အံၣ်အုဒီးစီၤအၤဒၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲယဟိဝၤယွၤအဟံၣ်ဖိဃီဖိလီၤ. ဒ် စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈:၅ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤတ့လီၤပှၤကညီန့ၣ် စီၤဒၤဝံးတဲဝဲလၢ “နပာ်လီၤအီၤဘူးဒီး အကဒ်သိးဒီး ကလူးတဖၣ်န့ၣ်, ဒီးဒုးကုာ်အခိၣ်သလုးလၢ တၢ်ကဟုကညီၢ်, ဒီးတၢ်လၤကပီၤလီၤ.” ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် တအိၣ်ဒီး တၢ်စိတၢ်ကမီၤ, တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် ဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် ဒ်သိးဒီး မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်ဘၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၃:၂၀) ဘၣ်ဆၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ဘၣ်တၢ် “ပာ်လီၤအီၤဘူးဒီး အကဒ်သိးဒီး” မ့တမ့ၢ် အပတီၢ်ဖုၣ်န့ၢ်ဒံး မူခိၣ်ကလူးလၢ အဂံၢ်ဆူၣ်ဘါဆူၣ်တဖၣ် ထဲတစဲးဖိလီၤ. ထံၣ်တမှံကွၢ် ဖဲယဟိဝၤယွၤတ့လီၤ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဆိကတၢၢ်ခံဂၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤ အဝဲသ့ၣ်တၢ်အိၣ်မူ လၢအဂ့ၤကတၢၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်.
၄. တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒီး နီၢ်အံၣ်အုဒီးစီၤအၤဒၣ်ဒ်လဲၣ် ဒီးလၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၄ နီၢ်အံၣ်အုဒီးစီၤအၤဒၣ် တဒိကနၣ် ယဟိဝၤယွၤအကလုၢ်ဘၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်တမ့ၢ် ယဟိဝၤယွၤအဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢၤဘၣ်. အဃိ တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်ထီၣ်လၢ အစၢၤအသွဲၣ်တဖၣ်အဖီခိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပကထံၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်မၤလိအံၤအပူၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်တိာ်ပာ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဂီၢ်န့ၣ် တဆီတလဲဝဲဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အဒိကနၣ်အကလုၢ်န့ၣ် ကကဲထီၣ်ဝဲအဖိတဖၣ် လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ. အဆိကတၢၢ် ပကတဲသကိး ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပမ့ၢ်ပှၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢအဂီၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးပကတဲသကိးစ့ၢ်ကီး ဒ်သိးပကကဲထီၣ် အဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. လီၢ်ခံကတၢၢ် ပကတဲသကိး တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.
ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိဒ်လဲၣ်
ယဟိဝၤယွၤပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤပှၤ လၢကျဲဒ်လဲၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၅-၁၁) *
၅. ကစၢ်ယွၤတ့လီၤပှၤ ဒ်အဂီၤဒၣ်ဝဲအသိးအဃိ ပစံးဘျုးစံးဖှိၣ်အီၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၅ ယဟိဝၤယွၤပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤပှၤ ခီဖျိတ့လီၤပှၤ ဃုာ်ဒီး အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၁:၂၆, ၂၇) ခီဖျိလၢ ကစၢ်ယွၤတ့လီၤပှၤဒ်အဂီၤဒၣ်ဝဲအသိးအဃိ ပမၤဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ် အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်သ့ဝဲလီၤ. အဒိ, ပပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ, တၢ်သးကညီၤ, တၢ်သးတီဒီး တၢ်တီတၢ်လိၤတဖၣ်သ့ဝဲလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈၆:၁၅; ၁၄၅:၁၇) ဖဲပမၤဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ် တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအခါ မ့ၢ်ဝဲပမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပစံးဘျုးစံးဖှိၣ်အီၤလီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၁:၁၄-၁၆) ပမ့ၢ်မၤတၢ်လၢ အဘၣ်ပပၢ်လၢမူခိၣ်အသးန့ၣ် ပကသးခုဒီးသူၣ်မံသးမုာ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ခီဖျိလၢပအိၣ်ဒီးတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါဒ် ယဟိဝၤယွၤအသိးအဃိ ပကဲထီၣ်ဘၣ် အဟံၣ်ဖိဃီဖိသ့ဝဲလီၤ.
၆. ဖဲယဟိဝၤယွၤတ့လီၤ ဟီၣ်ခိၣ်အခါ အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အသူၣ်အိၣ်သးအိၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိဒ်လဲၣ်.
၆ ယဟိဝၤယွၤတ့လီၤန့ၢ်ပှၤ ဟီၣ်ခိၣ်ဃံလၤ တဖျၢၣ်လၢပဂီၢ်လီၤ. တချုးလၢ ကစၢ်ယွၤတ့လီၤ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဆိကတၢၢ်တဂၤ ဒံးဘၣ်န့ၣ် အဝဲကတဲာ်ကတီၤ ပာ်စၢၤဟီၣ်ခိၣ်လီၤ. (ယိၤဘး ၃၈:၄-၆; ယံးရမံယၤ ၁၀:၁၂) မ့ၢ်လၢကစၢ်ယွၤ အသးဂ့ၤဒီးသးအိၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ညီအဃိ အဝဲတ့လီၤတၢ်ဒီဒူၣ် လၢကမၤသးခုပှၤအဂီၢ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၄:၁၄, ၁၅, ၂၄) ဖဲကစၢ်ယွၤတ့လီၤတၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံ အကွၢ်အတၢ်ဘၣ်တ့တဖၣ် ဒီးအ “ထံၣ်ဝဲလၢအဂ့ၤလီၤ.” (၁ မိၤၡ့ ၁:၁၀, ၁၂, ၃၁) ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ခီဖျိ “ဒုးပၢအီၤလၢ” ကယဲၢ် အတၢ်ဘၣ်တ့လၢ ဟီၣ်ခိၣ်အံၤလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈:၆) ကစၢ်ယွၤအတၢ်တိာ်ပာ် အိၣ်ဝဲလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအလၢအပှဲၤတဖၣ် ကကွၢ်ထွဲ အတၢ်ဘၣ်တ့ လၢအဃံအလၤ လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ. နသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်အံၤအဃိ နတအဲၣ်ဒိး စံးဘျုးစံးဖှိၣ် ယဟိဝၤယွၤဧါ.
၇. ယိၤၡူ ၂၄:၁၅ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အိၣ်ဒီးတၢ်သဘျ့ဒ်လဲၣ်.
၇ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤပှၤ တၢ်သဘျ့လၢ ပကမၤတၢ်ဆၢတဲာ် လၢပနီၢ်ကစၢ်လီၤ. ပအဲၣ်ဒိးမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် ပဃုထၢအီၤသ့လီၤ. (ဖး ယိၤၡူ ၂၄:၁၅ တက့ၢ်.) ဖဲပဃုထၢလၢ ပကမၤကစၢ်ယွၤ အတၢ်မၤအခါ ကစၢ်ယွၤသးခုဝဲလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈၄:၁၁; ကတိၤဒိ ၂၇:၁၁) တၢ်သဘျ့အံၤ မၤစၢၤပှၤလၢ ပဆၢတဲာ်တၢ်လၢ တၢ်ကူၣ်သ့အပူၤသ့ဝဲလီၤ. ပကကွၢ်သကိး ယ့ၣ်ၡူးအဒိအတဲာ်လီၤ.
၈. ယ့ၣ်ၡူးသူအတၢ်သဘျ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ဟ့ၣ်တၢ်အဒိတက့ၢ်.
၈ ပကွၢ်လိမၤဒိးယ့ၣ်ၡူး သ့ခီဖျိ ပပာ်ဆိပှၤဂၤ အတၢ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ်လၢညါလီၤ. ဘၣ်တဘျီဖဲ ယ့ၣ်ၡူးဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် လီၤဘှံးလီၤတီၤအခါ အဝဲသ့ၣ်ဃုတၢ်လီၢ်လၢ ကအိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်တအိၣ်ဘှံးဘၣ်ဘၣ်. ပှၤဂီၢ်မုၢ်ထံၣ်အဝဲသ့ၣ် ဒီးပှၤဂီၢ်မုၢ်အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးကသိၣ်လိအဝဲသ့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အါမံၤလီၤ. အဃိ ယ့ၣ်ၡူးတသးထီၣ်အဝဲသ့ၣ်ဘၣ် လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ယ့ၣ်ၡူးသးကညီၤဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လီၤ. ဒီးယ့ၣ်ၡူးမၤဝဲဒ်လဲၣ်. ယ့ၣ်ၡူး “သိၣ်လိအဝဲသ့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အါမံၤလီၤ.” (မၢ်ကူး ၆:၃၀-၃၄) ဖဲပကွၢ်လိမၤဒိးယ့ၣ်ၡူး ခီဖျိ ပဟ့ၣ်ပှၤဂၤ ပတၢ်ဆၢကတီၢ်ဒီး ပတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါအခါ မ့ၢ်ဒၣ် ပမၤလၤကပီၤ ပပၢ်လၢမူခိၣ်လီၤ. (မးသဲ ၅:၁၄-၁၆) တကးဒံးဘၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပအဲၣ်ဒိးကဲထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအဟံၣ်ဖိဃီဖိလီၤ.
၉. ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤမိၢ်ပၢ်တဖၣ် တၢ်ဟ့ၣ်မနုၤလဲၣ်.
၉ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကထီၣ်ဖိထီၣ်လံၤ ဒီးသိၣ်လိအဖိလၢ ကအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤဒီး မၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤလီၤ. နမ့မ့ၢ်မိၢ်ပၢ်န့ၣ် နပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤတၢ်ဟ့ၣ်အံၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤမူခိၣ်ကလူး တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်ဒီဒူၣ် သနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤ တဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကထီၣ်ဖိထီၣ်လံၤဘၣ်. အဃိ နမ့မ့ၢ်မိၢ်ပၢ်န့ၣ် ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ နလုၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ဘၣ်နဖိန့ၣ်တက့ၢ်. မိၢ်ပၢ်အိၣ်ဒီးမူဒါအရ့ဒိၣ်လၢ ကဘၣ်ကွၢ်လုၢ်ဒိၣ်ထီၣ် အဖိလၢ “ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်လိနဲၣ်လိ ဒီးအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ အပူၤ” န့ၣ်လီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၆:၄; ၅ မိၤၡ့ ၆:၅-၇; စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၂၇:၃) ကစၢ်ယွၤအတၢ်ကရၢကရိ မၤစၢၤမိၢ်ပၢ်တဖၣ် ခီဖျိဟ့ၣ်လီၤဝဲတၢ်မၤစၢၤအါမံၤလၢ အဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ လံာ်စီဆှံဒ်သိးဒီး လံာ်လဲၢ်တဖၣ်, တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ် ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ online အပူၤလီၤ. အဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပပၢ်လၢမူခိၣ်ဒီး အဖိခွါ အဲၣ်ပှၤသးစၢ်တဖၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. (လူၤကၣ် ၁၈:၁၅-၁၇) ဖဲမိၢ်ပၢ်တဖၣ် သန့ၤအသးလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးကွၢ်လုၢ်ဒိၣ်ထီၣ်အဖိ လၢအဂ့ၤကတၢၢ်အခါ ယဟိဝၤယွၤသးခုဝဲလီၤ. မိၢ်ပၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မၤစၢၤစ့ၢ်ကီးအဖိလၢ ကကဲထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.
၁၀-၁၁. ခီဖျိလၢယဟိဝၤယွၤ ကတဲာ်ကတီၤန့ၢ်ပှၤ တၢ်ပှ့ၤက့ၤအဃိ ပအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်ဒ်လဲၣ်.
၁၀ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤအဖိခွါလၢ အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် ဒ်သိးပကကဲထီၣ်ဘၣ်က့ၤ အဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ်လီၤ. ဒ် လံာ်အဆၢ ၄ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဖဲနီၢ်အံၣ်အုဒီးစီၤအၤဒၣ် မၤတၢ်ဒဲးဘးဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲသ့ၣ်တမ့ၢ် ယဟိဝၤယွၤအဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢၤဘၣ်. ဒီးအဖိအလံၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး တမ့ၢ်ယဟိဝၤယွၤ ဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢၤဘၣ်. (ရိမ့ၤ ၅:၁၂) နီၢ်အံၣ်အုဒီးစီၤအၤဒၣ် တဒိကနၣ် ယဟိဝၤယွၤအကလုၢ်ဘၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤထုးထီၣ်ကွံာ် အဝဲသ့ၣ်လၢ အဟံၣ်ဖိဃီဖိအပူၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ်လၢစီၤအၤဒၣ်အဖိအလံၤန့ၣ် တၢ်ကဲထီၣ်သးဒီးအဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဃိ အဝဲရဲၣ်ကျဲၤဝဲလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢအဒိကနၣ်အကလုၢ်တဖၣ် ကကဲထီၣ်ဘၣ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိလီၤ. ကစၢ်ယွၤမၤဝဲဒ်အံၤခီဖျိ အဟ့ၣ်လီၤကွံာ် အဖိခွါနီၢ်နီၢ် ထဲတဂၤဧိၤ လၢအမ့ၢ် ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၃:၁၆; ရိမ့ၤ ၅:၁၉) ခီဖျိလၢ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ပှ့ၤက့ၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤလုၢ်ဖိဝဲ ပှၤ ၁၄၄,၀၀၀ လၢအသးတီတဖၣ်လီၤ.—ရိမ့ၤ ၈:၁၅-၁၇; လီၣ်ဖျါ ၁၄:၁.
၁၁ ပှၤသးတီလၢအကကွဲၢ်တဖၣ် စ့ၢ်ကီးကမၤဝဲ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဘၣ်သးလီၤ. ဖဲအနံၣ် ၁,၀၀၀ ဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲသ့ၣ်လဲၤခီဖျိတၢ်မၤကွၢ် အလီၢ်ခံကတၢၢ်မ့ၢ်ဝံၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကကဲထီၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအဖိလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂၅:၁၄; ရိမ့ၤ ၈:၂၀, ၂၁) ခီဖျိလၢအဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်အံၤအဃိ ခဲအံၤအဝဲသ့ၣ်ကိးယဟိဝၤယွၤလၢ “ပၢ်” လီၤ. (မးသဲ ၆:၉) ပှၤလၢအဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ကအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကမၤလိဘၣ်ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်လီၤ. ဒီးပှၤလၢအမၤထွဲ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ကကဲထီၣ်ဘၣ်ဝဲ အဟံၣ်ဖိဃီဖိလီၤ.
၁၂. ခဲအံၤ ပကတဲသကိး တၢ်သံကွၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၂ ဒ်ပသ့ၣ်ညါဘၣ်အသိး ယဟိဝၤယွၤမၤန့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဂီၢ်အါမးလီၤ. ယဟိဝၤယွၤလုၢ်ဖိဝဲ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် ဒီးဟ့ၣ်လီၤ “ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်” တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကကဲထီၣ်ဘၣ်အဖိ လၢဟီၣ်ခိၣ်သီအပူၤလီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၇:၉) ပမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးကဲထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအဟံၣ်ဖိဃီဖိ လီၤထူလီၤယိာ်န့ၣ် ခဲအံၤ ပကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ နအဲၣ်ဒိးကဲထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ
၁၃. ဒ်သိးပကကဲထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. (မၢ်ကူး ၁၂:၃၀)
၁၃ ပာ်ဖျါထီၣ် နတၢ်အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ခီဖျိမၤအတၢ်မၤလၢနသးဒီဖျၢၣ်တက့ၢ်. (ဖး မၢ်ကူး ၁၂:၃၀ တက့ၢ်.) ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်လီၤပှၤ တၢ်ဟ့ၣ်အါမးလီၤ. ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်အဂ့ၤကတၢၢ် အကျါတခါန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤအဂီၢ်လီၤ. ပအဲၣ်ကစၢ်ယွၤန့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ “ပမၤထွဲအတၢ်မၤလိာ်တဖၣ်” လီၤ. (၁ ယိၤဟၣ် ၅:၃) ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ပကမၤထွဲယ့ၣ်ၡူးအတၢ်မၤလိာ်လၢ ပကဘၣ်ဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်ဒီး ဒိးဘျၢအဝဲသ့ၣ်လၢထံလီၤ. (မးသဲ ၂၈:၁၉) တကးဒံးဘၣ် ယ့ၣ်ၡူးမၤလိာ်ပှၤလၢ ပကဘၣ်အဲၣ်လိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤလီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၃:၃၅) ပှၤလၢအဒိကနၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤလိာ်တဖၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤကတူၢ်လိာ်အဝဲသ့ၣ်လၢ အဟံၣ်ဖိဃီဖိအကျါလီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၅:၁, ၂.
၁၄. ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပအဲၣ်ပှၤဂၤကသ့ဒ်လဲၣ်. (မးသဲ ၉:၃၆-၃၈; ရိမ့ၤ ၁၂:၁၀)
၁၄ အဲၣ်ပှၤအဂၤတဖၣ်တက့ၢ်. တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ အခိၣ်သ့ၣ်တခါလီၤ. (၁ ယိၤဟၣ် ၄:၈) ပတသ့ၣ်ညါ ယဟိဝၤယွၤဒံးဘၣ် သနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဆိပှၤလီၤ. (၁ ယိၤဟၣ် ၄:၉, ၁၀) ဖဲပအဲၣ်ပှၤဂၤအခါန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ပကွၢ်လိမၤဒိး ယဟိဝၤယွၤလီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၅:၁) ကျဲအဂ့ၤကတၢၢ်တဘိလၢ ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပအဲၣ်ပှၤဂၤန့ၣ် ခီဖျိပသိၣ်လိ အဝဲသ့ၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်လီၤ. (ဖး မးသဲ ၉:၃၆-၃၈ တက့ၢ်.) ဖဲပသိၣ်လိ အဝဲသ့ၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ် ကသ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲလၢ ဒ်သိးကကဲထီၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ် ကဘၣ်မၤဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပှၤတဂၤဒိးဘျၢထံဝံၤအခါ ပကဘၣ်ဆဲးပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံဒီးတၢ်ပာ်ကဲလၢ အဖီခိၣ်လီၤ. (၁ ယိၤဟၣ် ၄:၂၀, ၂၁) ပမၤအီၤကသ့ဒ်လဲၣ်. ကျဲတဘိလၢ ပမၤအီၤသ့န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပကဘၣ်နာ်န့ၢ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်အံၤလီၤ. အဒိ, အဝဲမ့ၢ်ဆၢတဲာ်တၢ် ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ပမ့ၢ်တနၢ်ပၢၢ်ဘၣ် သနာ်က့ ပတဘၣ်ဆိကမိၣ် လၢအမၤဝဲဒ်အံၤ ခီဖျိလၢ အအဲၣ်လီၤအသးန့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပပာ်ကဲအီၤ ဒီးပကထံၣ်လၢအဝဲဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံးပှၤလီၤ.—ဖး ရိမ့ၤ ၁၂:၁၀; ဖံလံးပံၤ ၂:၃.
၁၅. ပကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်ဒီးတၢ်သးကညီၤလၢ မတဂၤအဖီခိၣ်လဲၣ်.
၁၅ ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်ဒီးတၢ်သးကညီၤလၢ ပှၤကိးဂၤဒဲးအဖီခိၣ်တက့ၢ်. ပမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးကဲထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ လီၤထူလီၤယိာ်န့ၣ် ပကဘၣ်အိၣ်မူမၤထွဲ ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါလီၤ. အဒိ, ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ ပကဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်အဲၣ် ဒီးတၢ်သးကညီၤလၢ ပှၤခဲလၢာ်အဖီခိၣ် ဃုာ်ဒီး ပဒုၣ်ပဒါတဖၣ်လီၤ. (လူၤကၣ် ၆:၃၂-၃၆) တဘျီတခီၣ် ပကမၤဒ်န့ၣ်အဂီၢ် တညီဝဲဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်ဆဲးပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်ဒီးတၢ်သးကညီၤန့ၣ် ပကအိၣ်ဒီးတၢ်ဆိကမိၣ် ဒ်ယ့ၣ်ၡူးအသိးလီၤ. ဖဲပဂုာ်ကျဲးစၢး ဒိကနၣ်ယဟိဝၤယွၤ အကလုၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ် ဒီးကွၢ်လိမၤဒိးယ့ၣ်ၡူးအခါ ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပအဲၣ်ဒိးကဲထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအဟံၣ်ဖိဃီဖိ လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.
၁၆. ပဒီသဒၢ ယဟိဝၤယွၤ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ အမံၤဂ့ၤသၣ်ဂ့ၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၆ ဒီသဒၢ ယဟိဝၤယွၤအဟံၣ်ဖိဃီဖိ မံၤဂ့ၤသၣ်ဂ့ၤတက့ၢ်. လၢဟံၣ်ဖိဃီဖိအပူၤန့ၣ် ဖိသၣ်ပိာ်ခွါတဂၤ ကကွၢ်လိမၤဒိးအကၠီလီၤ. အကၠီမ့ၢ်အိၣ်မူမၤထွဲ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲန့ၣ် အဝဲကပာ်လီၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢ အပုၢ်ခွါအဖီခိၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အကၠီမ့ၢ်မၤတၢ်လၢ အတဘၣ်ဘၣ်န့ၣ် အပုၢ်ခွါကမၤပိာ်အကၠီ အဒိအတဲာ်လၢ အတဂ့ၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး လၢယဟိဝၤယွၤအဟံၣ်ဖိဃီဖိအပူၤန့ၣ် ခရံာ်ဖိလၢအသးတီတဂၤ လၢခံမ့ၢ်ကဲထီၣ် ပှၤလၢအညိကွံာ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ မ့တမ့ၢ် အိၣ်ဒီးလုၢ်လၢ်လၢ အလီၤရၢၢ်လီၤစၢၢ်န့ၣ် ပှၤအဂၤစ့ၢ်ကီး ကကွၢ်လိမၤဒိးအီၤလီၤ. ပှၤလၢအမၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်အမၤဟးဂီၤ ယဟိဝၤယွၤအဟံၣ်ဖိဃီဖိ မံၤဂ့ၤသၣ်ဂ့ၤလီၤ. (၁ သ့းစၤလနံ ၄:၃-၈) အဃိ ပကဘၣ်ဟးဆှဲး ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးလၢ အတဂ့ၤဘၣ်တဖၣ် ဒီးပတဘၣ်ပျဲ တၢ်တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤ လၢကမၤယံၤထီၣ်ပှၤဒီး ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်ဘၣ်.
၁၇. ပကဘၣ်ဟးဆှဲး တၢ်ဆိကမိၣ်ဒ်လဲၣ် ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.
၁၇ နာ်န့ၢ်ယဟိဝၤယွၤဒီး တဘၣ်သန့ၤနသးလၢ တၢ်ထူးတၢ်တီၤတဂ့ၤ. ပမ့ၢ်ဃုဆိ ယွၤအဘီအမုၢ် ဒီးအိၣ်မူဒ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ အတီအလိၤတဖၣ် အိၣ်ဝဲအသိးန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤအၢၣ်လီၤဝဲလၢ ကဟ့ၣ်လီၤပှၤ တၢ်အီၣ်တၢ်အီ, တၢ်ကူတၢ်သိး ဒီးတၢ်အိၣ်တၢ်ဆိးအလီၢ်တဖၣ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၅၅:၂၂; မးသဲ ၆:၃၃) ဖဲပနာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤအံၤအခါ ပတထံၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ထူးတၢ်တီၤတဖၣ် ကဒီသဒၢပှၤဒီး ကဟ့ၣ်ပှၤတၢ်သးခုန့ၣ်ဘၣ်. ကျဲတဘိလၢပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဃူတၢ်ဖိးနီၢ်နီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပမၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးလီၤ. (ဖံလံးပံၤ ၄:၆, ၇) ပကျိၣ်စ့မ့ၢ်အိၣ်လၢ ပကပှ့ၤတၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ် သနာ်က့ မ့ၢ်ပအိၣ်ဒီးတၢ်ဆၢကတီၢ် ဒီးတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ ပကသူအီၤ ဒီးကွၢ်ထွဲကတဲာ်ကတီၤအီၤ သပှၢ်တၢၢ်ဧါ. မ့ၢ်ပကဲထီၣ်ပှၤလၢ အပာ်ဒိၣ်တၢ်ထူးတၢ်တီၤဧါ. ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ ပမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးအိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဟံၣ်ဖိဃီဖိအကျါန့ၣ် တၢ်လၢပကဘၣ်မၤအီၤ အိၣ်ဝဲလီၤ. ပတဘၣ်ပျဲ တၢ်တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤ လၢကမၤတံာ်တာ်ပှၤဘၣ်. ပတအဲၣ်ဒိးလီၤဂာ်ဒ် ပှၤသးစၢ်တဂၤလၢ အအဲၣ်အတၢ်ထူးတၢ်တီၤဒိၣ်တလၢဒီး အတပိာ်ယ့ၣ်ၡူးအခံန့ၣ်ဘၣ်. အဃိ အဝဲတမၤဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ ဒီးအတကဲထီၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအဖိဘၣ်.—မၢ်ကူး ၁၀:၁၇-၂၂.
ယဟိဝၤယွၤအဖိတဖၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မနုၤ လီၤထူလီၤယိာ်လဲၣ်
၁၈. ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤကလုၢ်ကထါန့ၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤမနုၤလဲၣ်.
၁၈ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အဒိကနၣ်ယဟိဝၤယွၤအကလုၢ်န့ၣ် ကအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤလီၤထူလီၤယိာ်လီၤ. ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ် လၢကအိၣ်မူဘၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ် ကသူၣ်ခုသးခုလၢ ကကွၢ်ထွဲဘၣ်ဟီၣ်ခိၣ်လီၤ. တယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤကဲထီၣ်ဟီၣ်ခိၣ် ဒီးတၢ်ခဲလၢာ်ဃံဃံလၤလၤလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်ကီတၢ်ခဲ ခဲလၢာ်လၢ နီၢ်အံၣ်အုဒီးစီၤအၤဒၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. ယဟိဝၤယွၤကမၤသမူထီၣ်က့ၤ ပှၤသံတ့ၢ်လၢအကကွဲၢ်တဖၣ် ဒီးဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ်လီၤထူလီၤယိာ် ဒီးအိၣ်ဒီးတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့လၢ အလၢအပှဲၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူးအပူၤလီၤ. (လူၤကၣ် ၂၃:၄၂, ၄၃) ဖဲပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယဟိဝၤယွၤ ကဲထီၣ်ပှၤလၢပှၤပှဲၤအခါ အဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်ဒီး “တၢ်လၤကပီၤ” ဒ်စီၤဒၤဝံးကွဲဖျါထီၣ်ဝဲအသိးလီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈:၅.
၁၉. ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၉ နမ့မ့ၢ် “ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်” န့ၣ် နအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ် လၢအဂ့ၤဒိၣ်မးတခါလီၤ. ကစၢ်ယွၤအဲၣ်နၤ ဒီးအဲၣ်ဒိးဝဲလၢ နကကဲထီၣ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိလီၤ. အဃိ ဂုာ်ကျဲးစၢးအဂ့ၤကတၢၢ်လၢ နကမၤသးခု ယဟိဝၤယွၤအသးန့ၣ်တက့ၢ်. ဒီးလၢနတၢ်အိၣ်မူအပူၤ ကိးနံၤဒဲးန့ၣ် ဆိကမိၣ်ထီၣ်က့ၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤတဖၣ်တက့ၢ်. ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ နဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးစံးထီၣ်ပတြၢၤဘၣ်အီၤန့ၣ်တက့ၢ်.
^ လံာ်အဆၢ. 5 ဒ်သိးဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်သးခုအဂီၢ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဂၤစုာ်စုာ် ကဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးကဘၣ်မၤစၢၤတၢ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ပၢ်န့ၣ်ကဘၣ်တီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်လၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤ ဒီးမိၢ်န့ၣ်ကဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအီၤလီၤ. မ့မ့ၢ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ကဒိကနၣ်မၤထွဲ အမိၢ်ပၢ်အကလုၢ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ယဟိဝၤယွၤအဟံၣ်ဖိဃီဖိစ့ၢ်ကီး ကဘၣ်မၤဝဲဒ်န့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤပာ်လီၤန့ၢ်ပှၤတၢ်လၢ ပကဘၣ်မၤအီၤလီၤ. ပမ့ၢ်မၤထွဲတၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ ပမၤအီၤန့ၣ် ပကကဲထီၣ်ဘၣ် အဟံၣ်ဖိဃီဖိဒီး ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဘၣ်အီၤ လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 55 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– ယဟိဝၤယွၤတ့လီၤပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ ကကွၢ်လိမၤဒိး အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. ပှၤနီၢ်ဒီမါဝၤခံဂၤ ကွၢ်လိမၤဒိးယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ် ခီဖျိ ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အဲၣ်ဒီး တၢ်သးကညီၤလၢ တဂၤဒီးတဂၤအဖီခိၣ် ဒီးလၢအဝဲသ့ၣ်အဖိခွါတဖၣ် အဖီခိၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်ဟ့ၣ်လၢအမ့ၢ်အဖိ ခီဖျိသိၣ်လိအဖိလၢ ကအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤဒီး ကမၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤလီၤ. မိၢ်ပၢ်ခံဂၤအံၤ သူဝဲတၢ်ဂီၤမူဒ်သိး ကတဲဘၣ်အဖိလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤယ့ၣ်ၡူးဒ် တၢ်ပှ့ၤက့ၤအသိးလဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်သိၣ်လိအဖိစ့ၢ်ကီးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူးအပူၤန့ၣ် ပကဘၣ်ကွၢ်ထွဲဟီၣ်ခိၣ်ဒီး ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ် လီၤထူလီၤယိာ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
