1. Vava tuyindulanga e lekwa yawonso ina Yave kasema, nkia yuvu tulenda kukiyuvula?

VAVA tuyindulanga e lekwa yawonso Yave kasema, nanga tulenda mona nze una Davidi wa ntozi a nkunga kamona. Lumbu kimosi wasamba kwa Yave yo yuvula vo: “Avo ntadidi e zulu diaku, salu kia nlembo miaku, e ngonde ye ntetembwa wavanga, o muntu nki, kimana wanyindula? Ye mwan’a muntu nki, kimana wanlunga-lunga?” (Nku. 8:3, 4) Nze Davidi, vava tubakulanga vo oyeto twakeva kikilu avo tutezaneso ye lekwa yawonso ina Yave kasema, nanga tusivika kikilu mu zaya vo Yave okutusianga e sungididi yo kutulunga-lunga. Nze una tulongoka mu longi diadi, Yave kalunga-lunga kaka mase meto mantete ko, i sia vo, Adami yo Eva, kansi wayambula mpe vo bakala muna kanda diandi.

2. Nkia mbebe Yave kavana kwa Adami yo Eva?

² Adami yo Eva i wan’antete a Yave ova ntoto. O Yave wakala Se diau dianzodi. Wavana Adami yo Eva e salu. Nzambi wabavovesa vo: “Nuwutana yo wokela, nuzadisa o ntoto yo yala wo.” (Tuku 1:28) Adami yo Eva bakala ye mbebe ya wuta wana yo toma lunga-lunga o ntoto. Kele vo balemvokela Yave yo lungisa e mbebe au, Adami yo Eva kumosi yo wan’au badi kwamanana muna kanda dia Nzambi yakwele mvu.

3. Ekuma tulenda vovela vo, Adami yo Eva fulu kiamfunu bakala kiau muna kanda dia Yave?

³ Adami yo Eva fulu kiamfunu bakala kiau muna kanda dia Yave. Muna Nkunga 8:5 Davidi wavova una Yave kasemena o muntu: “Wansakidika kikilu vana vena ambasi,.” Dialudi vo o wantu ke bena ye nkuma ko, ngangu yo zayi nze ambasi.  (Nku. 103:20) Kana una vo i wau, Yave wavuika o wantu kolow’a nkembo yo zitu. Yindula e diambu diadi! Vava Yave kasema mase meto mantete, zingu kiambote kikilu kabavana.

4. Adieyi diabwila Adami yo Eva? Nkia mambu tulongoka mu longi diadi?

 ⁴ Diankenda vo Adami yo Eva bavidisa e fulu kiau muna kanda dia Yave. Nze una tulongoka mu longi diadi, ediadi mfwilu miayingi diatwasa kwa wan’au. Kana una vo i wau, e kani dia Yave mu kuma kia wantu ke diasoba ko. Ozolele vo awana bekunlemvokelanga bakala se wan’andi yakwele mvu. Mu longi diadi, entete tumona una Yave kesongelanga vo mfunu kekutuvuanga. I bosi, tulongoka mana tufwete vanga muna songa vo tuzolele kala muna kanda dia Nzambi. Tuzaya mpe e nsambu bevua o wan’a Yave ana bezingila ova ntoto yakwele mvu.

5. Aweyi tulenda songela luyangalalu lweto kwa Nzambi wau vo mu fwaniswa kiandi twavangilwa?

⁵ Yave watuvangila muna fwaniswa kiandi. (Tuku 1:26, 27) Wau vo Nzambi watuvangila muna fwaniswa kiandi, tulenda yima yo songa fu yandi yayingi nze, zola, nkenda, kwikizi ye unsongi. (Nku. 86:15; 145:17) Vava tuvanganga e ngolo muna yima e fu yayi, Yave tukembelelanga yo songa vo tuvutulanga matondo wau katuvangila muna fwaniswa kiandi. (1 Pet. 1:14-16) Vava tuyangidikanga Se dieto dia zulu, tukalanga ye zingu kiakiese. Vana ntandu, vava tusonganga e fu ina Yave kena yau, tukitukanga e mpila wantu kazolele vo bakala muna kanda diandi.

6. E mpila kasemena o ntoto, aweyi isongelanga vo Yave mfunu kekutuvuanga?

⁶ Yave watoma kubika o ntoto mu kuma kieto. Vioka mvu miayingi vitila kavanga o muntu antete, Yave wakikubikila o ntoto mu kuma kia wantu. (Yobi 38:4-6; Yer. 10:12) Wau vo Yave nkwa zola ye ntima mvevo, wavanga lekwa yayingi yambote-mbote ikutuyangidikanga. (Nku. 104:14, 15, 24) Konso ntangwa o Yave katalanga e lekwa kasema, ‘wamonanga vo yambote kikilu.’ (Tuku 1:10, 12, 31) Muna songa vo wantu mfunu bena, Yave wabavana e wisa muna lekwa yawonso yambote-mbote kasema ova ntoto. (Nku. 8:6) Nzambi ozolele vo wantu alunga bakala ye kiese kia lunga-lunga yakwele mvu e lekwa yawonso kavanga. Nga ovutulanga matondo muna nsilu wau wambote-mbote?

7. E sono kia Yosua 24:15, aweyi kisongelanga vo o wantu bena yo nswa wa kuyisolela?

⁷ Yave watuvana o nswa wa kuyisolela. Tulenda sola dina tuzolele vanga muna zingu. (Tanga Yosua 24:15.) Yave otoma yangalalanga vava tusolanga kunsadila. (Nku. 84:11; Nga. 27:11) Tulenda sadila o nswa tuna wau wakuyisolela muna baka e nzengo muna mambu mayingi. Tala e mbandu Yesu katusisila.

8. Lumbu kimosi, aweyi Yesu kasadila o nswa andi wa kuyisolela?

⁸ Nze Yesu, oyeto mpe tulenda sola sia e nsatu za wantu ankaka va fulu kiantete ke mu zeto ko. Lumbu kimosi, Yesu ye ntumwa zandi bayoya kikilu bakala, muna kuma kiaki, bayenda va fulu kia yau kaka kimana bavunda fioti. Kansi, ke balenda vunda ko. E ndong’ayingi yabalanda kadi tima dia longwa kwa Yesu bakala diau. Kansi, Yesu kafunga makasi ko, wabafwila e nkenda. Ozevo, adieyi Yesu kavanga? “Oyantikidi kubalonga mambu mayingi.” (Maku 6:30-34) Oyeto mpe tulenda tanginina e mbandu a Yesu muna sadilanga e ntangwa ye ngolo zeto muna sadisa akaka. Muna mpila yayi, tuvana nkembo kwa Se  dieto dia zulu. (Mat. 5:14-16) Tusonga mpe kwa Yave vo tuzolele kala muna kanda diandi.

9. Adieyi mase bafwete sungamenanga?

⁹ Yave wavana kwa wantu e lau dia wuta wana ye mbebe ya kubalonga bazola Yave yo kunsadila. Avo u se yovo ngudi, nga oyangalelanga lukau lwalu? Dialudi vo, ambasi malau mayingi bena mau, kansi ke bavewa lau dia wuta wana ko. Muna kuma kiaki, mase bafwete vutulanga matondo kwa Yave muna lau bena diau dia sansa o wana. O longa o wana muna “longi ye luludiku lwa Yave” i salu kiavauka kina Yave kavana kwa mase, kadi vuvu kekubabundanga. (Efe. 6:4; Nsi. 6:5-7; Nku. 127:3) Muna sadisa mase, e nkubik’a Yave ivaikisanga salanganu yayingi nze nkanda, video, nkunga ye malongi mevaikiswanga muna internete mesasilanga e Bibila. Dialudi vo, Yave wa Se dieto dia zulu yo Yesu wa Mwan’andi betoma yangalelanga aleke. (Luka 18:15-17) Yave otoma yangalalanga vava mase bekumbundanga e vuvu yo vanga mawonso balenda muna sansa wan’au. Mase mama bevananga mpe e lau kwa wan’au kimana bakala muna kanda dia Yave yakwele mvu.

10-11. Nkia lau Yave kekutuvananga muna nzil’a lukûlu?

¹⁰ Yave wavana Mwan’andi anzolwa kimana twavutuka muna kanda diandi. Nze una tulongokele muna  tini kia 4, Adami yo Eva kumosi yo wan’au bavidisa e fulu kiau muna kanda dia Yave. (Roma 5:12) Adami yo Eva bakolamena Nzambi kuna lukanu, muna kuma kiaki bakatulwa muna kanda dia Yave. Kansi, adieyi tuvova mu kuma kia wan’au? Yave otoma zolanga wantu, i dianu kavangila e nkubika kimana awana bekunlemvokela bavutuka muna kanda diandi. Wavana Yesu Kristu wa Mwan’andi mosi kaka se kimenga kia lukûlu. (Yoa. 3:16; Roma 5:19) Mu kuma kia kimenga kia Yesu, Nzambi wasola wantu akwikizi, i sia vo, 144.000 mu kituka se wan’andi.—Roma 8:15-17; Lus. 14:1.

¹¹ Katula akuswa, vena mpe ye mafunda ye mafunda ma wantu akwa kwikizi besianga e ngolo mu vanga luzolo lwa Nzambi o unu. Wantu awaya bena ye vuvu kia kituka se wan’a Nzambi vava betontwa kuna mfoko a Funda dia Mvu. (Nku. 25:14; Roma 8:20, 21) Wau vo vuvu kiaki bena kiau, kana nkutu owau, balenda yikila Yave wa Mvangi au vo “Se.” (Mat. 6:9) Vo i awana befuluka, bekala mpe ye lau dia longoka mana Yave kevava kwa yau. Avo besola lemvokela Nzambi, oyau mpe bekituka wan’andi.

12. Nkia kiuvu kivaninua e mvutu owau?

¹² Nze una tulongokele, Yave wavanga mambu mayingi muna songa vo wantu mfunu bena kwa yandi. Wakitula kala akuswa se wan’andi, ovananga mpe e lau kwa “ndong’ayingi” dia kituka se wan’andi muna nz’ampa. (Lus. 7:9) Ozevo, adieyi tufwete vanga muna songa kwa Yave vo tuzolele kala muna kanda diandi yakwele mvu?

13. Nkia diambu tufwete vanga avo tuzolele kala muna kanda dia Nzambi? (Maku 12:30)

¹³ Sadila Yave yo ntim’aku wawonso muna songa vo zola okunzolanga. (Tanga Maku 12:30.) Mu kuma kia walakazi wandi, Yave watuvana lekwa yayingi se tukau. Lumosi muna tukau twatu i ngangu za kunsambila. Vava ‘tulemvokelanga nkanikinu miandi,’ tusonganga vo Yave tuzolanga. (1 Yoa. 5:3) Umosi muna nkanikinu Yave kazolele vo twalemvokela i nkanikinu una Yesu katuvana, i sia vo, kitula wantu se alongoki yo kubavuba.  (Mat. 28:19) Watukanikina mpe vo twazolanga muntu yo nkwandi. (Yoa. 13:35) Awana belemvokelanga e nkanikinu miami, bekala muna kanda dia Yave.—Nku. 15:1, 2.

14. Aweyi tulenda songela vo tuzolanga akweto? (Matai 9:36-38; Roma 12:10)

¹⁴ Zolanga akwaku. O zola i fu kia Yave kisundidi. (1 Yoa. 4:8) Yave watuzola vitila twanzaya. (1 Yoa. 4:9, 10) Tutangininanga Yave vava tuzolanga akweto. (Efe. 5:1) Imosi muna mpila tusongelanga o zola kwa akweto i kubasadisa balongoka oma ma Yave ekolo e mbaninu ke yayizidi ko. (Tanga Matai 9:36-38.) Muna mpila yayi, tukubavana e lau dia kota muna kanda dia Nzambi. Kana nkutu vo o muntu ovubilu, tufwete kwamanana kunzola yo kunzitisa. (1 Yoa. 4:20, 21) Aweyi tulenda wo vangila? Kasikil’owu, tulenda kumbund’e vuvu vo mu kani diambote kevangilanga o mambu. Ozevo, avo ovangidi diambu dina ke tubakwidi ko e kuma, ke tuyindwidi ko vo mu kuma kia loko kavangidi dio. Kansi, tuzitisa mpangi eto muna kumbadikila vo oyandi utusundidi.—Tanga Roma 12:10; Fili. 2:3.

15. Kwa nani tufwete songanga e nkenda yo vanga o wete?

¹⁵ Songanga e nkenda yo vanga o wete kwa wantu awonso. Avo tuzolele kala muna kanda dia Yave, tufwete lemvokelanga mana tulongokanga muna Diambu dia Nzambi. Kasikil’owu, Yesu walonga vo tufwete songanga e nkenda yo vanga o wete kwa wantu awonso, kana nkutu kwa mbeni zeto. (Luka 6:32-36) Ezak’e ntangwa, diampasi dikalanga muna wo vanga. Avo i wau tumonanga, tufwete yindulanga yo vangila mambu nze Yesu. Vava tuvanganga mawonso tulenda muna lemvokela Yave yo tanginina Yesu, tusonganga kwa Se dieto dia zulu vo tuzolele kala muna kanda diandi yakwele mvu.

16. Aweyi tulenda tanina e nkumbu ambote ya kanda dia Yave?

¹⁶ Tanina e nkumbu ambote ya kanda dia Yave. Nkumbu miayingi muna nzo, o mwan’akete ozolanga tanginina mbut’andi. Avo mbuta ndioyo olemvokelanga e nkanikinu mia Bibila muna zingu kiandi, mbandu ambote kekala kwa nleke andi. Kansi, avo mbut’andi oyantikidi vanga mambu mambi, o nleke andi mpe olenda tanginina e mbandu andi ambi. Ediadi dilenda vangama mpe muna kanda dia Yave. Yindula vo mpangi mosi ona wakala vo nkwa kwiziki, i bosi okitukidi se mvengomoki yovo oyantikidi kuyivana muna mavangu ma zumba ngatu vanga mambu mankaka mambi. Ediadi dilenda fila mpe mpangi zankaka mu tanginina mbandu andi ambi. Awana bevanganga e mambu mama, nkumbu ambote a kanda dia Yave beyivisanga. (1 Tes. 4:3-8) Muna kuma kiaki, ke tufwete tanginina ko awana besonganga mbandu ambi yo yambula vo bafwasa e ngwizani eto yambote yo Se dieto dia zulu.

17. Nkia ngindu zabendomoka tufwete venga? Ekuma?

¹⁷ Bunda e vuvu kwa Yave ke mu mavua ko. Yave okutusianga o nsilu vo avo tusidi e Kintinu kiandi va fulu kiantete yo lemvokela e nkanikinu miandi miansongi, okutuvana madia, mvuatu ye fulu kia zingila. (Nku. 55:22; Mat. 6:33) Ozaya e diambu diadi, dilenda kutusadisa mu bakula vo e mavua ma nza yayi ke malendi kututanina ko yovo kututwasila e kiese. Tuzeye wo vo e kiese kiakieleka, kitukanga kaka muna vanga luzolo lwa Yave. (Fili. 4:6, 7) Kana nkutu vo nzimbu tuna zau muna sumba lekwa yayingi, tufwete teka yindula kana vo tukala ye ntangwa ye ngolo zasadila yo lunga-lunganga e lekwa yayi. Nga zola kwasaka tukalanga kwau muna mavua meto? Tufwete sungamenanga vo o Nzambi  salu kiamfunu katuvana muna sala muna kanda diandi. Ediadi disongele vo tufwete venga konso diambu dilenda kutufwisa e diya. Ke tuzolele kala ko nze toko dina diabembola e lau kakala diau diasadila Yave yo kituka se mosi muna wan’andi, wau vo watoma zolanga mavua makete kakala mau.—Maku 10:17-22.

18. Nkia lau ye nsambu zakwele mvu bevua awana besonga o nlemvo?

¹⁸ Awana besonga o nlemvo, bekala ye lau diampwena dia zola yo sambila Yave yakwele mvu. Awana bena ye vuvu kiazingila ova ntoto, bekala mpe ye kiese kia lunga-lunga o ntoto una Yave kasema kimana o wantu bazingila vo. Ke kolo ko, e Kintinu kia Nzambi kikitula o ntoto ye lekwa yawonso se yampa. Yesu ofokola e mpasi zatwasa Adami yo Eva wau babaka e nzengo zabembola e kanda dia Nzambi. Yave ofula mpe mafunda ye mafunda ma wantu, bekala ye lau dia zinga yakwele mvu yo vimpi walunga muna ntoto ukituka se paradiso. (Luka 23:42, 43) Ekolo awana besadila Yave bekituka se wantu alunga, konso muntu muna yau okala yo “nkembo yo zitu,” nze una Davidi kasoneka.—Nku. 8:5.

19. Nkia kani ofwete kala diau?

¹⁹ Avo mu buka kia “ndong’ayingi” wina, zaya dio vo vuvu kiasikila una kiau. Nzambi zola kekuzolanga ye ozolele vo wakala muna kanda diandi. Muna kuma kiaki, vanga mawonso muna yangidika Nzambi. Konso lumbu, sungamenanga e nsilu mia Nzambi. Ozevo, vutulanga matondo kwa Se dieto dia zulu muna lau diampwena una diau ye vuvu kia kunkembelela yakwele mvu.