1. Ngimba malalusyo ghaliku agha tubaghile ukwilalusya linga tukwinong’onela isya fyosa ifi Yehova apelile?

LINGA tukwinong’onela ifindu fyosa ifi Yehova apelile, tubaghile ukwanda ukwipilika bo uwa masalimo Davidi uyu aliputile kwa Yehova ukuti: “Apa linga ngughuketa umwela, ughu yo mbombo ya maboko ghako, umwesi nindondwa, ifi walyimike yuyuwe; umundu kandu kaki apa kunkumbuka uwe, pamo apa uwe kumpakisya umwana wa mundu?” (Sal. 8:3, 4) Mwakufwana itolo na Davidi, nanuswe tubaghile ukwinong’ona ukuti tuli banandi fiyo pakufwanikisya nindondwa isi Yehova apelile loli syakuswighisya fiyo ukuti Yehova ikutwinong’onela. Kangi tukuya pakuketa ukuti Yehova akabinong’onelagha itolo abandu abakwanda Adamu na Eva loli abatulile ukuti bipilikeghe ukuti bali ba mumbumba yake.

2. Ngimba Yehova alondagha ukuti Adamu na Eva babombe isyafiki?

² Adamu na Eva bali bana bakwanda ba Yehova aba pa kisu kangi Yehova ali yo Tata wabo uwalughano. Umwene alondagha ukuti imbumba iyi yibale fiyo. Kyala ababulile ukuti: “Molokeghe, mwisuleghe nkisu, kangi mukilambikeghe.” (Bwa. 1:28) Umwene alondagha ukuti baye na bana kangi bapweleleleghe ikisu. Linga bapilikile nukubomba syosa isi Yehova ababulile, Adamu na Eva na banduyungu lwabo bayagha pakwikala mumbumba ya Kyala kwa bwila na bwila.

3. Nongwa yafiki tubaghile ukuyoba ukuti Adamu na Eva bapeliwe amalo amanunu fiyo mumbumba ya Yehova?

³ Adamu na Eva bali na malo amanunu mumbumba ya Yehova. Pa Salimo 8:5, Davidi ayobile isyakufwana namuno Yehova alimpelile umundu. Umwene atile: “Kangi, po bule, napa umpelile uyu yo nnandi na ku bandumi, kangi umfwikile ikitili kya bukulumba nu lwimiko.” Bwanaloli ukuti abandu bakapeliwe amaka,  amahala namaluso bo abandumi. (Sal. 103:20) Loli abandu “banandi” itolo ukukinda abandumi abamaka. Isi syakuswighisya fiyo. Bo Yehova abapelile abapapi bitu abakwanda, umwene abapele ubumi ubununu.

4. Ngimba findu fiki fyabombiwe kwa Adamu na Eva panongwa yakuleka ukumpilikila Yehova kangi tukuya pakuyobesania isyafiki mu nkhani iyi?

 ⁴ Syakitima ukuti, Adamu na Eva bataghile amalo ghabo mumbumba ya Yehova. Isi sipangisye ukuti abanduyungu lwabo baghaneghe nindamyo bo muno tukuya pakumanyilila mu nkhani iyi. Loli ubwighane bwa Yehova bukachenja. Umwene ikulonda ukuti abandu aba bikumpilikila baye banake kwa bwila na bwila. Isagha tuyobesanie muno Yehova anangisyile ukuti tuli bakulondiwa kumyake. Ukufuma apo, tukuya pakuyobesania isi tukulondiwa ukubomba lino ukuti tunangisye ukuti tukulonda ukuya kukighaba kya mbumba ya Kyala. Pabumalilo, tukuya pakuyobesania ifindu ifinunu ifi abandu aba bali mumbumba ya Yehova bikwisa pakuhobokagha nafyo kwa bwila na bwila pa kisu.

5. Ngimba tubaghile ukungindika bulebule Kyala panongwa yakutupela nkifwani kyake?

⁵ Yehova atughindike mwakutupela nkifwani kyake. (Bwa. 1:26, 27) Panongwa yakuti twapeliwe nkifwani kya Kyala, tubaghile ukunangisya utuyilo twake utununu bo ulughano, ikisa, ubusubiliwa nubugholofu. (Sal. 86:15; 145:17) Linga tukunangisya utuyilo utu, tukumpa ulughindiko Yehova kangi tukunangisya ukundaghisya kumyake. (1 Pet. 1:14-16) Linga tukubomba ifindu ifi fikunhobosya Tata witu wakumwanya, tukuya balusekelo. Kangi panongwa yakutupela nkifwani kyake, Yehova atupele ulusako ulwakuti tuye bandu ba mumbumba yake.

6. Ngimba Yehova abaghindike bulebule abandu bo apelile ikisu?

⁶ Yehova atutendekesyile akaya akanunu. Bo akali ukumpela umundu uwakwanda, Yehova abatendekesyile akaya abandu. (Jobu 38:4-6; Yere. 10:12) Panongwa yakuti wakisa kangi wakupa, Yehova atupele ifindu fingi ifinunu ukuti tuhobokeghe nafyo. (Sal. 104:14, 15, 24) Umwene bo apelile fyosa “alinkuketa alinkwagha nnunu itolo.” (Bwa. 1:10, 12, 31) Umwene abaghindike abandu mwakubapa ifindu fyosa ifinunu ifi apelile pa kisu. (Sal. 8:6) Ubwighane bwa Kyala bo bwakuti abandu abagholofu bahobokeghe ukupwelelela ikipeliwa kyake ikinunu kwa bwila na bwila. Ngimba utubalilo tosa mukundaghisya Yehova panongwa ya findu ifinunu ifi afingile?

7. Ngimba pa Yoswa 24:15 pikunangisya bulebule ukuti umundu ali nubwabuke ubwakusala?

⁷ Yehova atupele ubwabuke ubwakusala. Tubaghile ukusala isi tukulonda ukubomba pa bumi bwitu. (Belenga Yoswa 24:15.) Ukusala ukubomba ifindu kukukoleliwa ukuti ubwabuke. Kyala witu walughano ikuhoboka fiyo linga tusalile ukumbombela umwene. (Sal. 84:11; Mbu. 27:11) Tubaghile ukubombela kanunu ubwabuke bwitu pakusala kanunu ifyakubomba. Inong’onela ikifwanikisyo ikya muno Yesu abombile ubwabuke bwake.

8. Ngimba mo munjila yiliku iyi Yesu abombile ubwabuke bwake ubwakusala?

⁸ Tubaghile ukunkonga Yesu mwakubika ifindu ifya bangi pamalo aghakwanda ukukinda ifyitu. Isiku limo bo Yesu na batumiwa bake bakatele, babukile kumalo ghamo ukuti bakatusye. Loli abene bakatusisye. Ikilundilo kya bandu kilinkubagha, kangi balondagha ukumanyisiwa na Yesu. Loli Yesu akakalele. M’malo mwake alinkubapelela ikisa abandu. Ngimba Yesu abombile isyafiki? Umwene “Alinkwanda ukubamanyisya si nyingi.” (Mar. 6:30-34)  Linga tukunkonga Yesu mwakubombela akabalilo namaka ghitu ukuti tubatule abangi, tukumpa ulughindiko Tata witu wakumwanya. (Mat. 5:14-16) Kangi tukunangisya kwa Yehova ukuti tukulonda ukuya kukighaba kya mbumba yake.

9. Ngimba kyabupe kiliku ikyapadela iki Yehova abapele abandu?

⁹ Yehova abapele abandu ikyabupe ikyakuya nabana nubudindo ubwakubamanyisya ukuti banganeghe nukumbombela umwene. Linga muli mpapi, ngimba mukundaghisya ikyabupe ikyapadela iki? Nalinga ukuti Yehova ikubasaya fiyo abandumi loli akabapa ikyabupe ikyakuya nabana. Yonongwa yake linga muli mpapi, mukulondiwa ukundaghisya fiyo ulusako ulwakulela abana. Abapapi bapeliwe ubudindo ubwakulondiwa fiyo ubwakulela abanabo ‘mwakubafunda nukubagholosya mwa Yehova.’ (Ef. 6:4; Kukumbu. 6:5-7; Sal. 127:3) Ukuti babatule abapapi, igulu lya Kyala likubapa ifindu fingi ifi fikulingania isya mu Baibolo, bo amabuku, amavidiyo, inyimbo na ifi fikwaghiwa pa intaneti. Syakupilikiwa ukuti Tata witu wakumwanya nu mwanake, babaghanile fiyo abakilumyana. (Luka 18:15-17) Linga abapapi bikunsubila Yehova nukughelaghela ukubapwelelela abanabo abakulondiwa, Yehova ikuhoboka fiyo. Kangi abapapi aba bikubatula abanabo ukuya nulusubilo ulwakuya mumbumba ya Yehova kwa bwila na bwila.

10-11. Ngimba Yehova atubombile isyafiki panongwa ya ikemo?

¹⁰ Yehova atupele umwanake uwapadela fiyo ukuti tuye kangi mumbumba yake. Bo muno tuyobile mu  palagilafu 4, Adamu na Eva bataghile ulusako ulwakuya mumbumba ya Yehova kangi bataghile amalo gha banabo. (Rom. 5:12) Adamu na Eva balekile mwadala ukumpilikila Kyala yonongwa yake balondiwagha ukubepusya mumbumba Yehova. Loli ngimba findu fiki fyayagha pakubombiwa ku banabo? Yehova abaghanile fiyo abandu yonongwa yake ikubatula abanake aba bikumpilikila ukuti baye mumbumba yake. Umwene abombile isi ukwendela mwikemo ilya mwanake unganiwa Yesu Kristu. (Yoh. 3:16; Rom. 5:19) Panongwa ya ikemo lya Yesu, abandu abasubiliwa abakufwana 144,000 basaliwe ukuti baye bana ba Kyala.—Rom. 8:15-17; Ubuset. 14:1.

¹¹ Mwakongelelapo, abandu bingi abasubiliwa bikupilikila mwakubomba ubwighane bwa Kyala. Abene bikughulila ukwisa kuya mumbumba ya Kyala kubumalilo bwa fyinja 1000. (Sal. 25:14; Rom. 8:20, 21) Panongwa yakuya nulusubilo ulu, abene bikunketa Yehova ukuya Mpeli wabo kangi “Tata” wabo. (Mat. 6:9) Mwakongelelapo, aba bisakusyuka bisakuya nulusako ulwakumanyila isi Yehova ikulonda ukuti babombeghe. Bosa aba bisakupilikila indaghilo syake bope bisakuya mumbumba yake.

12. Ngimba lalusyo liliku ili tukuya pakwamula lino?

¹² Bo muno tuketile, Yehova abombile ifindu fingi ukuti abaghindike abandu munjila nyingi. Umwene abasalile abapakiwa ukuti baye banake kangi abasayile aba “kilundilo ikikulumba” mwakubapa ulusubilo ulwakuti basaye banake nkisu ikipya. (Ubuset. 7:9) Ngimba lino tukulondiwa ukubomba isyafiki ukuti tunangisye kwa Yehova ukuti tukulonda ukuya kukighaba kya mbumba yake kwa bwila na bwila?

13. Ngimba kindu kiliku iki tukulondiwa ukubomba ukuti tuye kukighaba kya mbumba ya Kyala kwa bwila na bwila? (Mar. 12:30)

¹³ Mumbombeleghe Yehova nindumbula yinu yosa. (Belenga Marko 12:30.) Mwakisa Kyala atupele ifyabupe fingi. Lumo ikyabupe kimo  ikinywamu lo lusako ulwakumwiputa. Tukunangisya ukuti tunganile Yehova ‘mwakukonga indaghilo syake.’ (1 Yoh. 5:3) Ululaghilo lumo ulu Yehova ikulonda ukuti tupilikileghe lo ulu Yesu atupele ulwakupela abafundiwa nukuti bosiwe. (Mat. 28:19) Kangi atupele ululaghilo ulwakuti tughananeghe. (Yoh. 13:35) Yehova ikubambilila bosa aba bikupilikila indaghilo syake mumbumba yake iya pa kisu kyosa.—Sal. 15:1, 2.

14. Ngimba tubaghile ukunangisya bulebule ulughano ku bangi? (Matai 9:36-38; Baroma 12:10)

¹⁴ Munangisyeghe ulughano ku bangi. Ulughano ko kayilo kamo akanywamu aka Yehova alinako. (1 Yoh. 4:8) Yehova atunangisye ulughano bo tukali ukummanya. (1 Yoh. 4:9, 10) Tukunkonga umwene linga tukunangisya ulughano ku bangi. (Ef. 5:1) Injila inunu iyi tubaghile ukubanangisya abandu ulughano ko kubatula ukumanya isya Yehova bo akabalilo kakali kalipo. (Belenga Matai 9:36-38.) Linga tubombile isi, tukubapa ulusako ulwakuti baye mumbumba ya Kyala. Linga umundu osiwe, tukulondiwa ukukindilila ukunnangisya ulughano nukungindika. (1 Yoh. 4:20, 21) Ngimba tukubomba bulebule isi? Injila yimo ko kunangisya ukuti tukunsubila. Mwakifwanikisyo, tukabaghila ukumpa inongwa pamo ukumwinong’onela ukuti abombile ifindu fimo ifibibi. M’malo mwake, tubaghile ukunnangisya ulughindiko unkamu witu, nukuketa ukuti wakulondiwa fiyo kumyitu.—Belenga Baroma 12:10; Filip. 2:3.

15. Ngimba bo banani aba tukulondiwa ukubanangisya ikisa nipyana?

¹⁵ Munangisyeghe ikisa nipyana ku bandu bosa. Linga tukulonda ukuya kukighaba kya mbumba ya Yehova kwa bwila na bwila, tukulondiwa ukukonga Amasyu gha Kyala pa bumi bwitu. Mwakifwanikisyo, Yesu atumanyisye ukuti tunangisyeghe ikisa nipyana ku bandu bosa, nalinga bo balughu bitu. (Luka 6:32-36) Utubalilo tumo ukubomba isi kubaghile ukuya kukafu. Linga momuno siyilile, tukulondiwa ukumanyila ukwinong’ona nukubomba ifindu bo Yesu. Linga tukughelaghela ukumpilikila Yehova nukunkonga Yesu, tukunangisya kwa Tata witu wakumwanya ukuti tukulonda ukuya kukighaba kya mbumba yake kwa bwila na bwila.

16. Ngimba tubaghile ukufighilila bulebule imbumba inunu iya Yehova?

¹⁶ Mufighilileghe imbumba inunu iya Yehova. Mu mbumba, utubalilo twingi umwana unyambala unnandi ikukonga isi unkulu wake ikubomba. Linga unkulu ikukonga ifundo sya mu Baibolo pa bumi bwake ikunangisya ikifwanikisyo ikinunu ku nnung’una wake. Linga unkusi andile ukubomba ifindu ifibibi, unnung’una abaghile ukwanda ukukonga ikifwanikisyo kyake ikibibi. Mo muno siyilile ni mbumba ya Yehova. Linga Unkristu uyu pakwanda ali nsubiliwa andile ukuya wakususya pamo andile ukubomba ifindu ifibibi, abangi babaghile ukwanda ukunkonga nukubomba ifindu ifibibi. Bosa aba bikubomba isi batikufighilila imbumba inunu iya Yehova. (1 Tes. 4:3-8) Tutikulondiwa ukukonga ififwanikisyo ifibibi pamo ukwitikisya ikindu kimo ukuti kyonange ubumanyani bwitu na Tata witu uwalughano.

17. Ngimba tutikulondiwa ukuya naminong’ono ghaliku kangi nongwa yafiki?

¹⁷ Munsubileghe Yehova m’malo mwa findu ifyakumbili. Yehova afingile ukuti ikuya pakutupa ifyakulya, imyenda na malo aghakwikala linga tukubika Ubunyafyale bwake pamalo aghakwanda nukupilikila ifundo syake isyabugholofu. (Sal. 55:22; Mat. 6:33) Linga tukusubila isi, tutikuya pakwinong’ona ukuti ifindu ifyakumbili ifya nkisu iki fikuya pakutufighilila nukutupa ulusekelo. Tusimenye ukuti injila  yene iyi tubaghile ukuyila nulusekelo lwanaloli ko kubomba ubwighane bwa Yehova. (Filip. 4:6, 7) Nalinga ukuti tubaghile ukufwanisya ukula ifindu fingi, tukulondiwa ukwinong’onela linga tuli nakabalilo pamo amaka aghakubombela pamo ukupwelelela ifindu ifi. Ngimba tukulondiwa ukwinong’onela fiyo isya katundu witu? Tukulondiwa ukukumbuka ukuti Kyala atupele imbombo iyakuti tubombe mumbumba yake. Isi sikusanusya ukuti tutikulondiwa ukusofanisiwa ni findu bo ifi. Tutikulondiwa ukuya bo uwakilumyana uyu afighanile fiyo ifindu ifi alinafyo nukuleka ukunkonga Yesu. Yonongwa yake ataghile ulusako ulwakumbombela Yehova nukuleka ukuya mwanake.—Mar. 10:17-22.

18. Ngimba lughindiko nulusayo luliku ulu abandu aba bikupilikila bisakuhoboka nalo kwa bwila na bwila?

¹⁸ Abandu aba bikupilikila bisakuhoboka ukwambilila ulughindiko losa mwakunangisya ulughano nukumwiputa Yehova kwa bwila na bwila. Bosa aba bali nulusubilo ulwakwisa kwikala pa kisu bisakuya nulusekelo ukupwelelela ikisu ikinunu iki Yehova abapele abandu ukuti kaye kaya kabo akanunu. Mwalululu Ubunyafyale bwa Kyala bwisakupangisya ikisu na kilikyosa ukuya kinunu kangi. Yesu isakumasya indamyo syosa isi Adamu na Eva balyandisye ukuti basokemo mumbumba ya Kyala. Yehova isakubasyusya abandu bingi nukubapa ulusako ulwakwisa kwikala nubumi ubugholofu kwa bwila na bwila mu paladaiso. (Luka 23:42, 43) Linga abandu aba bikumbombela Yehova bisile ukuya bagholofu bisakwambilila “ubukulumba nu lwimiko” ulu Davidi alembile.—Sal. 8:5.

19. Ngimba tukulondiwa ukukumbuka isyafiki?

¹⁹ Linga muli ba “kilundilo ikikulumba,” muli nulusubilo ulununu fiyo. Kyala abaghanile fiyo kangi ikulonda ukuti muye mumbumba yake. Yonongwa yake mukulondiwa ukughelaghela ukuti munhobosyeghe. Akabalilo kosa mukumbukileghe isi Kyala afingile. Mundaghisyeghe ulusako ulu muli nalo ulwakumwiputa Yehova, Tata winu wakumwanya nukuhoboka ukumpala kwa bwila na bwila.