1. Enọ ego ya na sabu nọ ọke re roro kpahen ọsoso ekwakwa ri Jehova ọ maren?

ỌKE re roro kpahen ọsoso akpọ na ọrhẹ odjuwu ri Jehova ọ maren, ọwan ne vwo aruẹ iroro ọbo ijoro na David o vwori, rọ nẹrhomo ji nọ: “Ọke mia mẹrẹn idjuwu enọ, ewian wu ha ififanbọ enọ wian, ibiamo ọrhẹ ikereti wu kwaphiẹrhọ na, ọrọmo yẹ onyakpọ we fiẹ rhẹ ẹhẹn, ọrhẹ ọmọ onyakpọ re wa hẹrote yi?” (Ps. 8:3, 4) Jerẹ David, erhe roro kpahen ekete ọkokamu re rhirhiẹ uvuẹn ọsoso akpọ na, o gbe ọwan unu taghene Jehova ọ hẹrote ọwan. Ọrẹn, jerẹ oborẹ ene yono, Jehova ọ hẹrote ihworho erukaro na, Adam ọrhẹ Eve, jeghwai ha aye rhiẹ usuẹn ekrun ọnẹyen.

2. Me yẹ ọhọre i Jehova rẹn Adam ọrhẹ Eve?

² Adam ọrhẹ Eve yẹ ihworho erukaro ri Jehova ọ maren, Jehova yẹ Ọsẹ aye ro vwo ẹguọlọ. Ọ guọlọre nẹ Adam ọrhẹ Eve i rhiẹ usuẹn ekruien. Jehova nọ ta rẹn aye: “Are i vwiẹ nẹ are i bunrhọ, nẹ are i vuọn akpọ na jeghwai hẹrote yi.” (Gen. 1:28) Aye ine vwiẹ emọ jeghwai dabu hẹrote otọrakpọ na. Orhianẹ aye i homariotọre hobọtua ọhọre i Jehova rẹn aye, manẹ Adam ọrhẹ Eve kugbe emọ aye, e rhirhiẹ usuẹn ekrun Osolobrugwẹ bẹmẹdẹ.

3. Mesoriẹ ana sabu ta taghene Adam ọrhẹ Eve i vwo ekete ọghoghanren uvuẹn ekrun i Jehova?

³ Adam ọrhẹ Eve i vwo ekete ọghoghanren uvuẹn ekrun i Jehova. Jerẹ oborẹ ọ ha Psalm 8:5 ọrhẹ ekete ra djokarhọ  na, David nọ ta kpahen ọke i Jehova ọ ma onyakpọ: “Wu mariẹn riotọre ibiesuọn ghwẹ emakashe na, ne wu ha erhu ujiri ọrhẹ odidi tughie.” Itiọrurhomẹmro, ituakpọ e vwo aruẹ omẹgbanhon, irherhe ọrhẹ ena emakashe na i vwori-i. (Ps. 103:20) Ọrẹn, ituakpọ i riotọre “ibiesuọn” ghwẹ emakashe erana ri vwo omẹgbanhon na. Ọrana igbevwunu! Jehova ọ ghini yẹ Adam ọrhẹ Eve omamọ ọtonrhọ!

4. Me yọ phia rẹn Adam ọrhẹ Eve fọkime aye a huvwele-e, me ye ne yono kpahen uvuẹn urhomu-ẹmro ọnana?

 ⁴ Ọrẹ omemwurhọ, Adam ọrhẹ Eve ni tiẹn uvwele i Jehova, aye erhe rhiẹ usuẹn ekruie-en. Ọnana nọ suẹ ebẹnbẹn egbogbanhon rẹn emọ aye, jerẹ oborẹ ana mẹrẹn uvuẹn urhomu-ẹmro ọnana. Ọrẹn, ọhọre i Jehova o ji wene-e. Ọ guọlọre nẹ ituakpọ ri huvwele i rhiẹ emọyen bẹmẹdẹ. Ọrukaro, jene yono kpahen oborẹ i Jehova o ru brọghọ rhẹ ọwan oma. Ene ji yono kpahen oborẹ ene ruo vwana, na sabu djephia taghene ọwan i guọlọ rhiẹ usuẹn ekrun Osolobrugwẹ. Ọrọkẹta, ene yono kpahen ebrurhọ emọ i Jehova uvuẹn otọrakpọ na ina riamerhiẹn bẹmẹdẹ.

5. Marhẹ ene ru jiri Jehova fọkime ọ maren ọwan uvuẹn ohọhọme ọnẹyen?

⁵Jehova o brọghọ rhẹ ọwan nyoma rọ ma ọwan ọrẹ ohọhọme ọnẹyen. (Gen. 1:26, 27) Fọkime a maren ọwan uvuẹn ohọhọme Osolobrugwẹ, ana sabu vwo jeghwai dje iruemru irhorhomu enẹyen phia, jerẹ ẹguọlọ, aruẹdọn, atamwu ọrhẹ uruemru ọsoso. (Ps. 86:15; 145:17) Ọke re dje iruemru enana phia, ọwan na ha ujiri vwe i Jehova jeghwai dje ọdaremẹro ọwan phia. (1 Pet. 1:14-16) Erhe ruẹ oborẹ ọnọ merhen i Jehova oma, ọwan ni ne ji vwo aghọghọ. Fọkime ọ maren ọwan uvuẹn ohọhọme ọnẹyen, Jehova nọ yẹre ọwan omẹgbanhon re ne rhiẹ aruẹ ihworho rọ guọlọre uvuẹn ekruien.

6. Marhẹ i Jehova o ru brọghọ rhẹ ituakpọ ọke ro mwuegbe otọrakpọ na?

⁶Jehova o mwuegbe otọrakpọ oghẹnrensan rẹn ọwan. Bọmọke i Jehova ọ ki ma ọhworhare ọrukaro na, no mwuegbe otọrakpọ na rẹn ituakpọ. (Job 38:4-6; Jer. 10:12) Fọkime o vwo ẹghwanren ọrhẹ uruemru ghwologhwolo, Jehova nọ ma ekwakwa irhorhomu buebun rẹn ọwan na riamerhiẹn. (Ps. 104:14, 15, 24) Ọke oru, Jehova nọ dabu roro kpahen ekwakwa rọ maren, nọ “mẹrenriẹn taghene orhomurun.” (Gen. 1:10, 12, 31) No brọghọ rhẹ ituakpọ nyoma rọ yẹ aye omẹgbanhon nẹ aye i “sun” ọsoso ekwakwa irhorhomu ri ha otọrakpọ na. (Ps. 8:6) Ọhọre Osolobrugwẹ yẹ ọrẹ ituakpọ ri gbare ina mẹrẹn aghọghọ, ọke aye a hẹrote emama enana bẹmẹdẹ. Wa kpẹmẹ i Jehova kẹdẹkẹdẹ fọkiẹ ive orhorhomu ọrana?

7. Marhẹ Joshua 24:15 o ru djephia taghene onyakpọ o vwo ugbomọphẹ?

⁷Jehova ọ yẹre ọwan ẹghẹlẹ ugbomọphẹ. Ana sabu djẹ odjẹ oborẹ ene nyerẹn akpọ ọwan lele. (Se Joshua 24:15.) Omẹgbanhon ra na djẹ odjẹ ọrana ye se ugbomọphẹ. Oma ọ merhen i Jehova ọke arha djẹ odjẹ ra na ga ye. (Ps. 84:11; Prov. 27:11) Ana sabu ha ugbomọphẹ ọwan brorhiẹn irhorhomu erọrọ. Jene roro kpahen udje i Jesu.

8. Izede ọgo yi Jesu o ru ha ugbomọphẹ ye ruiruo?

⁸ Ana sabu hẹrokele udje i Jesu, ọke erhe brorhiẹn ra na ha edamẹ awọrọ karo rẹn erẹ ọwan. Ọke owu rẹ oma ọ ghwọghọ i Jesu ọrhẹ inyikọ na, aye ni riẹ ekete ọfọfọ aye i rorori taghene aye ina sabu ronmoma. Ọrẹn, aye a sabu ronmoma-a. Otu ihworho ri vwo oruru aye ine yono mie i  Jesu ni mẹrenrẹn aye. Ọrẹn, evwan o biomu i Jesu-u. Ukpomaran, no vwo aruẹdọn kpahen aye. Omarana, me yi Jesu o ruru? “No yono aye ekwakwa buebun.” (Mark 6:30-34) Arha hẹrokele i Jesu nyoma ra na ha ọke ọrhẹ omẹgbanhon ọwan ha userhumu rẹn awọrọ, ọwan ne jiri Jehova. (Matt. 5:14-16) Ne ji djephia rẹn Jehova taghene ọwan i guọlọ rhiẹ usuẹn ekruien.

9. Me yo fori nẹ emiemọ i vwo rhẹ ẹhẹn?

⁹Jehova ọ ha omẹgbanhon rẹn ituakpọ nẹ aye i vwiẹ, ji yẹ aye owian aye ine yono emọ na nẹ aye i vwo ẹguọlọ kpahiẹn jeghwai ga ye. Orhianẹ wẹwẹ ọmiọmọ, wu vwo ọdaremẹro kpahen ẹghẹlẹ ọghoghanren ọnana? Dedevwo Jehova ọ yẹ emakashe na ena igbevwunu buebun, ọrẹn ọ yẹ aye uphẹn aye ine vwiẹ-ẹ. Fọkiẹ ọrana, o fori nẹ eri vwo emọ i ha ukẹro ọghoghanren nẹ uphẹn ọnana. A yẹ emiemọ owian ọghoghanren aye ina mọren emọ aye, “ghwọghwu aye, jeghwai yono aye lele ọkpọvi Jehova.” (Eph. 6:4; Deut. 6:5-7; Ps. 127:3) Na sabu ha userhumu rẹn emiemọ, ukoko i Jehova o tiobọnu ekwakwa buebun ra bọn kpahen Baibol na, jerẹ ẹbe sansan, ividio, ikpekporo ọrhẹ ekwakwa ri ha iwẹbsaiti ọwan. Itiọrurhomẹmro, Jehova ọrhẹ Jesu i vwo ẹguọlọ kpahen iphuphẹn. (Luke 18:15-17) Ọke emiemọ i rha hẹroso i Jehova, ji ruẹ ekete omẹgbanhon aye o teri hẹrote emọ aye eghoghanren, oma nọ merhen i Jehova. Emiemọ enana a yẹ emọ aye uphẹn aye ine rhiẹ usuẹn ekrun i Jehova bẹmẹdẹ!

10-11. Me yi Jehova o ru phia nyoma izobo otan na?

¹⁰Jehova ọ yẹre ọwan Ọmọyen ọghoghanren nẹ ọwan i sabu rharhumu rhiẹ usuẹn ekrun Ọnẹyen. Jerẹ oborẹ a hunute uvuẹn  udjoghwẹ 4, Adam ọrhẹ Eve i kpare ẹrhẹ aye i vwori uvuẹn ekrun i Jehova fughwẹ, omaran ji te emọ aye. (Rom. 5:12) Adam ọrhẹ Eve i ha arudo tiẹn uvwele Osolobrugwẹ, omarana aye i sabu rhiẹ usuẹn ekrun i Jehova-a. Ọrẹn, nẹ emọ aye vwo? Jehova nọ nyoma izede ẹguọlọ ruẹ ẹkwaphiẹrhotọre nẹ eri mwuovwan usuẹn aye i sabu rhiẹ usuẹn ekruien. O ruẹ ọnana nyoma izobo Ọmọyen owu, Jesu Kristi. (John 3:16; Rom. 5:19) Fọkiẹ izobo i Jesu, ihworho ri te 144,000 ri vwo atamwu ni na sabu rhiẹ emọ i Jehova.—Rom. 8:15-17; Rev. 14:1.

¹¹ Habaye, iduduru ihworho erọrọ buebun ri fuevwan e ruẹ ọhọre i Jehova ne. Aye i vwo ifiẹrorhọ aye ine rhiẹ usuẹn ekrun Osolobrugwẹ, ọke ọdamuni rọ kẹta na ọ nyavrẹn ne uvuẹn ehion ẹgbukpe Uriusionrin na. (Ps. 25:14; Rom. 8:20, 21) Fọkiẹ ifiẹrorhọ ọrana, vwana aye ne se i Jehova ro rhiẹ Ọmemama aye, “Ọsẹ.” (Matt. 6:9) Ana ji yẹ era rhọmọ nuhwu uphẹn aye ine yono kpahen oborẹ i Jehova ọ guọlọ mie aye. Eri huvwele ọkpọvi Jehova ni ne ji rhiẹ usuẹn ekruien.

12. Onọ ọgo ya na kpahenrhọ vwana?

¹² Jerẹ oborẹ e yono ne, Jehova o ruẹ ekwakwa buebun ha brọghọ rhẹ ituakpọ. Ọ dẹ era djẹha na nẹ aye i rhiẹ emọyen, ọ ji ha uphẹn rẹn “otu gbidigbidi” na nẹ aye i rhiẹ emọyen uvuẹn akpọ ọkpokpọ na. (Rev. 7:9) Me ya na sabu ru vwana, ne djephia rẹn Jehova taghene ọwan i guọlọ rhiẹ usuẹn ekruien bẹmẹdẹ?

13. Me ye ne ruo na sabu rhiẹ usuẹn ekrun i Jehova? (Mark 12:30)

¹³Dje ẹguọlọ rẹn Jehova nyoma wu na ga ye rhẹ ọsoso ọmudu ọnọ. (Se Mark 12:30.) Owu usuẹn ekwakwa ri Jehova ọ yẹre ọwan, ro ji rhiẹ owu usuẹn ẹghẹlẹ rọ mai ghanren yẹ omẹgbanhon ra na ga ye. Ọwan e djephia  taghene e vwo ẹguọlọ kpahen Jehova nyoma re ‘ruẹ lele ekama enẹyen.’ (1 John 5:3) Ọke ro mevi rẹn Ọsẹ ye, Jesu no jurhi rẹn ọwan ne ruẹ idibo, ji bru aye rhẹ ame. (Matt. 28:19) O ji jurhi rẹn ọwan ne vwo ẹguọlọ kpahen awọrọ. (John 13:35) Jehova ono ruẹ ihworho ri huvwele yi rhiẹ usuẹn ekruien ra ga ye bẹmẹdẹ.—Ps. 15:1, 2.

14. Marhẹ ene ru dje ẹguọlọ rẹn awọrọ? (Matthew 9:36-38; Romans 12:10)

¹⁴Dje ẹguọlọ rẹn awọrọ. Ẹguọlọ yẹ uruemru ọghoghanren ri Jehova o vwori. (1 John 4:8) Jehova o dje ẹguọlọ rẹn ọwan bọmọke e ki rhe yi. (1 John 4:9, 10) Ọwan a hẹrokelie ọke erhe dje ẹguọlọ rẹn awọrọ. (Eph. 5:1) Izede owu ene ru dje ẹguọlọ rẹn awọrọ, ọrẹ ana ha userhumu rẹn aye yono kpahen Jehova, ọke ọ ji havwiẹ vwana. (Se Matthew 9:36-38.) Nyoma ọnana, ọwan na ha uphẹn rẹn aye nẹ aye i rhiẹ usuẹn ekrun i Jehova. Ọke ohworho orho bromarhame hin, ene ji rhe dje ẹguọlọ ọrhẹ ọghọ riẹn. (1 John 4:20, 21) Me yẹ ọnana o surhobọmwu? Udje owu yẹ, ọwan i hẹrosuiẹ taghene o vwo omamọ ẹhẹn. Ọrẹn, orhianẹ a sabu vwẹruọ oborẹ ọsoriẹ o ruẹ ekwakwa ezẹko-o, ọwan i vwe roro taghene o vwo iroro rọ sọre-e. Ukpomaran, ana họghọ rẹn omizu ọwan, ji roro taghene ọye ọ do ghwẹ ọwan.—Se Romans 12:10; Phil. 2:3.

15. Ayọmo ye ne dje arodọmẹ ọrhẹ uruemru esiri phia riẹn?

¹⁵Dje arodọmẹ ọrhẹ uruemru esiri rẹn ihworho ephian. Orhianẹ a guọlọ rhirhiẹ usuẹn ihworho ri ne se i Jehova, Ọsẹ ọwan bẹmẹdẹ, ana vi ha oborẹ e yono nẹ i Baibol na ruiruo uvuẹn akpenyerẹn ọwan. Jerẹ udje, Jesu o yonorin taghene ọwan i dje arodọmẹ ọrhẹ uruemru esiri rẹn ihworho ephian, tobọ te evwreghrẹn ọwan. (Luke 6:32-36) Ọnọ sabu bẹn re ne ruẹ omaran ọkezẹko. Omarana, ene vi yono oborẹ ene ru roro jeghwai ru jerẹ i Jesu. Erhe ruẹ ekete omẹgbanhon ọwan o teri huvwele i Jehova jeghwai hẹrokele i Jesu, ne dje rẹn Jehova taghene ọwan i guọlọ rhiẹ usuẹn ekruien bẹmẹdẹ.

16. Marhẹ ene ru sẹrorẹ omamọ uruemru ekrun i Jehova?

¹⁶Sẹrorẹ omamọ uruemru ekrun i Jehova o vwori. Uvuẹn ekrun na, ọ phẹrẹ ọmọvwerhe ọnọ hẹrokele oborẹ omizie ọkpako o ruẹ. Orhianẹ omizie ọkpako ọ nyalele iruemru-urhi Baibol na, no no rhiẹ omamọ udje rẹn omizie ọkokamu. Orhianẹ ọmọkpako na o ruẹ oborẹ ọsọre, omizie ọkokamu ọnọ ji sabu nyalele orharhere udje yi. Omaran ọ ji havwọ uvuẹn ekrun i Jehova. Orhianẹ omizu rọ dabu ruẹ riaro uvuẹn ukoko na o vwo iroro inyikọ efian yanghene vwobọrhọ irueruo ijẹfuọn yanghene o nyerẹn akpọ rọ sọre, imizu erọrọ ina sabu vwo ẹhẹn aye ina hẹrokelie. Imizu re ruẹ omaran a ha ẹkuọn rẹn omamọ uruemru ekrun ra ga i Jehova. (1 Thess. 4:3-8) Ana vi kẹnoma rẹn erharhere idje erana ọrhẹ kemru kemru rọ nọ ghwọghọ onyerẹnkugbe ọwan rhẹ i Jehova.

17. Aruẹ iroro ọgo yo fori na kẹnoma riẹn, mesoriẹ?

¹⁷Hẹroso i Jehova ukperẹ ono rhiẹ ekwakwa ugboma. Jehova o veri taghene ọnọ yẹ ọwan emaren, ewun ọrhẹ oghwa orhianẹ a guọlọ Uvie na vwẹre, ji nyerẹn lele irhi egbagba enẹyen. (Ps. 55:22; Matt. 6:33) Fọkiẹ ọrana, jenẹ a kẹnoma rẹn iroro na taghene ekwakwa ugboma ina yẹ ọwan omefuon ọrhẹ obọdẹn aghọghọ. E rheri taghene na sabu vwo obọdẹn ufuoma, ene ruẹ ọhọre i Jehova. (Phil. 4:6, 7) Orhianẹ ana sabu dẹ ekwakwa buebun dede, o fori ne roro sẹ e ghini vwo ọke ọrhẹ omẹgbanhon ra na hẹrote ekwakwa erana. Ana sabu vwo ẹguọlọ kpahen  ekwakwa ọwan phan? O fori na karorhọ taghene Jehova ọ guọlọre ne fiomarhọ owian rọ yẹre ọwan uvuẹn ekruien. Ọrana o mevirhọ taghene o fori na tẹnrovi ogame i Jehova. Ọwan a guọlọ họhọ idama ro tiẹn uphẹn rọ nọ ga i Jehova-a, ji rhiẹ owuọwan usuẹn emọyen—fọkiẹ ẹguọlọ ro vwo kpahen ekwakwa ro vwori-i!—Mark 10:17-22.

18. Uphẹn ọduado ọgo ọrhẹ ebrurhọ ego yẹ ituakpọ ri huvwele ina riamerhiẹn bẹmẹdẹ?

¹⁸ Ituakpọ ri huvwele ina riamerhen uphẹn rọ maido kparobọ—uphẹn re ne vwo ẹguọlọ kpahen Jehova, ji ga ye bẹmẹdẹ! Eri vwo ifiẹrorhọ aye ine rhirhiẹ akpọ na, ine ji vwo aghọghọ aye ina hẹrote otọrakpọ ọnana ro vwo erhumu, ri Jehova ọ dabu mwuegbe yi rẹn aye. Phẹrẹkpẹ, otọrakpọ na ọrhẹ ekwakwa ri havwiẹ ina rharhumu vwo erhumu uvuẹn otọre usun Uvie na. Jesu ọnọ kwaphiẹ ọsoso ebẹnbẹn Adam ọrhẹ Eve i soro, ọke aye e brorhiẹn taghene aye i rhiẹ usuẹn ekrun Osolobrugwẹ-ẹ. Jehova ọnọ rhọmọ iduduru ihworho nuhwu, ji yẹ aye uphẹn aye ine nyerẹn bẹmẹdẹ ọrẹ omọkpokpọ uvuẹn akpọ re ru rhiẹ i paradais. (Luke 23:42, 43) Ọke ituakpọ ra ga i Jehova i rhiẹ ihworho ri gba ne, aye ephian ine vwo “ujiri ọrhẹ odidi” ri David ọ ya kpahen na.—Ps. 8:5.

19. Me yo fori ne vwo rhẹ ẹhẹn?

¹⁹ Orhianẹ wu ha usuẹn “otu gbidigbidi” na, wu vwo obọdẹn ifiẹrorhọ. Osolobrugwẹ o vwo ẹguọlọ kpahuọn; ọ guọlọre taghene wu rhiẹ usuẹn ekrun ọnẹyen. Omarana, damoma ruẹ oborẹ ọnọ merhiẹn oma. Rha karorhọ ive i Jehova kẹdẹkẹdẹ uvuẹn ẹhẹn ọrhẹ ọmudu ọnọ. Dje ọdaremẹro phia kpahen uphẹn wu vwori wu na ga Ọsẹ ọwan obẹ odjuwu, ji ha ukẹro ọghoghanren ni ifiẹrorhọ wu vwori wu ne jirie bẹmẹdẹ!