1. Nkonko kinyi aitufuila mu binangu nsaa y’atunangushena ku bioso bikite Yehowa?

NSAA y’atunangushena ku bioso biabadi bapangie kui Yehowa, atuipusha nka bu Davide batekiele Yehowa’shi: “Pa kutal’eyilu, mufubo wa ku minwe yoobe, mweshi na nyeenyeene byoodi mupangye, muntu naamu e kinyi, bwody’a kumwelela kinangu; mwan’a-muntu nnanyi, bwa kumufumbakeena?” (Mis. 8:4, 5) Nka bu Davide, nsaa y’atumono bupela buatudi p’atuipuandikisha na nyenyenyi ipangie Yehowa na bi’etupasukila, bino abitukanyisha ngofu. Anka atukiebe kumona’shi, Yehowa ta badi penda apasukila Adama na Eva bantu ba kumpala nya, anka badi dingi muibatueshe mu kifuko kiaye.

2. Mpango ya Yehowa pabitale bana baye ba kumpala ba pa nsenga ibadi ya kinyi?

² Adama na Eva abadi bana ba kumpala ba Yehowa pa nsenga, na Yehowa badi Nshabo sha kifulo e muiyilu. Badi atengiela’shi uno mulume na mukashi batande bana. Efile Mukulu be balunguile’shi: “Etandênei, nufwime pa nsenga poso, nwikale bu ba nfumu bâyo.” (Kib. 1:28, EEM) Badi akumina’shi batande bana na kulama nsenga. Su abadia kukokiela na kufuba pamune bua kulombana mpango ya Yehowa, Adama na Eva na bana babo, abadia kushala mu kifuko kia Yehowa bua loso.

3. Buakinyi atuamba’shi Adama na Eva abadi na mbalo ya kinemo mu kifuko kia Yehowa?

³ Adama na Eva babadi na mbalo ya kinemo mu kifuko kia Yehowa. Mu Misambo 8:6, Davide akula pabitale muntu abadi bapangie kui Yehowa’shi: ‘Bomwikêshe kûshi kwa ba mikeyilu bipêla, omupa ntumbo na kinemo.’ Eyendo, bantu ta be na bukome, binangu na ngobesha bu ya ba mikeyilu. (Mis. 103:20)  Anka, bantu ‘mbashadile’ pe ba mikeyilu, bipangua bi bukome. Muanda wi buwa biabia! Eyendo, Yehowa badi mupe ba nshetu ba ku mpala nshalelo e buwa.

4. Nkinyi kibadi kifikile Adama na Eva p’abo kukutua kukokiela Yehowa, na nkinyi ki’atutalula mu uno muisambo?

 ⁴ Muanda wa malua, Adama na Eva abadi bashimishe mbalo yabo mu kifuko kia Yehowa. Nka bu bi’atuibimono mu uno muisambo, bino bibadi bituadile bana babo nkalakashi i bungi. Anka mpango ya Yehowa ta ishintulukie nya. Akumina’shi bantu boso abamukokiela bekale bana baye bua loso. Tutalulei mushindo ubadi Yehowa muituleshe’shi etuata na kinemo. Akupu, tutalule kiatudia kukita bua kulesha’shi atukumina kuikala mu kifuko ki’Efile Mukulu. Ku nfudilo, atutalula miabi ayipete bana ba Yehowa be pa nsenga bua loso.

5. Mushindo kinyi watulesha’shi atutumbisha Efile Mukulu muanda muitupangie ku kifuanyi kiaye?

⁵ Yehowa badi muitunemekie pa kuitupanga mu kifuanyi kiaye. (Kib. 1:26, 27) Pa muanda tuibapangibue ku kifuanyi ki’Efile Mukulu, tuikulonga bia kulesha nyikashi yaye i bungi i buwa bu, kifulo, lusa, lulamato na kululama. (Mis. 86:15; 145:17) Nsaa y’atudimi ino nyikashi, atutumbisha Yehowa na atulesha’shi tui na lutumbu buaye. (1 Mp. 1:14-16) P’atukitshi mianda aisankisha Nshetu e muiyilu, atuikala na muloo. Na dingi, pa muanda tui na nyikashi bu ya Yehowa, tui kuikala bantu bakumina mu kifuko kiaye.

6. Mushindo kinyi ubadi Yehowa mupe bantu kinemo nsaa ibadi alumbula nsenga?

⁶ Yehowa badi muitulumbuluile mbalo ya kushaala i buwa. Kumpala kua’shi Yehowa apangie muntu a kumpala, badi mubande kulumbula nsenga bua bantu. (Yob. 38:4-6; Yel. 10:12) Bu biadi na kalolo ka kupaana, Yehowa badi muitupe bintu bi bungi bi buwa bua’shi tuikale na muloo. (Mis. 104:14, 15, 24) Akupu, badi muate nsaa ya kunangushena pabitale bipangua biaye, na aye nkumona’shi: “Bibaadi buuwa bukabe.” (Kib. 1:10, 12, 31) Yehowa badi mupe bantu kinemo pa kuibapa “matalwa” pa bintu bioso bi buwa biadi mupangie pa nsenga. (Mis. 8:7) Mpango y’Efile Mukulu pabitale bantu bapuidikie ibadi ya’shi bapasukile bintu biadi mupangie bua loso. Otumbula Yehowa nsaa yoso bua uno mulayilo wi buwa su?

7. Mushindo kinyi aulesha Yooshwa 24:15 shi muntu e na bulungantu bua kuisanguila?

⁷ Yehowa mmuitupe bulungantu bua kuisanguila. Tui kusangula kia kukita mu muwa wetu. (Badika Yooshwa 24:15.) Efile etu sha kifulo ekalaa na muloo p’atusangula bua kumufubila. (Mis. 84:11; Nki. 27:11) Tui kuikala na bulungantu bua kuisanguila mu mianda i bungi. Tala kileshesho kitulekiele Yesu.

8. Tusha kileshesho akilesha mushindo ubadi Yesu mufubishe bulungantu buaye bua kuisanguila?

⁸ P’atulondo kileshesho kia Yesu, tui kusangula bua kutula nkalo ya bangi kumpala kua yetu. Dingi efuku, Yesu na balongi baye abadi bakokie na abadi bende mbalo itaale bua’shi su abakekisha. Anka t’ababadi bekishe nya. Kibumbu kia bantu kibadi kibamone, na kibadi akikiebe’shi Yesu ebalongieshe. Anka, Yesu tabadi mufiite munda nya. Badi muibapushe lusa. Yesu badi mukite kinyi? “Babangile kuibalambukisha mianda i bungi.” (Mak. 6:30-34) P’atuambula Yesu na kufubisha nsaa na bukome buetu bua kukuasha bangi, atutumbisha Nshetu e muiyilu. (Mat. 5:14-16) Na dingi, atulesha Yehowa’shi atukumina kuikala mu kifuko kiaye.

9. Nkinyi akitungu’shi baledi batentekieshe?

⁹ Yehowa mmupe bantu ngobesha ya kupeta  bana, na muibape bushito bua kuibalongiesha bia kumufula na kumufubila. Su we muledi, we na lutumbu bua kino kia buntu su? Sunga biabidi’shi ba mikeyilu be na ngobesha i bungi, ta mbebape kino kinemo nya. Biabia, su we muledi, ikala na lutumbu bua kinemo kia kukusha bana. Baledi mbebape bushito bui na muulo bua kukusha bana babo pa “kwibalongyesha na kwibanyôka muîle abikyebe Yehowa.” (Ef. 6:4; Miy. 6:5-7; Mis. 127:3) Bua kukuasha baledi, ndumbuluilo a Efile Mukulu mmutushe bintu bi bungi abiakuila pabitale Bible bu ma video, miisambo, na bintu bi mu Internete. Kushi mpaka, Nshetu e muyilu na Muan’aye mbafule bana betu. (Luk. 18:15-17) Nsaa i baledi abakulupila mui Yehowa, na kukita muabo moso bua kupasukila bana b’abo, bino abisankisha Yehowa. Na bano baledi abapa bana b’abo lukulupilo lua kuikala mu kifuko kia Yehowa bua loso!

10-11. Nkinyi kikite Yehowa ku bukuashi bua nkulo?

¹⁰ Yehowa mutushe muan’aye adi mufule ngofu bua’shi tuikale dingi kifuko Kiaye. Nka bu bibatuibimono mu  kikoso kia 4, Adama na Eva abadi bashimishe mbalo yabo mu kifuko kia Yehowa, mpa na bua bana babo. (Lom. 5:12) Adama na Eva abadi bapele kukokiela Efile Mukulu mu kukumina kuabo, nyi buakinyi abadi na kia kukatuka mu kifuko kiaye. Nkinyi kibadia kufikila bana baye? Na kifulo kioso, Yehowa badi muate mpango bua’shi bana baye abamukokiela, ebakumine mu kifuko kiaye. Badi mukite bino ku bukuashi bua mulambu wa muan’aye umune eleka. (Yo. 3:16; Lom. 5:19) Ku bukuashi bua mulambu wa Yesu, Yehowa mmuate bantu 144 000 bua’shi bekale bana baye.​—Lom. 8:15-17; Kibaf. 14:1.

¹¹ Na dingi, kui bantu midiyo basha lulamato bakuete kukokiela Efile Mukulu na kukita kikiebe ki’eshimba diaye. Bano bantu boso, abakulupila kuikala bena kifuko kia Yehowa kunyima kua kutompibua kua nfudilo, ku nfudilo kua bipua kinunu. (Mis. 25:14; Lom. 8:20, 21) Na uno mulayilo mu binangu, binobino bakuete kuitamina Yehowa Mupangi abo bu “Yaaya.” (Mat. 6:9) Na dingi, bantu abakasanguka abakebapa mushindo wa kulonga pabitale bia kuuka Yehowa na kiatengiela kuabadi. Baba abakakokiela ku bukunkushi buaye, abapete nabo namu mushindo wa kuikala mu kifuko kiaye.

12. Lukonko kinyi lu’atualula binobino?

¹² Nka bu bibatukatuka mu kumona, Yehowa mupue kukita mianda i bungi bua kuitupa kinemo. Mmupue kuata bedibue muimu bu bana baye na mmupe boso be mu “kibumbu kikata” lukulupilo lua kuikala bana baye mu nsenga ipia. (Kibaf. 7:9) Nkinyi kiatudia kukita kubanga binobino bua kulesha Yehowa’shi atukumina kuikala mu kifuko kiaye bua loso?

13. Abitungu tukite kinyi buatudia kuikala mu kifuko ki’Efile Mukulu? (Maako 12:30)

¹³ Fula Yehowa na omufubile n’eshimba diobe dioso. (Badika Maako 12:30.) Na kalolo koso, Efile Mukulu muitupe bia buntu bi bungi. Pangi kimune kia ku bino bioso bia buntu kikile bukata, nyi ngobesha ya kumulanguila. Atulesha’shi tuibafule Yehowa ‘p’atulama miiya yaaye.’ (1 Yo. 5:3) Umune wa ku miya aikumina Yehowa’shi tutumikile, nyi nguno ubadi Yesu muitupe wa kuikasha bantu bu balongi, na kuibabatshisha. (Mat. 28:19) Na dingi, muitutumine eyi dia kuifulena. (Yo. 13:35) Yehowa akukila boso abakokiela ku miya yaye mu kifuko kia balanguidi baye be mu nsenga ishima bua loso.​—Mis. 15:1, 2.

14. Tui kulesha bangi kifulo naminyi? (Mateo 9:36-38; Bena-Looma 12:10)

 ¹⁴ Lesha bangi kifulo. Kifulo nyi eyikashi dikata dia Yehowa. (1 Yo. 4:8) Yehowa badi muituleshe kifulo kumpala kuatudia kumuuka. (1 Yo. 4:9, 10) Atumuambula p’atulesha bangi kifulo. (Ef. 5:1) Umune wa ku mishindo i buwa watudia kulesha bantu kifulo, nyi kuibalongiesha pabitale Yehowa pa kuki nsaa. (Badika Mateo 9:36-38.) Su tubebikitshi, atuibapa lukulupilo lua kuikala mu kifuko ki’Efile Mukulu. Kunyima kua muntu kubatshishibua, abitungu tutungunukie na kumulesha kifulo na kumunemeka. (1 Yo. 4:20, 21) Tui kuibikita naminyi? Kintu kimune, atumulesha’shi tuibamukulupile. Bu kileshesho, su ta tuibapushe buakinyi bakitshi kintu kampanda, t’atumutopeka’shi bebikitshi bua kabingilo ke bubi. Pa mutue pa kukita biabia, bi buwa tumuleshe kanemo, pa kumumona bu e kunundu kuetu.​—Badika Bena-Looma 12:10; Fid. 2:3.

15. Mbantu kinyi abatungu’shi tuibaleshe lusa na kalolo?

¹⁵ Lesha bantu boso lusa na kalolo. Su atukumina kuikala munkatshi mua baba abetamina Yehowa bu Yaya bua loso, abitungu tutumikile Eyi dyaye mu muwa wetu. Bu kileshesho, Yesu badi mulongieshe’shi abitungu tuleshe bantu boso lusa na kalolo, mpa na beshikuanyi netu. (Luk. 6:32-36) Ingi nsaa kukita bino, nkulombene kuikala bukopo. Su mbiabia, abitungu tulongie bia kunangushena na kukita mianda bu Yesu. Nsaa y’atukitshi muetu moso bua kukokiela Yehowa na kuambula Yesu, atulesha Nshetu e muiyile’shi atukumina kuikala mu kifuko kiaye bua loso.

16. Tui kukaluila nkumo ya kifuko kia Yehowa naminyi?

¹⁶ Kaluila nkumo ya kifuko kia Yehowa. Mu kifuko, muana mukinga mulombene kuambula abikitshi tuutu aye. Su tuutu a bantu atumikila mayi a kulonda e mu Bible mu muwa waye, muin’aye mulombene kuambula kileshesho kiaye ki buwa. Su tuutu abantu akita mianda i bubi, muin’aye mulombene kuambula kileshesho kiaye ki bubi. Bi mumune na mu kifuko kia Yehowa. Su muina Kidishitu sha lulamato asumbula lukumino, abanga kukita mianda i butete mu nshalelo aye, bangi bena Kidishitu mbalombene kuambula kileshesho kiaye ki bubi. Boso abakitshi bino, abaluisha nkumo ya kifuko kia Yehowa. (1 Tes. 4:3-8) Tatukumanga kulonda bino bileshesho bi bubi, sunga kintu kampanda kilombene kuluisha kipuano kietu na Nshetu sha kifulo e muiyilu.

17. Mbinangu kinyi abitungu’shi tudimukile, na buakinyi?

¹⁷ Kulupila Yehowa, kushi kukulupila bintu bia ku mbidi. Yehowa mulee’shi aketupa bidibua, bilamba na nshibo su tuatula Bufumu buaye pa mbalo ya kumpala na kukokiela miya yaye ya kululama. (Mis. 55:23; Mat. 6:33) P’atukulupila mu uno mulayilo, t’atunangushena’shi bintu bia ku mbidi bia mu ino nsenga abitukaluila na kuituikasha na muloo nya. Atuuku’shi mushindo umune watudia kupeta butale bua binyibinyi, nyi nkukita kikiebe ki’eshimba dia Yehowa. (Fid. 4:6, 7) Sunga tuekala na mushindo wa kuula bintu bi bungi, abitungu tutale su tui na nsaa na bukome bua kuibifubisha na kuibilama kalolo. We na mueneno kinyi pabitale bintu biobe bia ku mbidi? Abitungu tutentekieshe’shi, Yehowa muitupe mudimo wa kukita mu kifuko kiaye. Nyi buakinyi t’abitungu tutadile kintu su nkimune buakidia kukumba binangu bietu ku uno mudimo. T’atukumina su nkapela kuikala bu uno nsongualume badi mufule bintu bibadi nabio ngofu, aye kuata kitshibilo kia kupela kulonda Yesu. Pa muanda wa bino, badi mushimishe  mushindo wa kufubila Yehowa na wa kuikala umune a ku bana baye!​—Mak. 10:17-22.

18. Nkinemo kinyi kikata na miabi kinyi aikapete bantu basha kukokiela bua loso?

¹⁸ Bantu basha kukokiela abakapete kinemo kikile bukata kia kufula na kulanguila Yehowa bua loso! Boso bena lukulupilo lua kuikala na muwa wa loso pa nsenga, abakekala na muulo wa kulama ino mbalo i buwa ibape Yehowa. Binobino, Bufumu bu’Efile Mukulu abukalusha nsenga na bintu bioso bi panka nka bibabidi ku kibangilo. Yesu akalumbula mianda yoso ibadi ifuishe Adama na Eva nsaa ibabadi baate kitshibilo kia kukatuka mu kifuko ki’Efile Mukulu. Yehowa akasangula midiyo ya bantu na kuibapa mushindo wa kuikala na muwa wa loso na bindi i buwa pa nsenga aikalulua mpaladiso. (Luk. 23:42, 43) Nsaa aikekala bantu abafubila Yehowa bapuidikie, boso buabo abakapete “ntumbo na kinemo” nka bibadi bifunde Davide.​—Mis. 8:6, EEM.

19. Nkinyi akitungu’shi tutentekieshe?

¹⁹ Su we mu “kibumbu kikata,” we na lukulupilo lui buwa biabia. Efile Mukulu mukufule na akumina’shi wekale mu kifuko kiaye. Biabia, kita mobe moso bua kumusankisha. Efuku dioso, ikala otentekiesha milailo y’Efile Mukulu mu binangu na kuiyilama muishimba diobe. Ata na muulo kinemo kiobe kia kulanguila Nshetu e muiyilu, na osankile lukulupilo lua kumutumbisha bua loso!