1. Andi u sa ta hakisi useei, te u pakisei hii dee soni dee Jehovah mbei?

 TE U ta pakisei di fasi fa Jehovah mbei di mundu, nöö kandë u sa ta fii kuma di psalöm sikifima de kai Dafiti. Di a bi begi Jehovah, a bi taki dëën taa: „Te mi ta luku liba ala, dee soni dee i mbei, di libawojo ku dee teeja dee i mbei, nöö mi ta hakisi miseei taa: ’Ambë da wan libisëmbë fii ta buta pakisei nëën? Ambë da wan mii u wan libisëmbë fii ta sölugu ën?’” (Ps. 8:3, 4) Te u tei hii dee soni dee dë a di mundu maaka ku libisëmbë, nöö u sa taki taa u piki seei. Nöö leti kuma Dafiti, a sa ta bigi da u taa Jehovah ta buta pakisei a u. Wë a di woto aki, woo si taa Jehovah an bi buta pakisei a Adam ku Eva nöö a kaba, ma a bi mbei de ko dë sëmbë u di wosudendu fëën.

2. Andi Jehovah bi abi a pakisei da dee fosu mii fëën a goonliba aki?

² Adam ku Eva bi dë dee fosu mii u Jehovah a goonliba aki, nöö Jehovah bi ta libi ku de kuma wan lobihati Tata. A bi da de wan wooko. A bi piki de taa: „Un pai miii be un ko hia, be un fuu di goonliba, nöö un musu dë basi fëën e” (Ken. 1:28). Adam ku Eva bi musu pai miii, nöö de bi musu ta seeka di goonliba, di bi dë kuma wan wosu di Jehovah bi da de. Ee Adam ku Eva bi piki Jehovah buka, söseei ee de bi du soni kumafa Jehovah bi abi a pakisei, nöö de ku dee bakamii u de bi o sa dë sëmbë u di wosudendu u Jehovah u teego.

3. Faandi mbei u sa taki taa Jehovah bi da Adam ku Eva wan bunu libi a di wosudendu fëën?

³ Adam ku Eva bi abi wan bunu libi a di wosudendu u Jehovah. A Psalöm 8:5, Dafiti bi taki u di fasi fa Jehovah mbei  libisëmbë. A bi taki taa: „I mbei ën pikisö möön lagi möön dee ëngëli, i hei ën, nöö i dëën gaandi.” A dë sö tuu taa Jehovah an mbei libisëmbë ku di seei kaakiti, ku di seei köni kuma dee ëngëli (Ps. 103:20). Ma „pikisö” nöö Jehovah mbei de lagi möön dee ëngëli. Jehovah bi da di fosu mama ku di fosu tata fuu wan bunu libi tuutuu.

4. Andi pasa ku di bunu libi di Adam ku Eva bi abi a di wosudendu u Jehovah, nöö andi woo luku a di woto aki?

 ⁴ Wë a tjali taa Adam ku Eva bi lasi di gaandi di de bi abi u dë sëmbë u di wosudendu u Jehovah. Di soni aki bi tja hogi ko da dee bakamii u de, kumafa woo si a di woto aki. Ma di pakisei u Jehovah an tooka. A kë taa sëmbë di ta piki hën buka musu dë miii fëën u teego. Boo luku unfa Jehovah bi lei taa a kai u gaan soni. Baka di dë, woo luku andi u sa du nöunöu fuu lei taa u kë dë sëmbë u di wosudendu u Gadu. Woo luku tu andi da dee gaan bunu di dee mii u Jehovah o feni a goonliba aki u teego.

5. Unfa u sa du soni u gafa Gadu, u di a mbei u kumafa hënseei dë?

⁵ Jehovah kai u gaan soni u di a mbei u kumafa hënseei dë (Ken. 1:26, 27). U di Jehovah mbei u kumafa hënseei dë, mbei u sa lei taa u abi dee bunu fasi dee a abi tu. Dee fasi aki da lobi, tjalihati, letilibi, ku di hoi di a ta hoi hënseei a sëmbë (Ps. 86:15; 145:17). Te u ta mbei möiti fuu ko abi dee fasi aki, hën da u ta gafa Jehovah, söseei u ta lei taa u ta tei dee soni dee a ta du da u u bigi (1 Pet. 1:14-16). Te u ta tja useei a wan fasi di ta kai ku di Tata fuu di dë a liba ala, nöö woo ta dë waiwai, söseei woo ta fii bunu. U di u sa ko abi dee fasi dee Jehovah abi, mbei u sa ko dë di sëmbë di a kë fuu dë a di wosudendu fëën.

6. Unfa Jehovah bi hei libisëmbë di a bi ta seeka di goonliba?

⁶ Jehovah seeka wan apaiti kamian da u fuu sa libi. Longi ten ufö Jehovah mbei di fosu womi, hën a seeka di goonliba da libisëmbë u de sa libi nëën (Jöpu 38:4-6; Jel. 10:12). U di Jehovah ta buta pakisei a sëmbë, söseei u di a lo’ u da sëmbë soni, mbei a mbei sömëni bunu soni da u di sa mbei u dë waiwai (Ps. 104:14, 15, 24). Jehovah bi tei ten buta pakisei a hii dee soni di a bi mbei, nöö a bi si taa „de bi bunu” (Ken. 1:10, 12, 31). Jehovah lei taa a hei libisëmbë u di a da de taki a hii dee soni dee a mbei a goonliba aki (Ps. 8:6). Jehovah kë taa libisëmbë di an abi zöndu, musu piizii u teego u di wooko di a da de u de seeka di goonliba. I ta da Jehovah tangi u di a paamusi i dee bunu soni aki ö?

7. Unfa Josua 24:15 ta lei taa Jehovah mbei libisëmbë u de sa taki da deseei andi de kë?

⁷ Jehovah mbei u a sö wan fasi taa u sa taki da useei andi u kë. U sa taki da useei andi u kë du ku di libi fuu. (Lesi Josua 24:15.) Di lobihati Gadu fuu ta wai te u buta taa woo dini ën (Ps. 84:11; Nöng. 27:11). Di taki di u sa taki da useei andi u kë, ta da u pasi fuu du sömëni bunu soni. Boo luku unfa Jesosi bi du soni.

8. Andi da wan u dee fasi fa Jesosi bi wooko ku di taki di a sa taki da hënseei andi a kë?

⁸ Te u ta waka a Jesosi baka, nöö woo ta buta pakisei a soni u wotowan ka fuu ta buta pakisei a soni fuu wanwan nöö. Wan daka, Jesosi ku dee apösutu fëën bi wei gaanfa seei. De bi go a wan piii kamian ka de bi si kuma de bi o sa böö pikisö. Ma soni bi waka woto fasi. Wanlö hia sëmbë bi ko a de, nöö de bi kë u Jesosi lei de soni. Hii fa a bi dë sö, tökuseei Jesosi hati an bi boonu ku de. Ma a bi abi tjalihati u de. Ma nöö andi Jesosi bi du? Jesosi bi bigi ta „lei de sömëni soni” (Maik. 6:30-34). Te u ta djeesi Jesosi u di u ta tei di ten ku di  kaakiti fuu u heepi wotowan, nöö u ta tja gafa ko da di Tata fuu di dë a liba ala (Mat. 5:14-16). Boiti di dë, u ta lei Jehovah taa u kë dë sëmbë u di wosudendu fëën.

9. Andi mama ku tata musu hoi a pakisei?

⁹ Jehovah mbei libisëmbë a sö wan fasi taa de sa pai miii, nöö a da de di faantiwöutu u de kiija de u de ko lobi Jehovah, söseei u de sa dini ën. Wë ee i da wan mama nasö wan tata, i ta tei ën u bigi taa Jehovah da i di apaiti gudu aki ö? Hii fa Jehovah da dee ëngëli gaan hia bunu soni, tökuseei Jehovah an da de di gaandi u de pai miii. Fëën mbei dee mama ku dee tata musu tei ën u bigi seei taa Jehovah da de di lö gaandi aki. Jehovah da mama ku tata wan gudu. A da de wan apaiti faantiwöutu u de kiija dee mii u de ku di lei u Jehovah (Ef. 6:4; Deto. 6:5-7; Ps. 127:3). Ee mama ku tata kë kiija dee mii u de a wan bunu fasi, nöö de musu wooko ku dee soni di di ölganisaasi u Jehovah ta da u. Dee soni aki da dee buku fuu, dee fëlön, dee kanda ku woto soni di de sa feni a di website fuu. A dë gbelingbelin u si taa Jehovah ku Jesosi seei ta kai dee njönkuwan gaan soni (Luk. 18:15-17). Te mama ku tata ta futoou Jehovah, söseei te de ta mbei hii möiti u kiija dee mii u de, nöö Jehovah ta wai ku de. Dee lö mama ku dee lö tata aki ta heepi dee mii u de u de sa dë sëmbë u di wosudendu u Jehovah u teego.

10-11. Andi u sa feni u di Jehovah da u di lusupaima?

¹⁰ Jehovah da u di lobi Womi Mii fëën sö taa u sa toona ko dë sëmbë u di wosudendu fëën. Kumafa u bi si a  palaklafu 4, nöö u di Adam ku Eva bi lasi di gaandi di de bi abi u dë sëmbë u di wosudendu u Jehovah, mbei dee mii u de bi lasi di gaandi dë tu (Lom. 5:12). Adam ku Eva bi pasa Gadu buka ku deseei kë, nöö fëën mbei a bi fiti taa Jehovah puu de a di wosudendu fëën. Ma unfa a bi o dë ku dee bakamii u de? Wë u di Jehovah lobi libisëmbë mbei a seti soni sö taa dee bakamii u de dee bi o ta piki hën buka, bi o sa toona ko dë sëmbë u di wosudendu fëën. A bi du di soni aki u di a bi manda di wan kodo Womi Mii fëën ko dëdë paka zöndu da libisëmbë (Joh. 3:16; Lom. 5:19). U di Jesosi bi ko dëdë paka di paima aki, mbei Jehovah bi sa tei 144.000 sëmbë u de ko dë womi mii fëën a liba ala.​—Lom. 8:15-17; Ako. 14:1.

¹¹ Boiti di dë, milionmilion sëmbë dë di ta piki Gadu buka a di ten aki. Dee sëmbë aki ta biibi taa baka di lasiti tesi di de o kisi a kaba u di Dusu Jaa Tii u Keesitu, de o sa ko dë sëmbë u di wosudendu u Gadu (Ps. 25:14; Lom. 8:20, 21). Hii fa dee sëmbë aki ta wakiti di ten dë, tökuseei nöunöu kaa de ta kai Jehovah de „Tata” (Mat. 6:9). Dee sëmbë dee o weki ko a libi baka seei o feni di okasi u de ko sabi soni u Jehovah tu. Wë ee dee sëmbë aki piki Jehovah buka, nöö te u kaba fëën deseei o ko dë sëmbë u di wosudendu fëën tu.

12. Un hakisi woo piki nöunöu?

¹² Wë u bi si kaa taa Jehovah bi du soni a sömëni fasi u lei taa a ta kai libisëmbë gaan soni. A tei dee salufuwan ko womi mii fëën kaa, nöö a da dee woto sëmbë okasi u de sa dë miii fëën a di njunjun goonliba (Ako. 7:9). Wë andi u sa du nöunöu u lei Jehovah taa u kë ko dë sëmbë u di wosudendu fëën u teego?

13. Andi u sa du fuu ko dë sëmbë u di wosudendu u Gadu? (Maikusi 12:30)

¹³ Dini Jehovah ku hii i hati, u lei ën taa i lobi ën. (Lesi Maikusi 12:30.) Gadu da u sömëni bunu soni. Wan u dee möön gaan soni di a da u, hën da di mbei di a mbei u a sö wan fasi taa u sa dini ën. U ta lei Jehovah taa u lobi ën te u ta ’hoi dee wëti fëën’ (1 Joh. 5:3). Wan u dee  soni di Jehovah kë fuu du, hën da fuu heepi sëmbë u de ko dë bakama u Jesosi, nöö u dopu de, kumafa Jesosi piki u (Mat. 28:19). Jesosi bi piki u tu taa u musu ta lobi dee wotowan fuu (Joh. 13:35). Jehovah o mbei dee sëmbë dee ta piki hën buka, ko dë sëmbë u di wosudendu fëën. Dee sëmbë aki dë a hii së u goonliba.​—Ps. 15:1, 2.

14. Unfa u sa lei taa u lobi wotowan? (Mateosi 9:36-38; Loomë 12:10)

¹⁴ Lei taa i lobi wotowan. Lobi da di fasi di Jehovah abi möön gaanfa (1 Joh. 4:8). Jehovah bi lei taa a lobi u, ufö u bi sabi soni fëën seei (1 Joh. 4:9, 10). U ta djeesi Jehovah te u ta lei taa u lobi wotowan tu (Ef. 5:1). Wan u dee möön bunu fasi fa u sa lei taa u lobi wotowan, hën da te u ta heepi de u de ko sabi soni u Jehovah ufö di kaba dou. (Lesi Mateosi 9:36-38.) Te u ta du sö, hën da u ta heepi de u deseei sa ko dë sëmbë u di wosudendu u Gadu tu. Baka te wan sëmbë dopu, nöö u musu ta lei jeti taa u lobi ën, söseei taa u ta lesipeki ën (1 Joh. 4:20, 21). Ma unfa u sa du di soni aki? Wë wan fasi fa u sa du di soni aki, hën da te u ta futoou di sëmbë. Te wa kaba fusutan faandi mbei a du wan soni, nöö wa o ta pakisei taa ku wan föutu pakisei a du ën. Ka fuu du di soni dë, nöö woo lei taa u lobi di baaa nasö di sisa fuu, söseei woo ta si ën hei möön u.​—Lesi Loomë 12:10; Fil. 2:3.

15. Ku ambë u musu ta libi bunu, söseei ambë u musu ta lei taa u abi tjalihati da?

¹⁵ Libi bunu ku wotowan, nöö lei taa i abi tjalihati u de. Ee u kë dë sëmbë u di wosudendu u Gadu u teego, nöö u musu libi ku dee soni dee sikifi a di Wöutu u Gadu. Jesosi bi piki u taa u musu abi tjalihati u hii sëmbë, söseei taa u musu ta libi bunu ku de, te kisi dee felantima fuu seei (Luk. 6:32-36). So juu di soni aki sa taanga da u fuu du. Ee a ta taanga da u, nöö u musu mbei möiti fuu ko ta pakisei kumafa Jesosi bi ta pakisei, söseei fuu ko ta du soni kumafa a bi ta du soni. Te u ta mbei hii möiti fuu ta piki Jehovah buka, söseei fuu ta djeesi Jesosi, nöö u ta lei di Tata fuu a liba ala taa u kë ko dë sëmbë u di wosudendu fëën u teego.

16. Unfa u sa köni fu wa tja poi në ko da di wosudendu u Jehovah?

¹⁶ Na du soni u mbei dee sëmbë u di wosudendu u Jehovah tja poi në. A lo’ u pasa a wan wosudendu taa wan piki womi mii ta djeesi hën gaan baaa a di fasi fa a ta du soni. Ee di gaan baaa ta libi ku dee mama wëti u Bëibel, nöö di piki baaa o sa djeesi ën a di bunu fasi fa a ta libi. Ma ee di gaan baaa ta du soni a wan fasi di an bunu, nöö di piki baaa o sa waka nëën baka tu. Sö nöö a dë a di wosudendu u Jehovah. Ee wan Keesitu sëmbë di bi ta hoi hënseei a Jehovah ko bia baka da di biibi, nasö ee a ko ta du soni a wan fasi di an fiti, nöö wotowan sa kë djeesi ën a dee hogi soni dee a ta du. Dee sëmbë dee ta tja deseei a di fasi aki, sa tja poi në ko da di wosudendu u Jehovah (1 Tes. 4:3-8). U musu ta köni fu wa djeesi sëmbë di ta du soni di an bunu. Söseei u musu ta köni fu wa du soni di sa poi di dë di u ku di Tata fuu di dë a liba ala dë mati.

17. Ku un pei fasi u pakisei u musu ta köni, nöö faandi mbei u musu köni ku di lö fasi u pakisei dë?

¹⁷ Buta futoou a Jehovah, ma na buta futoou a gudu. Jehovah paamusi u taa a o ta da u soni u njan, soni u bisi, ku wan kamian ka u sa libi ee u ta buta di Könuköndë fëën a di fosu kamian a u libi, söseei ee u ta hoi useei a dee wëti fëën (Ps. 55:22; Mat. 6:33). Ee u ta biibi di soni di Jehovah paamusi u aki, nöö wa o ta pakisei taa dee gudu fuu o tjubi u, nasö taa de o mbei u dë waiwai u nöömö. U sabi taa di wan kodo fasi fa u sa dë waiwai tuutuu, hën da te u ta du andi Jehovah kë (Fil. 4:6, 7). Aluwasi ee u abi möni tjika fuu bai sömëni soni, tökuseei u musu luku ee woo abi di ten ku di kaakiti  tjika fuu sa wooko ku hii dee soni aki, söseei fuu ta seeka de. A dë sö taa u ko ta lobi dee gudu fuu pasa maaka u? Wë ee sö a dë, nöö u musu hoi a pakisei taa Gadu da u wooko fuu du a di wosudendu fëën, nöö a kë fuu du di wooko a wan bunu fasi. Di soni aki kë taki taa wa musu mbei na wan soni puu u pakisei a di wooko dë. Wa kë ko dë kuma di njönku kijoo di bi lobi dee gudu fëën sö tee taa an bi kë waka a Jesosi baka. Di soni dë mbei a lasi di okasi faa bi sa dini Jehovah, söseei faa bi sa ko dë womi mii fëën a liba ala.​—Maik. 10:17-22.

18. Un gaan bunu dee sëmbë dee ta piki Jehovah buka o feni?

¹⁸ Sëmbë di ta piki Jehovah buka o feni di möön bunu soni di wan sëmbë sa feni. De o feni di gaandi u de lei taa de lobi Jehovah u teego, söseei u de dini ën u teego. Dee sëmbë dee o libi a goonliba aki o ta dë waiwai u di de o ta seeka di goonliba di Jehovah mbei da de. Abiti möön di Könuköndë u Gadu o seeka hii soni a goonliba ko bunu baka. Jesosi o puu hii dee bookohedi di Adam ku Eva bi tja ko, di de kumutu a di wosudendu u Gadu. Jehovah o weki milionmilion sëmbë ko a libi baka, nöö a o da de di okasi u de libi u teego a goonliba aki a wan paladëisi, nöö de o dë gösöntu (Luk. 23:42, 43). Pikipiki dee sëmbë u di wosudendu u Gadu o ko dë sëmbë di an o abi zöndu möön. Te u kaba fëën hiniwan u de o abi di „hei” di Dafiti bi sikifi soni fëën.​—Ps. 8:5.

19. Andi u musu ta hoi a pakisei?

¹⁹ Wë ee i da wan sëmbë di o libi a goonliba aki u teego, hën da joo feni wan gaan bunu seei. Gadu lobi i, nöö a kë fii ko dë sëmbë u di wosudendu fëën. Fëën mbei i musu du hii soni di i sa du fii sa ta piki hën buka. Hiniwan daka i musu ta mëni dee soni dee Gadu paamusi u. I musu ta tei ën u bigi taa i abi di gaandi fii sa ta dini di Tata fuu di dë a liba ala hiniwan daka, söseei taa joo sa dini ën u teego!