1. Zvini zvi nga tako maalakanyweni ya hina loku hi ehleketa hi zvontlhe lezvi Jehovha a zvi vangileko?

 LOKU hi ehleketa hi kukula ka tilo legi Jehovha a gi vangileko ni zvontlhe zvi nga ka gona, hi nga tizwa ku fana na Dhavhidha, loyi ka mukhongelo wakwe a nga wutisa lezvi: ‘Loku ndzi cuwuka a matilo ya wena, a ntiro wa titiho ta wena, a hweti ni tinyeleti, lezvi wena u zvi vangileko; ndziku: Cini a munhu loyi wena u mu khatalelako, ni n’wana wa munhu lezvi wena u mu endzelako ke?’ (Lis. 8:3, 4) A kufana na Dhavhidha, loku hi cuwuka wuako legi Jehovha a gi mahileko, hi nga tshuka hi pola ku kasi laha hi nga kona wutshamu ga gi tsininani; hi guma hi hlamala hi ku wona lezvaku hambu lezvi zvi nga tshamisa lezvo, Jehovha a nga hi rivali.

2. Jehovha i wa lava ku a vana vakwe vo sangula laha misaveni va maha yini?

² Adhamu na Evha hi vona vana va Jehovha vo sangula laha misaveni; yena i wa hi Papayi wabye wa le tilweni. I no va nyika ntiro, aku: ‘Pswalani, mu andza, mu tata misava, mu yi fumela.’ (Gen. 1:28) Va wa fanele ku pswala vana va tlhela va yi hlayisa khwatsi misava — a muti wabye. Loku Adhamu na Evha va wa no ingisa, va maha lezvi Jehovha a nga va vangele zvona, vona ni vana vabye na va lumbile ngango wa Jehovha Nungungulu kala kupindzuka.

3. Hikuyini hi nga wulako ku Adhamu na Evha va wa hi ni ntiro wo dzundzeka laha ngangweni wa Jehovha?

³ Adhamu na Evha va wa hi ni ntiro wo dzundzeka laha ngangweni wa Jehovha. Ka Mahebheru 2:7, a Bhibhiliya gi wula lezvi xungetano hi munhu, a nga civangwa ca Jehovha. Gi ngalo:  “U mu mahile ava lahasi ka tingilozi zva cikhatana, u mu sasekisa hi kungangamela ni wudzundzo.” Lisine ku a vanhu a va nyikiwangi ntamu, ni wutivi, ni wutlhari go fana ni ga tingilozi. (Lis. 103:20) Hambulezvo, Jehovha i nyikile vanhu a wudzundzo ga hombe nguvhu. A zvo ku hlamalisa! Hakunene, Jehovha i vangile vapswali va hina vo sangula hi ndlela yo hlamalisa.

4. Zvini zvi nga humelela Adhamu na Evha ngangweni wa Jehovha? Zvini hi to bhula hi zvona ka ndzima leyi?

 ⁴ A ya hava hi ku Adhamu na Evha va luzile wutshamu gabye laha ngangweni wa Jehovha. Kota lezvi hi to zvi wona ka ndzima leyi, lezvo zvi va vangele hlomulo a vana vabye. Kanilezvi, a kungo ga Jehovha a gi cicangi. I lava vanhu vo ingisa lezvaku vava vana vakwe kala kupindzuka. A hi rangeni hi ku wona lezvi Jehovha a nga hi nyikisa zvona wudzundzo. Hi kulandzela, hi ta wona lezvi hi nga mahako zvezvi kasi hi komba lezvaku hi lava kuva ngangweni wa Jehovha. Hi kugumesa, hi ta wona makatekwa lawa a vana va Jehovha laha misaveni va to ti buza hi wona kala kupindzuka.

5. Hi nga mu nyikisa kuyini wudzundzo Nungungulu hi lezvi a nga hi vanga hi mufananiso wakwe?

⁵ Jehovha i hi nyikile wudzundzo hi ku hi vanga hi mufananiso wakwe. (Gen. 1:26, 27) Lezvi hi nga vangiwa hi mufananiso wa Jehovha, hi nga zvi kota kuva ni matshamela yakwe ya ma nene hi tlhela hi ma kombisa, yo kota lirandzo, kuzwela wusiwana, kutsumbeka ni kululama. (Lis. 86:15; 145:17) Loku hi ti karatela kuva ni matshamela lawo, hi ndzundza Jehovha hi tlhela hi komba lezvaku ha mu bonga. (1 Ped. 1:14-16) Loku hi maha zvilo zvi tsakisako a Papayi wa hina wa le tilweni, hi xalala nguvhu hi tlhela hi tsaka. Lezvi Jehovha a hi vangileko hi mufananiso wakwe, zvi maha ku zvi koteka a ku hiva ni matshamela lawa a ma lavako kambe ka zviro zva ngango wakwe.

6. Jehovha i va nyikisile kuyini wudzundzo a vanhu ka lezvi a nga yi longiselisa zvona misava?

⁶ Jehovha i hi longisele wutshamu ga gi nene kasi hi hanya ka gona. Na ka ha kiyela cikhati co leha nguvhu kasi Jehovha a vanga vanhu vo sangula, i no ranga hi ku longisela misava va ta tshama ka yona. (Joba 38:4-6; Jer. 10:12) Kota lezvi Jehovha a nga munhu wo hana ni wo khatala hi van’wani, i vangile zvilo zva talela ga cima kasi hi ti buza hi zvona. (Lis. 104:14, 15, 24) Laha a nga ti nyika cikhati a cuwuka lezvi a nga zvi vanga, i no guma a ‘wona lezvaku zvi sasekile’. (Gen. 1:10, 12, 31) A vanhu i no va nyika wudzundzo hi ku va nyika ntiro wa ku “fumela” zvilo zvo saseka lezvi a zvi vangileko laha misaveni. (Lis. 8:6) A kungo ga Jehovha ku a vanhu vo mbhelela va ti buza hi ku hlayisa a zvilo lezvo zvo saseka kala kupindzuka, niku lezvo i tsumbisa ku zvi ta maheka. Wa khandzakanya ku mu bonga Jehovha hi kota ya citsumbiso leci co tsakisa ke?

7. Joxua 24:15 i kombisisa kuyini lezvaku a munhu i tlhatlhekile ku ti mahela lezvi a zvi lavako?

⁷ Jehovha i hi vangile hi ndlela ya ku zvi koteka a ku hi ti hlawulela lezvi hi lavako ku maha. Wutomini ga hina, hi nga hlawula lezvi hi zvi lavako ku maha. (Lera Joxua 24:15.) Nungungulu wa hina wa lirandzo wa tsaka loku hi hlawula ku mu tirela. (Lis. 84:11; Mav. 27:11) Hi nga tirisa kutlhatlheka ka hina kasi ku maha zviboho zvin’wani zva zvi nene kambe. Wona cikombiso hi vekelweko hi Jesu.

8. Nyika cikombiso ca lezvi Jesu a nga ci tirisisa zvona a cinyikiwo cakwe ca ku ti hlawulela lezvi a zvi lavako.

⁸ Hi nga pimanyisa Jesu hi ku rangisa lezvi zvi vhunako van’wani. Ka khati go kari Jesu ni vapostoli vakwe va nga karele nguvhu, va noya ka wutshamu go rula na va lava ku ya humula. Kanilezvi, a zvi kotekangi a ku va humula. Ku nota vanhu vo tala laha va nga hi kona, va nga zvi lava nguvhu a ku Jesu a va gondzisa. Jesu a nga swirekangi. Kanilezvi, i no va zwela wusiwana. Makunu, zvini nga maha? A Bhibhiliya gi “i no  sangula ku va gondzisa zvilo zvo tala.” (Mar. 6:30-34) Loku hi pimanyisa Jesu hi ku tirisa cikhati ni ntamu wa hina kasi ku vhuna van’wani, hi mu nyika wudzundzo Papayi wa hina wa le tilweni. (Mat. 5:14-16) Loku hi maha lezvo, hi komba Jehovha kambe lezvaku hi lava kuva zviro zva ngango wakwe.

9. I thomo muni legi Jehovha a nyikileko vapswali?

⁹ Jehovha i vangile vanhu hi ndlela ya ku zvi koteka ku va pswala vana a tlhela a va nyika ntiro wa ku gondzisa vana lavo a ku randza Jehovha ni ku mu tirela. Loku u hi mupswali, wa ci nyika lisima a cinyikiwo leci ke? Hambu lezvi Jehovha a ti nyikileko wutlhari go tala a tingilozi, a nga ti vangangi hi ndlela ya ku ti zvi kota ku ti pswala vana. Hi cigelo leco, loku u hi mupswali, gi bonge nguvhu a thomo legi Jehovha a ku nyikileko ga ku wundla vana. A vapswali va nyikilwe ntiro wa lisima nguvhu wa ku wundla vana vabye “ni ku va gondzisa hi milayo ya Jehovha.” (Efe. 6:4; Deut. 6:5-7; Lis. 127:3) A hlengeletano ya Nungungulu yi humesa mahungu yo tala nguvhu ma seketelwako ka Bhibhiliya kasi ku vhuna vapswali a ku gondzisa vana vabye. A mahungu lawo hi ma kuma ka mabhuku, marevhista, mabroxura, tivhidhio, mimuzka, ni lomu ka saite ya hina. Zva dlunyateka ku Papayi wa hina wa le tilweni ni N’wana wakwe va va nyika nguvhu lisima a vanana. (Luka 18:15-17) Jehovha wa tsaka loku a vapswali va tsumba yena va tlhela va maha zvontlhe va zvi kotako kasi ku wundla vana vabye. Loku a vapswali va maha lezvo, va va vhululela ndlela a vana vabye ya ku va lumba ngango wa Jehovha kala kupindzuka!

10-11. Zvini lezvi Jehovha a nga maha ku zvi koteka ka hina hi ku tirisa hakhelo ya kutlhatlhisa?

¹⁰ Jehovha i nyikele N’wana wakwe wo randzeka kasi zvi koteka a ku hi tlhela hiva zviro zva ngango wakwe. Kota lezvi zvi wulilweko ka  paragrafo 4, Adhamu na Evha va luzile thomo ga kuva zviro zva ngango wa Jehovha. A vana vabye vonawu va gi luzile. (Rom. 5:12) Adhamu na Evha va tsikile ku ingisa Nungungulu ha womu. Hi cigelo leco, zva ringana futsi lezvi va susilweko ngangweni wa Jehovha. Kanilezvi, ahati vana vabye ke? Hi kota ya lirandzo, Jehovha i mahile malulamiselo kasi a vana vo ingisa va Adhamu na Evha zvi koteka ku a va teka va lumba ngango wakwe. I mahile lezvo hi ku tirisa muphahlo wa Jesu Kristu, a N’wana wakwe a belekilweko yece. (Joh. 3:16; Rom. 5:19) Hi ku tirisa muphahlo wa Jesu, Jehovha i hlawula 144 000 wa vanhu vo tsumbeka a va maha vana vakwe. — Rom. 8:15-17; Kuv. 14:1.

¹¹ Ahandle ka lezvo, ku ni vanhu vo tala nguvhu vo tsumbeka va ingisako va maha kurandza ka Nungungulu. A vanhu lavo, va rindzela kuva zviro zva ngango wa Jehovha andzhako ka loku va ringilwe hi khati go gumesa kumbheleni ka 1000 wa malembe. (Lis. 25:14; Rom. 8:20, 21) Hi kota ya kutsumba loko, hambu zvezvi va wona Jehovha, a Muvangi wabye, kota “Papayi”. (Mat. 6:9) Lava va to vhuxiwa hi ka vafileko kambe va ta nyikiwa cikhati ca ku gondza va tiva lezvi Jehovha a lavako a ku va maha. Lava va to hlawula ku ingisa zvileletelo zvakwe vonawu va ta gumesa vava zviro zva ngango wakwe.

12. Ciwutiso muni hi to hlamula zvezvi?

¹² Kota lezvi hi nga zvi wona, Jehovha hi yena a nga ranga a va nyika wudzundzo a vanhu hi tindlela to tala. I hlawulile vokari a va tota kota vana vakwe. Lava va “citshungu ca hombe” i va nyika thomo ga ku misaveni yiswa vava vana vakwe. (Kuv. 7:9) Zvezvi hi ta hlamula ciwutiso leci: Zvini hi nga mahako zvezvi kasi hi komba Jehovha lezvaku hi lava kuva zviro zva ngango wakwe kala kupindzuka?

13. Wula cin’we ca lezvi hi nga mahako kasi hiva zviro zva ngango wa Nungungulu. (Marku 12:30)

¹³ Kombisa ku wa mu randza Jehovha hi ku mu tirela hi mbilu yontlhe. (Lera Marku 12:30.) Ka  zvilo zva hombe nguvhu lezvi Nungungulu a nga hi nyika, a cin’we ca zvona ku hi zvi kota ku mu khozela. Hi komba ku ha mu randza Jehovha hi ku “ingisa a milayo yakwe”. (1 Joh. 5:3) A mun’we wa milayo leyi Jehovha a lavako ku hi wu ingisa, hi lowu wu nga wuliwa hi Jesu wa ku maha vapizani ni ku bhabhatisa vanhu. (Mat. 28:19) I tlhelile a laya lezvaku hi randzana. (Joh. 13:35) Lava va ingisako zvileletelo zva Jehovha, i ta va amukela hi mandla mambiri ngangweni wa vakhozeli vakwe wu wumbiwako hi vanhu va misava yontlhe. — Lis. 15:1, 2.

14. Hi nga kombisa kuyini lirandzo ka van’wani? (Matewu 9:36-38; Va Le Roma 12:10)

¹⁴ Randza van’wani. Ka matshamela wontlhe ya Jehovha, a lirandzo hi gona tshinya. (1 Joh. 4:8) Jehovha i kombisile lirandzo ka hina ne na hi nga se zvi tiva. (1 Joh. 4:9, 10) Loku hi kombisa lirandzo ka van’wani, hi pimanyisa Jehovha. (Efe. 5:1) A yin’we ya tindlela ta ku kombisa lirandzo ka van’wani, ku va vhuna ku tiva Jehovha a cikhati na ca ha vhumela. (Lera Matewu 9:36-38.) Loku hi maha lezvo, hi va vhululela ndlela ya ku hi kufamba ka cikhati va lumba ngango wa Jehovha. Loku a munhu a bhabhatisilwe, hi fanele ku simama hi mu randza hi tlhela hi mu kombisa cichavo. (1 Joh. 4:20, 21) Hi zvi mahisa kuyini? A yin’we ya tindlela ku nga mu kanakaneli. Hi cikombiso, loku a maha nchumu wo kari hi nga wu zwisisi, hi nga ta tsutsumela ku zvi wonisa ku o ti kokela ga yena. Kanilezvi, hi ta mu nyika wudzundzo a makabye wa hina, hi ku mu wona a hi wa chukwana ku hundza hina.— Lera Va Le Roma 12:10; Filp. 2:3.

15. Hi fanele ku kombisa tipswalo ni wunene ka mani?

¹⁵ Kombisa tipswalo ni wunene ka vanhu vontlhe. Loku hi xuva kuva zviro zva ngango wa Jehovha, hi mu vitana ku i Papayi wa hina kala kupindzuka, hi fanele ku hanya hi lezvi a hi gondzisako lomu ka Mhaka yakwe. Hi cikombiso, Jesu i gondzisile lezvaku hi fanele ku kombisa tipswalo ni wunene ka vanhu vontlhe, hambu ka valala va hina. (Luka 6:32-36) Lezvo zvi nga tshuka zvi hi karatela. Loku zvi hi karatela, hi fanele ku gondza ku pimisa ni ku maha zvilo a ku fana na Jesu. Loku hi maha zvontlhe hi zvi kotako kasi ku ingisa Jehovha ni ku pimanyisa Jesu, hi komba Jehovha, a Papayi wa hina wa le tilweni, lezvaku hi lava kuva ngangweni wakwe kala kupindzuka.

16. Zvini hi nga mahako kasi hi nga chakisi ngango wa Jehovha?

¹⁶ U nga chakisi ngango wa Jehovha. Laha ngangweni, zvi tolovelekile ku a ndzisana yi pimanyisa mahanyela ya nhondzo yakwe. Loku loyi wa nhondzo a hanya hi matshinya ya milayo ya Bhibhiliya, i tava cikombiso ci nene ka ndzisana yakwe. Kanilezvi loku ava ni mahanyela yo biha, loyi wa ndzisana a nga tekelela cikombiso cakwe co biha. Hi zvalezvo ni laha ngangweni wa Jehovha. Loku a muKristu wo kari a tsika ku tsumbeka a sangula ku jikela hlengeletano, kutani a maha wubhayi, kutani ava ni mahanyela man’wani yo biha, a van’wani va nga maha zvilo zvo biha lezvi a zvi mahako. Lava va mahako lezvo va chakisa ngango wa vakhozeli va Jehovha. (1 Tes. 4:3-8) A hi faneli ku pimanyisa vanhu va mahanyela yo biha, ne a hi faneli ku tsika nchumu wu hi hambanisa ni Papayi wa hina wa lirandzo.

17. Mawonela muni hi nga faneliko kuva navo, niku hikuyini?

¹⁷ Tsumba Jehovha, u nga tsumbi titshomba. Jehovha i hi tsumbisa ku loku hi lava Mufumo wakwe kuranga wutomini ga hina hi tlhela hi hanya hi milayo yakwe yo lulama i ta hi vhuna ku kuma zvakuga, tinguwo, ni ko tshama kona. (Lis. 55:22; Mat. 6:33) A ku tiva lezvo zvi maha ku hi nga zvi wonisi ku a titshomba ta tiko legi ti ta hi nyika litsako ni kutshamiseka. Ha zvi tiva ku a ndlela ya ku kuma kurula ka lisine yin’we basi — ku nga ku maha kurandza ka Jehovha. (Filp. 4:6, 7) Hambu loku hi hi ni mali ya ku xava zvilo zvo tala, zvi nga va chukwana ku ranga hi  ku ti wutisa ku xana hi ta ci kuma cikhati futsi ni ntamu wa ku tirisa zvilo zvontlhe lezvo ni ku zvi hlayisa ke. Kona hi nga ta ti randza nguvhu a titshomba leto? Hi nga rivali lezvaku Nungungulu i hi nyikile ntiro kasi hi wu maha laha ngangweni wakwe. Lezvo zvi wula ku a hi faneli ku tsika nchumu wu hi colopetela. A mhaka yo tiya hi ku a hi lavi ku fana ni jaha legi gi nga tsika thomo ga ku tirela Jehovha ni ga kuva ndleleni ya ku hlawuliwa hi Nungungulu kota n’wana wakwe— zvontlhe lezvo a zvi luza hi ku randza zvitshombana lezvi a nga zvi nazvo! — Mar. 10:17-22.

18. I thomo ni makatekwa muni lawa a vanhu vo ingisa va to ti buza hi wona kala kupindzuka?

¹⁸ A vanhu vo ingisa va tava ni thomo ga hombe ka wontlhe — ku nga ku randza Jehovha ni ku mu khozela kala kupindzuka! Lava va rindzelako ku hanya laha misaveni va ta ti buza hi ku hlayisa misava ya hina yo saseka leyi Jehovha a yi mahileko khwatsi kasi yiva muti wabye. Zvezvanyana a Mufumo wa Nungungulu wu ta cica wutomi laha misaveni gi nandziha nguvhu, ni misava ya kona yi saseka zva cima! Jesu i ta lulamisa zvontlhe zvi wonhekileko a cikhati leci Adhamu na Evha va nga hlawula ku huma ngangweni wa Nungungulu. Jehovha Nungungulu i ta vhuxa vanhu va talela ga cima a va nyika thomo ga ku hanya kala kupindzuka na va nga babyi laha misaveni, yi to ngha yi cicilwe yiva paradhise. (Luka 23:42, 43) Laha a vanhu va tirelako Jehovha laha misaveni va toya va mbhelela, a mun’we ni mun’wani wabye i ta kombisa “kungangamela ni wudzundzo” legi a Bhibhiliya gi wulawulako hi gona. — Mah. 2:7.

19. Zvini hi nga faneliko ku zvi rivala?

¹⁹ Loku u lumba ntlawa wa “citshungu ca hombe” hakunene u rindzela ku kuma zvilo zva zvi nene nguvhu! U nga rivali lezvaku Nungungulu wa ku randza niku i lava ku u lumba ngango wakwe. Hikwalaho, maha zvontlhe u zvi kotako kasi ku mu tsakisa. Siku ni siku alakanya lezvi Nungungulu a hi tsumbisako u tlhela u xalala hi zvona. Gi nyike lisima a thomo hi nga nago ga ku khozela a Papayi wa hina wa le tilweni, ni ku mu dhumisa kala kupindzuka!