1. Ku fana na Davhida hi xini xivutiso lexi hi nga tiyentxaka xona loko hi pimisa hi leswi Yehovha a nga swi yentxa?

LOKO hi pimisa hi misava ni swilo hinkwaswu leswi Yehovha a nga swi yentxa, swi nga yentxeka hi titwa ku fana na Davhida, lweyi siku liwan’wana a nga khongela ka Yehovha a ku: “Loko ni txuvuka matilo ya wena, mintirho ya tintiho ta wena, wheti ni tinyeleti leti u nga ti yentxa, munhu o va yini leswaku u mu khumbuka, ni n’wana wa munhu leswaku u mu hlayisa?” (Pis. 8:3, 4) Ku fana na Davhida, loko hi twisisa swaku hi vatsongo loko hi ti pimanisa ni misava ni swilo hinkwaswu leswi Yehovha a nga swi yentxa, swi nga hi hlamalisa ku tiva swaku hambileswo a ni mhaka na hina. Hi lani hi nga ta djondza hi kona, Yehovha a nga yo yentxa Adamu na Evha ntsena kambe a tlhele a pfumelela swaku va lumba ndjangu wa yena.

2. Yehovha a a lava swaku Adamu na Evha va yentxa yini?

² Adamu na Evha va ve vanhu va ku sungula lava Yehovha a nga va yentxa amisaveni, naswona Yehovha a ve Papayi wa vona. Leswaku va va ndjangu wa wukulu Yehovha a va byele leswi: “Psalanani mi yandza mi tata misava mi yi fuma.” (Gen. 1:28) Adamu na Evha a va fanele va va ni vana va tlhela va hlayisa misava. Loko Adamu na Evha a va yo yentxa hinkwaswu lewi Yehovha a nga va byela swona, vona ni vana va vona a va ta tama va lumba ndjangu wa Yehovha.

3. I yini lexi kombisaka swaku Adamu na Evha a va li va lisima ka ndjangu wa Yehovha?

³ Adamu na Evha a va li va lisima ka ndjangu wa Yehovha. Ka Tipisalema 8:5, loko Davhida a vulavula hi leswi Yehovha a nga va yentxisa xiswona vanhu a te: “U mu veke hansinyana ka tintsumi, u mu tlakusa u tlhela u mu yentxa a hlonipheka.” I ntiyiso swaku Yehovha a nga yentxanga vanhu na va ni wutivi kumbe ntamu wa ku fana ni tintsumi. (Pis. 103:20) Kambe swa hlamalisa ku vona swaku vanhu a hi vatsongo ngopfu loko va pimanisiwa  ni tintsumi. Leswo swi kombisa swaku Yehovha a yentxe vanhu swaku va hanya wutomi la ku tsakisa.

4. a) Ku yentxeke yini hi leswi Adamu na Evha va kalaka va nga mu yingisanga Yehovha? b) Hi ta djondza hi yini ka nhlokomhaka leyi?

 ⁴ Leswi vavisaka, hi leswaku leswi Adamu na Evha va kalaka va nga mu yingisanga Yehovha a va ha lumbanga ndjangu wa yena. Hi lani hi nga ta swi vona hi kona ka djondzo leyi, leswo swi yentxe swaku ni vana va vona va kumana ni swikarhatu. Hambileswo, leswi Yehovha a swi lavaka hi vanhu a swi txintxanga. Yehovha wa ha swi lava swaku vanhu lava mu yingisaka va va vana va yena. Ka nhlokomhaka leyi hi ta vona leswi Yehovha a nga swi yentxa kuva a kombisa swaku hi va lisima ka yena. Hi ta tlhela hi vona swaku hi nga yentxa yini kuva hi kombisa swaku ha swi lava ku lumba ndjangu wa Yehovha. Hi ta tlhela hi djondza hi minkateko leyi vanhu va Yehovha va nga ta yi kuma ka nkama lowu taka.

5. Hi nga swi kombisisa ku yini swaku ha mu khensa Yehovha hi leswi a nga hi yentxa na hi ni wumunhu la ku fana ni la yena?

⁵ Yehovha a hi yentxe na hi ni wumunhu la ku fana ni la yena. (Gen. 1:26, 27) Leswi Yehovha a nga hi yentxa na hi kota ku mu tekelela, ku fana na yena, na hina hi nga swi kota ku kombisa lirhandzu, timpsalu, hi tshembeka ni ku va vanhu va vanene. (Pis. 86:15; 145:17) Leswaku hi khensa Yehovha hi tlhela hi mu dzunisa hi leswi a nga hi yentxa na hi ni wumhunu la ku fana ni la yena, hi fanele hi tekelela leswi a nga tshamisa xiswona. (1 Ped. 1:14-16) Loko hi pimisa hi leswi hi nga mu khensisaka xiswona Yehovha, swi ta hi yentxa hi tsaka hi tlhela hi yentxa leswi a swi nyimelaka ka ndjangu wa yena.

6. Yehovha a swi kombisise ku yini swaku vanhu i va lisima ka yena nkama a nga yentxa misava?

⁶ Yehovha a hi nyike ndhawu ya ku xonga ya ku tshama ka yona. Na a nge se yentxa vanhu, Yehovha a lunghiselele misava leswaku yi va kaya la vona. (Yobo 38:4-6; Yer. 10:12) Leswi Yehovha a nga ni lirhandzu a tlhela a nyikana, a yentxe minchumu ya yinyingi ya yinene leswaku hi tikhorisa hi yona lani misaveni. (Pis. 104:14, 15, 24) A game a vona swaku hinkwaswu leswi a nga swi yentxa a swi “sasekile hintamu.” (Gen. 1:10, 12, 31) Yehovha a kombise swaku vanhu i va lisima ka yena hi ku va nyika ntirho wa ku fuma misava ni swilo hinkwaswu leswi nga kona lani misaveni. (Pis. 8:6) Phela, Yehovha a lava swaku vanhu lava kalaka va nga na xidjoho va hanya wutomi la ku tsakisa va tlhela va tsaka hi ntirho lowu a nga va nyika wona wa ku hlayisa swilo lani misaveni. Indje wa mu khensa Yehovha hi swilo hinkwaswu leswi a hi tshembisaka swona?

7. Yoxuwa 24:15 yi swi kombisisa ku yini swaku Yehovha a hi yentxe na hi kota ku langa leswi hi swi lavaka?

⁷ Yehovha a hi yentxe na hi kota ku langa leswi hi swi lavaka. Hi nga swi kota ku langa leswi hi lavaka ku hanyisa xiswona. (Lerha Yoxuwa 24:15.) Yehovha a tsaka hintamu loko hi langa ku mu tirhela. (Pis. 84:11; Swi. 27:11) Hi nga kombisa swaku hi langa ku mu tirhela hi ku yentxa swiboho swa swinene ka wutomi la hina. Swoswi a hi voneni xikombiso xa Yesu xi nga ta hi komba swaku na yena a yentxe swiboho swa swinene ka wutomi la yena.

8. Yesu a swi kombisise ku yini swaku a langa ku yentxa minchumu ya yinene?

⁸ Hi nga tekelela Yesu hi ku rhangisa swilo swa van’wana ku tlula leswi hina hi swi navelaka. Siku lin’wana, Yesu ni vapostolo va yena a va karhalile hintamu. Hi mhaka leyo, va lave ndhawu ya ku rhula swaku va humulanyana. Kambe a swi kotekanga swaku va humula hikusa xitshungu a xi va landzelela leswaku xi djondzisiwa hi Yesu. Kambe Yesu a nga xi kwatelanga xitshungu xolexo. Handle ka leswo ‘a sungule ku xi djondzisa minchumu ya yinyingi. (Marku 6:30-34) Loko hi tekelela Yesu hi ku  tirhisa nkama ni ntamu wa hina swaku hi pfuna van’wana, hi ta va hi dzunisa Yehovha Papayi wa hina. (Mat. 5:14-16) Loko hi yentxa leswo hi va hi komba Yehovha swaku hi lava ku lumba ndjangu wa yena.

9. Hi wini nchumu wa lisima lowu Yehovha a nga wu nyika vanhu?

⁹ Yehovha a hi yentxe na hi kota ku va ni vana a tlhela a hi nyika ntirho wa ku va djondzisa swaku va mu rhandza ni ku mu tirhela. Loko u li mupsali, wa mu khensa Yehovha hi leswi a nga ku nyika vana? Khumbuka swaku Yehovha a yentxe tintsumi swaku ti kota ku yentxa mintirho ya yinyingi ku tlula vanhu kambe a nga ti nyikanga nyiko ya ku va ni vana. Hi mhaka leyo, lava nga vapsali va fanele va swi khensa hintamu leswi Yehovha a nga va nyika vana. Phela Yehovha a nyike vapsali ntirho wa lisima hintamu wa ku djondzisa vana va vona minawu ya yena. (Efe. 6:4; Det. 6:5-7; Pis. 127:3) Nhlengeletanu ya Yehovha yi nyika vapsali swilo swa swinyingi kuva va pfuna vana va vona swaku va twisisa Bibele, swa ku fana ni mavhidiyo, tinsimu ni swilo swin’wana swi nga ka jw.org. Leswo swi kombisa swaku Yehovha na Yesu Kreste va va rhandza hintamu vana va hina. (Luk. 18:15-17) Yehovha a tsaka hintamu loko a vona vapsali va mu tshemba va tlhela va yentxa hinkwaswu leswi va swi kotaka swaku va djondzisa vana va vona. Loko vapsali va yentxa leswo, va ta pfuna vana va vona swaku va tama va lumba ndjangu wa Yehovha!

10-11. I yini leswi Yehovha a nga hi yentxela swona hi ku tirhisa lifu la Yesu?

¹⁰ Yehovha a hi nyike N’wana wa yena lweyi a mu rhandzaka hintamu swaku swi tlhela swi koteka kuva hi lumba ndjangu wa Yena. Hilani hi nga swi vona hi kona ka  paragrafu 4, Adamu na Evha a va lumba ndjangu wa Yehovha. Kambe leswi va kalaka va nga yingisanga, a va ha lumbanga ndjangu wa Yehovha funtshi leswo swi khumbe na hina vana va vona. (Rom. 5:12) Adamu na Evha va djohele Yehovha hi maxivomu. Hi mhaka leyo swa twala ku va Yehovha a yentxe swaku va nga ha lumbi ndjangu wa yena. Kambe a ku ta yentxeka yini hi vana va vona? Leswi Yehovha a va rhandzaka hintamu vanhu, a nyikele hi N’wana wa yena Yesu Kreste swaku hinkwavu lava mu yingisaka va tlhela va lumba ndjangu wa yena. (Yoh. 3:16; Rom. 5:19) Hi mhaka ya lifu la Yesu Kreste, 144.000 wa vanhu va ku tshembeka va xaviwile swaku va va vana va Xikwembu. — Rom. 8:15-17; Nhla. 14:1.

¹¹ Handle ka vatotiwa ku ni vanhu va vanyingi va ku tshembeka lani misaveni lava tikarhatelaka ku yentxa ku rhandza ka Xikwembu. Vanhu volavo va nyimela ku lumba ndjangu wa Yehovha loko se va ringiwe ka wugamu ni loko se ku hundze 1.000 wa malembe na Yesu a fuma misava. (Pis. 25:14; Rom. 8:20, 21) Ntshembo lowu va nga na wona wu va yentxa va vona Yehovha na a li “Papayi” wa vona. (Mat. 6:9) Lava nga ta pfuxiwa ku feni va ta nyikiwa nkama wa ku djondza hi leswi Yehovha a lavaka swaku va swi yentxa. Se lava nga ta langa ku yingisa Yehovha na vona va ta lumba ndjangu wa yena.

12. Hi xini xivutiso lexi hi nga ta xi hlamula swoswi?

¹² Hilani hi nga djondza hi kona, Yehovha a swi kombise hi tindlela ta tinyingi swaku vanhu i va lisima hintamu ka yena. A xave vatotiwa swaku va va vana va yena a tlhela a yentxa swaku “xitshungu xa xinyingi” xi va ni ntshembo wa ku lumba ndjangu wa yena ka misava ya nyuwani. (Nhla. 7:9) Se hi nga yentxa yini kuva hi komba Yehovha swaku ha swi lava ku lumba ndjangu wa yena?

13. Hi ku ya hi Marku 12:30 hi nga yentxa yini swaku hi tama hi lumba ndjangu wa Yehovha?

¹³ Komba Yehovha swaku wa mu rhandza hi ku mu tirhela hi mbilu ya wena hinkwayu. (Lerha  Marku 12:30.) Leswi Yehovha a hi rhandzaka a hi nyike swilo swa swinyingi swa lisima. Nchumu wun’wana wa lisima lowu a nga hi nyika wona i ku kota ku mu tirhela. Se hi ta kombisa swaku ha mu rhandza loko hi ‘yingisa minawu ya yena.’ (1 Yoh. 5:3) Swilo swin’wana leswi Yehovha a lavaka hi swi yentxa hi leswi Yesu a nga swi vula, ku nga ku djondzisa vanhu va tlhela va tsakamisiwa. (Mat. 28:19) Yesu a tlhele a vula swaku hi fanele hi rhandzana. (Yoh. 13:35) Phela Yehovha a ta yentxa swaku vanhu hinkwavu lava mu yingisaka va lumba ndjangu wun’we amisaveni hinkwayu. — Pis. 15:1, 2.

14. Hi nga swi kombisisa ku yini swaku ha va rhandza vanhu van’wana? (Matewu 9:36-38; Varoma 12:10)

¹⁴ Rhandza vanhu van’wana. Nchumu wa lisima hintamu lowu Yehovha a nga na wona i lirhandzu. (1 Yoh. 4:8) Phela Yehovha a hi rhandzile na hina hi nge se mu tiva. (1 Yoh. 4:9, 10) Na hina hi fanele hi mu tekelela hi ku rhandza vanhu van’wana. (Efe. 5:1) Nchumu wun’wana lowu hi nga wu yentxaka kuva hi kombisa swaku ha va rhandza vanhu i ku va djondzisa hi Yehovha nkama na wa ha pfumela. (Lerha Matewu 9:36-38.) Loko hi yentxa leswo hi ta va hi va pfuna swaku na vona va lumba ndjangu wa Yehovha. Hambiloko munhu se a tsakamisiwile, hi fanele hi tama hi mu rhandza. (1 Yoh. 4:20, 21) Kambe hi nga swi yentxisa ku yini leswo? Hi nga swi yentxa hi kuva hi mu tshemba. Hi ku kala hi nga mu pimiseli swilo swa ku biha loko a tshuka a phazama. Handle ka leswo, hi fanele hi mu hlonipha hi tlhela hi mu vona na a li wa lisima ku hi tlula. — Lerha Varoma 12:10; Filp. 2:3.

15. I vamani lava hi faneleke hi va rhandza hi tlhela hi va komba timpsalu?

¹⁵ Kombisa timpsalu ni lirhandzu ka vanhu hinkwavu. Loko hi lava ku lumba ndjangu wa Yehovha hi fanele hi hanya hi leswi Bibele li swi vulaka. Yesu a vule swaku hi fanele hi va ni timpsalu hi tlhela hi rhandza vanhu hinkwavu hambi lava hi nyenyaka. (Luk. 6:32-36) Minkama yin’wana leswo swi nga hi karhatela, kambe leswaku hi swi kota hi fanele hi djondza ku yentxa swilo ni ku pimisa ku fana na Yesu. Phela loko hi yentxa hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka swaku hi yingisa Yehovha hi tlhela hi tekelela Yesu hi ta va hi komba Papayi wa hina wa matilweni swaku hi swi lava hintamu ku tama hi lumba ndjangu wa yena.

16. Hi nga yentxa yini swaku hi nga chimisi ndjangu wa Yehovha?

¹⁶ Vana xikombiso xa xinene ka ndjangu wa Yehovha. A ndjangwini swi tolovelekile swaku n’wana wa mutsongo a lava ku tekelela makwavu wa yena wa mukulu. Naswona loko makwavu wa n’wana lweyo a hanya hi leswi Bibele li swi vulaka a ta va xikombiso xa xinene. Kambe loko a tshamela ku yentxa swa ku biha makwavu wa yena wa mutsongo a ta tekelela xikombiso xa ku biha. Swi hi ku fana ni ka ndjangu wa Yehovha. Hi xikombiso loko makwerhu lweyi a tshembekaka ka Yehovha a tshika nhlengeletanu a tlhela a hanya hi swilo swa ku biha, van’wana va nga ha tekelela xikombiso xa yena xa ku biha. Kambe vanhu lava yentxaka leswo, va chimisa ndjangu wa Yehovha. (1 Tes. 4:3-8) Hi mhaka leyo a hi fanelanga hi tekelela swilo swa ku biha leswi van’wana va swi yentxaka, leswi nga ta hi yentxa hi kwatisa Papayi wa hina Yehovha.

17. I yini leswi hi faneleke hi tivonela ka swona?

¹⁷ Tshemba swaku Yehovha a ta ku hlayisa. Yehovha a hi tshembisa swaku loko hi rhangisa Mfumu wa yena ka wutomi la hina, a ta hi nyika swakudla, mpahla ni ndhawu ya ku tshama ka yona. (Pis. 55:22; Mat. 6:33) Ku tshemba swaku Yehovha a ta hi hlayisa swi ta hi pfuna ku kala hi nga pimisi swaku swilo leswi hi nga na swona swi ta hi vhikela swi tlhela swi hi yentxa hi tsaka, hikusa ha swi tiva swaku hi to va ni ku rhula ka mimpimiso loko hi yentxa ku rhandza  ka Yehovha. (Filp. 4:6, 7) Hambiloko hi ni male ya ku xava minchumu ya yinyingi, hi fanele hi tivutisa swaku indje hi ta wu kuma nkama ni ntamu wa ku hlayisa ni ku tirhisa minchumu leyo. Ku nga va leswaku hi swi rhandza hintamu swilo leswi hi nga na swona ku tlula Xikwembu? Khumbuka swaku Yehovha a lava hi wu yentxa kahle ntirho lowu a nga hi nyika wona ndzeni ka ndjangu wa yena. Leswo swi vula swaku a hi fanelanga hi pfumelela nchumu xi hi phazamisa ka ntirho lowo. Naswona hina a hi swi lavi ku fana ni jovhem leli kalaka li nga swi kotanga ku tirhela Yehovha li tlhela li va mun’we wa vana va Yehovha hileswi a li rhandza swilo leswi a li li na swona ku tlula mpimu! — Marku 10:17-22.

18. Hi yini minkateko leyi vanhu lava yingisaka Yehovha va nga ta yi kuma?

¹⁸ Vanhu hinkwavu lava yingisaka Yehovha va ta tama va mu rhandza va tlhela va mu tirhela hi masiku. Lava nga ni ntshembo wa ku hanya lani misaveni va ta hlayisa ndhawu leyi Yehovha a nga va nyika yona swaku va tshama ka yona na va tsakile! Ku nga li khale, loko Mfumu wa Xikwembu wu ta sungula ku fuma misava, hi ta va ni wutomi la ku tsakisa. Naswona Yesu a ta helisa swikarhatu hinkwaswu leswi nga kona hi mhaka leswi Adamu na Evha va nga tsukula ndjangu wa Yehovha. Yehovha a ta pfuxa vanhu va vanyingi lava nga fa, leswaku va hanya wutomi la ku kala li nga heli aparadesi. (Luk. 23:42, 43) Naswona loko vanhu hi kutsongokutsongo va ya va hetiseka, Yehovha a ta va ‘tlakusa a tlhela a va yentxa va hlonipheka’ hi lani Davhida a nga vula hi kona. — Pis. 8:5.

19. Hi fanele hi tinyimisela ku yentxa yini?

¹⁹ Loko u li mun’we wa lava “xitsungu xa xinyingi,” u ni ntshembo wa ku tsakisa hintamu. Phela Yehovha a ku rhandza hintamu naswona a lava u tama u lumba ndjangu wa yena. Minkama hinkwayu pimisa hi leswi Yehovha a lavaka ku ku yentxela swona ka nkama lowu taka. Hi mhaka leyo, yentxa hinkwaswu leswi u nga swi kotaka swaku u tsakisa Yehovha. Mu khensi hintamu Yehovha hileswi a nga yentxa swaku swi koteka kuva u lumba ndjangu wa yena, naswona wu nyiki lisima ntshembo lowu u nga na wona wa ku u tama u mu tirhela!