1-2. Heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui aˬ jeˬ gaˇ kawˆ ja sawˇ˗eu nga?

 Nawˬ neh tsaꞈ taˬ˗euˬ myawˬ aˇ yamˬ˗ahˇ maˬ laˇ keuˆ naˇ, nawˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh laˇ nya? Nawˬ˗ahˇ nui ma jiˇ laˇ miˇ˗a laˬ? Dawˬdaˬ 13:12-ahˇ “Noeˬ tmˬ˗eu jeˬ byoˆ le ngeh, nui ma˗ahˇ zaw laˇ˗awˇ” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ aˬ dui neh tsaꞈ taˬ˗euˬ myawˬ aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yamˬ˗ahˇ maˬ laˇ keuˆ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ siˬ nya naˇ nui ma gʼawˬ mahˇ ni taˬ˗awˇ dawˬ nya meh.

² Heu kawˆ laꞈ kʼoeˇ aˬ dui aˬ dui˗ahˇ “ziꞈ dah ni dawˬ” daˆ leꞈ nya ni caw ba nehˬ nya˗eu Jaˇliꞈ zahˇ tiˬ deuˬ na˗ahˇ ja sawˇ ma. (Miˇkaˬ 7:7) Kʼoeˇ naˇ aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nui ma gʼawˬ mahˇ ni taˬ˗awˇ ya dawˬ˗eu gaˇ kawˆ nyiˬ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nui ma gʼawˬ mahˇ ni taˬ˗awˇ dawˬ˗eu deuˬ aˬ jeˬ jeˇ˗euˬ guiˬ lahˬ za˗eu nga lehˇ jiˇ ja sawˇ ma.

3. Dawˬdaˬ 13:11-ahˇ neh aˬ dui aˬ jeˬ ya siˬ˗eu nga?

³ Dawˬdaˬ 13:11-ahˇ aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh nui ma gʼawˬ mahˇ ni ya taˬ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ meh. Teu gaˇ “Yehˬ bawˬ˗ehˇ laˆ za˗euˬ pyuˇ shuiˇ yaw kawˇ˗ehˇ byoˆ le˗awˇ, aw lawˆ˗ehˇ mˇ jaˆ˗euˬ jeˬ lahˬ laˇ˗eu meh” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Heu deuˆ˗ahˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗eu nga? Aˬ dui aˬ jeˬ jahˇ kʼawꞈ a lawˆ lawˆ˗ehˇ jahˇ naˇ yaw muiˬ˗ehˇ jahˇ pyeuꞈ nya˗eu meh.

4. Aˬ dui Dawˬdaˬ 4:18-ahˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗eu nga?

⁴ Dawˬdaˬ 4:18-ahˇ “yaw tsaˬ yaw dawˇ tsawˇ haˬ˗euˬ gaˇ ma˗aˬ, uˬ shawˬ paw bya˗eu nahˇ ma yaw shehꞈ˗ahˇ duˇ˗awˇ, nah loˆ ceh laˇ ngeh keuˆ ni, ngehˬ jawˇ ngehˬ bya˗eu meh” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Heu naˇ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ˗ahˇ aˬ yawꞈ neh noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ tiˬ poˆ cuiˆ cuiˆ˗ehˇ pah mehˬ gaˇ ehˇ mawˬ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu paw huiˬ laˇ mahˇ laˇ gaˇ ehˇ mawꞈ˗eu  kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu paw huiˬ laˇ mahˇ laˇ˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, duiˬ duiˬ daˬ daˬ˗ehˇ jahˇ˗eu maˬ za˗a. Aˇ yamˬ ya biꞈ meh. Aˬ dui Jaˇliꞈ hawˇ˗eu aˇ maꞈ aˇ muˇ˗ahˇ neh laˇ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ pyehˆ tseˇ˗awˇ mˇ caw naˇ, Ka li laꞈ kʼoeˇ˗euˬ seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ deuˬ tiˬ poˆ cuiˆ cuiˆ˗ehˇ ahˇ laˇ˗eu meh. Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ jiˇ siˬ nya dzehˬ laˇ˗eu meh. Aˬ dui gaˇ kawˆ teu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ Yeˬsuˇ neh ngehˬ keuˆ taˬ˗euˬ yaw jeˬ ma jeˬ˗ahˇ haw ma.

5. Yeˬsuˇ poˆ laˇ paˇ laˇ˗eu gʼaˇ duˬ aˇ yamˬ ya zmˬ˗eu gaˇ kawˆ nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗awˇ aˬ jeˬ˗euˬ yaw jeˬ ma jeˬ˗ahˇ zmˬ˗euˬ nga?

⁵ Aˬ dui tsaꞈ gaˬ˗eu Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ heu naˇ, sui˗eu dawˇ˗eu deuˬ laꞈ kʼoeˇ a lawˆ lawˆ˗ehˇ dehꞈ doˆ laˇ˗eu siˬ yoeˬ˗ahˇ duˇ˗eu meh lehˇ Yeˬsuˇ yaw jeˬ ma jeˬ sheu cehˆ taˬ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ siˬ yoeˬ sehˬ˗eu gʼaˬ “Siˬ yoeˬ kʼoeˇ aˇ ji ji laˇ˗awˇ huiˬ laˇ luꞈ˗eu meh. Ehˇ kʼawꞈ, aˬ joˆ˗ehˇ ji laˇ˗awˇ huiˬ laˇ luꞈ˗eu gaˇ kawˆ aˬ yawꞈ maˬ siˬ nya˗a. Miˇ tsaˬ neh aˇ bawˬ bi mehˇ laˇ˗awˇ, cehˇ nmˇ bi nmˇ le˗eu meh. Yaw beh gʼo doˆ doˆ laˇ˗awˇ, cehˇ nmˇ nmˇ le gʼaˬ ngeh, cehˇ˗iˬ maˇ le˗awˇ, ga gʼm˗iˇ˗eu meh” lehˇ ehˇ˗eu meh. (Maˬkuˆ 4:27, 28) Heu aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga? Aˇ bawˬ tiˬ bawˬ tiˬ poˆ cuiˆ cuiˆ˗ehˇ huiˬ doˆ laˇ˗eu loꞈ˗ehˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ha geuꞈ˗eu deuˬ jiˇ tiˬ poˆ cuiˆ cuiˆ˗ehˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ˗eu meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Jaˇliꞈ dzaw zaˬ deuˬ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ ngehˬ˗ehˇ gʼoeˇ laˇ naˇ ngehˬ˗ehˇ huiˬ laˇ mahˇ laˇ˗awˇ dehꞈ poˆ dehꞈ paˇ gaˇ ya mawˇ˗eu meh. (Eˇpeˇsu 4:22-24) Ehˇ kʼawꞈ siˬ yoeˬ˗ahˇ bi huiˬ laˇ˗eu gʼaˬ naˇ Yeˬhawˇbaˬ pyeuꞈ˗eu lehˇ aˬ dui ya ha geuꞈ˗eu meh.—1 Gawˇliˬtu 3:7.

6-7. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ miˇ tsaˬ tahˬ kʼawˇ˗ahˇ beh˗euˬ gaˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗eu nga?

⁶ Yeˬhawˇbaˬ˗aˬ aˬ jeˬ mˇ kʼawꞈ aˇ yamˬ yuˇ˗awˇ nui ma gʼawˬ mahˇ ni taˬ˗awˇ mˇ˗eu meh. Teu naˇ aˬ yawꞈ˗euˬ tsawˇ myahˇ˗ahˇ ciˬ huiˬ ciˬ mahˇ˗eu gʼaˇ duˬ hawˇ˗eu, aˬ cawˬ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ za˗eu gʼaˇ duˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Yeˬhawˇbaˬ tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ miˇ tsaˬ heu siˬ˗ahˇ beh ngeh siˬ laˇ˗eu meh.

⁷ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ Yeˬhawˇbaˬ miˇ tsaˬ tahˬ kʼawˇ˗ahˇ beh ngeh “miˇ tsaˬ tahˬ kʼawˇ heu aˇ hui ni ya bi huiˬ˗awˇ aˇ mah ni ya bi mahˇ˗eu” lehˇ dza˗awˇ ‘dehˬ toˆ taˬ˗euˬ kʼawˇ zeuˇ˗ahˇ ka tuˇ˗eu’ uˬ taꞈ ‘laꞈ coeˇ˗ahˇ gawˬ tawꞈ taˬ˗euˬ meh’ lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Yawˇbaˆ 38:5, 6) Kʼoeˇ naˇ Miˬyehˇ aˬ yawꞈ neh beh taˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ aˇ yamˬ yuˇ˗awˇ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ˗eu meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 1:10, 12) Jaˇliꞈ˗ahˇ mˬ taˆ gʼaˬ kʼehˇ  deuˬ Yeˬhawˇbaˬ neh beh˗euˬ laꞈ zaˇ deuˬ, tiˬ jeˬ saˇ˗i tiˬ jeˬ pyeuꞈ doˆ laˇ gaˇ ya mawˇ ngeh aˬ yawꞈ maꞈ nui ma cehˇ tahˬ tahˬ˗awˇ “laˬ kʼaˬ cehˇ˗awˇ guˇ˗eu meh” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Yawˇbaˆ 38:7) Teu gaˇ neh aˬ jeˬ ya siˬ˗euˬ nga? Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ neh dawꞈ leˇ˗euˬ beh˗euˬ gaˇ˗ahˇ mˇ gʼaˬ˗eu gʼaˇ duˬ, aˇ heˇ aˇ heˇ kʼoꞈ˗ahˇ neh ga leˇ kʼawꞈ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ neh beh taˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ haw kʼoꞈ˗awˇ “nui kʼahˇ shiˇ dui dui˗euˬ meh” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh.—Aˇdahˬbeh˗eu 1:31.

8. Nymˬ˗mˇ aˬ dui aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ˗eu nga?

⁸ Aˬ dui neh ja sawˇ laꞈ˗euˬ heu laꞈ kʼoeˇ aˬ dui aˬ jeˬ miˇ neh nui ma ya mahˇ˗eu lehˇ bi siˬ laꞈ˗eu Jaˇliꞈ zahˇ gʼawˬ mya hmˬ ya mawˇ˗euˬ ma. Nymˬ˗mˇ aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ya dawˬ˗eu gaˇ kawˆ nyiˬ kawˆ˗ahˇ ja sawˇ ma.

9. Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ ya dawˬ˗eu gaˇ kawˆ tiˬ hmˬ naˇ aˬ jeˬ nga?

⁹ Aˬ dui˗euˬ shaˇ dawˬ dawˬ kʼoꞈ za˗eu gʼaˇ duˬ ya dawˬ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Lawˬ haw laˇ˗eu shaˬ zahˬ tiˬ jeˬ na˗ahˇ ya puˬ ngeh kamˬ daˬ coeˇ ni maˬ ehˇ, yawˬ ha gʼaˬ baˬ˗eu jeˬ˗ahˇ gʼaˬ leˇ nya ni maˬ ehˇ, caw ba nehˬ laꞈ lehˇ shaˇ ngeh, dawˬ kʼoꞈ aˬ dui neh noeˬ taˬ˗euˬ aˇ yamˬ˗ahˇ maˬ za˗eu kʼawꞈ pyeuˬ nya meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗euˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ aˬ jeˬ miˇ neh taˆ lehˇ dawˬ kʼoꞈ maˬ biꞈ˗eu nga?

10. Aˬ dui guiˬ lahˬ shaˇ ngeh aˬ jeˬ mˇ neh nui ma ya mahˇ˗eu nga?

¹⁰ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗euˬ guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ naˇ haˬ nehˬ laꞈ˗eu meh. (Ja ceuˬ 65:2) Aˬ dui nui ma laꞈ kʼoeˇ neh shaˇ˗eu guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ heu naˇ, aˬ dui nui jah ahˇ˗eu lehˇ Miˬyehˇ˗ahˇ bi siˬ bi mawˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (Heˬbyehˇ 11:6) Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui yawˬ ha neh shaˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ dehꞈ caw mˇ caw˗eu gʼaˇ duˬ hawˇ˗eu, aˬ yawꞈ˗euˬ nui kʼahˇ mˇ˗eu gʼaˇ duˬ aˇ naˆ ni noeˬ tsehˆ taˬ˗euˬ nga lehˇ siˬ nya mawꞈ˗eu meh. (1 Yoˇhaˬ 3:22) Teu miˇ neh aˬ dui laꞈ kʼoeˇ˗euˬ maˬ muiˬ˗eu tiˬ jeˬ na˗ahˇ maˬ ehˇ, gʼaˬ baˬ˗eu tiˬ jeˬ na˗ahˇ maˬ ehˇ, deuˆ gʼaˬ˗eu leh jeh ngeh nui ma mahˇ˗eu loˬ˗awˇ, yawˬ ha neh shaˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ dehꞈ caw mˇ caw˗eu loˬ meh. Aˬ dui˗euˬ shaˇ dawˬ tiˬ hmˬ na˗aˬ taˆ lehˇ dawˬ kʼoꞈ maˬ za˗eu lehˇ Yeˬsuˇ bi siˬ laꞈ˗eu meh. Yeˬsuˇ aˬ dui˗ahˇ “Shaˇ˗awˬ. Shaˇ naˇ za tehꞈ˗a. Poˆ˗awˬ. Poˆ naˇ mawˇ tehꞈ˗a. Laˇ gʼoˆ˗ahˇ kʼoˆ˗awˬ. Kʼoˆ naˇ pah nehˬ laꞈ tehꞈ˗a. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, shaˇ˗eu tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ Miˬyehˇ biꞈ nehˬ tehꞈ˗a. Poˆ˗eu tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ poˆ mawˇ nya ni, Miˬyehˇ caw ba tehꞈ˗a. Laˇ gʼoˆ˗ahˇ kʼoˆ˗eu tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ˗ahˇ kʼawꞈ, Miˬyehˇ pah nehˬ tehꞈ˗a” lehˇ gʼaˬ biꞈ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 7:7, 8) Aˬ dui Yeˬsuˇ neh ehˇ˗euˬ loꞈ˗ehˇ “maˬ tsehˆ leˇ ni shaˇ” naˇ aˬ dui˗euˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ mˬ taˆ Aˬda dawˬ kʼoꞈ biꞈ nehˬ laꞈ˗eu yaw duˬ baw meh.—Gawˇlawˇsehˇ 4:2.

11. Aˬ dui˗euˬ guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ taˆ lehˇ dawˬ kʼoꞈ maˬ za ngeh Heˬbyehˇ 4:16 aˬ dui˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ caw ba nehˬ˗eu nga?

¹¹ Aˬ dui˗euˬ shaˇ dawˬ tiˬ hmˬ na dawˬ kʼoꞈ za˗eu aˇ yamˬ ga leˇ kʼawꞈ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗euˬ guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ aˬ dui “kʼaˇ loˬ ngeh”, yamˬ law tsaˬ ngeh dawˬ kʼoꞈ biꞈ nehˬ ma lehˇ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ meh. (Heˬbyehˇ 4:16-ahˇ gui.) Teu miˇ neh aˬ dui˗euˬ shaˇ dawˬ˗ahˇ taˆ lehˇ dawˬ kʼoꞈ maˬ biꞈ ngeh aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ iˬ baˇ taˬ paˬ˗ehˇ maˬ gʼeh˗a. Yaw jeˬ ma jeˬ, tsawˇ haˬ gʼawˬ mya gʼaˬ haiˬ˗eu miˇ tsaˬ heu˗ahˇ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ neh laˆ cawˆ le gaˇ dawˬ luꞈ˗eu myahˇ laˇ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ jiˇ teu˗euˬ gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ shaˇ lehˇ ehˇ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 6:10) Ehˇ kʼawꞈ tsawˇ haˬ deuˬ Miˬyehˇ Miˇkʼahˬ noeˬ taˬ˗euˬ aˇ yamˬ˗ahˇ maˬ oe keuˆ˗eu miˇ neh nui jah gʼaˬ baˬ˗iˇ˗eu teu naˇ, nui gahˇ maˬ ahˇ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. (Haˬbaˬkuˆ 2:3; Maꞈtehˬ 24:44) Aˬ dui Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ dawˬ daˆ leꞈ˗awˇ nui jah ahˇ˗eu laꞈ kʼoeˇ shaˇ daˆ leꞈ˗eu heu naˇ, nui gahˇ ahˇ ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Yeˬhawˇbaˬ haiˬ˗eu miˇ tsaˬ heu˗ahˇ laˆ cawˆ˗eu aˇ nah aˇ yamˬ˗ahˇ nah paˇ paˇ taˬ dzeuˇ˗euˬ miˇ neh, ehˇ taˬ˗euˬ aˇ yamˬ˗ahˇ pyeuꞈ laˇ˗eu yaw duˬ baw meh. Teu ngeh yamˬ naˇ aˬ dui˗euˬ gʼaˇ duˬ muiˬ dui dui˗eu aˇ yamˬ pyeuꞈ meh.—Maꞈtehˬ 24:36; 2 Beˬtuˆluˆ 3:15.

12. Aˬ geu ngeh nga nui ma mahˇ˗eu yaw kʼaˆ˗ehˇ shaˬ˗eu?

¹² Yaw tsaˬ yaw dawˇ dawˇ˗ehˇ jahˇ nehˬ laꞈ˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ ya dawˬ. Miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ tsawˇ jeuˬ tsawˇ ca, dehꞈ jeˬ dehꞈ kawˆ, zahˇ sahˇ kʼoꞈ, miˇ kʼahˬ maˬ duˇ leˇ˗eu baˬ da neh maˬ ehˇ, shaˬ  jiˇ yaw naˆ yaw ba, aˬ buˇ aˬ li tseˇ paˆ˗eu baˬ da neh maˬ ehˇ, maˬ tsaˬ maˬ dawˇ˗eu jeˬ˗ehˇ mˇ nehˬ laꞈ gaˇ ya daˬ luꞈ˗eu meh. Tiˬ deuˬ na, aˇ sehˇ maˬ muiˬ˗eu baˬ da neh maˬ ehˇ, nui ma paw jawˇ saˇ maˬ doˆ˗eu baˬ da neh maˬ ehˇ, maˬ tsaˬ maˬ dawˇ˗eu jeˬ˗ehˇ mˇ nehˬ laꞈ gaˇ ya daˬ luꞈ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ Jaˇliꞈ˗ahˇ dawˬ pehˬ taˬ˗eu nui jah baˬ da neh maˬ ehˇ, maˬ tsaˬ maˬ dawˇ˗eu jeˬ˗ehˇ mˇ nehˬ laꞈ gaˇ ya daˬ luꞈ˗eu meh. Aˬ dui toˆ˗ehˇ ya daˬ luꞈ naˇ “aˇ saˬ saˬ ngeh keuˆ ni kamˬ coeˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ ka kʼoꞈ˗eu jeˬ za tehꞈ˗a” lehˇ ehˇ˗eu Yeˬsuˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ noeˬ mawˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh. (Maꞈtehˬ 24:13) Ehˇ kʼawꞈ nawˇ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ gʼaˬ huiˬ˗eu iˬ baˇ mˇ taˬ˗euˬ lehˇ siˬ nya taˬ˗euˬ naˇ tawˇ neh aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ de? Gaˇ kawˆ teu aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ˗ahˇ bi siˬ dzeuˇ shaw˗euˬ naˇ, gaˇ kawˆ heu aˬ yawꞈ maꞈ˗ahˇ a nehˬ˗awˇ Yeˬhawˇbaˬ nui ma tsaˬ˗eu jeˬ˗ehˇ mˇ˗eu aˇ yamˬ˗ahˇ nui ma gʼawˬ mahˇ ni taˬ˗awˇ dawˬ ma loˇ? Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ˗eu nga?

13. Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ gaˇ kawˆ doˆ laˇ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ nui ma tsaˬ˗eu jeˬ˗ehˇ daˇ nya˗eu gʼaˇ duˬ aˬ jeˬ jeˇ ya jahˇ˗eu nga?

¹³ Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ tiˬ gʼaˬ na huiˬ˗eu iˬ baˇ mˇ˗euˬ lehˇ ya siˬ ngeh, aˬ yawꞈ maꞈ gaˇ kawˆ teu˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ haw˗eu loꞈ˗ehˇ haw nya˗eu gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ ya shaˇ˗awˇ “mˇ˗ahˇ neh doˆ le˗euˬ zaˬ siˬ tsawˇ gahˇ” ya shaˇ˗eu meh. (Yaˬkoˆ 3:17) Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ neh noeˬ tsoˆ taˬ˗euˬ jeˬ naˇ, mˇ bahˬ˗euˬ gʼaˬ˗ahˇ “yawˬ ha˗euˬ yaw lehˬ˗ahˇ noeˬ poˆ leˇ ni sheuˬ pyawˇ nehˬ˗eu heu meh.” (Yaˬkoˆ 5:19, 20) Kʼoeˇ naˇ aˬ yawꞈ maꞈ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh leh jeh˗awˇ, aˇ muˇ˗ahˇ uˆ kaˬ uˆ lahˇ˗eu uˬ taꞈ, doˆ laˇ˗euˬ gaˇ kawˆ teu poˆ laꞈ kʼoeˇ deuˬ leˇ˗euˬ mehˇ nmˇ deuˬ˗ahˇ jiˇ gʼaˬ biꞈ˗eu leh jeh˗eu meh. (2 Gawˇliˬtu 1:3, 4) Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ, mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ na huiˬ˗eu iˬ baˇ mˇ˗euˬ lehˇ ya siˬ ngeh, gaˇ kawˆ teu maˇ diˇ naˇ aˬ joˆ˗ehˇ pyeuꞈ˗euˬ nga lehˇ jeˬ hu ya pyehˆ tseˇ˗eu meh. Heu naˇ aˇ yamˬ ga leˇ˗eu kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Kʼoeˇ naˇ aˬ yawꞈ maꞈ mˇ bahˬ˗euˬ gʼaˬ˗ahˇ “aˬ za za˗ehˇ laˆ tsaˬ laˆ dawˇ nehˬ˗eu” gʼaˇ duˬ guiˬ lahˬ shaˇ˗awˇ, Jaˇliꞈ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ poˆ˗eu meh. (Yeˬlaˬmiˇ 30:11) Aˬ yawꞈ maꞈ maˬ shaˇ noeˬ ni duiˬ duiˬ daˬ daˬ˗ehˇ maˬ noeˬ tsehˆ˗a. Toˆ˗ehˇ nga lehˇ˗aˬ nyi naˬ nyi naˬ˗ehˇ jiˇ maˬ jawˇ˗a. Aˇ muˇ˗ahˇ sheuˬ gʼeh˗eu deuˬ Yeˬhawˇbaˬ neh biꞈ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ˗ahˇ mˇ caw ngeh, aˇ muˇ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ deuˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ teu naˇ nyiˬ paw luꞈ kʼaˇ muiˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ gaˇ ya mawˇ˗eu meh. Gaˇ kawˆ heu kawˆ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ laˆ tsaˬ laˆ tsahˇ nya˗euˬ kʼawꞈ, teu poˆ laꞈ kʼoeˇ deuˬ leˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ nmˇ deuˬ luꞈ˗eu siˬ kʼawꞈ pyeuꞈ nya meh. Nawˬ˗ahˇ toˆ˗ehˇ pyeuꞈ luꞈ naˇ nawˬ˗ahˇ caw ba nehˬ nya˗eu aˬ jeˬ nga?

14. Mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ na aˬ dui˗euˬ nui ma˗ahˇ laˆ naˇ nehˬ laꞈ naˇ, Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ aˬ suˇ gʼaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ nga aˬ dui˗ahˇ caw ba nehˬ nya˗eu?

¹⁴ Nawˇ tiˬ gʼaˬ gʼaˬ neh maˬ ehˇ, mehˇ nmˇ tiˬ gʼaˬ  na neh maˬ ehˇ, nui ma bi laˆ naˇ dui dui haw maˬ loˇ? Nawˇ toˆ˗ehˇ ya puˬ haw˗euˬ naˇ, Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ gaˇ kawˆ deuˬ nawˬ˗ahˇ Yeˬhawˇbaˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ dawˇ˗ehˇ mˇ nehˬ le gaˇ dawˬ nya ni caw ba nehˬ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Yoˇsehˆ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ haw sheˇ. Aˬ yawꞈ˗euˬ aˇ doˆ deuˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ maˬ tsaˬ maˬ dawˇ˗eu jeˬ˗ehˇ mˇ nehˬ˗euˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ Yoˇsehˆ nui ma naˇ naˇ˗ehˇ maˬ jawˇ˗euˬ uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu leh jeh˗euˬ meh. Aˬ yawꞈ nui ma gʼawˬ mahˇ ni taˬ˗awˇ oˇ nya˗euˬ miˇ neh, Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ guiˬ lahˬ biꞈ˗euˬ meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 39:21) Aˇ yamˬ myahˇ laˇ ngeh Yoˇsehˆ aˬ yawꞈ˗ahˇ nui ma laˆ naˇ laˇ˗euˬ deuˬ˗ahˇ iˬ baˇ pyehˬ nehˬ nya˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ guiˬ lahˬ biꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ jiˇ ya mawˇ˗euˬ meh. (Aˇdahˬbeh˗eu 45:5) Yoˇsehˆ loꞈ˗ehˇ duˇ ni aˬ dui jiˇ Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ aˬ myah luꞈ gʼoeˇ˗awˇ, Yeˬhawˇbaˬ maˬ tsaˬ maˬ dawˇ˗eu jeˬ˗ahˇ laˆ byoˆ le gaˇ nui ma gʼawˬ mahˇ ni taˬ˗awˇ dawˬ naˇ nui ma saˇ laˇ˗eu meh.—Ja ceuˬ 7:17; 73:28.

15. Mehˇ nmˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ˗ahˇ maˬ tsaˬ maˬ dawˇ˗eu jeˬ˗ahˇ oˇ nya ni caw ba nehˬ˗euˬ aˬ jeˬ nga?

¹⁵ Aˬ dui Yoˇsehˆ loꞈ˗ehˇ teu naˆ naˆ˗ehˇ doeˇ˗eu gaˇ kawˆ˗ahˇ maˬ ya tahˬ puˬ kʼawꞈ, aˬ dui tiˬ pawꞈ˗iˬ maˬ tsaˬ maˬ dawˇ˗eu jeˬ˗ahˇ ya tahˬ puˬ naˇ, nui ma˗ahˇ deuˬ dui dui laˇ nya˗eu meh. Aˬ dui mehˇ nmˇ maˬ ngeuˇ˗eu deuˬ nehˬ˗ehˇ gaˇ kawˆ jaˆ ngeh kʼawꞈ Jaˇliꞈ zahˇ˗ahˇ mˇ caw naˇ, yaw muiˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ gaˇ ya mawˇ˗eu meh. (Piˇliˇpiˆ 2:3, 4) Aˬ dui mehˇ nmˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ tiˬ gʼaˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ haw ma. Aˬ yawꞈ aˬ yawꞈ˗euˬ gaˇ mˇ cawˬ deuˬ neh bi ja bu˗awˇ, tiˬ pawꞈ˗iˬ nui ma maˬ muiˬ˗a. Ehˇ kʼawꞈ aˬ yawꞈ yaw doeˇ jahˇ kʼoꞈ ngeh to˗aˬ, aˇ yamˬ zmˬ˗awˇ Yeˬsuˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ shaˇ noeˬ shaˇ sawˇ˗euˬ meh. Yeˬsuˇ aˬ cawˬ deuˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ ngehˬ doeˇ laˇ kʼawꞈ, aˬ yawꞈ maˬ ngehˬ doeˇ kʼoꞈ nehˬ˗aˬ. (1 Beˬtuˆluˆ 2:21, 23) Mehˇ nmˇ zaˬ miˬ aˬ buˇ teu gʼaˬ, Yeˬsuˇ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ noeˬ mawˇ˗euˬ miˇ neh, gaˇ kawˆ teu˗ahˇ laꞈ poˆ maˬ mˇ˗aˬ. Aˇ nah hawˇ˗eu aˬ dui˗euˬ mehˇ nmˇ aˬ yawꞈ˗euˬ cawˬ teu gʼaˬ jawˇ saˇ maˬ doˆ˗eu miˇ neh, uˬ duˬ kawꞈ dui dui nga lehˇ ya siˬ˗euˬ meh. Teu miˇ neh diˇ daˬ˗ehˇ jahˇ˗euˬ maˬ ngeuˇ luꞈ nga lehˇ shaˇ noeˬ˗euˬ meh. Aˬ dui˗euˬ mehˇ nmˇ teu gʼaˬ laꞈ poˆ maˬ mˇ ni oˇ oˬ nya˗euˬ miˇ neh laˬ kʼaˬ cehˇ˗awˇ nui saˇ oꞈ˗eu meh.

16. Nawˇ maˬ tsaˬ maˬ dawˇ˗eu jeˬ˗ahˇ ya puˬ luꞈ naˇ, aˬ jeˬ nga nawˬ˗ahˇ caw ba nya˗eu? (1 Beˬtuˆluˆ 3:12)

¹⁶ Nawˇ maˬ tsaˬ maˬ dawˇ˗eu jeˬ˗ahˇ tahˬ puˬ luꞈ de laˬ? Maˬ ngeuˇ naˇ, tiˬ jeˬ paˬ baˬ da neh nui ma cawˆ luꞈ de laˬ? Toˆ˗ehˇ naˇ “Yeˬhawˇbaˬ nui ma cawˬ paˆ˗euˬ deuˬ˗euˬ” behˇ dzeˇ jawˇ meh lehˇ noeˬ taˬ luꞈ˗uˇ. (Ja ceuˬ 34:18) Miˬyehˇ nawˬ˗ahˇ gaˬ˗eu meh. Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, nawˇ nui ma gʼawˬ mahˇ ni taˬ˗awˇ oˇ  oˬ˗eu uꞈ taꞈ, shaˬ zahˬ aˬ yawꞈ˗ahˇ a nehˬ˗eu miˇ neh meh. (Ja ceuˬ 55:22) Miˬyehˇ naˇ miˇ tsaˬ heu siˬ˗euˬ yaˇ kʼaˬ daˇ˗eu gʼaˬ pyeuꞈ˗awˇ, aˬ yawꞈ˗euˬ myaˆ nuiˆ˗ahˇ neh buˬ˗iˇ law˗iˇ nya˗eu tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ jaˆ˗a. (1 Beˬtuˆluˆ 3:12-ahˇ gui.) Nawˇ tiˬ jeˬ˗iˬ shaˇ noeˬ maˬ doˆ˗eu shaˬ zahˬ˗ahˇ puˬ luꞈ naˇ Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ dawˬ ma laˬ?

17. Iˇsaˬyaˇ 30:18-ahˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ jeˬ˗euˬ saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ nga?

¹⁷ Gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ yawꞈ˗euˬ miˇ kʼahˬ˗ahˇ neh guiˬ lahˬ biꞈ˗eu meh. Iˇsaˬyaˇ 30:18-ahˇ “Naw maꞈ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ nehˬ˗eu gʼaˇ duˬ, Sahˬpaˬ Miˬyehˇ loꞈ luꞈ˗eu meh. Aˬ yawꞈ aˬ myah luꞈ yaw tsaˬ yaw dawˇ miˇ neh, naw maꞈ˗ahˇ gʼawˬ shaˬ gaˬ˗eu lehˬ hmˬ taˬ˗euˬ meh. Sahˬpaˬ Miˬyehˇ˗ahˇ gʼoe˗eu tsawˇ haˬ guiˬ lahˬ huiˬ˗eu meh” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ nui ma gʼawˬ mahˇ ni taˬ˗awˇ dawˬ˗eu deuˬ nymˬ˗mˇ neh maˬ ehˇ, miˇ shuiꞈ˗ahˇ maˬ ehˇ, guiˬ lahˬ gʼawˬ mya ni za˗eu meh.

18. Aˬ dui mehˬ hu pawˬ aˬ jeˬ jeˇ˗euˬ guiˬ lahˬ za˗eu nga?

¹⁸ Miˇ shuiꞈ˗ahˇ nymˬ˗mˇ iˬ nah Miˬyehˇ˗euˬ tsawˇ haˬ deuˬ ya puˬ luꞈ˗eu shaˬ zahˬ˗ahˇ maˬ paˇ ya puˬ meh. Teu ngeh maˬ tsaˬ maˬ dawˇ˗eu jeˬ hawˇ˗eu naˇ˗eu gawˇ˗eu jeˬ jiˇ maˬ paˇ jaˆ meh. (Pah mehˬ˗eu 21:4) Aˬ dui loˬ˗eu jeˬ tiˬ byah tiˬ loꞈ jaˆ˗eu miˇ neh tiˬ jeˬ˗iˬ kʼahˬ lahˇ˗eu maˬ paˇ loˬ meh. (Ja ceuˬ 72:16; Iˇsaˬyaˇ 54:13) Teu naˇ aˇ naˆ ni muiˬ˗eu guiˬ lahˬ pyeuꞈ nga?

19. Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ aˬ jeˬ˗euˬ gʼaˇ duˬ dah laˇ taˬ ni lehˬ hmˬ nehˬ˗eu nga?

¹⁹ Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui˗ahˇ maˬ muiˬ˗eu nui ma˗ahˇ beˬ paˇ˗awˇ deuˆ gʼaˬ nya ni maˬ ehˇ, muiˬ˗eu seuˆ dzeuꞈ aˇ gʼehˇ deuˬ ahˇ laˇ nya ni maˬ ehˇ, caw ba nehˬ˗eu heu neh aˬ yawꞈ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu uˬ moˆ jawˇ˗eu gʼaˇ duˬ dah laˇ taˬ ni lehˬ hmˬ nehˬ˗eu jeˬ pyeuꞈ meh. Teu miˇ neh gʼaˬ taˬ baˬ, Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ gaˇ mˇ˗eu tiˬ jeˬ gʼeh neh˗iˬ taˬ byehˇ. Nymˬ˗mˇ aˬ dui maˬ ehˇ jiˇ coeˇ ni muiˬ˗eu dehꞈ ziˇ za˗eu lehˇ gʼeh luꞈ meh. Aˬ dui mehˬ hu paw jaˆ˗eu muiˬ dui dui˗eu jeˬ˗ahˇ dawˬ luꞈ ba jawˬ˗ehˇ, Yeˬhawˇbaˬ aˬ yawꞈ neh saˇ jaˇ dzaˬ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ bi pyeuꞈ laˇ gaˇ nui ma gʼawˬ mahˇ ni taˬ˗awˇ dawˬ luꞈ˗uˇ.