1-2. Hi capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai?

NA HERH taktakmi aa telmi thilfun pakhat cu naa ruahchan lio caan i a phanh lo tikah zeitindah na um? Na lungre a thei maw? Phungthlukbia 13:12 ah hitin a ti: “Ruahchannak cu a nikhua rauhter tikah hin lung a fak.” Asinain naa ruahchan lio caan ah thilfun a phanh lonak cu a ruang ṭha a um caah a si tiah na theih ahcun zeitindah na um lai? Cu bantuk thil sining ah lungsau te le lungtho tein hngah na duh ko lai.

² Hi capar ah “hngah” duhnak lungput kan ngeih nakhnga a kan bawm khomi Baibal phunglam cheukhat kong kan i ruah hna lai. (Mik. 7:7) Cun Jehovah nih thil a tuah lai caan lungsau tein kan hngah awk a sinak thil sining pahnih kong zong kan i ruah hna lai. A donghnak ah, lungsau tein a hngakmi hna caah Jehovah nih tuahpiak dingin bia aa kammi thil ṭha kong zong kan i ruah hna lai.

3. Phungthlukbia 13:11 nih zeidah a kan cawnpiak?

³ Phungthlukbia 13:11 nih zeicah kan lung a sau awk a si timi kong kha a kan cawnpiak. Hitin a ti: “Khulrang in hmuhmi rumnak cu a ziam zau, sihmanhsehlaw tlawmpal, tlawmpal tein khonmi cu a karhcho.” Mah Baibal caang in zeidah kan cawn khawh? Mifim nih cun ralring te le lungsau tein thil a tuah i a ṭhami a phichuak kha a hmuh.

4. Phungthlukbia 4:18 ah kan hmuhmi phunglam nih zeidah a langhter?

⁴ Phungthlukbia 4:18 nih “miding mi hna lam cu zingka ceunak, chun laicer tiangin a ceu chin lengmangmi bantuk a si” tiah ti. Mah bia nih aa tinhmi kong an hngalhthiam nakhnga Jehovah nih a miphun pawl a bawmh hna ti kha fiang tein a langhter. Cun mah Baibal caang nih Khrihfa pakhat nih zeitindah  a nunning a thlen khawh i Jehovah he zeitindah an i naih khawh timi kong zong hngalhthiam awkah a kan bawmh. Mi pakhat nih Jehovah he an i naih khawh nakhnga a caan lak a hau. Ṭha tein hlathlainak kan tuah i Baibal le a bupi sinin kan hmuhmi ruahnak cheuhnak kha kan zulh ahcun duhsah tein Khrihfa hna nih an ngeih awk a simi sining hna kha kan hun ngei kho lai. Pathian kan hngalhnak zong a ṭhangcho lai. Mah kong he aa tlaiin Jesuh chimmi tahchunhnak kong kha zohhmanh hna u sih.

5. Mi pakhat nih thlennak tuah awkah a caan lak a hau ti langhter awkah Jesuh nih zei tahchunhnak dah a hman?

⁵ Jesuh nih kan chimmi Pennak kong kha lungthin ṭha a ngeimi hna lung chungah duhsah tein a ṭhangmi thlaici fate he aa lawh ning kong fianter awkah tahchunhnak pakhat a hman. Hitin a ti: “Thlaici cu an rak keuh i an rak ṭhang, sihmanhsehlaw zeitindah cuticun an si ti kha cu [thlaici tuhtu nih] a hngal lo. Vawlei nih khan thlai kheu cu a ṭhanter hna i thei a tlaiter hna, a hmasa bik ah a hnah zimno tete kha an hung chuak, cun an hung vui i an hung zaa.” (Mar. 4:27, 28) Jesuh nih zeidah a chim duhmi a si? Thlaici cu duhsah tein a ṭhan bantukin Pennak kong thawngṭha a cohlangmi pakhat zong nih thlennak tuah awkah a caan cheukhat a lak a hau lai. Tahchunhnak ah, Baibal kan cawnpiakmi hna nih Jehovah kha an naih deuh tikah a ṭhami thlennak tampi an tuahmi kha kan hmuh. (Efe. 4:22-24) Asinain mah thlaici fate a ṭhantertu cu Jehovah a si ti kha kan i cinken awk a si.—1 Kor. 3:7.

6-7. Jehovah nih vawlei a ser ningin zeidah kan cawn khawh?

⁶ Jehovah nih a tuahmi thil kip ah a rian a liim tiang a herhmi caan kha lungsau tein a hngah. Cun a min thang a ṭhat nakhnga le midang ṭhathnemhnak an hmuh nakhnga ca zongah a tuah. Tahchunhnak ah, Jehovah nih minung caah duhsah tein vawlei a timhtuah ning kong kha ruathmanh.

⁷ Jehovah nih vawlei zeitindah a ser timi kong he aa tlaiin Baibal nih “a hmet a ngan,”  “tahnak hri” le “a dohtu a tung pipi hna” a timhtuh ning kong kha a langhter. (Job 38:5, 6) A rian kong ruah awkah a caan hmanh a rak lak. (Gen. 1:10, 12) Jehovah nih duhsah tein thil a sermi an hmuh tikah vancungmi cu zeitindah an um lai ti kha na mitthlam ah na cuanter kho maw? An lung a cawlcang tuk ko lai. Mah ruangah annih cu “lunglawm in” an rak au. (Job 38:7) Mah in zeidah kan cawn khawh? Jehovah nih a sermi thil a liim nakhnga kum thong tampi a rau ko nain a sermi thil vialte kha a ruah i a zoh tikah “a lung a si ngaingai.”—Gen. 1:31.

8. Atu zei kong dah kan i ruah hna lai?

⁸ A cunglei tahchunhnak ah kan hmuh bantukin Baibal chung ah lungsaunak ngeih a herhnak kong phunglam tampi kan hmuh khawh. Atu lungsau tein Jehovah kan hngah awk a sinak thil sining pahnih kong kha kan i ruah hna lai.

9. Lungsau tein Jehovah kan hngah a herhnak thil sining pakhat cu zeidah a si?

⁹ Jehovah nih kan thlacamnak a kan leh nakhnga kan hngah a hau men lai. Hneksaknak inkhawh awkah thazaang kan ngeih nakhnga asiloah Jehovah duh lomi thil tuah kha kan ngol khawh nakhnga thla kan cam tikah Jehovah nih kan thlacamnak kha caan saupi chung a kan let lo tiah kan ruah khawh men. Jehovah nih kan thlacammi kip kha zeicah a kan leh colh lo?

10. Jehovah nih kan thlacamnak a kan leh nakhnga zeicah lungsau tein kan hngah a herh?

¹⁰ Jehovah nih kan thlacamnak kha ṭha tein a kan ngaihpiak. (Salm 65:1) Amah kan zumh kan langhtermi le lungtak tein thla kan cammi kha a hngalh. (Heb. 11:6) Cun a duhnak tuah awk le kan thlacammi ningin nun awkah zeitindah bia kan khiah timi kong zong kha hngalh a duh. (1 Johan 3:22) Cucaah Jehovah sinah a duh lomi thil tuah kha kan ngol khawh nakhnga bawmhnak kan hal tikah lungsaunak le thlennak kan tuah khawh nakhnga kan si khawh chungin kan i zuam a hau kho men. Jesuh nih kan thlacamnak cheukhat leh colh kan si lonak a ruang kha hngalhthiam awkah a kan bawmh. Hitin a ti: “Hal u law an in pek hna lai, kawl u law nan hmuh lai, king u law innka cu an in hunpiak hna lai. Zeicahtiah a halmi paoh cu pek an si lai i a kawlmi paoh nih cun an hmuh lai i a kingtu paoh cu innka kha hunpiak an si lai.” (Matt. 7:7, 8) Mah ruahnak cheuhnak kha kan zulh i ‘thlacam ah kan ṭan’ ahcun Jehovah nih kan thlacamnak kha a ngaih lai i a kan leh lai tiah kan zumh khawh.—Kol. 4:2.

11. Kan thlacamnak a kan lehmi cu a raumi a lawh tikah Hebru 4:16 nih zeitindah a kan bawmh?

¹¹ Kan thlacamnak a kan lehmi cu a raumi a lawh hmanhah Jehovah nih kan thlacamnak kha kan “herh lio caante ah” kaan leh hna lai tiah bia aa kam. (Hebru 4:16 rel.) Cucaah kan thlacamnak kha kan i ruahchan lio caan ah a kan leh colh lo ahcun Jehovah kha sual kan phawt awk a si lo. Tahchunhnak ah, mi tampi nih Pathian Pennak a rat nakhnga le hi vawlei ṭha lo a dongh nakhnga thla an camnak cu kum tampi a si cang. Jesuh zong nih mah caah thla kan cam awk a si tiah a ti. (Matt. 6:10) Asinain minung nih kan i ruahchanmi caan i a rat lo tikah Pathian cungah kan zumhnak tlauter cu zeitlukin dah hruh a si lai. (Hab. 2:3; Matt. 24:44) Cucaah Jehovah kha hngah peng in a sinah zumhnak he thlacam cu fim a si. Donghnak caan kong he aa tlaiin Jehovah nih ‘a ni le a caan’ kha ri a khiah cang caah mah caante ah a ra hrimhrim lai. Mah cu kan dihlak caah a ṭha bikmi caan a si lai.—Matt. 24:36; 2 Pet. 3:15.

12. A hleiin zei tik caan ah dah lungsaunak ngeih cu a har khawh men?

 ¹² Ding tein thil tuah a si nakhnga kan hngah lioah lungsaunak kan ngeih a hau men lai. Hi vawleicung i mi tampi nih nupa sinak, miphun, nun phung asiloah phungphai aa khat lomi hna kha a ding loin an pehtlaih tawn hna. Mi cheukhat nih pumsalei asiloah lungthinlei ah a tlam a tling lomi hna kha a ding loin an pehtlaih hna. Jehovah Tehte tampi cu Baibal ah hram aa bunhmi an zumhnak ruangah a ding loin pehtlaihnak an tong. Cu bantuk a ding lomi lam in pehtlaih kan si ahcun Jesuh bia kha kan i cinken peng awk a si. Hitin a ti: “A dongh tiangin a fekmi cu khamh an si lai.” (Matt. 24:13) Asinain Khrihfabu chungmi pakhat nih sualnak ngan a tuah ti kha na hngalh ahcun zeitin? Mah kong kha Khrihfa upa pawl na chimh hna hnuah annih nih Jehovah lam ningin thil an tuah lai ti kha zumh in lungsau tein na hngak lai maw? Mi pakhat nih sualnak ngan a tuah tikah Khrihfa upa pawl nih zeidah an tuah awk a si?

13. Jehovah nih mi pakhat nih sualnak ngan a tuah tikah Khrihfa upa pawl nih zeidah tuah hna seh ti a duh?

¹³ Khrihfabu chungmi pakhat nih sualnak ngan a tuah ti kha an hngalh tikah Khrihfa upa pawl nih “cunglei in a rami fimnak” hmuh awkah thla an cam. Cucaah mah thil sining kha Jehovah hmuh ningin an hmuh khawh. (Jeim 3:17) An hmuitinh cu a si khawh ahcun sualnak a tuahmi nih a “palhnak lam in a kir” ṭhan nakhnga bawmh kha a si. (Jeim 5:19, 20) Cun Khrihfabu kilven awk le harnak a tongmi hna hnemh awkah an si khawh chungin zei thil paoh kha tuah an duh. (2 Kor. 1:3, 4) Mi pakhat nih sualnak ngan a tuah ti kha Khrihfa upa pawl nih an hngalh tikah a cang taktakmi kong kha hngalh awkah a caan an pek hmasa. Cun thla an cam, Baibal ruahnak cheuhnak kha ṭha tein an hlathlai i ‘aa tlak ningin’ an zulh. (Jer. 30:11) Khrihfa upa pawl nih caan saupi cu an hngak lo nain khulrang tuk zongin biakhiahnak an tuah lo. Khrihfa upa pawl nih Jehovah sinin an hmuhmi lamhruainak kha an zulh ahcun Khrihfabu dihlak cu ṭhatnak an hmu lai. Asinain Khrihfa upa pawl nih hmaan tein thil an tuah colh hmanhah sualnak a ngei lomi cu a lung a fak rih men ko lai. Cutin na si ve ahcun na lungfahnak zorter awkah zeidah na tuah khawh?

14. Unau pakhat nih na lung aan fahter ahcun zei Baibal tuanbia nih dah hnemhnak aan pek khawh?

 ¹⁴ Mi pakhatkhat asiloah unau pakhatkhat nih na lung an in fahter bal maw? Baibal ah Jehovah nih ding tein thil a tuah lai caan kan hngah khawh ning kong he aa tlaiin a kan cawnpiakmi a ṭha tukmi tahchunhnak kong hna kha na hmuh khawh. Tahchunhnak ah, Josef cu a ule nih a ding loin an pehtlaih ko nain an sualnak ruangah a thin a rak hung lo. Mah canah Jehovah rianṭuan awkah lungthin a pek peng i lungsaunak le inkhawhnak a ngeih caah Jehovah nih thluachuah a rak pek. (Gen. 39:21) A donghnak ah, Josef nih a lung a fahtertu hna kha a rak ngaihthiam hna caah Jehovah nih zeitindah thluachuah a pek ti kha kan hngalh. (Gen. 45:5) Josef bantukin Jehovah kha kan naih i ding tein thil a tuah lai caan kha kan hngah ahcun hnemhnak kan hmu ve lai.—Salm 7:17; 73:28.

15. Dinlonak kha lungsau tein inkhawh awk le lungdaihnak ngeih awkah unaunu pakhat cu zeinihdah a bawmh?

¹⁵ Josef tonmi dinlonak hna cu kan tong lai lo ti cu a fiang ko. Asinain lamkhatkhat in a ding loin pehtlaih kan si tikah kan lung a fak kho men. Jehovah a bia lomi hna i telin mi pakhatkhat he buaibainak kan ngeih tikah Baibal phunglam kha kan zulh ahcun ṭhatnak kan hmu lai. (Fil. 2:3, 4) Hmuhtonnak pakhat kong hi ruathmanh. Unaunu pakhat cu a rianṭuanṭi hawi nih a kong he aa tlaiin midang sinah a ṭhatlonak in a chim tikah a lung a fak tuk. Unaunu nih khulrang in lehrulh canah Jesuh nunning kong kha a rak ruah. Mi nih an nihsawh tikah a rak nihsawh ve hna lo. (1 Pet. 2:21, 23) Mah kong kha aa cinken i a cangmi kong he aa tlaiin zeihmanh tuah lo awkah bia a khiah. A hnuah a rianṭuanti hawi cu a dam lo tukmi le lungretheihnak tampi a ngeimi a si ti kha a hun hngalh. Cucaah unaunu nih a rianṭuanṭi hawi nih a chimmi cu a chim duh taktakmi a si lo tiah biakhiahnak a tuah. Cun dinlonak kha lungsau tein a inkhawh caah unaunu cu aa nuam tuk i lungdaihnak zong a hmu.

16. Dinlonak na ton ahcun zeinihdah aan hnemh khawh? (1 Peter 3:12)

¹⁶ Dinlonak asiloah a dang a kong pakhatkhat ruangah sifah harnak na ton ahcun Jehovah cu “lung a dongmi” hna pawngah a um ti kha philhhlah. (Salm 34:18) Jehovah nih lungsaunak na ngeihmi le a sinah na thilrit na  ṭhumhmi kha a duh. (Salm 55:22) Jehovah nih a cangmi thil vialte kha a hmuh i vawleicung mi vialte kha bia a ceih hna lai. (1 Peter 3:12 rel.) Cucaah na tawnghtham khawh lomi buaibainak nganpi na ngeih ahcun Jehovah kha lungtho tein na hngak lai maw?

17. Isaiah 30:18 ningin Jehovah nih zeidah a kan pek lai tiah kan zumh khawh?

¹⁷ A rauhhlan ah vancung kan Pa nih a Pennak thawngin thluachuah tampi a kan pek cang lai. Isaiah 30:18 ah hitin a ti: “Nan cungah a velngeihnak langhter duh ah BAWIPA nih aan hngah ko hna. Amah nih cun a dingmi thil kha a tuah zungzal caah nanmah zaangfah awk kha aa tim ko. Lunglawmhnak hi BAWIPA i bochannak chungin a chuakmi a si.” Cucaah Jehovah a hngak pengmi hna cu atu le hmailei vawlei thar ah thluachuah tampi an hmu lai.

18. Zei thluachuah nih dah a kan hngah?

¹⁸ Pathian miphun pawl cu vawlei thar i an um tikah atu ah an tonmi lungretheihnak le zuamcawhnak hna hi zeitikhmanh ah an tong bal ti lai lo. Dinlonak le sifah harnak zong a um ti lai lo. (Biat. 21:4) Tirawl tampi a um cang lai caah kan herhmi thil kong he aa tlaiin ahohmanh lungrethei in kan um ti lai lo. (Salm 72:16; Isa. 54:13) Mah cu khuaruahhar taktak a si lai.

19. Jehovah nih kan caah atu ah duhsa tein a timhtuahmi cu zeidah a si?

¹⁹ Jehovah nih a uknak tangah kan um khawh nakhnga a lung a lawmhtermi ziaza ngeih awk le a ṭhalomi ziaza hloh awkah a kan bawmhnak thawngin atu in a kan timhtuah. Cucaah lungdong in um hlah law Jehovah biaknak zong kha ngol hlah. A ṭha deuhmi nunnak cu a ra lio. Mah a ṭha tukmi caan kan hngah lioah Jehovah nih a rian a liim lai caan kha lungsau te le lungtho tein hngak hna u sih.