1, 2. Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?

NAWẸ e nọ ṣí na we eyin agbàn he a to nukundo bo do hudo etọn vivẹvivẹ de ma wá do gànmẹ? Be a nọ jẹflumẹ wẹ a? Po gbesisọ po, Howhinwhẹn lẹ 13:12 dọmọ: “Nukundido he yè sẹ̀ donukọn nọ hẹn ahun jẹazọ̀n.” Amọ́, etẹwẹ lo eyin a sè dọ whẹwhinwhẹ́n dagbe delẹ wutu wẹ agbàn lọ ma do wá do ogàn he mẹ a to nukundo e te? To ninọmẹ enẹ mẹ, e họnwun dọ a na jlo nado yí homẹfa do nọte.

² To hosọ ehe mẹ, mí na mọ nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn susu he gán gọalọna mí nado nọ ‘yí homẹfa do nọte,’ bosọ zindonukọn nado to mọwà. (Mika 7:7) Enẹgodo, mí na gbadopọnna ninọmẹ awe delẹ he mẹ mí dona nọ yí homẹfa do nọtepọn Jehovah nado yinuwa te. Gbọngodo, mí na dọhodo dona he to sẹdotẹnmẹ na mẹhe nọ desọn ojlo mẹ nado nọtepọn Jehovah lẹ ji.

3. Etẹwẹ nunọwhinnusẹ́n he to Howhinwhẹn lẹ 13:11 mẹ plọn mí?

³ Apajlẹ de tin to Howhinwhẹn lẹ 13:11 mẹ he do nujọnu-yinyin homẹfa tọn hia. E dọmọ: “Adọkun he yin tintindo po awuyiya po na wá depò, ṣigba, adọkun he mẹde bẹpli vudevude na sudeji.” Be a mọ nunọwhinnusẹ́n lọ ya? Nuyọnẹnnu wẹ e yin nado nọ yí homẹfa do wà nulẹ, na ehe nọ zọ́n bọ yè nọ tindo kọdetọn dagbe hugan lẹ.

4. Etẹ ji wẹ nunọwhinnusẹ́n he to Howhinwhẹn lẹ 4:18 mẹ zinnudo?

⁴ Howhinwhẹn lẹ 4:18 dọ dọ, “ali dodonọ tọn taidi hinhọ́n afọnnu tọn he nọ họnwun bosọ nọ to wunhọ́n dogọ kakajẹ owhè ṣádada mẹ.” E sọgbe dọ hogbe ehelẹ ni yin yiyizan na  aliho he mẹ Jehovah de lẹndai etọn hia omẹ etọn lẹ vudevude te. Amọ́, to linlẹn he gbloada hugan mẹ, wefọ lọ sọ sọgan yin yiyizan na aliho he mẹ Klistiani de nọ yinukọn to gbigbọ-liho te. Mí ma gán do mizọnmizọn na nukọnyiyi gbigbọmẹ tọn mẹde tọn. E nọ yí whenu. Eyin mí nọ yí sọwhiwhe do gbadopọnna ayinamẹ he mí nọ mọyi gbọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn po titobasinanu etọn po gblamẹ lẹ bosọ nọ yí yé do yizan mẹ, vudevude mí na wleawuna jẹhẹnu Klisti tọn nkọ lẹ. Podọ, mí nasọ yọ́n Jiwheyẹwhe dogọ. Lẹnnupọndo lehe Jesu do nuagokun enẹ hia do ji.

5. Apajlẹ tẹwẹ Jesu na nado dohia dọ vudevude wẹ mẹde nọ whẹ́n to gbigbọ-liho?

⁵ Jesu yí apajlẹ de zan nado dohia dọ owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn he mí nọ lá taidi okún pẹvi de he nọ whẹ́n vudevude to ahun gbẹtọ he yiwanna nuhe sọgbe lẹ tọn mẹ. E dọmọ: “Okún lọ lẹ tọ́nkun bo whẹ́n yiaga—ṣigba e [nudotọ lọ] ma yọ́n lehe enẹ jọ gbọn. Aigba lọ na ede nọ de sinsẹ́n tọ́n vudevude, tintan amà, enẹgodo sinsẹ́n, to godo mẹ, sinsẹ́n lọ nọ whẹ́n pete.” (Malku 4:27, 28) Etẹ na dọ wẹ Jesu te? Nuhe dọ e te wẹ yindọ, kẹdẹdile okún de nọ whẹ́n vudevude do, mọdopolọ wẹ mẹhe kẹalọyi owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn nọ whẹ́n vudevude to gbigbọ-liho do niyẹn. Di apajlẹ, dile nuplọntọ ahundoponọ mítọn lẹ to dindọnsẹpọ Jehovah, mí nọ jẹ ayido diọdo dagbe he bayi yé te lẹ go ji. (Efe. 4:22-24) Amọ́, mí dona nọ flindọ Jehovah wẹ mẹlọ he nọ hẹn okún pẹvi enẹ whẹ́n.—1 Kọl. 3:7.

6, 7. Etẹwẹ mí plọn sọn aliho he mẹ Jehovah dá aigba te mẹ?

⁶ To nuhe Jehovah nọ wà lẹpo mẹ, e nọ yí homẹfa po whenu he e biọ po zan nado dotana azọ́n etọn. E nọ wàmọ na gigo oyín etọn tọn, podọ na dagbe mẹdevo lẹ tọn wutu. Di apajlẹ, lẹnnupọndo aliho debọdo-dego he mẹ Jehovah wleawuna aigba lọ na gbẹtọvi lẹ te ji.

⁷ To whenue Biblu to zẹẹmẹ bayi gando lehe Jehovah wleawuna aigba do go, e donù “dogbó etọn lẹ” he yin dide, “dodonu etọn lẹ” he yin  tùntùn ai po “zannu họ̀gosu tọn etọn” he yin dido po go. (Jobu 38:5, 6) Ewọ tlẹ yí whenu do gbadopọnna azọ́n etọn. (Jen. 1:10, 12) Be a gán yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe e ṣí na angẹli lẹ dile yé mọ nuhe Jehovah to didá lẹ debọdo-dego ya? Lehe enẹ na ko hẹn awuvivi wá na yé do sọ! Etlẹ wá jẹ fide bọ yé jẹ “awhá pipà tọn do” ji. (Jobu 38:7) Etẹwẹ enẹ plọn mí? E yí owhe fọtọ́n susu lẹ to Jehovah si nado dotana azọ́n nudida tọn etọn lẹ, amọ́ whenue e pọ́n nuhe e yí sọwhiwhe do dá lẹpo, e dọ gando yé go dọmọ: Yé “yọ́n tlala.”—Jen. 1:31.

8. Etẹwẹ mí na gbadopọnna todin?

⁸ Dile mí ko mọ to apajlẹ he wayi lẹ mẹ do, mí gán mọ nunọwhinnusẹ́n susu to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ he zinnudo nujọnu-yinyin homẹfa tọn ji. Todin, mí na dọhodo ninọmẹ tangan awe delẹ he mẹ mí dona wleawufo nado nọtepọn Jehovah te ji.

9. Etẹwẹ yin dopo to ninọmẹ he mẹ mí dona nọtepọn Jehovah te lẹ mẹ?

⁹E gán biọ dọ mí ni nọtepọn gblọndo odẹ̀ mítọn lẹ tọn. Eyin mí to huhlọn biọ to odẹ̀ mẹ nado pehẹ whlepọn de kavi nado duto awugbopo de ji, mí gán do numọtolanmẹ lọ dọ pọngbọ he dín mí te to gbàndọn. Naegbọn Jehovah ma nọ na gblọndo odẹ̀ mítọn lẹpo tọn to afọdopolọji?

10. Naegbọn e gán biọ dọ mí ni yí homẹfa do nọtepọn Jehovah nado na gblọndo odẹ̀ mítọn lẹ tọn?

¹⁰ Jehovah nọ dotoaina odẹ̀ mítọn lẹ po sọwhiwhe po. (Salm. 65:2) Odẹ̀ ahundopo tọn mítọn lẹ nọ dohia dọ mí tindo yise to ewọ mẹ. (Heb. 11:6) Nudevo he mẹ Jehovah sọ nọ do ojlo te wẹ obá he mẹ mí magbe jẹ nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ odẹ̀ mítọn lẹ, podọ nado wà ojlo etọn. (1 Joh. 3:22) Enẹwutu, e gán biọ dọ mí ni fahomẹ bosọ nọ yinuwa to kọndopọ mẹ hẹ odẹ̀ mítọn lẹ, whedepopenu he mí to vivẹnudo nado duto aṣa ylankan kavi awugbopo de ji. Jesu dohia dọ odẹ̀ mítọn delẹ sọgan nọma mọ gblọndo to afọdopolọji. E dotuhomẹna mí dọmọ: “Mì to bibiọ zọnmii, e nasọ yin nina mì; mì to dindin zọnmii, mì nasọ mọ; mì to họ̀nhúhú zọnmii, e nasọ yin hùnhùn na mì; na mẹdepope he to bibiọ nọ mọyi, podọ mẹdepope he to dindin nọ mọ, podọ mẹdepope he to họ̀nhúhú, e na yin hùnhùn na ẹn.” (Mat. 7:7, 8) Eyin mí hodo ayinamẹ ehe, bo “nọ sinyẹnlin to odẹ̀ mẹ,” mí gán kudeji dọ Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn na sè odẹ̀ mítọn lẹ bosọ na gblọndo yetọn.—Kol. 4:2.

11. Nawẹ Heblu lẹ 4:16 na gọalọna mí gbọn whenue gblọndo odẹ̀ mítọn de tọn taidi nue to gbàndọn?

¹¹ Dile etlẹ yindọ gblọndo odẹ̀ mítọn de tọn gán taidi nuhe to dindẹn, Jehovah dopà nado na gblọndo yetọn “to ojlẹ sisọ mẹ.” (Hia Heblu lẹ 4:16.) Enẹwutu, mí ma dona dowhẹ Jehovah gbede eyin nuhe mí to nukundo de ma yawu wá dile mí lẹn do. Di apajlẹ, mẹsusu wẹ ko to dẹ̀ho na owhe susu dọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn ni hẹn titonu ehe wá opodo. Jesu tlẹ dọ dọ mí dona nọ hodẹ̀ gando ehe go. (Mat. 6:10) Amọ́, lehe e na yin nulunu do sọ eyin mẹde dike bọ yise etọn to Jiwheyẹwhe mẹ miọn, na opodo lọ ma wá to ojlẹ he mẹ gbẹtọvi lẹ to nukundo e te wutu! (Hab. 2:3; Mat. 24:44) Mí na wà dagbe nado zindonukọn bo to tenọpọn Jehovah bosọ yise dọ ewọ na sè odẹ̀ mítọn lẹ. Opodo lọ na wá to ojlẹ sisọ mẹ, na Jehovah ko de ‘azán po gànmẹ lọ po’ he mẹ e na wá te wutu. Podọ, e na wá họnwun dọ azán he yọ́n hugan na mẹlẹpo lọ niyẹn.—Mat. 24:36; 2 Pita 3:15.

12. Ninọmẹ tẹ mẹ wẹ homẹfa mítọn sọgan yin whiwhlepọn to aliho sinsinyẹn mẹ te?

¹²E gán biọ dọ mí ni fahomẹ dile mí to akọndona nuyiwahẹmẹ agọ̀. To aihọn ehe mẹ, gbẹtọ  lẹ nọ saba yinuwa hẹ mẹhe wá sọn otò, aṣa, gọna akọ̀ he gbọnvona yetọn lẹ mẹ to aliho agọ̀ mẹ. Podọ, nudopolọ wẹ yé nọ wà na mẹhe ma tindo vijinu kavi sinmẹ agbasa tọn dopolọ hẹ yé lẹ. Mẹdevo lẹ nọ yin titafú na yé tindo madogán agbasa tọn kavi apọ̀nmẹ tọn wutu. Kunnudetọ Jehovah tọn susu wẹ ko jiya mawadodo tọn na nuyise yetọn he nọ sinai do Biblu ji lẹ wutu. Eyin mí yin nuyiwa hẹ to aliho agọ̀ mọnkọ lẹ mẹ, mí dona hẹn hogbe Jesu tọn ehelẹ do ayiha mẹ. E dọmọ: “Mẹhe doakọnna kakajẹ opodo wẹ na yin whinwhlẹngán.” (Mat. 24:13) Amọ́ etẹwẹ lo, eyin a sè dọ mẹde doalọ to ylando sinsinyẹn mẹ to agun lọ mẹ? To whenue mẹho lẹ ko sèhó gando whẹho lọ go godo, be a na jo nulẹ do alọ yetọn mẹ bo yí homẹfa do nọtepọn yé nado penukundo whẹho lẹ go dile Jehovah jlo do ya? Etẹwẹ enẹ gán biọ to mẹho lẹ si?

13. Etẹwẹ whẹho lẹ dididẹ to aliho Jehovah tọn mẹ nọ bẹhẹn?

¹³ Whenue mẹho lẹ sèhó gando ylanwiwa sinsinyẹn de go to agun mẹ, yé nọ hodẹ̀ bo nọ biọ “nuyọnẹn he wá sọn aga,” nado sọgan yọ́n pọndohlan Jehovah tọn do whẹho lọ ji. (Jak. 3:17) Yanwle yetọn wẹ nado gọalọna ylanwatọ lọ nado “gọwá sọn alibubu etọn mẹ.” (Jak. 5:19, 20) Yé sọ nọ jlo na wà nuhe go yé pé lẹpo nado bayi hihọ́na agun lọ bosọ miọnhomẹna mẹhe ko yin awugblena lẹ. (2 Kọl. 1:3, 4) To whenue mẹho lẹ to nukunpedo whẹho ylanwiwa sinsinyẹn tọn de go, onú tintan he yé nọ wà wẹ nado dindona whẹho lọ kitokito, podọ enẹ gán yí whenu. Enẹgodo, yé nọ hodẹ̀ bo nọ yí sọwhiwhe do na ayinamẹ sinai do Owe-wiwe lẹ ji bosọ nọ domẹplọnlọ mẹgo “jẹ obá he jẹ mẹ.” (Jel. 30:11) Dile etlẹ yindọ mẹho lẹ ma nọ yí whẹho lọ do gbẹ̀n asajikàn, yé ma nọ zọ̀n plaplaji do dawhẹ. Eyin whẹho lẹ yin nukunpedego to aliho he sọgbe mẹ, mẹhe to agun lọ mẹ lẹpo wẹ na mọaleyi to aliho dagbe hugan mẹ. Etomọṣo, eyin whẹho lẹ tlẹ yin nukunpedego to aliho ehe mẹ, homẹvọnọ lọ gán gbẹ́ to awuvẹ sè. Eyin enẹ jọ do go we, etẹwẹ a gán wà nado de awufiẹsa towe pò?

14. Apajlẹ Biblu tọn tẹwẹ gán gọalọna we nado doakọnnanu eyin Klistiani hatọ de ko gbleawuna we sinsinyẹn?

¹⁴ Be e ko jọ pọ́n bọ mẹde kavi etlẹ yin sinsẹ̀n-basitọ hatọ de gbleawuna we sinsinyẹn ya? A gán mọ apajlẹ ayidego tọn lẹ to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ he plọn mí nado nọ  nọtepọn Jehovah nado vọ́ ninọmẹ lẹ jlado. Di apajlẹ, dile etlẹ yindọ Josẹfu jiya whẹdida mawadodo tọn to alọ nọvisunnu etọn titi lẹ tọn mẹ, e ma na dotẹnmẹ nuṣiwa yetọn lẹ nado hẹn ẹn duadi. Kakatimọ, e zindonukọn nado to ayidonugo na sinsẹ̀nzọn etọn na Jehovah, podọ ewọ suahọ ẹ susugege na e yí homẹfa do doakọnnanu wutu. (Jen. 39:21) Dile ojlẹ to yìyì, Josẹfu penugo bo duto awugble he e ko jiya etọn lẹ ji, bosọ mọ lehe Jehovah dona ẹn do. (Jen. 45:5) Taidi Josẹfu, mí nọ mọ homẹmimiọn yí eyin mí dọnsẹpọ Jehovah bosọ nọ nọtepọn ẹn nado dawhẹ dodo to ojlẹ sisọ mẹ.—Salm. 7:17; 73:28.

15. Etẹwẹ gọalọna mẹmẹyọnnu de nado wọnji nuyiwahẹmẹ agọ̀ de go?

¹⁵ Nugbo wẹ dọ e ma yin nuyiwahẹmẹ mawadodo tọn lẹpo wẹ nọ sinyẹn sọ dehe Josẹfu jiya etọn lẹ, amọ́ mímẹpo wẹ e nọ gbleawuna eyin onú mọnkọ de jọ do mí go. Eyin mí do nuhahun po mẹde po, etlẹ yin mẹhe ma yin Jehovah sẹ̀ntọ de, mí na mọaleyi eyin mí yí nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ do yizan mẹ. (Flp. 2:3, 4) Lẹnnupọndo apajlẹ ehe ji. E vẹna mẹmẹyọnnu de taun whenue e sè dọ azọ́nwatọgbẹ́ de hẹn ẹn gble to mẹdevo lẹ dè. Kakati mẹmẹyọnnu lọ ni zọ̀n plaplaji do yinuwa, e yí whenu bo lẹnnupọndo apajlẹ Jesu tọn ji. To whenue yè zun in, ewọ lọsu ma zunmẹ. (1 Pita 2:21, 23) Po enẹ po to ayiha mẹ, e bayi dide nado wọnji nuhe jọ lọ go. To godo mẹ, e wá sè dọ azọ́nwatọgbẹ́ etọn lọ do nuhahun agbasalilo tọn sinsinyẹn de bosọ to pipehẹ ayimajai. Mẹmẹyọnnu lọ wá tadona lọ kọ̀n dọ linlẹn azọ́nwatọgbẹ́ emitọn tọn ma yin nado hẹn emi gble. Enẹwutu, homẹ mẹmẹyọnnu lọ tọn hùn taun dọ e yí homẹfa do doakọnna nuyiwahẹmẹ agọ̀ lọ, podọ e sọ tindo jijọho.

16. Etẹwẹ gán miọnhomẹna we eyin a to pipehẹ nuyiwahẹmẹ agọ̀ de? (1 Pita 3:12)

¹⁶ Eyin a to akọndona nuyiwahẹmẹ agọ̀ kavi awugblenamẹnu devo de, flindọ Jehovah ma dẹn do mẹhe “ahun yetọn jẹflumẹ lẹ.” (Salm. 34:18) E yiwanna we na a nọ fahomẹ bosọ nọ ze agbàn towe dlan e ji wutu. (Salm. 55:22) Ewọ wẹ Whẹdatọ aigba lẹpo tọn. E nọ mọ nuhe to jijọ lẹpo. (Hia 1 Pita 3:12.) Eyin a to pipehẹ nuhahun he a ma sọgan didẹ lẹ, be a nọ wleawufo nado nọtepọn ẹn ya?

17. Dile Isaia 30:18 dọ do, jide tẹwẹ Jehovah na mí?

¹⁷ To madẹnmẹ, Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn na dona mí susugege gbọn Ahọluduta etọn gblamẹ. Isaia 30:18 dọmọ: “Jehovah yí homẹfa do to tenọpọn mì nado do nukundagbe hia mì, ewọ nasọ fọnṣite nado do lẹblanu hia mì. Na Jiwheyẹwhe whẹdida dodo tọn de wẹ Jehovah yin. Ayajẹnọ wẹ mẹhe to nukundo e zọnmii lẹpo.” Mẹhe zindonukọn nado to tenọpọn Jehovah lẹ na mọ dona susu yí todin, podọ to aihọn yọyọ he ja lọ mẹ.

18. Dona tẹlẹ wẹ to tepọn mí?

¹⁸ To whenue omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ na biọ aihọn yọyọ lọ mẹ, yé ma nasọ doakọnna ayimajai po nuhahun he yé dona pehẹ to egbehe lẹ po gbedegbede ba. Whẹdida mawadodo na ko busẹ, podọ awufiẹsa ma nasọ tin ba. (Osọ. 21:4) Mí ma nasọ to nuhà na nuhe sin hudo mí do lẹ ba, na mí na tindo nulẹpo susugege wutu. (Salm. 72:16; Isa. 54:13) Lehe enẹ na jiawu do sọ!

19. Etẹwẹ Jehovah to awuwlena mí na vudevude?

¹⁹ Todin whẹ́, Jehovah to awuwlena mí nado nọgbẹ̀ to gandudu etọn glọ, bo nọ gọalọna mí nado duto aṣa ylankan mítọn lẹ ji bosọ wleawuna jẹhẹnu he nọ hẹn homẹ etọn hùn lẹ. Enẹwutu, ma gbọjọ bo doalọtena Jehovah sinsẹ̀n blo. Ogbẹ̀ dagbe hugan lọ to nukọn ja! Po sọgodo dagbe enẹ po to nukọnna mí, mì gbọ mí ni wleawufo nado zindonukọn bo yí homẹfa do to tenọpọn Jehovah nado dotana azọ́n etọn!