1-2. Ɔdi nɛ alɔ gáā kɛla lɛyikwu ɔ ipu ikɛyi ɛlā nyā a?

ƐGƐNYÁ nɛ ɔtu gáā ya uwɔ lɛ, ɔdaŋ ku a tɛhɔ ku ɔdā nɛ a cɛgbá nu, nɛ ɔdā ɔɔma i kē wa eko nɛ a leyice a ŋ bɛ? Ɔtu i biya gā uwɔ nɛɛ? Ɔtu lɔfu ya uwɔ ɛgɛ nɛ ɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku Aíita 13:12 ka lɛ a kahinii: ‘Eko dúú nɛ̄ eyīyōce kú ɔ̄cɛ í yɔ̄ gɛ ŋ́, ɔtū kú nū géē bīya.’ Amáŋ ɛgɛnyá nɛ ɔtu gáā ya uwɔ lɛ, ɔdaŋ ku a po ka ó lɛ aɔdā nōo ya nɛ ɔdā nɛ a tɛhɔ ku nu a i wa fiya ŋ, nɛ aɔdā nōo kē ya a kē lɛyi tu uwɔ bɛ? Ɔdaŋ ka ó lɛ a, a géē lɔfu le tutu ō gbeyi cii.

² Ipu ikpɛyi ɛlā nyā alɔ géē kɛla lɛyikwu aukɔ́ ku Ubáyíbu ōhī, nōo géē ta alɔ abɔ ku alɔ kóō lɛ uce ō ya ku ō “gbēyi” a. (Umáy. 7:7) Oŋma ɔɔma a, alɔ géē leyi yɛ āhɔ̄ ɛpa nɛ alɔ cika ō gbeyi cii, jaa gbeeko nɛ Ujehofa géē ya odee lɛyikwu ɔ a. Amoomɛ, alɔ géē kɛla lɛyikwu aɔdā olɔhi nɛ Ujehofa cokonu lɛ ācɛ nōo le tutu ō gbeyi lɛ ɔ a.

3. Ɔdi nɛ ɔkpá ku Aíita 13:11 nwu alɔ a?

³ Ocabɔ éyi nōo nwu alɔ ɔdā nōo ya ɛɛ nɛ ō gbeyi cii cɛgbá a yɔ ipu ɔkpá ku Aíita 13:11. Abɔɔ kahinii: “Agbénú nɛ̄ ɔ̄cɛ gē hágágā ī lɛ ā, gē hágágā ī mɛ fíyɛ. Amáŋ agbénú ō lɛ ɛmɛɛma géē nyīla klla í gbojī.” Ɔdi nɛ a nwu ŋma ipu ɔgba nyā a? Ɔcɛ ō jijeeyi gē ya odee ɛmɛɛma klla gē gbeyi cii, oŋmɛyi ku ɔdā duuma nɛ ó kē i ya a kē i lɔhi.

4. Ɔdi nɛ ukɔ́ nōo yɔ ipu ɔkpá ku Aíita 4:18 mafu a?

⁴ Aíita 4:18 da alɔ kahinii: “Ɔwɛ kú ɔ̄cɛ okpaakpa, lɛbɛ̄ɛka ɛnɔ oŋmá-ajɛ ā, ó yɔ̄ i fíyajɛ tōōtɔ̄ɔ̄ jāā gbéeko nɛ̄ ó gā ɛyí.”  Ɔgba nyā mafu peee ku Ujehofa gē ta ācɛ ɔlɛ nu abɔ kéē gáā jé ɔdā nōo wɛ ococɛ ku nu a. Ɔgba ɔɔma klla lɔfu ta alɔ abɔ jé ɛgɛ nɛ Ɔcɛ O Yɛce Ukraist gē ya opiyabɔ ipu oyeeyi ku nu, klla gē tubla Ujehofa ajaajɛ lɛ a. Ō tubla Ujehofa ajaajɛ wɛ ɔdā nɛ ó gē je eko. Ɔdaŋ ku alɔ leyi taajɛ ku alɔ ya oklɔcɛ ku aukɔ́ nɛ alɔ gē miyɛ ŋma ipu ɛlā ku Ɔwɔico mla ɔwa ku nu, ɛmɛɛma, alɔ géē wa i gbɔɔ ō lɛ ɛdɔ auce ō ya nɛ Ujisɔsi lɛ a. Ɛnyā kē géē ta alɔ abɔ ku alɔ gáā jé Ɔwɔico lɔɔlɔhi fiyɛ. Alɔ má ocabɔ nɛ Ujisɔsi bi le mafu ɛlā nyā ɛ.

5. Ocabɔ nyá nɛ Ujisɔsi bi le mafu ka ó gē je eko gbɔbu ɛɛ ku ɔcɛ kóō ya opiyabɔ a?

⁵ Ujisɔsi bi ocabɔ éyi le mafu ɛgɛ nɛ ɛlā lɛyikwu Ajɔɔcɛ nɛ alɔ gē tɔɔna nu a, lɛbɛɛka ikpo ligii nōo yɔ i jɛ ɛmɛɛma ipu ɔtu ku ācɛ nōo dɔka ɔdā okpaakpa a. Ó kahinii: “Īkpō ā le bū yɔ̄ gē jɛ̄ ɛɛ́. Nááná ó [ɔcɛ ō nyi ikpo a] jé ɛ́gɛ́nɛ̄ īkpō ā yá ɛ́ɛ́ nɛ̄ ó bū klla yɔ̄ gē jɛ̄ ā ŋ́. Ajɛ ī yá kú īkpō kóō bū klla jɛ̄ á. Ó lɛ ɔpílɔ́ tá wɛ̄ɛcɛ aflɛ́yí, cɛ́ɛ́ ɛyí ikpɔ̄dā ā le bɛ̄cɛ ámōōmɛ. Cɛ́ɛ́, ámōōmɛ ā, ɔdɛ̄hɔ̄ ā le cɛyí mla īkpō nɛ̄ɛ̄nɛ̄hi.” (Umák. 4:27, 28) Ɔdi wɛ ɛyi ɛlā ku Ujisɔsi a? Ó yɔ i mafu kahinii, ɛgɛ nɛ ikpo gē je eko gē jɛ ɛmɛɛma a, ɛgɔɔma nɛ ó gē je eko ku ɔcɛ nōo kpɔtuce ɛlā ku Ajɔɔcɛ a kóō ya opiyabɔ lɛ duu a. Ocabɔ mafu, ɔdaŋ ku ācɛ nɛ alɔ gē klɔcɛ mla uwa a gbɔɔ ō tubla Ujehofa ajaajɛ, alɔ géē gbɔɔ ō má opiyabɔ olɔhi alɛwa néē ya ɛ ma. (Āfi. 4:22-24) Amáŋ alɔ kóō hii mlanyi nóó, Ujehofa gē ya nɛ ikpo ligii ɔɔma gē jɛ a.​—1 Ukɔ́r. 3:7.

6-7. Ɔdi nɛ alɔ nwu ŋma ɔwɛ nɛ Ujehofa bi le ya ɛcɛ a?

⁶ Ipu ɛjɛɛji ɔdā nɛ Ujehofa gē ya a, ó gē lɛ eko taajɛ lɔɔlɔhi ɛgɛ nɛ ó cɛgbá nu ō bi le yuklɔ ku nu a. Ó gē ya ɛnyā, o ya ɛɛ kóō bi owoofu gē lɛ iye ku nu mla ō ta ācɛ ɔhá abɔ. Alɔ leyi yɛ ocabɔ mafu ku ɛgɛ nɛ Ujehofa bi ɛmɛɛma le tu ɛcɛ nyā tu lɛ alɛɛcɛ a.

⁷ Ubáyíbu bi ɔwɛ nyā le kɛla lɛyikwu ɛgɛ nɛ Ujehofa ya ɛcɛ a. Ó ka ɔɔ “miya ɛ́gɛ́nɛ̄ ɛcɛ nwuné lɛ ā,” mla “aúpíla nēe bī ɛcɛ hayi ā,” ó klla “lɛ ɛcɔ̄ kú ɔ́kíkā kú etikpa kú ɛcɛ kwu ajɛ.” (Ujób. 38:5, 6) Ɔwɔico kóō lɛ eko taajɛ kóō leyi yɛ uklɔ abɔ ku nu. (Ohút. 1:10, 12) Ɛgɛnyá  nɛ a gbɛla ku ɔtu ya aalelekwu otɛhɔ ku Ujehofa lɛ, eko néē má ɛjɛɛji aɔdā ɛpɛpɛ nɛ Ujehofa ya a? Ó lɛ aafu ŋ, ɔtu he uwa nɛɛnɛhi! Ohigbu ɔɔma, é gbɔɔ ō “tɔ́ɔga ohígbū éeyē ā.” (Ujób. 38:7) Ɔdi nɛ ɛnyā nwu alɔ a? Ó je Ujehofa ihayi alɛwa gbɔbu ɛɛ kóō ya ɛjɛɛji aɔdā nɛ ó dɔka ō ya a mɛ, amáŋ eko nɛ ó leyi taajɛ kóō má aɔdā nɛ ó ya a lɔɔlɔhi a, ó ka kɛɛ “lɔhi nɛ̄hi.”​—Ohút. 1:31.

8. Ɔdi nɛ alɔ gáā leyi yɛ ɔ babanya a?

⁸ Aocabɔ nyā mafu lɛ alɔ ka ó lɛ aukɔ́ alɛwa nōo yɔ ipu ɛlā ku Ɔwɔico, nōo nwu alɔ ku alɔ cika ō gbeyi cii. Babanya alɔ géē leyi yɛ āhɔ̄ ɛpa nɛ alɔ cika ō le tutu ō gbeyi Ujehofa kóō ya odee lɛyikwu ɔ a.

9. Ipu aya éyi nyá nɛ alɔ cika ō gbeyi Ujehofa a?

⁹ Alɔ géē cɛgbá ō gbeyi ku Ujehofa kóō cila ohi ku ɔkɔ ō gba ku alɔ. Eko duuma nɛ alɔ gbɔɔkɔ lɛ Ujehofa kóō je ɔfu lɛ alɔ ku alɔ lɔtu unwalu éyi nɛ alɔ yɔ i má, amāŋ kóō ta alɔ abɔ ku alɔ lɛ abɔ ci ō ya odee nɛ ó dɔka ŋ, ɔtu lɔfu ya alɔ bɛɛka Ujehofa yɔ i kpo eko bonu nɛɛnɛhi ō cila ɔkɔ ō gba ɔɔma. Ɔdiya nɛ Ujehofa i gē cila ohi ku ɛjɛɛji ɔkɔ ō gba ku alɔ boobu ŋ ma?

10. Ɔdiya nɛ alɔ cika ō gbeyi ku Ujehofa kóō cila ɔkɔ ō gba ku alɔ a?

¹⁰ Ujehofa gē jahɔ lɔɔlɔhi tu ɔkɔ nɛ alɔ gē gba lɛ ɔ a. (Aíjē 65:2) Ó gē má ɔkɔ nɛ alɔ gē gba lɛ ɔ a ka ó wɛ ɔwɛ nɛ alɔ gē bi le mafu ku alɔ kpɔtuce ɔ. (Uhíb. 11:6) Ɔdaŋ ku alɔ gbɔɔkɔ lɛ Ujehofa kóō ta alɔ abɔ ya ɔdā nōo he ɔ ɔtu, ó gē dɔka ō má ku alɔ yɔ i ceyitikwu ō ya ɔdā nɛ ó tine a. (1 Ujɔ́n. 3:22) Ó lɛ a, ɔdaŋ ku alɔ gbɔɔkɔ lɛ Ujehofa kóō ta alɔ abɔ ku alɔ lɛ abɔ ci ō ya ɔdā nɛ ó dɔka ŋ, alɔ cika ō gbeyi cii klla ya ɔdā duuma nɛ alɔ ya gla, o ya ɛɛ ku alɔ ya opiyabɔ. Ujisɔsi ta alɔ abɔ ku alɔ má ka ó lɛ ɔkɔ ō gba ōhī nɛ Ujehofa i gē cila ohi ku nu boobu ŋ. Ó kahinii: “Aá dɔɔ̄kā, é géē je lɛ aá. Aá tíne aá géē pīyɛ. Aá lɛ abɔ̄ tū ɔwɛ, é géē nwūla ɔwɛ lɛ aá. Ohígbū ka ɔ̄cɛ dúúmā nōo dɔɔ̄kā gē mīyɛ. Ɔ̄cɛ nōo gē tíne, gē pīyɛ. Ɔ̄cɛ nōo kē lɛ abɔ̄ tū ɔwɛ, é géē nwūla ɔwɛ lɛ ɔ́.” (Umát. 7:7, 8) Ɔdaŋ ku alɔ yɛce ukɔ́ nyā, nɛ alɔ i klla “mā ɔkɔ o yɔ̄ ī gbā tá ŋ́,” alɔ kóō bi ɔ ipu ɔtu kpɔcii ku Adā alɔ nōo yɔ ɔkpanco a po ɔkɔ nɛ alɔ gba lɛ ɔ, ó kē géē cila ɔkɔ ō gba ku alɔ.​—Ukól. 4:2.

11. Ɛgɛnyá nɛ ɔkpá ku Ācɛ Uhíbru 4:16 gáā ta alɔ abɔ lɛ, ɔdaŋ ka ó ya alɔ bɛɛka Ɔwɔico i cila ohi ku ɔkɔ ō gba ku alɔ boobu ŋ ma?

¹¹ Naana nōó lɔfu ya alɔ bɛɛka Ujehofa i cila ɔkɔ ō gba ku alɔ éyi fiya ŋ ma a, ó cokonu kpɔ ku anuɔ géē cila ɔkɔ ō gba ku alɔ “eko nɛ̄ alɔ cɛgbá otábɔ̄.” (Jé Ācɛ Uhíbru 4:16.) Ohigbu ɛnyā, alɔ kóō hii gbɛla ku Ujehofa yɔ i nyileyi ɔdaŋ ka ó cila ɔkɔ ō gba ku alɔ fiya fiya ɛgɛ nɛ alɔ leyice a ŋ. Ocabɔ mafu, ācɛ alɛwa humayi gbɔɔkɔ ihayi alɛwa ku Ajɔɔcɛ Ku Ɔwɔico kóō bi ɛcɛ obɔbi ku alɔ nya wa oŋmɛyi ɛ. Ujisɔsi kóō da alɔ ku alɔ kóō gbɔɔkɔ lɛyikwu ɔ duu. (Umát. 6:10) Amáŋ ó géē wɛ ɔdā olila nɛɛnɛhi ɔdaŋ ku alɔ i kpɔtuce Ɔwɔico gɛ ŋ, ohigbu ku eko amoomɛ a i wa eko nɛ alɔ leyice a ŋ! (Uháb. 2:3; Umát. 24:44) Alɔ géē wɛ ācɛ ō jijeeyi ɔdaŋ ku alɔ yɔ i gbeyi Ujehofa klla yɔ i gbɔɔkɔ lɛ ɔ gɔbu, mla ɔtu okpoce ka ó géē cila ɔkɔ ō gba ku alɔ. Oŋmɛyi ku ɛcɛ obɔbi nyā géē wa eko okpaakpa a yiili, ohigbu ka Ujehofa lɛ “ɛ̄cī ɔ́ɔmā ámāŋ eko” nōó gáā wa a tu ɛ. Eko ɔɔma kē géē wɛ eko nōo lɔhi fiyɛ duu lɛ ɛjɛɛji ācɛ.​—Umát. 24:36; 2 Upít. 3:15.

12. Ipu āhɔ̄ nyá nōó lɔfu lɔnɔ ta alɔ fiyɛ duu ō gbeyi a?

¹² Alɔ cika ō gbeyi klla lɔtu ɔdaŋ ku ācɛ yɔ i ya alɔ bɔbi. Igbalɛwa ācɛ ipu ɛcɛ gē ya ɛlā ɔwɛ obɔbi mla ācɛ nōo ŋma éwo ɔhá, uce ɔhá amāŋ nōo lɛ uculo nōo wɛ ɛyɛɛyi gwu aku uwa ta a. É gē ya ɛlā ɔwɛ obɔbi mla ācɛ ɔhá, ohigbu  kē le nyɔnyi amāŋ ohigbu ka é lɛ ōcē nōo gē junwalu lɛ uwa ikpɛyi. É ya ɛlā ɔwɛ obɔbi mla alɛwa ku ācɛ ɔlɛ Ujehofa ɛ, ohigbu ɔdā néē kpɔtuce a, amáŋ é kē yɔ i lɔtu nu kpɔ. Ɔdaŋ ku ācɛ gē ya ɛlā mla alɔ ɔwɛ obɔbi, alɔ kóō blakwu ɛlā nɛ Ujisɔsi ka a. Ó kahinii: “Amáŋ ɔ̄cɛ nōo lɔtūlé jāā ga ámōōmɛ ā nēé géē nyatá á.” (Umát. 24:13) Ɔdi nɛ a cika ō ya ɔdaŋ ku a jé ku ɔcɛ éyi lɛ íne biya bɔbi bɔbi ipu ujɔ a? Ɔdaŋ ku anyakwɔcɛ ku ujɔ le jé lɛyikwu ɛlā a ɛ, a géē gbeyi klla kpɔtuce kē géē leyi yɛ ɛlā a ɔwɛ nɛ Ujehofa dɔka a? Ɔdi nɛ anyakwɔcɛ ku ujɔ lɔfu ya, ɔdaŋ ku ɔcɛ lɛ íne biya bɔbi bɔbi a?

13. Ɔdaŋ ku ɔcɛ lɛ íne biya bɔbi bɔbi, ɔdi nɛ Ujehofa dɔka ku anyakwɔcɛ ku ujɔ kéē ya a?

¹³ Ɔdaŋ ku anyakwɔcɛ ku ujɔ le jé ku ɔcɛ éyi lɛ íne biya bɔbi bɔbi ipu ujɔ ɛ, é géē gbɔɔkɔ klla ba Ujehofa ɛba kóō “lɛ íjééyī nōo ŋmá ɛgiyí [nu]” a je lɛ uwa, o ya ɛɛ kéē lɔfu jɛyi ku āhɔ̄ a ɛgɛ nɛ anu a jé ɔ lɛ a. (Ujɛ́m. 3:17) Ɔdā néē bi ɔtu ō ya a, wɛ ō ta ɔcɛ nōo yɔ i biya íne a abɔ kóō “kwúcē igbīhi kpɔ́,” ɔdaŋ ka ó tɔɔtɛ. (Ujɛ́m. 5:19, 20) É klla dɔka ō ya ɔdā duuma néē ya gla, o ya ɛɛ kéē gbo ujɔ a klla je ɔtu ō tu kwu ɔtu lɛ ɔcɛ duuma nɛ ɛlā a biya ɔ ɔtu a. (2 Ukɔ́r. 1:3, 4) Ɔdaŋ ku anyakwɔcɛ ku ujɔ le jé ku ɔcɛ éyi lɛ íne biya bɔbi bɔbi ɛ, aflɛyi, é cika ō lɛ ɔkwu ku ɛlā a bu kéē jé ɔdā nōo ya ɔkwɔɔkwɛyi a, ō ya ɛnyā kē lɔfu je eko. Oŋma ɔɔma a, é géē gbɔɔkɔ, klla lɛ ɔcɛ nōo biya íne a na tu ɔwɛ ɛgɛ nōó “gáā lɔfú nɛ̄hi ŋ́” mla ukɔ́ nōo yɔ ipu Ubáyíbu a. (Ujɛr. 30:11) Anyakwɔcɛ ku ujɔ i gē ma ɛlā ta gboji ajɛ ŋ, é klla gē ŋmuleyikwu ō ŋmo ɔcɛ ɛpɔhi amāŋ ɛpɔbi fiya fiya ŋ duu. Ɔdaŋ ku anyakwɔcɛ ku ujɔ yɛce ɛlā nɛ Ujehofa mafu lɛ uwa a, ācɛ nōo yɔ ipu ujɔ a géē má ɔdā olɔhi fiyɛ duu nōo i wa ɛgiyi ɛjɛɛji ācɛ a. Amáŋ ɔdaŋ ku anyakwɔcɛ ku ujɔ kóō lɛ ɛlā a ya tu ɔwɛ okpaakpa naana, ó lɛ ācɛ nɛ ɔtu gē biya lɛ uwa kpɔ, ohigbu ɔdā nɛ ɔcɛ ō biya íne ɔɔma ya a. Ɔdaŋ ka ó ya uwɔ ɛgɔɔma ɛ, ɔdi nɛ a lɔfu ya, o ya ɛɛ ku ɔtu kóō hii biya gā uwɔ fiyɛ ɔfu ŋ ma?

14. Ɔdaŋ ku ɔyinɛ uwɔ ipu ujɔ ya uwɔ ɔdā ō kwu ɔ iyē nɛɛnɛhi, ocabɔ nyá ipu Ubáyíbu gáā ta uwɔ ɔtu le a?

¹⁴ Ɔcɛ ya uwɔ ɔdā ō kwiiye jejee ɛ? Á jé ŋ, ó lɔfu wɛ ɔyinɛ alɔ nɔnya amāŋ ɔyinɛ alɔ nɔnyilɔ éyi. A lɔfu má ocabɔ olɔhi ipu Ubáyíbu nōo nwu alɔ ɛgɛ nɛ alɔ géē gbeyi jaa gbeeko nɛ Ujehofa géē ya ɛlā a tu ɔwɛ okpaakpa a. Ocabɔ mafu, naana nɛ ayinɛ Ujosɛfu ya ɛlā mla ɔ ɔwɛ  obɔbi a, ó cɛ lɛ inyileyi ku uwa kóō cɛ lɛ ɔ kwu piya ɔcɛ ō lɛ anya ŋ. Ikɔkɔ ɔɔma a, ó gɔbu yɔ i bi ɛjɛɛji ɔfu ku nu le gba Ujehofa ɛ̄gbā, Ujehofa kē cila ɔ ule ohigbu ō gbeyi mla ɔtoole ku nu. (Ohút. 39:21) Igbihaajɛ a, Ujosɛfu kwu je ya ācɛ nōo ya ɔ ɔdobɔbi a ɛhi, klla gbɔɔ ō má ɛgɛ nɛ Ujehofa hɔha ce ɔ lɛ a. (Ohút. 45:5) Bɛɛka Ujosɛfu a, alɔ géē lɛ ɔtu ō tu le ɔdaŋ ku alɔ tubla Ujehofa ajaaje, klla gbeyi kóō gáā ya odee lɛyikwu ɛlā néē ya alɔ bɔbi a eko okpaakpa ku nu.​—Aíjē 7:17; 73:28.

15. Ɔdi ta ɔyinɛ alɔ nɔnya éyi abɔ kóō gbeyi cii klla lɔtu ɔdobɔbi éyi néē ya ɔ nɛ ó klla lɛ ɛbɔ ku ɔtu a?

¹⁵ Ó wɛ ɔkwɛyi ka ó wɛ ɛjɛɛji ɛlā néē ya alɔ bɔbi a gáā lɛbɛɛka aku Ujosɛfu a ŋ, amáŋ ó gē kwu alɔ iyē nɛɛnɛhi kpɔ, eko duuma néē ya ɛlā mla alɔ ɔwɛ obɔbi, ɔwɛ éyi amāŋ ɔwɛ ɔhá. Ɔdaŋ ku alɔ lɛ unwalu mɛmla ɔcɛ, nɛ ɔcɛ ɔɔma i kóō wɛ ɔcɛ ō gba Ujehofa ɛ̄gbā ŋ naana, alɔ géē lɛ itene ɔdaŋ ku alɔ bi aukɔ́ ku Ubáyíbu le yuklɔ. (Ufíl. 2:3, 4) Leyi má ocabɔ nyā ɛ. Ɔyinɛ alɔ nɔnya éyi cɔnu nɛɛnɛhi abɔ ó gáā le jé ku ɔcɛ éyi nɛ ó gē yuklɔ mla ɔ a, gē ka aɔdobɔbi lɛyikwu ɔ nōó wɛ ɔkwɛyi ŋ ma lɛ ācɛ ɔhá. Ikɔkɔ nɛ ɔyinɛ alɔ nɔnya nyā géē ya ɛlā kpaa a, ó bi eko le gbɛla tu ocabɔ mafu ku Ujisɔsi. Eko nɛ ācɛ ca Ujisɔsi ɛca a, ó ca uwa ɛca cigbihi ŋ. (1 Upít. 2:21, 23) Abɔ ɔyinɛ alɔ ɔɔma bi ɛlā nyā ipu ɔtu a, ó gáā le miya ka anuɔ i gáā ya ɔdā duuma lɛyikwu ɔdā nōo ya a ŋ. Igbihaajɛ a, ó gáā le po ka ɔcɛ ɔɔma nɛ ó gē yuklɔ mla ɔ a yɔ i doōcē nɛɛnɛhi klla lɛ ɔtooplico. Ɔyinɛ alɔ nɔnya ɔɔma gáā lɛ ɛlā ŋmɛyi ku á jé ŋ, ɔcɛ nɛ ó gē yuklɔ mla ɔ ɔɔma i bi ɔtu ō ya ɔdā nɛ ó ya ɔɔma ŋ. Ɔyinɛ alɔ a gáā gweeye nɛɛnɛhi ofiyɛ duu abɔ ó gbeyi cii klla lɔtu āhɔ̄ ɔɔma, ɛnyā kē je ɛbɔ ku ɔtu lɛ ɔ.

16. Ɔdi gáā lɔfu tu uwɔ ɔtu le ɔdaŋ ku a yɔ i lɔtu ɛlā néē ya mla ɔ ɔwɛ obɔbi a? (1 Upíta 3:12)

¹⁶ Ɔdaŋ ku a yɔ i má owe ohigbu ka é ya ɛlā mla uwɔ ɔwɛ obɔbi amāŋ ohigbu ɔdā duuma ɔhá, bla ku Ujehofa yɔ kwu “ācɛ nɛ̄ ɔtū kú uwā le gbenyi ā” ajaajɛ. (Aíjē 34:18) Ó yihɔtu uwɔ abɔ a gē gbeyi cii klla gē ma unwalu ku uwɔ ta ce ɔ a. (Aíjē 55:22) Anu wɛ Ɔcohɛpɔ ku oduudu ɛcɛ a. Ó gē má ɛjɛɛji ɔdā nōo gē ya a. (Jé 1 Upíta 3:12.) Ó lɛ a, ɔdaŋ ku a lɛ unwalu nɛɛnɛhi nɛ á ya abɔyi uwɔ gla ŋ, bla ka ó cɛgba nɛhi ku a gbeyi Ujehofa kóō ya odee lɛyikwu ɔ. 

17. Ɔdi nɛ Ujehofa cokonu ka anuɔ géē ya ipu Ayisáya 30:18 a?

¹⁷ Ó gáā gboji gɛ ŋ, Adā alɔ nōo yɔ ɔkpanco a géē bi Ajɔɔcɛ ku nu le hɔha cɛ alɔ nɛɛnɛhi. Ayisáya 30:18 kahinii: “Óndú ā le tútū yɔ̄ ī gbēyī ka aá wā ɛgiyí nū kóō ményīnyi aá kpɔ́. Ó lɛ ā ohígbū ka Óndú ā gē yá ɔdā okpaakpa eko dóódu. Éeyē yɔ̄ lɛ ācɛ dúúmā nēe kwu ɔtū kú uwá u kpó ce Óndú ā.” Ācɛ nōo yɔ i gbeyi yɔ i kpɔtuce Ujehofa kóō ya odee a, géē miyɛ ɔhā alɛwa icɛ mla ipu ɛcɛ ɛyipɛ nōo yɔ i wa a.

18. Ɛnɛɛnɛ ɔhā nyá nɛ alɔ gáā jɔɔnyɛ nu a?

¹⁸ Ɔdaŋ ku ācɛ ɔlɛ Ujehofa gā ipu ɛcɛ ɛyipɛ a, é gáā cɛgbá ō lɔtu unwalu néē yɔ i má babanya gboogboo ɛɛ gɛ ŋ. Ō ya ɛlā mla ɔcɛ ɔwɛ obɔbi i gáā yɔ gɛ ŋ, ɔnɔ i klla gáā ya ɔ gɛ ŋ duu. (Mafú 21:4) Alɔ i gáā yɔ i junwalu lɛ iyi alɔ ɔtu, ku á jé ŋ, alɔ i gáā lɛ aɔdā nɛ alɔ cɛgbá nu a ŋ, ohigbu ka odee géē yɔ nōo géē jɛ oduudu ācɛ. (Aíjē 72:16; Ayis. 54:13) Ó géē wɛ ɔdā olɔhi nɛɛnɛhi!

19. Ɔdi nɛ Ujehofa yɔ i lɛ alɔ tutu ku nu ɛmɛɛma babanya a?

¹⁹ Ujehofa yɔ i lɛ alɔ tutu babanya, o ya ɛɛ ku alɔ lɔfu lā ɛhaajɛ ɔcɛ́ ō lé ku nu, ŋma lɛ ō ta alɔ abɔ ku alɔ ma auce ō ya obɔbi ta, klla ceyitikwu lɛ auce ō ya nōo he ɔ ɔtu a. A hii cɛ lɛ abɔ hɛ uwɔ iyē ku a ta ka anuɔ i gáā gba Ujehofa ɛ̄gbā gɛ nóó. Oyeeyi nōo lɔhi fiyɛ duu a tu ɔbu lɛ alɔ kpɔ ɛ! Abɔ alɔ yɔ i leyice ɛpleeko ɛnɛɛnɛ ɔɔma a, alɔ kóō yɔ i gweeye abɔ alɔ yɔ i gbeyi cii lɛ Ujehofa kóō ya aɔdā nɛ ó ka ka anuɔ géē ya a!