Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

XNAQʼTZBʼIL 31

¿Ktelpe qpasens tuʼn t-xi tbʼinchaʼn Jehová kyiʼj nya bʼaʼn?

¿Ktelpe qpasens tuʼn t-xi tbʼinchaʼn Jehová kyiʼj nya bʼaʼn?

«Atzun weye, chin ayole» (MIQ. 7:7).

BʼITZ 128 Kukx tzikʼx quʼn tzmaxi aj tul xitbʼil

AJU KʼELEL QNIKʼ TIʼJ *

1, 2. ¿Tiʼ kʼelel qnikʼ tiʼj toj xnaqʼtzbʼil lu?

QO XIMEN tiʼj qa in qo ayon tiʼj jun tiʼ o tzaj samaʼn qe ex at tajbʼen qe, pero in xi tiʼn nim ambʼil tuʼn tul. ¿Tiʼ jaku kubʼ qnaʼn? Jaku bʼaj qpasens. Tuʼntzunju, in tzaj tqʼamaʼn Proverbios 13:12 jlu: «Qa at jun tiʼxti in qo ayon tiʼj ex qa mintiʼ ma tzul, tzul bʼis tuj qanmi tuʼn». ¿Yajtzun qa ma tzʼok qbʼiʼn qa at jun tiquʼn naʼmx tul? Bʼalo jaku kubʼ qximen tuʼn kukx qayon.

2 Toj xnaqʼtzbʼil lu, kʼelel qnikʼ kyiʼj junjun nabʼil tkuʼx toj Tyol Dios tuʼn kukx tten qpasens (Miq. 7:7). Yajxitl, qo yolil tiʼj kabʼe tten jatumel il tiʼj tuʼn tten qpasens tuʼn t-xi tbʼinchaʼn Jehová kyiʼj nya bʼaʼn. Te mankbʼil, kʼelel qnikʼ tiʼj tiʼ kʼiwlabʼil tzul kykʼamoʼn qeju in ten kypasens.

QE NABʼIL TOJ TYOL DIOS IN CHE ONIN QIʼJ TUʼN TTEN QPASENS

3. ¿Tiʼ nabʼil in tzaj tqʼoʼn Proverbios 13:11 qe?

3 In kanet jun nabʼil quʼn toj Proverbios 13:11 tuʼn tel qnikʼ tiʼj tiquʼn nim toklen tuʼn tten qpasens. In tzaj tqʼamaʼn jlu: «Aju qʼinumabʼl jurat naj in knet, noq chʼin in ten, atzunju chebʼa in knet, in chʼiy». ¿Tiʼ in tzaj tyekʼin texto lu qe? Qa aju mas tbʼanel, aju tuʼn t-xi qbʼinchaʼn qe tiʼchaq chebʼe chebʼe tukʼil pasens.

4. ¿Alkye nabʼil in kanet quʼn toj Proverbios 4:18?

4 In tzaj tqʼamaʼn Proverbios 4:18 jlu: «Atzun kybʼe qeju tzʼaqlxix ik tten ik tzaʼn spikʼun ok ttzaj t-xe kyaʼj ex in spikʼeʼ ttzaj okxi t-spikʼeʼ tkyaqil tuʼn t-spikʼumal qʼij». In tzaj tyekʼin texto lu qa chebʼe chebʼe in tzaj tyekʼin Jehová tbʼe kye tmajen. Ax ikx, in tzaj tyekʼin texto lu qa chebʼe chebʼe jaku che bʼant chʼixpubʼil tuʼn jun tmajen Jehová tuʼn tchʼiy tamiwbʼil tukʼil. Nya jun rat in bʼant jlu, sino in xi tiʼn ambʼil. Qa ma tzʼel qpaʼn ambʼil tuʼn qxnaqʼtzan ex qa ma tzʼok tilil quʼn tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn aju in tzaj tqʼamaʼn Xjan Uʼj ex ttnam Jehová, chebʼe chebʼe jaku tzʼok qmod ik tzeʼn te Jesús ex mas kʼokel qojtzqiʼn Jehová. Tzaj tchikʼbʼaʼn Jesús jlu tukʼil jun techel. Qo xnaqʼtzan tiʼj.

Aj t-xi tbʼiʼn jun xjal tbʼanel tqanil tiʼj Tkawbʼil Dios, in nok ik tzeʼn jun tal awal, chebʼe chebʼe in chʼiy toj tokslabʼil. (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 5).

5. ¿Alkye techel ajbʼen tuʼn Jesús tuʼn ttzaj tyekʼin qe qa chebʼe chebʼe in qo chʼiy toj qokslabʼil?

5 Ok tmojbʼaʼn Jesús Tkawbʼil Dios tukʼil jun iyaj chebʼe chebʼe in chʼiy toj kyanmi xjal. Tqʼama jlu: «Atzunju iyaj in poqʼl ex in chʼiy, ex te xjal mintiʼ bʼiʼn tuʼn tzaʼn tten in poqʼl iyaj. Ex ax txʼotxʼ in tzaj qʼonte twitz; tnejel in chʼiy tqan, te tibʼajxi in yekʼun twiʼ, ex te tibʼajxi nnoʼk twitz tiʼj twiʼ» (Mar. 4:27, 28). ¿Tiʼ tajtoq Jesús tuʼn ttzaj tqʼamaʼn tukʼil techel lu? Tajtoq tuʼn ttzaj tqʼamaʼn qa aj t-xi tbʼiʼn jun xjal tbʼanel tqanil tiʼj Tkawbʼil Dios, in nok ik tzeʼn jun tal awal, chebʼe chebʼe in chʼiy toj tokslabʼil. Jaku tzʼok qkeʼyin jlu aj in xi qqʼoʼn xnaqʼtzbʼil te jun xjal, chebʼe chebʼe in nok laqʼeʼ ttxlaj Jehová ex chebʼe chebʼe in bʼant chʼixpubʼil tuʼn toj tanqʼibʼil (Efes. 4:22-24). Noqtzun tuʼnj, bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa a Jehová in chʼiysante iyaj (1 Cor. 3:7).

6, 7. Aj qximen tiʼj tzeʼn bʼant Txʼotxʼ tuʼn Jehová, ¿tiʼ in tzaj tyekʼin qe?

6 Aj in xi tbʼinchaʼn Jehová jun tiʼ, in ten tpasens ex in nel tpaʼn ambʼil tuʼn tkubʼ tbʼinchaʼn. In bʼant jlu tuʼn tuʼn tjaw nimsaʼn tbʼi ex tuʼn kytzalaj txqantl. Qo xnaqʼtzan tiʼj tiʼ bʼant tuʼn tej tbʼaj tbʼinchaʼn Txʼotxʼ kye xjal.

7 Aj ttzaj tqʼamaʼn Xjan Uʼj tzeʼn kubʼ tbʼinchaʼn Jehová Txʼotxʼ, in tzaj tyekʼin qa ximen tiʼj «nikʼpun tuʼn tok» ex qa kubʼ tqʼoʼn «tqʼuqbʼil» ex «tzuybʼil te» (Job 38:5, 6). Axpe ikx, el tpaʼn ambʼil tuʼn t-ximen kyiʼj tiʼchaq bʼant tuʼn (Gén. 1:10, 12). ¿Jakupe kubʼ qximen tiʼ kubʼ kynaʼn anjel tej tok kyqʼoʼn kywitz kyiʼj tiʼchaq bʼant tuʼn Jehová? Kubʼlo kynaʼn nim tzalajbʼil tuʼnju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa «in che bʼitzantoq kykyaqil» (Job 38:7). ¿Tiʼ in tzaj tyekʼin jlu? Qa xi tiʼn nim mil abʼqʼi tuʼn tbʼant Txʼotxʼ tuʼn Jehová, ax ikx qe cheʼw ex kykyaqil tiʼchaq at kychwinqlal. Ex tej tok tkeʼyin aju otoq bʼant tuʼn, tqʼama qa «tbʼanilxix tkyaqil» (Gén. 1:31).

8. ¿Tiʼ qo xnaqʼtzal tiʼj kyoj junjuntl taqikʼ?

8 Ik tzeʼn ma tzʼel qnikʼ tiʼj kyoj techel ma che kyaj, at nim nabʼil tkuʼx toj Tyol Dios jatumel in tzaj tyekʼin qa nim toklen tuʼn tten qpasens. Atzun jaʼlo, qo xnaqʼtzan tiʼj kabʼe tten jatumel il tiʼj tuʼn qayon tukʼil pasens tuʼn t-xi tbʼinchaʼn Jehová kyiʼj nya bʼaʼn.

¿TOJ ALKYE AMBʼIL BʼAʼN TUʼN QAYON TIʼJ JEHOVÁ?

9. ¿Toj alkye ambʼil il tiʼj tuʼn qayon tiʼj Jehová?

9 Aj tkubʼ qximen qa yaj in tzaj ttzaqʼweʼn Jehová qe qnaʼj Dios. Aj t-xi qqanin qipumal tuʼn qex twitz jun nya bʼaʼn moqa tuʼn tonin qiʼj tuʼn kybʼant junjun chʼixpubʼil quʼn, jakulo kubʼ qximen qa yaj in tzaj ttzaqʼweʼn Jehová qe qnaʼj Dios. ¿Tiquʼn at junjun naʼj Dios yaj in tzaj tqʼoʼn Jehová tzaqʼwebʼil kyiʼj?

10. ¿Tiquʼn il tiʼj tuʼn tten qpasens aj qnaʼn Dios?

10 In nokxix tqʼoʼn Jehová twiʼ kyiʼj qnaʼj Dios (Sal. 65:2). In nok tqʼoʼn te jun yekʼbʼil tiʼj qʼuqbʼil qkʼuʼj at tiʼj (Heb. 11:6). Ax ikx, in nok tqʼoʼn twitz tiʼj qa ax tok qaj tuʼn qanqʼin ik tzeʼn in xi qqanin te ex tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn tajbʼil (1 Juan 3:22). Tuʼntzunju, qa in nok tilil quʼn tuʼn tbʼant jun chʼixpubʼil quʼn toj qanqʼibʼil, bʼalo il tiʼj tuʼn tten qpasens ex tuʼn t-xi qbʼinchaʼn qe tiʼchaq ik tzeʼn in xi qqanin te Jehová toj qnaʼj Dios. Tqʼama Jesús qa atlo maj nya jun rat tzul ttzaqʼweʼn Jehová qnaʼj Dios tej tqʼama jlu: «Kyqaninxe ex ktzajel qʼoʼn kyeye; kyjyome ex knetel kyuʼne; kyqʼajtzan oke, ex kjaqetel ttzi ja kywitze. Ex alkye jun xjal in qanin tiʼj, ok tkʼmaʼ; ex aju in jyon tiʼj, knetel tuʼn; ex aju nnoʼk tqʼajtzaʼn, kjaqetel ttzi ja twitz» (Mat. 7:7, 8). Qa ma txi qbʼiʼn nabʼil lu ex qa kukx ma qo naʼn Dios, jaku tzʼok qeʼ qkʼuʼj tiʼj qa in tzaj tbʼiʼn Jehová qnaʼj Dios ex qa in qo tzaj ttzaqʼweʼn (Col. 4:2).

Kukx qo naʼn Dios ex qeʼk qkʼuʼj tiʼj qa kxel tbʼinchaʼn Jehová kyiʼj nya bʼaʼn. (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 11). *

11. ¿Tzeʼn in nonin Hebreos 4:16 qiʼj aj tkubʼ qximen qa yaj in tzaj ttzaqʼweʼn Jehová jun qnaʼj Dios?

11 Atlo maj jaku kubʼ qximen qa yaj in tzaj ttzaqʼweʼn Jehová qnaʼj Dios, pero in tzaj ttziyen qa tzul ttzaqʼweʼn «tuj tqʼijlalil» jatumel atxix tajbʼen qe (kjawil uʼjit Hebreos 4:16). Tuʼntzunju, mintiʼ tuʼn tkubʼ qximen qa in nel tzpet Jehová qa nya jun rat in tzaj ttzaqʼweʼn qnaʼj Dios. Jun techel, nim erman in xi kyqanin te Jehová tuʼn ttzaj tqʼoʼn ambʼil kye tuʼn tok kyqʼoʼn kywitz tiʼj tzeʼn kbʼel t-xiten Tkawbʼil tkyaqil nya bʼaʼn. Ax ikx, kyaj tqʼamaʼn Jesús tuʼn t-xi qqanin tuʼn tul Tkawbʼil Dios (Mat. 6:10). Pero in kubʼ qyekʼin qa mintiʼ qnabʼil qa ma naj qʼuqbʼil qkʼuʼj noq tuʼnju mintiʼ in nul xitbʼil toj ambʼil jatumel qaj tuʼn tul (Hab. 2:3; Mat. 24:44). Aju mas tbʼanel jaku bʼant quʼn, aju tuʼn kukx tten qpasens tuʼn t-xi tbʼinchaʼn Jehová kyiʼj nya bʼaʼn ex tuʼn kukx qnaʼn Dios. Tzul xitbʼil toj ambʼil bʼantni tiʼj tuʼn Jehová tuʼnju ya ojtzqiʼn tuʼn toj «alkye qʼij ex alkye or» tzul tiʼn. Ex atzun ambʼil lu mas tbʼanel kʼokel kye kykyaqil (Mat. 24:36; 2 Ped. 3:15).

¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil in nel qiʼn tiʼj José tuʼnju ten tpasens? (Qʼonka twitza kyiʼj taqikʼ 12 a 14).

12. ¿Toj alkye ambʼil kwest jaku tzʼela toj qwitz tuʼn tten qpasens?

12 Aj tok bʼinchaʼn jun nya bʼaʼn qiʼj. Toj ambʼil jaʼlo, in nok bʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj xjal noq tuʼnju junxitl kytnam, kykostumbr, kyanqʼibʼil, moqa noq tuʼnju tzkaj kyxmilal moqa kyximbʼetz. Ax ikx, o tzʼok bʼinchaʼn nim nya bʼaʼn kyiʼj tmajen Jehová noq tuʼnju in xi kybʼiʼn aju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios. Qa in qo ikʼ toj jun nya bʼaʼn ik tzeʼn jlu, bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qe tyol Jesús tej tqʼama jlu: «Alkye kukx ma tzikʼx tuʼn ex mintiʼ ma kubʼ numj, atzunju ok kletel» (Mat. 24:13). ¿Yajtzun qa ma tzʼok qbʼiʼn qa o kubʼ tbʼinchaʼn jun erman jun matij il? Qa o tzʼok kybʼiʼn ansyan, ¿ktelpe qpasens ex kʼokelpe qeʼ qkʼuʼj tiʼj qa kxel kybʼinchaʼn qe tiʼchaq ik tzeʼn taj Jehová? ¿Tiʼ kbʼantel kyuʼn ansyan aj t-xi kybʼinchaʼn tiʼj nya bʼaʼn?

13. ¿Tiʼ taj Jehová tuʼn tbʼant kyuʼn ansyan aj t-xi kybʼinchaʼn tiʼj jun matij il?

13 Aj tok kybʼiʼn ansyan qa otoq kubʼ tzʼaq jun erman toj il, in xi kyqanin kynabʼil te Jehová tuʼntzun tel kynikʼ tiʼjju otoq bʼaj ex tuʼn tten kyximbʼetz ik tzeʼn te (Sant. 3:17). In nok tilil kyuʼn tuʼn kyonin tiʼj xjal tuʼn tkyaj ttzaqpiʼn «tbʼe mya bʼaʼn» (Sant. 5:19, 20). Ax ikx, in nok tilil kyuʼn tuʼn kyxqʼuqin kyiʼj erman ex tuʼn t-xi kyqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj qeju otoq tzʼok bʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj (2 Cor. 1:3, 4). Aj t-xi kybʼinchaʼn ansyan tiʼj jun matij il, tnejel kʼokel tilil kyuʼn tuʼn tok kybʼiʼn tkyaqil tqanil. Tkyaqil jlu in xi tiʼn ambʼil. Ax ikx, il tiʼj tuʼn kynaʼn Dios, tuʼn t-xi kyqʼoʼn tconsej xjal tukʼil Xjan Uʼj ex tuʼn t-xi kyqʼoʼn kawbʼil te ik tzaʼnx tbʼinchbʼen (Jer. 30:11). Ax tok, nya jun rat tuʼn t-xi kybʼinchaʼn ansyan tiʼj jun nya bʼaʼn, noqtzun tuʼnj, ax ikx mintiʼ tuʼn t-xi kyqʼoʼn nim ambʼil te. Aj in che ok lepeʼ ansyan tiʼjju in tzaj tqʼamaʼn Jehová, in nonin jlu kyiʼj kykyaqil okslal. Maske ikju, bʼalo at jun erman kukx jaku tzaj tbʼis tuʼnju otoq tzʼok bʼinchaʼn nya bʼaʼn tiʼj. Qa in bʼaj jlu qiʼj, ¿tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn miʼn ttzaj nim qbʼis?

14. ¿Alkye techel jaku tzʼonin qiʼj qa ma tzʼok bʼinchaʼn nim nya bʼaʼn qiʼj tuʼn jun erman?

14 ¿Ope tzʼok bʼinchaʼn nim nya bʼaʼn qiʼj tuʼn jun xjal moqa tuʼn jun erman? Qa ikju, in che kanet junjun techel quʼn toj Tyol Dios ex jaku che onin qiʼj tuʼn tok qeʼ qkʼuʼj tiʼj qa kxel tbʼinchaʼn Jehová kyiʼj nya bʼaʼn. Jun techel, mintiʼ xi tqʼoʼn José ambʼil tuʼn ttzaj tqʼoj tej tok bʼinchaʼn nya bʼaʼn tiʼj kyuʼn ttzik. Sino ok tilil tuʼn tuʼn kukx tajbʼen te Jehová ex tzaj kʼiwlaʼn tuʼnju ten tpasens ex tuʼnju kukx ikʼx tuʼn (Gén. 39:21). Tej tbʼet ambʼil, kubʼ tnajsaʼn José kyil ttzik ex ok tqʼoʼn twitz tiʼj tzeʼn tzaj kʼiwlaʼn tuʼn Jehová (Gén. 45:5). Ik tzeʼn bʼant tuʼn José, jaku chewix qanmi aj qok laqʼeʼ ttxlaj Jehová ex aj t-xi qqʼoʼn ambʼil te tuʼn t-xi tbʼinchaʼn kyiʼj nya bʼaʼn (Sal. 7:17; 73:28).

15. ¿Tiʼ onin tiʼj jun ermana tuʼn tten tpasens tej tok bʼinchaʼn nya bʼaʼn tiʼj?

15 Nyalo ax nya bʼaʼn jaku tzʼok bʼinchaʼn qiʼj ik tzeʼn te José, pero qkyaqilx jaku tzaj qbʼis aj tok bʼinchaʼn jun nya bʼaʼn qiʼj. Noqtzun tuʼnj, qa ma tzʼok bʼinchaʼn jun nya bʼaʼn qiʼj tuʼn jun xjal moqa tuʼn jun erman, tbʼanel qa ma qo ok lepeʼ kyiʼj nabʼil tkuʼx toj Tyol Dios (Filip. 2:3, 4). Qo yolin tiʼjju bʼant tuʼn jun ermana tej tyolin jun tukʼil nya ax tok yol tiʼj toj aqʼuntl. Maske tzaj nim tbʼis, mintiʼ xi tqʼoʼn ambʼil tuʼn ttzaj tqʼoj, sino ok ten ximel tiʼj techel kyaj tqʼoʼn Jesús. Tej kyok ten xjal yasil tiʼj, mintiʼ aj tmojtzʼaʼn kyyol (1 Ped. 2:21, 23). Onin jlu tiʼj ermana tuʼn miʼn tok tqʼoʼn twiʼ tiʼjju otoq tqʼama tukʼil. Yajxitl, ok tbʼiʼn qa attoq jun yabʼil tiʼj ex qa nimtoq in xobʼ. Tuʼntzunju, kubʼ t-ximen ermana qa nyalo ximen tuʼn tukʼil tuʼn tok tbʼinchaʼn nya bʼaʼn tiʼj. Tuʼn jlu tkubʼ tnaʼn bʼaʼn ex tzalaj tuʼnju ten tpasens tej tok bʼinchaʼn nya bʼaʼn tiʼj.

16. ¿Tiʼ jaku tzʼonin qiʼj qa in nikʼx jun nya bʼaʼn quʼn? (1 Pedro 3:12).

16 Qa in nikʼx jun nya bʼaʼn quʼn, bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa nqayin taʼ Jehová kyiʼj qeju «ma tzʼok taʼw bʼis tiʼj kykʼuʼj» (Sal. 34:18). Kʼujlaʼn qoʼ tuʼn Jehová tuʼnju at qpasens ex tuʼnju in kyaj qqʼoʼn qe qbʼis toj tqabʼ (Sal. 55:22). A Jehová in nok te Jwes tibʼaj tkyaqil twitz Txʼotxʼ ex tok twitz tiʼj tkyaqil (kjawil uʼjit 1 Pedro 3:12). Tuʼntzunju, qa in qo ok weʼ twitz jun nya bʼaʼn ex mlay bʼant jun tiʼ quʼn tiʼj, bʼaʼn tuʼn tten qpasens ex qeʼk qkʼuʼj tiʼj qa kxel tbʼinchaʼn Jehová tiʼj.

CHE UL KʼIWLAʼN QEJU IN CHE AYON TIʼJ JEHOVÁ

17. ¿Tiʼ in tzaj ttziyen Jehová qe toj Isaías 30:18?

17 Toj chʼintl ambʼil, tzul qkʼamoʼn nim kʼiwlabʼil tjaqʼ Tkawbʼil Jehová. In tzaj tqʼamaʼn Isaías 30:18 jlu: «Kyjaʼtzun in ayon Qman kyiʼje tuʼn ttzaj qʼaqʼan tkʼuʼj kyiʼje, ex nimxix tajbʼil tuʼn t-xi tyekʼun tkʼujlalil kyeye, porke ate Qman jun Dios tzʼaqlxix. At nim tzalajbʼil kye kykyaqil qeju in qeʼ kykʼuʼj tiʼj». Kykyaqil qeju in nok qeʼ kykʼuʼj tiʼj qa kxel tbʼinchaʼn Jehová kyiʼj nya bʼaʼn, in tzaj kykʼamoʼn nim kʼiwlabʼil jaʼlo ex toj ambʼil tzul.

18. ¿Alkyeqe kʼiwlabʼil in qo ayon kyiʼj?

18 Aj qanqʼin toj akʼaj twitz Txʼotxʼ, ya mlay qo ok weʼ kywitz nya bʼaʼn ex mlay tzaj bʼaj qkʼuʼj tiʼj jun tiʼ ik tzeʼn in bʼaj toj ambʼil jaʼlo. Ex ya mlay tzʼok bʼinchaʼn nya bʼaʼn qiʼj (Apoc. 21:4). Ya mlay tzaj bʼaj qkʼuʼj tiʼj tzeʼn che kanetel qe tiʼchaq at tajbʼen qe tuʼnju ktel nim wabʼj (Sal. 72:16; Is. 54:13). ¡Tbʼanelxix kʼokel jlu!

19. ¿Tiquʼn in bʼaj tbʼinchaʼn Jehová qten toj ambʼil jaʼlo?

19 Akux in qo ayon tiʼj ambʼil tuʼn qanqʼin toj akʼaj twitz Txʼotxʼ, in nonin Jehová qiʼj tuʼn kybʼant junjun chʼixpubʼil quʼn ex tuʼn kyten tbʼanel qmod. In bʼant jlu tuʼn tuʼntzun tbʼant qten tuʼn qanqʼin tjaqʼ Tkawbʼil. Miʼn tzaj bʼaj qkʼuʼj ex miʼn qo sikt. Ya chʼix tpon ambʼil tuʼn qtzalaj te jumajx ex tuʼn qanqʼin toj jun tbʼanel najbʼil. Tuʼntzunju, bʼaʼn tuʼn qayon tukʼil pasens ex qeʼk qkʼuʼj tiʼj qa kjapunel twi tyol Jehová o tzaj ttziyen.

BʼITZ 118 «Qʼontza mastl qokslabʼle»

^ taqik' 5 Bʼalo o tzʼok qbʼiʼn jun erman ma tzikʼ nim ambʼil in najbʼen te Jehová ex in tzaj tqʼamaʼn jlu: «Mintiʼ kubʼ nximane qa kxel tiʼn nim ambʼil tuʼn qanqʼin kyoj ambʼil kwest». Qkyaqilx qaj tuʼn tul tiʼn Jehová xitbʼil, mas kyoj ambʼil jaʼlo jatumel at nim nya bʼaʼn. Noqtzun tuʼnj, nim toklen tuʼn tten qpasens. Toj xnaqʼtzbʼil lu, kʼelel qnikʼ kyiʼj junjun nabʼil jaku che onin qiʼj tuʼn kukx tten qpasens. Ax ikx, kʼelel qnikʼ tiʼj kabʼe tten jatumel il tiʼj tuʼn tten qpasens tuʼn t-xi tbʼinchaʼn Jehová kyiʼj nya bʼaʼn. Te mankbʼil, kʼelel qnikʼ tiʼj tiʼ kʼiwlabʼil tzul kykʼamoʼn qeju in ten kypasens.

^ taqik' 56 TQANIL KYIʼJ TILBʼILAL: Atxix tej kʼwalx jun ermana, kukx in naʼn Dios te Jehová. Xi xnaqʼtzaʼn te kyuʼn tman tuʼn tnaʼn Dios. Tej tchʼiy, ok te precursora ex kukx xi tqanin te Jehová tuʼn tonin tiʼj toj pakbʼabʼil. Tej tikʼ ambʼil, kubʼ mojeʼ, pero tzaj yabʼil tiʼj tchmil ex xi tqanin te Jehová tuʼn ttzaj tqʼoʼn tipumal tuʼn tex twitz nya bʼaʼn. Atzun jaʼlo, tjunalx in nanqʼin ex kukx in naʼn Dios tuʼnju qʼuqli tkʼuʼj tiʼj qa tzul tzaqʼweʼn tuʼn Jehová ik tzeʼn o bʼant tuʼn toj ambʼil ojtxe.