1-2. Vika tu hilula mu cilongesa cino?

VATI mue ku livua nga muli na ku lavelela cimo cuma ci mu tondeka mua kama, vunoni ku heta ha ntsimbu i mu na ci tondele kasi cahi? Mue ku ivua ku vihia ku mutima ni? Visimo 13:12 nguayo: “Mu ku-toka ceci ca ku lavelela, mutima u vavala.” Vunoni vati co nga mu nongonona ngecize ku na kala vusunga vua kama vu na lingisa cuma caco ku kotokela ku heta? Ha ntsimbu yaco eyi mu ka hasa honi ku simpa mutima na ku lavelela.

² Mu cilongesa cino, tu mona vimo vitume via mu Mbimbiliya via ku liseza-seza vi ka tu kuasa ku simpa mutima, na ku kala na ‘cimbembesi ca ku tumamena.’ (Mika 7:7) Mu nima yaco, tu simutuila ha viuma vivali vi tua pande ku muesa lukakatela na ku lavelela Yehova a lingeko mumo. Kaha mu ku manusuila, tu hilula ha vivezikiso vi va lavelela vaze va tava ku lavelela kuli Yehova.

3. Vika ca tsindika citume ca ku Visimo 21:5?

³ Cimueso ca tsindika ha seho ya ntsintsa ca kala ku Visimo 21:5, nguayo: “Uose a zangula a lihutuisa lika.” Mua mono vika tu lilongesaho ni? Ku kala na ntsintsa ca pua ku muesa mana. Muomu ku puisamo vuino viuma, noho na civando.

4. Citume cika ya tsindika Visimo 4:18?

⁴ Visimo 4:18 nguayo: “Njila ya vakua vuviuke i na fu ngue ku-ca ca mutana, u kuana ku tua-tua-tua noho litangua lia hunguluka.” Aa mezi a litombola vuino na njila ye ku pangesa Yehova mu ku solola vutumbe vueni ku vangamba veni, ni nguetu,  ue ku lingamo kamandende-kamandende. Vunoni cinimbu caco, citava naua ku ci tokakana ku cifua ce ku kolelamo Mukua Kilistu mu lutsilielo. Ku kola ca mu lutsilielo ka citava ku ci tuntisa. Ce ku ambata ntsimbu. Ni nguetu, nga tu lihakela kapandi ka ku lilongesa Lizi lia Njambi kaha na ku kava vimamuna vialio, na via mu lukungulukilo, kamandende-kamandende tu ka putuka ku muesa vuntu vua Kilistu. Kaha naua tu ka tantekeya via vingi ku tuala hali Njambi. Tu hilulenu cimueso ca pangesele Yesu ku tuala ha cimpande eci.

5. Cimueso cika ua pangesele Yesu mu ku muesa ngecize ku kola ce ku enda kamandende-kamandende?

⁵ Yesu ua pangesele cimueso mu ku lombolola ngecize muzimbu ua Vuangana u tue ku ambulula ua pua ngue kambuto kakandende, kaze ke ku kola kamandende-kamandende mu mitima ya vantu. Yesu ngueni: “Kaha mbuto i ka tavuka na ku soka, vatindzo mukua ku kuna ka tantekeya? Mavu avene ema mihako; ha katete cisongo, kaha cihungu, kaha vimbuto via mahumpu.” (Mako 4:27, 28) Vika ua tondele ku lombolola Yesu? Ua lomboluele ngecize ngeci mua cisoka cize ce ku kola kamandende-kamandende, muntu ue ku tava muzimbu ua Vuangana neni ue ku kola mu lutsilielo kamandende-kamandende. Ca ku muenako, omo vandongesi vetu ve ku putuka ku likuata vusamba na Yehova, tue ku putuka ku mona cifua ci ve ku aluluilamo miono yavo. (Efe. 4:22-24) Vunoni ka tua pandele ku suva ngecize Yehova ikeye ue ku kolesa mbuto yaco.—1 Kol. 3:7.

6-7. Vika tu lilongesa ku cifua ca tangelelemo Yehova mavu?

⁶ Mu viose vie ku linga, Yehova ue ku muesa ntsintsa mu ku puisamo vuino cipanga ca tonda, nkala ntsimbu yose oyo i ci ambata. Ue ku lingamo omo lia vusunga vuvali. Ku zumbangeya lizina lieni na ku kuasa vantu. Ca ku muenako, tu hilulenu cifua ca vuaheselelemo Yehova mavu linga vantu va kaleho.

⁷ Mbimbiliya ya lombolola cifua ca tangelelemo Yehova mavu, cinanga ku cinanga. Ca ku muenako, ya muesa nguayo, ua hakele  “viseteko viao,” “Mavula ao,” na “livue liao lia mu mbango.” (Yombi 38:5, 6) Kaha ua uanene na ntsimbu ya ku hilula ha viuma via tangele. (Njen. 1:10, 12) Aci singaniekenu ha ndzolela i va vuile tungelo mu va muene viuma via kele na ku tanga Yehova viya na ku hua kamandende-kamandende! Mua vusunga, va vuile ndzolela ya kama cikuma! Ngeci va “tambakanene na ndzolela.” (Yombi 38:7) Vika tu lilongesaho? Yehova ua ambatele makulukazi a miaka mu ku tanga viuma, kaha mua hitulukile mu viose via tangele ua handekele ngueni, “via viukile cikuma.”—Njen. 1:31.

8. Vika tu lilongesa vuovuno?

⁸ Ngue mu tu na mono mu vimueso vi tu na simutuila, tu hasa ku uana vitume via vingi mu Lizi lia Njambi vize vi tu kuasa ku muesa ntsintsa. Tu hilulenu honi vinjila vivali vi tua pande ku muesa ngecize tue ku lavelela kuli Yehova.

9. Tumbulenu vimo viuma vi tua tondeka ku muesa ngecize tue ku lavelela kuli Yehova?

⁹Ku lavelela Yehova a kumbulule vivundilo vietu. Mu tue ku vundila ndzili ya ku kolesa mu cimo ceseko ni ya ku vula vumo vuzeye vuetu, halumo tu hasa ku livua ngecize Yehova kesi na ku kumbulula vuasi vivundilo vietu. Vuno omo lia vika Yehova ke ku kumbulula vivundilo vietu mu ntsimbu oyo vene?

10. Omo lia vika tua pande ku muesa lukakatela ku tuala ha vivundilo vietu?

¹⁰ Yehova ue ku halakana mu vutuntu vivundilo vietu. (Visa. 65:2) Ue ku mona vivundilo vietu via ku mutima ku pua vukaleho vua lutsilielo lu tua kala naluo muli Ikeye. (VaHe. 11:6) Yehova ue ku tuala mana ku kapandi ka tue ku lihakela linga tu yoye muze mu nayi vivundilo vietu, na ku linga cizango ceni. (1 Yoa. 3:22) Ngeci mukemuo, halumo ce ku tondeka tu muese ntsintsa na ku lihakela kapandi ka ku linga vize via litombola na vivundilo vietu nga tuli na ku seteka ku vula cimo ceseko ni vumo vuzeye. Yesu ua muesele ngecize vimo vivundilo vietu, citava ka va ka vi kumbulula mu ntsimbu oyo vene. Ngeci ua tu kaniamesele ngueni: “Vundilenu kaha va ka mi hia; lengeyenu, kaha mu ka uana; totenu, kaha va ka mi sokoluela: muomu uose a vundila a tambula; nou a lengeya a uana; nou a tota va ka mu sokoluela.” (Mat. 7:7, 8) Ngeci mukemuo nga tue ku kava cimamuna ca ku kala na ntsintsa mu ku vundila, tu kalenu na vusunga ngecize Tatetu ua muilu a ka tu ivua, na ku kumbulula vivundilo vietu.—Kolo. 4:2.

11. Vati VaHevelu 4:16, ye ku tu kuasa nga tu mona ngecize cikumbululo ca civundilo cetu ci li na ku simbula?

¹¹ Vutuhu cikumbululo ca civundilo cetu ci hasa ku soloka ngue ci li na ku simbula, vunoni Yehova ua tu kulahesa ku tu kumbulula ha ntsimbu ya cili. (Tandenu VaHevelu 4:16.) Ngeci mukemuo, nga tu mona ngecize cimo civundilo cetu ci li na ku simbula ku ci kumbulula, ka tua pandele ku tuika Yehova mulonga. Ca ku muenako, vamuanetu va vengi, laza va sua ku vundila ngecize Vuangana vua Njambi vu tundiseko ano mavu a ku vihia. Yesu neni ua tu sikile ngecize tu pue na ku vundila ku tuala ha cimpande caco. (Mat. 6:10) Ngeci mukemuo, ci ka pua vuheve vua kama nga muntu a tavesa lutsilielo lueni muli Njambi lu zeye, muomu ku kotoka ca mavu ka cezile ha ntsimbu i tu tonda yetu vantu! (Hav. 2:3; Mat. 24:44) Vunoni tue ku muesa mana mu ku tualelelaho ku lavelela kuli Yehova na ku mu vundila na lutsilielo. Ku kotoka, ci keza ha ntsimbu yaco mpundu, muomu Yehova ua hangula laza “litangua na ola” ya ka ci neha. Kaha litangua liaco likelio mpundu li ka fuila mu ku manusula vupi.—Mat. 24:36; 2 Pet. 3:15.

12. Ha vintsimbu vika cikuma-kuma ntsintsa yetu i hasa ku hita mu vieseko?

 ¹²Ku kala na ntsintsa mu ku lavelela vuoloke. Mu mavu ano, vantu ve ku muesa kahangu ku vakua vilio vieka, visemua vieka, malimi eka, miyati yeka na vifuti vieka. Vakuavo ve ku va muesa kahangu, omo lia ku kala na vumo vulema mu muvila ni mu vuongo. Kaha cingi ca vangamba va Yehova ve ku va muesa vuhenge omo lua lutsilielo luavo. Nga tu hita mu visoti ngeci muevi, tua pande ku vuluka mezi a Yesu a handekele, ngueni: “Ou a ka kolesa na ha ku kotoka a kovoka.” (Mat. 24:13) Vatico nga mu na tantekeya ngecize kuli umo muanetu mu cikungulukilo na lingi vupi vua kama? Nga cimpande caco ci na hete laza mu matuitui a vakuluntu, vuno tu ka kulahela ngecize va viendesa vuino kaha na ku lavelela na ntsintsa kuli Yehova ni? Vati vakuluntu ve ku endesa cimpande caco?

13. Vati ve ku linga vakuluntu nga umo muanetu na lingi vupi vua kama?

¹³ Vakuluntu, mu ve ku tantekeya ngecize kuli umo na lingi vupi vua kama mu cikungulukilo, ve ku vundila na ku lengeya “mangana a fuma muilu” linga va hase ku tantekeya cifua ca ali na ku vi muenamo Yehova. (Tia. 3:17) Vutumbe vuavo, vua pua ku kuasa uze na vulumuna a tunde “ku ku-sevuka ca njila yeni” nga citava. (Tia. 5:19, 20) Kaha naua, ve ku lihakela kapandi ka ku niunga cikungulukilo na ku lembezieka vaze va va na vulumuina. (2 Kol. 1:3, 4) Vakuluntu ve ku tantekeya ngecize kuli muntu na lingi vupi vua kama, ha katete ve ku tonda mizimbu yose, kaha ku lingamo ci hasa ku ambata ntsimbu. Mu nima yaco, ve ku vundila na ku pangesa Mbimbiliya mu ku mu “sungamesa mu ku puisamo.” (Yele. 30:11) Vutuhu vakuluntu ve ku kala na vuasi mu ku kuasa uze na vulumuna, vunoni ka ve ku linga vihangula via vuasi-vuasi. Nga vakuluntu va endesa cimpande ca vupi ngue mua tonda Yehova, cikungulukilo cose ce ku uanamo vukuasi. Vunoni ambe nga vakuluntu va nendesa vuino cimpande, uze u va na vulumuina kasi a hasa ku ivua ku vavala ku mutima. Nga muli na ku hita mu citanga caco, vati mu hasa ku tepulula ku vavala ci muli na ku ivua ku mutima?

14. Muzimbu uka ua mu Mbimbiliya, u hasa ku mi kuasa ku kolesa nga va na mi vulumuina kuli mukuenu Mukua Kilistu?

¹⁴ Vati, nenu va mi vulumuinaho laza kuli umo muntu cipue vene umo muanoko mu lutsilielo ni? Mu Mbimbiliya, mua kala  malungano a cili aze a hasa ku tu longesa ku lavelela Yehova linga a sungamese viuma. Ca ku muenako, vutuhu Yosefe va mu lingile vuhenge kuli vamuanaye mpundu, ka tavesele vipi viavo vi mu puise muntu ua ku sasa. Vunoni ua lihakelele kapandi ka ku tuala mana ku ku pangela Yehova, kaha Ua mu vezikisile mua kama omo lia ntsintsa yeni. (Njen. 39:21) Mu nima ya ntsimbu, Yosefe ua ecelele vamuanaye, kaha Yehova ua mu vezikisile cikuma. (Njen. 45:5) Ngeci mua Yosefe, nga va na tu vulumuina, ku suena mu hiehi na Yehova na ku mu tavesa a sungamese viuma ce ku tu lembezieka.—Visa. 7:17; 73:28.

15. Vika via kuasele umo ndumbuetu ku vula vuhenge vu va mu lingile?

¹⁵ Vutuhu vumo vuhenge ka vua puile vua kama ngeci vuze vua hitile Yosefe, vunoni cipue nga vua vundende, kasi vu hasa ku tu vavalesa ku mutima. Nga tuli na citanga na umo, cipue vene nga ke ku lemesa Yehova, ku pangesa vitume via mu Mbimbiliya ci ka tu kuasa cikuma. (Filp. 2:3, 4) Tu hilulenu umo muzimbu. Umo ndumbuetu ua vuile ku vavala cikuma ku mutima mua tantekeyele ngecize umo mukuavo ku vipanga ue ku mu vangeya viuma via visaki ku vantu veka. Vunoni uze ndumbuetu uaco ka tavesele matoto a mu lingise ku sungamesa cimpande caco mu vuasi-vuasi. Ua tondele ntsimbu ya ku hilula ha lungano lua Yesu. Yesu mu va mu tukile, ikeye ka huluisile vituka mu ku lingula. (1 Pet. 2:21, 23) Mua vulukile ou muzimbu ua Yesu, uecelele cimpande caco. Mu nima ya ntsimbu ua tantekeyele ngecize mukuavo ku vipanga, va mu uanene na vumo vuvezi vua vukalu, kaha vua kele na ku mu futula cikuma ku mutima. Ngeci uze ndumbuetu ua nongonuene ngecize halumo vikevio via lingisile uze mukuavo ku handeka ngoco. Ngeci mukemuo, ua viukilile cikuma omo lia ku muesa ntsintsa kaha ua vuile ciyulo mu mutima.

16. Vika vi hasa ku mi lembezieka nga muli na ku hita mu vumo vuhenge? (1 Petulu 3:12)

¹⁶ Nga vali na ku mi muesa vumo vuhenge ni nkala viuma vieka vili na ku mi vavalesa ha mutima vulukenu ngecize ‘Yehova ua kala ha hiehi na vaze va kala na mutima ua ku tsa.’ (Visa. 34:18) Yehova ua mi lema omo lia ntsintsa yenu, nomo lia ku mbila viteli vienu hali ikeye.  (Visa. 55:22) Ua pua Ngazi ua mavu ose. Na vimo vie ku mu hita viahi, viose ue ku vimona. (Tandenu 1 Petulu 3:12.) Nga muli na hita mu visoti vize ka mu hasa ku manusula, vuno mu ka tava ku lavelela muli ikeye ni?

17. Ngue muya muesa Isaya 30:18, vusunga vuka ua tu hana Yehova?

¹⁷ Tatetu ua muilu a ka tu vezikisa cikuma ku hitila mu Vuangana vueni. Isaya 30:18 nguayo: “Yehova a ka tumamena, mangana a mi lingile kavumbi; Na ngoco vene a ka mona vukama linga a mi vuile cikeketima: Muomu Yehova ikeye Njambi ua vuoloke; Va vezika vaze vose va mu tumamena.” Vaze va tualelelaho ku lavelela kuli Yehova va ka tambula vivezikiso via vingi, mu ntsimbu ino vene kaha na mu mavu a aha ku lutue.

18. Vivezikiso vika tua lavelela?

¹⁸ Omo vangamba va Yehova va ka kovela mu mavu a aha, ka va ka hiti naua mu ku lisosomua na visoti vi tue ku pinda navio lelo lino. Vuhenge na ku vavala ka vi ka kalako naua. (Ku-So. 21:4) Ka ci ka tondeka tu lisosomue cikuma mu ku tonda viuma via tu kambela, muomu ku ka kala via vingi. (Visa. 72:16; Isaya 54:13) Mu vusunga, ci ka pua ku vezika ca kama!

19. Vika Yehova ali na ku tu viukisila mu ntsimbu ino?

¹⁹ Vunoni mu ntsimbu ino mu tue ku vula vimo vilinga via ku vihia na ku pangela ha cimo cifua ca cili, Yehova ali na ku tu viukisila tu ka yoyele mu ku sika ca Vuangana vueni. Ngeci mukemuo, kati mu zeye na ku likela ku pangela Yehova. Tua lavelela via vingi ku lutue! Mu ku linga tua lavelela muono ua cili ku lutue, tu tualelelenuho ku lavelela kuli Yehova na ku muesa ntsintsa omo a puisamo viose via likuminia!