1-2. Omo mwatsi ono tukendikania okuki?

WANGAYOWA uti omughulu ekindu ekyo ulwe ulaghireko sikyetahika oko ndambi eyo ulwe ukilindirireko? Ukendihangya-hangya? Emisyo 13:12 ikabugha yiti: “Amaha awakalindirirawa akaleka omutima iniasimba.” Tubughe tuti wamabiminya ngoko hanalwe ekiryaleka ekindu kyaghu ikitahika oko ndambi eyo ulwe ukalindirirakyo. Byamabibya bitya, iwukendibya n’omutima w’erilindirira.

² Omo mwatsi ono, tukendilangira esyokanuni nyingyi esyangatuwatikya eriyitsinga “erilindirira n’omuhwa.” (Mika 7:7) Kandi tukendilangira emyatsi ibiri eyo twangakanganiamo ngoko tunemulindirira Yehova akole. N’oko mwiso tukendilangira emiyisa eyo abakalindirira bati Yehova akole bakasyabana.

3. Akanuni akali omo Emisyo 13:11 kamatwighisyaki?

³ Eky’erileberyako ekikakanganaya ngoko litolere itwabya n’omutima w’erilindirira kikabanika omo Emisyo 13:11. Ikabugha yiti: “Obusoki [endundi] obukabanika omo litya-litya [hagha-hagha] bwasyakehibwa, nikwa oyukakuma-kumabo n’ebyala [kake-kake] asyabana erikanya.” Erisako eri lyamatwighisyaki? Omundu w’amenge akakola emyatsi yo ndeke-ndeke kandi iniane n’omutima w’erilindirira, neryo akabana ebighuma ebyuwene.

4. Akanuni akali omo Emisyo 4:18 kamatwighisyaki?

⁴ Emisyo 4:18 ikabugha yiti: “Nikwa enzira y’abatunganene yiri ng’ekyakakala ky’omwitsange ekikakoleraya n’erikanya erihika oko kiro kiyima-yima.” Ebinywa ebyo bikakanganaya  ndeke-ndeke ngoko Yehova akawatikaya abandu biwe b’eriminya erisonda liwe lyo bolo-bolo. Aliwe, erisako eri lyanganatuwatikya eriminya ngoko oMukristo akakola esyombindule sy’omo ngebe yiwe n’eribya mwira wa Yehova lyolo-lyolo. Omundu eribya mwira wa Yehova siryekoleka omo hagha-hagha, likasaba mughulu muli. Twamabigha ndeke-ndeke n’erikolesya esyokanuni esyo tukabana omo Kinywa ky’oMungu n’omo endondeka yiwe, itukendihika bolo-bolo oko kika ky’eribya n’emibere y’Ekikristo. Kandi itukendikula omw’iminya Yehova yo ndeke. Tulebaye eky’erileberyako ekyo Yesu akolesaya akakania oko mwatsi oyo.

5. Yesu mwakolesya eky’erileberyako kyahi erikangania ngoko omundu erikola esyombinduka kikasaba mughulu muli?

⁵ Yesu mwakolesya eky’erileberyako erikangania ngoko engulu y’oBwani eyo tukatula yiri ng’embuto eyikakula bolo-bolo omo mitima y’abolo. Mwabugha ati: “Nikwa esyombuto esyo sikalasa n’erikula, nikwa [omuheri] syasi nga sikalasa siti. Ekitaka kikaleka emyaka eyo iyalasa nʼeriera. Erimbere emigera ikahuluka, enyuma wʼaho ikasohola, nʼenyuma wʼaho amakundi awerire.” (Mar. 4:27, 28) Yesu abya akasonda eribugha atiki? Abya akakangania ngoko embuto yikakula bolo-bolo, n’oyukaligha engulu y’oBwami naye akakula bolo-bolo omo bwikirirya. Eky’erileberyako, omughulu abigha b’eBiblia bakabya bira ba Yehova, tukatsuka erilangira esyombinduka nyingyi esyo bakakola. (Efe. 4:22-24) Aliwe isitwibirirawa ngoko Yehova yukaleka embuto nge eyo iyakula.​—1 Kor. 3:7.

6-7. Eriminya ngoko Yehova mwahangyika ekihugho kyo lyolo-lyolo kyamatwighisyaki?

⁶ Ebyosi ebyo Yehova, akakola akakolabyo n’omutima w’erilindirira n’erikolesya endambi yosi eyitolere. Akakola atya busana n’eriletera erina riwe ry’olukengerwa n’eriwatikya abandi. Tuterilebya ngoko Yehova ateghekaniraya abandu b’ekihugho lyolo-lyolo.

⁷ Omughulu eBiblia ikakanaya okwihangyikwa ly’ekihugho, ikabugha yiti mwatekaho “olulengo,” “ebibanza” “n’esyongonde  syakyo.” (Yobu 38:5, 6) Kandi nibya mwasondya akatambi k’erilengekania oko bindu ebyahangyika. (Enz. 1:10, 12) Terilengekania ngoko abamalaika babya bakayowa bakalangira obuli kindu kihya ekyo Yehova ahangyika. Alinga mubatsema kutsibu! Busana n’ekyo “mobuta obogo.” (Yobu 38:7) Ekyo kyamatwighisyaki? Muhalaba emyaka mingyi Yehova akahangyika ekihugho, esyongununu n’ebindi bindu ebiriho. Neryo omughulu Yehova alebaya ebindu byosi ebyabumba mwabugha ati “byowene kutsibu.”​—Enz. 1:31.

8. Tukasonda erikania okuki?

⁸ Ngoko twamalangira omo by’erileberyako ebi, twanganabana omo Kinywa ky’oMungu mw’esyokanuni nyingyi esyangatuwatikya eribya n’omutima w’erilindirira. Tulebaye emyatsi ibiri eyo twangakanganiamo ngoko tukalindirira Yehova akole.

9. Ni nzira nguma yahi eyo litolere itwalindiriramo Yehova akole?

⁹ Twanganalindirira Yehova asubiraye oko misabe yetu. Omughulu tukasaba Yehova y’akaghala k’erituwatikya eriyiyinia omo maligho kutse obuwatikya bw’erisinga obulema bulebe, twanganalangira obuwatikya obo tulaghireko nga sibwetasa luba. Busanaki Yehova syalisubiraya oko misabe yetu yosi kw’aho-naho?

10. Busanaki litolere itwabya n’omutima w’erilindirira omughulu tukasaba?

¹⁰ Yehova akahulikirira emisabe yetu. (Esy. 65:2) Emisabe yetu eyikalua oko mutima ikakanganaya Yehova ngoko tuli n’obwikirirya. (Ebr. 11:6) Kandi Yehova akatsema akalangira tukayikasa erikola erikwamana n’emisabe yetu. (1 Yoa. 3:22) Busana n’ekyo, omughulu tukasaba Yehova tuti atuwatikaye erilekana n’emibere mibi, litolere itwabya n’omutima w’erilindirira n’eriyikasa erikola ekyosi-kyosi ekyo twangatoka tutoke erikola esyombinduka. Yesu mwatuwatikya eriminya ngoko emisabe yetu milebe siyirilua ikasubiribwako aho-naho. Mwabugha ati: “Muyitsinge eribulya, mwasyahabwakyo; muyitsinge erisondya, neryo mwasyabanakyo; muyitsinge erikongota oko luyi, neryo mwasyakingulirwalo.” (Mat. 7:7, 8 nwt) Omughulu tukakwama erihano eryo, “n’eriyihira okwisaba,” twanganikirirya ngoko Tata wetu w’elubula akendituhulikirira kandi ngoko akendisubirya oko misabe yetu.​—Kol. 4:2.

11. Abaebrania 4:16 yikatuwatikaya yiti omughulu tukalengekanaya tuti ekisubiryo ky’oko musabe wetu sikyatasa luba?

¹¹ Nomo twangalangira ekisubiryo ky’oko musabe wetu nga kyamatselewa, Yehova akalagha erituha ekisubiryo “omugulu tuli n’obwaga” kutse oko ndambi eyitolere. (Soma Abaebrania 4:16.) Busana n’ekyo siritolere tukatsweba Yehova twamatendibana ekisubiryo ky’oko misabe yetu ko luba ngoko tulue tulindirire. Eky’erileberyako, abandu bangyi babirisaba oko myaka mingyi bati oBwami b’oMungu busyabugheho ekihugho kibi kino. Yesu naye mwabugha ati tubye tukasaba busana n’oBwami obo. (Mat. 6:10) Aliwe kyangabya in’ibula amenge eriherya obwikirirya b’oko Mungu kusangwa enduli siyetahika oko mughulu tulue tukalengekania tuti yangahika! (Hab. 2:3; Mat. 24:44) Ni yira amenge eriyitsinga erisaba Yehova itune n’obwikirirya ngoko Yehova akendituhulikirira. Omwiso akendisyahika oko ndambi eyitolere kundi Yehova abirisombola “ekiro n’esaha” eyo mwiso akasyahikirako. Omughulu oyo akasyabya mughulu mubuya okwitwe bosi.​—Mat. 24:36; 2 Pet. 3:15.

12. Eribya n’omutima w’erilindirira lyangatukalako kutsibu mughulu wahi?

 ¹² Litolere itwabya n’omutima w’erilindirira n’eriyiyinia omughulu twamakolerwa omo ritatunganene. Abandu b’omo kihugho kino babeghere eriwata nabi abandu abate balume kutse bakali ngabo, abate n’erangyi y’engobi yabo, ab’omo bindi bihanda kutse omo bindi bihugho. Abandi bakawatawa nabi kundi ni birema kutse kundi obwenge bwabo sibuhambire ndeke. Abimiri ba Yehova bangyi babiriyiyinia erikolerwa omo ritatunganene busana n’obwikirirya bwabo obuhulikirirene n’eBiblia. Omughulu twamawatwa nabi litolere itwibuka ebinywa bya Yesu. Mwabugha ati: “Nikwa omundu oyo wasyayiyinia erihika oko nduli yo wasyalamibwa.” (Mat. 24:13) Litolere iwakolaki wamaminya ngoko omundu mulebe w’omo ndeko abirikola erilolo? Abasyakulu bamabya ibabiriminya omwatsi oyo, wanganaleka omwatsi munye w’omo byala byabo, n’erikangania omutima w’erilindirira iwunayiketere ngoko bakendisohagho omo nzira eyo Yehova alighire? Litolere abasyakulu ibakolaki omughulu omundu amakola erilolo erikalire?

13. Yehova anzire abasyakulu ibayira bati omughulu omundu amakola erilolo erikalire?

¹³ Omughulu omundu akasyabwira absyakulu ngoko abirikola erilolo erikalire bakaronda “amenge awakalua endata” omo nzira y’omusabe batoke eriminya amalengekania w’oMungu oko mwatsi oyo. (Yak. 3:17) Ekyo bakakwamirira ry’erisubulya omukola nabi “n’erimulusya okwitala riwe” kyamatokekana. (Yak. 5:19, 20) Kandi bakakola ekyosi-kyosi ekyo bangatoka eriteya endeko n’erisikya emitima y’abalyaghalibawa busana n’erilolo ry’omukola nabi. (2 Kor. 1:3, 4) Omughulu abasyakulu bakaminya ngoko omundu abirikola erilolo erikalire, batolere ibatsuka eriminya omwatsi owalyakoleka wo ndeke-ndeke, ekyo kyanganasaba mughulu mulebe. Neryo bakasaba n’erileta amahano awakalua omo Masako batoke erikunga omukola nabi omo “ribanza eritunganene” kutse omo lulengo olutolere. (Yer. 30:11) Abasyakulu nomo batelabaya mughulu muli, aliwe kandi sibalisoha olubanza lo luba-luba. Omughulu abasyakulu bakakwama obusondoli bwa Yehova, endeko yosi yikabana endundi. Nibya n’omughulu abasyakulu bamabisoha olubanza lo ndeke, abo mategheko mabi alyaghalaya hanganalaba biro ibakinaghalawa. Omwatsi oyo amakuhikira, wangakolaki utoke erikehya eryaghalwa?

14. Ni ky’erileberyako kyahi ekiri omo Biblia ekyangakuwatikya erisubibwa mutima wamabya iwabiryaghalibwa n’oghundi Mukristo?

¹⁴ Kyabirikuhikira eryaghalibwa n’omundu mulebe, kwa muhwa nibya n’omuramya mulikyenyu? Twanganabana omo Kinywa ky’oMungu mw’eby’erileberyako ebyuwene  ebyangatukangirirya erilindirira ngoko Yehova akasyahabula eritatunganene. Eky’erileberyako, nomo abaghala babo Yosefu banamukolera omo ritatunganene, amalolo wabo mwataleka inyahitana. Aliwe, mwayitsinga erikolera Yehova, na Yehova mwamutsumula busana n’eribya n’omutima w’erilindirira n’eriyiyinia. (Enz. 39:21) Enyuma syaho Yosefu mwaghanyira abaghala babo abamwaghalaya kandi mwalangira ngoko Yehova amutsumula. (Enz. 45:5) Netu nga Yesefu, tukasubibawa mutima omughulu tukayitunda hakuhi na Yehova kandi omughulu tukalindirira Yehova ahabule eritatunganene ly’oko ndambi eyitolere.​—Esy. 7:17; 73:28.

15. Ekyawatikaya mwali wetu eriyiyinia omwikolerwa muhanda n’eribana obuholo niki?

¹⁵ Kwenene, eritatunganene ryosi eryobangatukolera sirilingirirene n’erya Yosefu, aliwe itwe bosi tukaghalawa omughulu twamakolerwa omo ritatunganene omo nzira nyilebe. Omughulu tuli n’olubanza n’omundu mulebe, mwangabya isyalikolera Yehova, twanganabana endundi twamabikolesya esyokanuni sy’eBiblia. (Flp. 2:3, 4) Terilengekania oko kyalolawako kino. Mwali wetu mwayowa muhanda omughulu aminya ngoko oyo bakakola naye omubírí abya iniakamubughako amabehi ahali abandi. Mwali wetu mwatasubirya luba-luba, aliwe mwalengekania oko eky’erileberyako kya Yesu. Omughulu atsumawa mwatatsumabo. (1 Pet. 2:21, 23) Ekyo mukyamuwatikya eritendikola omwatsi mulebe owatuwene. Habere habilaba biro bilebe mwali wetu mwaminya ngoko oyo bakakola naye omubírí, abya inyalwere kandi inyakahanga-hangaya kutsibu. Neryo mwali wetu mwaminya ngoko omukoli mulikyabo oyo anganabya inyabya akabugha ebyatasi. Mwali wetu oyo mwatsema kundi mwakangania omutima w’erilindirira omwiyiyinia. Neryo mwayowa buholo.

16. Ekyangakusubya mutima niki wamabya iwunemuyiyinia erikolerwa omo litatunganene? (1 Petero 3:12)

¹⁶ Wamabya iwunemuyiyinia busana n’erikolerwa omo ritatunganene kutse busana n’owundi mwatsi, wibuke ngoko Yehova ali hakuhi “n’ab’emitima eyibunangikire.” (Esy. 34:18) Akwanzire busana n’erikangania omutima w’erilindirira kandi busana ukamughusira amalighe waghu. (Esy. 55:22) Yo Mutsweri w’ekihugho kyosi kandi akalangira obuli mwatsi owakalaba. (Soma 1 Petero 3:12.) Wamabya  iwunemulola oko maligho awo utewangatoka erisoha, wibuke ngoko ni ky’omughaso erilindirira Yehova akole?

17. Ngoko kisakirwe omo Isaya 30:18, Yehova abirilaghaki abakamulindirira?

¹⁷ Hakisiya hake Tata wetu w’elubula inyatuha emiyisa mingyi erilabira oBwani bwiwe. Erisako eriri omo Isaya 30:18 likabugha liti: “Na busana nʼekyo, Yehova akasonda eribaganyira. Kandi busana nʼekyo akalinda endata iniabakwira olukogo. Kusangwa Yehova ni Mungu wʼeribanza litunganene. Omuyisa ali oko bosi abakamukwa olukando.” Abakalindirira Yehova akole, bakabana miyisa mingyi lino n’omo kihugho kihya-kihya ekikasa.

18. Tukalindirira miyisa yahi?

¹⁸ Omughulu abandu b’oMungu bakasyingira omo kihugho kihya-kihya, sibendisyasyabya bakayiyinia busana n’erihangya-hangya n’amaligho awali nga awo bakalolako munabwire, eritatunganene n’obulumi siby’endisyasyabyaho. (Erib. 21:4) Sihendisyasyabya erihangya-hangya busana n’ebyo tulaghireko kundi bikasyabya bingyi. (Esy. 72:16; Isa. 54:13) Oyo kwenene akasyabya ini muyisa munene kundu!

19. Yehova anemututeghekania lyolo-lyolo busana n’omwatsi wahi munabwire?

¹⁹ Yehova anemututeghekania lino erisyikala omo Bwami bwiwe omwituwatikya erisinga emibere mibi n’erituwatikya erikulya emibere eyikamutsemesaya. Isiwabunika mutima kandi uyitsinge erikolera Yehova. Engebe mbuya inemwasa! Omughulu tukalindirira erihika ly’ebiro bibuya ebyo, tuyitsinge erikola n’obutseme ebyo Yehova akatusaba ati tukole!