Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

NKHANI YAKUPFUNZA 31

Kodi Ndimwe Wakukonzeka Kudikhirira Yahova?

Kodi Ndimwe Wakukonzeka Kudikhirira Yahova?

‘Ine nin’dzadikhirira Yahova.’—MIKEYA 7:7.

NYIMBO 128 Tipirire Mpaka Kuphampha

BZOMWE TIN’PFUNZA *

1-2. Kodi mu nkhani ino tin’pfunza ciyani?

KODI imwepo mumbabva tani cinthu comwe mukucifunisisa cikasaya kufika pa nthawe yomwe mukhaidikhirira? Kodi mumbakhala na thupo? Mimwani 13:12 ambatawiriza kuti: ‘Cinthu comwe ukhacidikhirira cikacebwa, mtima umbawawa.’ Tsono, tani mucidziwa kuti pana mathangwe yakubveka yomwe yacitisa kuti cinthuco cireke kufika pa nthawe yomwe mukhaidikhirirayo? Mukadziwa bzomwe bzacitisabzo, imwepo mungakhale wakukonzeka kudikhirira.

2 Mu nkhani ino, tiniwona nfundo zinango za m’Bibliya zomwe zingatithandize ‘kudikhirira.’ (Mikeya 7:7) Ndipo tikamala, tiniwona mbali ziwiri zomwe tin’funika kudikhirira Yahova mwakupirira kuti acite bzinthu bzomwe tikufuna. Pakumalizira, tin’dzawonambo bzisimbo bzomwe an’dzatambira wale omwe mbakukonzeka kudikhirira Yahova.

NFUNDO ZA M’BIBLIYA ZOMWE ZIMBATIPFUNZISA KUPIRIRA

3. Kodi nfundo yakunembedwa pa Mimwani 13:11 ikutipfunzisa ciyani?

3 Ciratizo cibodzi comwe cimbalatiza kufunika kwa kupirira, cidanembedwa pa Mimwani 13:11. Cinemboci cimbati: ‘Cuma cakugumanidwa mwakusaya cirungamo cin’dzacepa, tsono cuma comwe munthu an’cigwezeka na manja yace [pan’gono na pang’ono] cin’dzawanda.’ Kodi mukukwanisa kuwona nfundo yace pamwepa? Munthu wa nzeru ambacita bzinthu mwakuderekha na mwa kupirira, ndipo bzinthu bzimbamufambira bwino.

4. Kodi nfundo yakugumanika pa Mimwani 4:18 ikutipfunzisa ciyani?

4 Cinembo ca Mimwani 4:18 cimbalewa kuti ‘njira ya wanthu wakulungama iri ningati ceza ca kumacibese, comwe kungwerewera kwace kumbayenda kucithimizirika mpaka kungwerewera kwa ntsiku.’ Mafala yamweya yakubverana na momwe Yahova akuzimbulira bzomwe akufuna kucita na wanthu wace mwa pang’ono na pang’ono. Tsono vesi limweri limbatithandizambo kubvesesa momwe Mkristau ambacinjira bzinthu pa moyo wace acikhala wakufendererana na Yahova. Bzimbatenga nthawe kuti munthu akhale pa uxamwali bwakulimba na Yahova. Tikapfunza Fala la Mulungu na nyongo na kuphatisa basa malango yace pabodzi na ya gulu lace, pang’ono na pang’ono tin’dzakulisa makhalidwe yacikristau ndipo tin’dzadziwambo bzinthu bzizinji pakulewa bza Mulungu. Onani momwe Jezu adafotokozera nfundo imweyi.

Ninga muti omwe umbakula pang’ono na pang’ono, munthu omwe ambabva na kubvuma mafala ya Umambo ambacinja bzinthu pang’ono na pang’ono (Onani ndime 5)

5. Kodi Jezu adaphatisa basa ciratizo ciponi pakufuna kulatiza kuti pambatenga nthawe kuti munthu acinje?

5 Jezu adaphatisa basa ciratizo cinango pakufotokoza momwe mafala yomwe timbapalizira yambakulira m’mitima mwa wanthu omwe ambafuna bzinthu bzakulungama. Iye adati: ‘Mbeuzo zimbamera, zicikula. Tsono mwenekaciroyo ambadziwa lini momwe bzimwebzi bzimbacitikira. Thangwe mataka payokha pang’ono na pang’ono yambabereka bzisapo. Pakuyamba tsinde lace, patsogolo pace ngala, ndipo pakumalizira pace mumbacoka tirigu wakukhuma m’ngalazo.’ (Marko 4:27, 28) Kodi Jezu akhafuna kulewanyi pamwepa? Iye akhafuna kulewa kuti ninga momwe muti umbakulira pang’ono na pang’ono, munthu omwe ambabvuma mafala ya Umambo ambacinjambo pang’ono na pang’ono. Mwa ciratizo, anyakupfunza wathu wa Bibliya akakhala pa uxamwali na Yahova, ifepano timbayamba kuwona bzinthu bzabwino bzomwe iwo acita kuti acinje. (Wayefezo 4:22-24) Tsono tireke kuyebwa kuti ni Yahova omwe ambacitisa kuti mbeuyo ikule.—1 Wakolinto 3:7.

6-7. Kodi tikupfunza ciyani na momwe Yahova adalengera dziko la pantsi?

6 Yahova ngwakupirira pa bzinthu bzentse bzomwe ambacita ndipo iye ambabvuma kuti papite nthawe ikulu kuti amalize kucita basa lace. Iye ambacita bzimwebzi kuti atumbizise dzina lace na kuthandizambo wanthu winango. Mwa ciratizo, onani momwe Yahova adakonzera dzikoli pang’ono na pang’ono kuti likhalidwe na wanthu.

7 Bibliya likambafotokoza momwe Yahova adakonzera dzikoli, iro limbalewa bza ‘mphimo yace,’ kuzika kwa ‘tsinde lace’ na momwe adafuthulira ‘mwala wace wa pakhona.’ (Djobi 38:5, 6) Napo Yahovayo adapambula nthawe kuti adinge mabasa yace. (Ciyambo 1:10, 12) Kumbukirani momwe anjo akhabvera pomwe akhawona Yahova akulenga cinthu cipsa. Iwo akhambakomedwa kwene-kwene! Thangwe ra bzimwebzi, iwo ‘adayamba kuwombera m’manja.’ (Djobi 38:7) Kodi tikupfunza ciyani? Padatenga magole mazinji kuti Yahova alenge dziko, nyenyezi na bza moyo bzentse. Tsono pomwe Yahova adanyang’anisa bzinthu bzentse bzomwe iye adalenga, adalewa kuti ‘bzikhali bwino kwene-kwene.’—Ciyambo 1:31.

8. Kodi tin’pfunza ciyani tsapano?

8 Ninga momwe tawonera mu bziratizo bza m’mbuyomu, ifepano tingagumane nfundo zizinji m’Fala la Mulungu zomwe zingatipfunzise kukhala wanthu wakupirira. Tsapano tiniwona njira ziwiri zomwe zingatithandize kukhala wakukonzeka kudikhirira Yahova.

KODI NI LINI POMWE TIN’FUNIKA KUDIKHIRIRA YAHOVA?

9. Kodi ni mbali iponi pa moyo wathu yomwe tin’funika kudikhirira Yahova?

9Tin’funika kudikhirira Yahova kuti atawire mipembo yathu. Tikapemba kwa Yahova kuti atithandize kupirira bvuto lomwe tikugumana nalo ayai kuti atithandize kukunda makumbukidwe yakuipa, pinango pangatenge nthawe kuti Yahova atawire mipembo yathuyo. Thangwe ranyi Yahova ambatawira lini mipembo yathu yentse pa nthawe yomwe tikufuna?

10. Thangwe ranyi kupirira n’kwakufunika pomwe tikucita mipembo?

10 Yahova ambatetekera bwino-bwino mipembo yathu. (Psalymo 65:2) Iye ambawona mipembo yomwe timbayicita na mtima wentse kukhala umboni bwakuti timbamukhulupira. (Wahebereu 11:6) Yahova ambafunisisambo kutiwona tikucita nyongo yakukhala na moyo mwakubverana na mipembo yathuyo na kucita bzomwe iye ambafuna. (1 Juwau 3:22) Tenepo, ifepano tin’funika kumbapirira na kucita bzinthu mwakubverana na mipembo yathu pomwe tikuyezera kukunda bzicito bzakuipa ayai kutepa. Jezu adatithandiza kubvesesa kuti mipembo yathu inango ingatawiridwe lini pa nthawe imweyoletu. Iye adalewa kuti: ‘Pitirizani kukumbira ndipo mun’dzapasidwa. Pitirizani kunyang’ana, ndipo mun’dzagumana. Pitirizani kugogodza, ndipo an’dzakufungulirani. Pakuti, munthu ali-wentse omwe an’dzapitiriza kukumbira, an’dzapasidwa; omwe an’dzapitiriza kupsaga, an’dzagumana; ndipo omwe an’dzapitiriza kugogodza, an’dzafunguliridwa.’ (Mateu 7:7, 8) Tikateweza malango yamweya ‘ticipitiriza kupemba,’ tingatsimikize kuti Baba wathu wa kudzulu ambatibva ndipo an’dzatawira mipembo yathu.—Wakoloso 4:2.

Pomwe tikudikhirira Yahova, timbapitiriza kupemba kwa iye mwa cikhulupiro (Onani ndime 11) *

11. Kodi Wahebereu 4:16 ambatithandiza tani tikawona ninga kuti mpembo wathu ukucedwa kutawiridwa?

11 Napo kuti mtawiro wa mpembo ungawoneke ninga kuti ukucedwa, Yahova akulewa kuti an’dzatawira mpembo wathu ‘pa nthawe yomwe tikufunikira thandizo.’ (Werengani Wahebereu 4:16.) Ndipopa ifepano tin’funika lini kukumbuka kuti Yahova ayebwa, penu iye akutitawira lini mpembo mwakamfulumize ninga momwe tikhakumbukirira. Mwa ciratizo, kuyambira kale-kale wanthu azinji akupemba kuti Umambo bwa Mulungu bupfudze dziko lakuipali. Napo Jezu adalewambo kuti tin’funika kumbapempherera bzinthu bzimwebzi. (Mateu 6:10) Bzingakhale bzakusaya nzeru kubvuma kuti cikhulupiro cathu kwa Mulungu citepe thangwe rakuti iye alibe kupfudza dziko pa nthawe yomwe ifepano tikhadikhirira! (Habakuki 2:3; Mateu 24:44) Mpsanzeru kuna ifepano kupitiriza kudikhirira Yahova na kupemba kwa iye na cikhulupiro cakuti an’dzatitawira. Yahova an’dzapfudza dzikoli pa nthawe yomwe adaikhazikisa, thangwe iye adasankhula kale ‘ntsiku na nthawe’ kuti adzacite bzimwebzi. Ndipo imweyo in’dzakhala nthawe yabwino kwene-kwene kuna wathu wentse.—Mateu 24:36; 2 Pedru 3:15.

Kodi tikupfunza ciyani na kupirira kwa Zuze? (Onani ndime 12-14)

12. Kodi ni nthawe iponi maka-maka yomwe bzingatinese kupirira?

12Tin’funika kumbapirira pomwe tikudikhirira kuti cirungamo cicitike. M’dzikoli wanthu kawiri-kawiri ambaboneresa anzawo thangwe ra kusiyana cidzo, mtundu, dzinza, cikhalidwe ayai dziko. Winango ambaboneresedwa thangwe rakuti adapunduka, ayai thangwe rakuti adaperewera pang’ono mu msolo. Atumiki azinji wa Yahova ambapirira bzinthu bzakusaya cirungamo thangwe ra kukhulupira bzomwe Bibliya limbapfunzisa. Bzimwebzi bzikaticitikira tin’funika kukumbukira mafala yomwe Jezu adalewa. Iye adati: ‘Ule omwe an’dzapirira mpaka cimaliziro ndiye an’dzapulumuka.’ (Mateu 24:13) Tsono tani mukadziwa kuti munthu wacita pikado ikulu m’gwere? Pambuyo pa akulu kuyidziwa nkhaniyo, kodi imwepo mun’dzasiya nkhaniyo m’manja mwawo mucidikhirira mwakupirira kuti iwo aiphate-phate mwakubverana na mitemo ya Yahova? Kodi akulu wa gwere an’funika kucita ciyani munthu akacita pikado ikulu?

13. Kodi kutonga nkhani mwakubverana na momwe Yahova ambafunira kumbaphatanidza ciyani?

13 Akulu wa gwere akadziwa kuti munthu wacita pikado ikulu, iwo ambapemba kuti akhale na ‘nzeru zakucokera kudzulu’ kuti akwanise kuwona nkhaniyo ninga momwe Yahova akuiwonera. (Tiyago 3:17) Iwo ambacita bzimwebzi thangwe an’funa kuthandiza omwe acita pikadoyo kuti ‘asiye njira yace yakuphonyeka’ bzikakwanisika. (Tiyago 5:19, 20) Ndipo iwo ambafunambo kucita ciri-centse comwe angakwanise kuti akhotcerere gwere na kutsangalaza wale omwe awawidwa. (2 Wakolinto 1:3, 4) Akulu akadziwa kuti munthu acita pikado ikulu, cakuyamba, iwo an’funika kufufudza kuti akhale na umboni bwentse bwa nkhaniyo, bzomwe bzimbatenga nthawe. Ndipo akamala ambapemba ndipo ambapereka malango yakucokera m’Bibliya na kulanga munthu omwe acita pikadoyo mwakubverana ‘na mphimo yakuthemera.’ (Jeremiya 30:11) Napo bziri tenepo, akuluwo ambacedwa lini kutonga nkhaniyo ndipo ambacitambo lini bzinthu na bepe. Akulu wa gwere akambacita bzinthu mwakutsogoleredwa na Yahova, gwere lentse lin’dzagumana phindu. Napo kuti akulu angatonge bwino nkhani, tsono munthu omwe adziwa bzomwe bzidacitika angapitirize kuwawidwa. Mucikhala kuti ndimwepo, kodi mungacite ciyani kuti muleke kuwawidwa kwene-kwene?

14. Kodi n’ciponi ciratizo ca m’Bibliya comwe cingakutsangalazeni, Mkristau mwanzanu akakucitirani bzinthu bzakusaya cirungamo?

14 Kodi imwepo mudaphonyeredwa kale na munthu ayai na Mkristau mwanzanu? Imwepo mungagumane bziratizo bzabwino m’Fala la Mulungu bzomwe bzimbatipfunzisa momwe tingadikhiririre Yahova kuti adzamalise kusaya cirungamo. Mwa ciratizo, napo kuti Zuze adacitiridwa bzinthu bzakusaya cirungamo na abale wace caiwo, iye alibe kubvuma kuti bzomwe adamucitabzo bzimucitise kukhala munthu waukali. Koma iye adapitiriza kutumikira Yahova, ndipo Yahovayo adamusimba thangwe ra kudikhirira mwakupirira. (Ciyambo 39:21) Na kupita kwa nthawe, Zuze adadzalekerera abale wace omwe adamuphonyera, ndipo adawonambo momwe Yahova adamusimbira. (Ciyambo 45:5) Ninga Zuze, ifepano timbatsangalazidwa tikafenderera Yahova na kudikhirira kuti iye adzamalise kusaya cirungamo pa nthawe yace.—Psalymo 7:17; 73:28.

15. Kodi n’ciyani comwe cidathandiza mpfumakazi inango kupirira bzinthu bzakusaya cirungamo?

15 Ni bzinthu lini bzentse bzomwe timbacitiridwa bzingakhale bzakuwawa kwene-kwene ninga momwe bzidacitikira na Zuze, koma bzinthu bzinango bzakuipa bzomwe wanthu ambaticitira bzingatiwawe. Tikapitana na Mkristau mwanzathu ayai na munthu omwe ambanamata lini Yahova, bzinthu bzin’dzatifambira bwino tikaphatisa basa nfundo za m’Bibliya. (Wafiripo 2:3, 4) Onani ciratizo cibodzi. Mpfumakazi inango idawawidwa kwene-kwene pomwe idadziwa kuti mwanzace wa ku basa ainamizira bzinthu bzakunama. Mpfumakaziyo iribe kucita bzinthu na befu, koma idakumbukira ciratizo ca Jezu. Pomwe Jezuyo akhatukanidwa na wanthu, iye alibe kuwabwereza. (1 Pedru 2:21, 23) Bzimwebzi bzidathandiza mpfumakaziyo kundoisiya tenepo nkhaniyo. Na kupita kwa nthawe, mpfumakaziyo idadzadziwa kuti mwanzace wa ku basa ule akhaduwala ndipo akhana thupo kwene-kwene. Mpfumakaziyo idakumbuka kuti pinango-pentse mwanzaceyo adalewa mafalayo mwakusaya kudziwa. Tenepo mpfumakaziyo idakomedwa kwene-kwene thangwe rakuti idapirira bzinthu bzakuipa bzomwe idacitiridwa ndipo idakhala na mtendere.

16. Kodi n’ciyani cingakutsangalazeni mukakhala mukupirira bzinthu bzakusaya cirungamo? (1 Pedru 3:12)

16 Penu imwepo mukupirira bzinthu bzakusaya cirungamo bzomwe munthu wakucitirani, kumbukirani kuti Yahova ali pafupi na wale omwe akuwawidwa mu mtima. (Psalymo 34:18) Iye ambakufunani thangwe ra kupirira kwanu na kukuwonanimbo mukumufotokozera thupo lanu. (Psalymo 55:22) Yahova ni Muyeruzi wa dziko lentse la pantsi. Iye ambawona bzinthu bzentse bzomwe bzikucitika. (Werengani 1 Pedru 3:12.) Tenepo, mukakhala na bvuto likulu lomwe mukukwanisa lini kulimalisa mwekha, kumbukirani kuti mpsakufunika kudikhirira Yahova kuti amalise bvutolo.

BZISIMBO BZAKUSAYA KUMALA KUNA WALE OMWE AMBADIKHIRIRA YAHOVA

17. Mwakubverana na Zaiya 30:18, kodi Yahova akutiuza kuti an’dzaticitira ciyani?

17 Mwakusaya kucedwa Baba wathu wa kudzulu an’dzatisimba mwakuphatisa basa Umambo bwace. Zaiya 30:18 ambati: ‘Yahova akudikhira kuti akulatizeni kudeka mtima, ndipo iye an’dzamuka kuti [akubvereni] ntsisi. Pakuti Yahova ni Mulungu wacirungamo. Wentse omwe animudikhirira an’dzakhala wakukondwa.’ Wale omwe akupitiriza kudikhirira Yahova an’tambira bzisimbo bzizinji tsapano na mu dziko lipsa.

18. Kodi tikudikhirira bzisimbo bziponi?

18 Wanthu wa Mulungu akadzapita mu dziko lipsa, iwo an’dzapirira lini pomwe mabvuto yomwe akugumana nayo ntsiku zino. Pa nthawe imweyo kun’dzakhala kulibe kusaya cirungamo ne kubva kuwawa. (Cibvumbulutso 21:4) Ifepano tin’dzakhala tiribe thupo la kudikhirira bzinthu bzomwe tikufuna thangwe m’dzikomo mun’dzakhala na bzinthu bzizinji. (Psalymo 72:16; Zaiya 54:13) Bzimwebzi bzin’dzakhala bzakudekeza kwene-kwene!

19. Kodi Yahova akutikonzekera tani?

19 Pomwe nthaweyo ikanati kufika, Yahova akutikonzekeresa kuti tidzakhale mu utongi bwace mwa kutithandiza kuleka kukhala na makumbukidwe yakuipa ticikulisa makhalidwe yabwino yomwe iye ambakomedwa nayo. Lekani kuthetha ndipo lekanimbo kusiya kutumikira Yahova. Bzinthu bzabwino bzikubwera kutsogoloku! Pakuti tikudikhirira tsogolo labwino, mbatipitirizeni kupirira mwakukomedwa pomwe tikudikhirira kuti Yahova adzacite bzinthu bzomwe adatilumbira!

NYIMBO 118 ‘Tithumizireni Cikhulupiro’

^ ndi. 5 Kodi imwepo mudabva kale Mkristau omwe akutumikira Yahova kuyambira kale-kale akulewa kuti: “Pa msinkhu wangu uno ndikhadikhirira lini kuti ningadakhala na moyo Mulungu akanati kupfudza dzikoli”? Tentsenefe tikufunisisa kuwona Yahova akumalisa dziko lakuipali, maka-maka thangwe rakuti tikukhala mu nthawe zakunesa. Napo bziri tenepo, tin’funika kupfunza kukhala wakupirira. Mu nkhani ino, tiniwona nfundo za m’Bibliya zomwe zingatithandize kukhala wakupirira. Ndipo tiniwonambo mbali ziwiri pa moyo wathu zomwe tin’funika kudikhirira Yahova. Pakumalizira, tin’dzawonambo bzisimbo bzomwe an’dzatambira wale omwe mbakukonzeka kudikhirira Yahova.

^ ndi. 56 BZOMWE BZIKUCITIKA PA CITHUNZI-THUNZI: Mpfumakazi imbapemba nthawe zentse kuyambira pomwe ikhali mwana. Mpfumakaziyo idapfunzisidwa kupemba na abereki wace pomwe ikhali mwana. Iye adayamba kucita upainiya pomwe akhali mtsikana, ndipo nthawe zentse akhakumbira Yahova kuti asimbe utumiki bwace. Na kupita kwa nthawe, pomwe bayace adaduwala kwene-kwene, mpfumakaziyo idakumbira Yahova kuti aipase mphanvu kuti ikwanise kupirira bvuto lomwe ikhagumana nalo. Ntsiku zino, iye ni mansiwa ndipo akupitiriza kupemba na cikhulupiro cakuti Baba wace wa kudzulu an’dzatawira mipembo yace, ninga momwe Yahova akumutawirira kuyambira kale-kale.