1-2. I yini leswi hi taka swi vona ka xidondzro lexi?

XANA u titwisa kuyini loko u yimela ntxhumu wa kukazri kambe wu nga tlhasi hi siku ledzri a wu dzri yimelile? Xana wa khunguvanyeka? Amaproverbia 13:12 yi li: ‘A ku lavisela loko hlwelaka ku vavisa mbilu.’ Kambe loko ntxhumu lowu u wu yimelaka wu hlwela hi xivangelo lexi twalaka ke? Kumbe xana leswo swi nga ku pfuna kuva u lehisa mbilu.

² Ka xidondzro lexi, hi ta vona minsinya ya milawu ya ku siyanasiyana leyi nga hi pfunaka ku va hi tama hi ‘lavisela’. (Mik 7:7) Hi ta tlhela hi vona swiyimu swibidzri leswi vilelaka leswaku hi lehisa mbilu ku ya tlhasa nkama lowu Yehovha a taka yentxa xa kukazri. Hi wugamu, hi ta vona matovoko lawa Yehovha a ma dumbisaka lava tiyimiseliki ku va va lehisa mbilu.

3. Xana buku dzra Amaproverbia 13:11 dzri hi dondzrisa yini?

³ Buku dzra Amaproverbia 13:11 dzri hi komba xivangelo xa kuva hi lehisa mbilu. Yi hlaya leswi: ‘A wukosi lebyi kumiwaka hi ku hatla bya pumbeka, kambe lweyi a hlengeletaka ha switsrongo a ta yengeteleliwa.’ Xana ndzrimana leyi yi hi dondzrisa yini? Mhunu lweyi a tlhazrihiki a lehisa mbilu loko a yentxa xa kukazri. A swi yentxa ha katsrongokatsrongo, nakone leswi swi tisa mabindzru lamanene.

4. He wini nsinya wa nawu lowu kumekaka ka Amaproverbia 4:18?

⁴ Amaproverbia 4:18 yi li: ‘A ndlela ya lava ku lulama yi fana ni ku vaninga ka wuzronga, a ku phatima ka kone ku yengeteleka ku tlhasa nhlikanhini lowukulu.’ A mazritu lawa ma fambisana ni ndlela leyi Yehovha a pfunaka malandzra yake akuva ma twisisa nkongometo wake. Yehovha a yentxa leswo hakatsrongokatsrongo. A ndzrimana leyi yi tlhela yi hi pfuna ku vona ndlela leyi mukriste a yentxeka ku txintxa a wuton’wini byake akuva a ya a tsrhindzrekela kusuhi na Yehovha. Ku kula hi tlhelo dzra moya a swi yentxeki swa kola ni kola. Swi teka nkama. Loko hi tikazratela ku dondzra hi tlhela hi tizrisa swilayu leswi kumekaka a  Bibeleni, ni leswi hi nyikiwaka hi hlengeletanu ya Yehovha, hakatsrongokatsrongo hi ta ya hi ma yetisela ku yampswa matsrhamela ya Kriste. Hi ta tlhela hi mu tiva ku yampswa Yehovha. A hi voni xifaniso lexi Yesu a khaneliki ha xone akuva a tlhamuxela yinhla leyi hi ndlela leyi khanyaka.

5. He xini xifaniso lexi Yesu a xi hambiki?

⁵ Yesu a hambe xifaniso akuva a tlhamuxela ndlela leyi dzrungula dzra Mfumu dzri kulaka ha yone a mbilwini ya vhanu lava zrandzraka leswinene. A te: ‘A mbewu yi tlhava, yi mila, na a nga tivi mamilela ya yone, yene [mudzrimi]. A misava ha swa yone mi beka mihandzru; ku sunguleni a xikhava, a tsrhaku a moko, a ntsrhaku tinhleke leti wupfiki a mokweni.’ (Mr 4:27, 28) Xana Yesu a a djula ku hlaya swa kuyini? Yesu a a tlhamuxela leswaku, ku fana ni leswi a mbewu yi kulaka ha katsrongokatsrongo, a wumoya bya mhunu lweyi a yamukela madzrungula lamanene byi kula ha katsrongokatsrongo. Hi xikombiso, loko xidondzro xa Bibele xi sungula ku tsrhindzrekela kusuhi na Yehovha, ha katsrongokatsrongo, hi vona ku txintxa loku xi ku yentxaka a wuton’wini bya xone. (Ef 4:22-24) Kambe hi nga dzrivali leswaku Yehovha hi yene a yentxaka mbewu yi kula.​—1Ko 3:7.

6-7. Xana hi dondzra yini ka ndlela leyi Yehovha a vumbiki misava ha yone?

⁶ Ka hinkwaswu leswi Yehovha a swi yentxaka a lehisa mbilu. Nakone akuva a yentxa leswo, a tizrisa nkama lowu fanelekaka. Nakone ka hinkwaswu a swi yentxaka a zrangisa ku xwengisa vito dzrake ni ku pfuna van’wana. Hi xikombiso, vona ndlela leyi Yehovha a lulamiseliki misava ha katsrongokatsrongo akuva vhanu va tsrhama ka yone.

⁷ Loko Bibele dzri tlhamuxela ndlela leyi Yehovha a vumbiki misava ha yone, dzri li ‘a beke mimpimu ya yone’ a ‘simeka wusimeku’ nakone a beke ‘zribye dzra yinhla’. (Yb 38:5, 6) A tlhele a tibekela nkama wa ku lavisa leswi a a swi hambile. (Gn 1:10, 12) Xana tintsrumi ti titwise kuyini loko ti vona mintxhumu leyi Yehovha a a yi vumbile? Handle ka ku ganaganeka ti nyonxe ngopfu swinene! Lakakuva Bibele dzri hlaya leswaku hi nkama wa kukazri a ti ‘yimbelela hi ku nyonxa’. (Yb 38:7) Xana leswo swi hi dondzrisa  yini? Yehovha a teke malembe manyingi akuva a heta ku vumba mintxhumu. Kambe ku yentxa mintxhumu ha katsrongokatsrongo ni hi wuzron’wana swi pfune ngopfu swinene. Loko a yimile kutani a lavisisa hinkwaswu leswi a a swi vumbile, a vone leswaku hinkwaswu ‘afa swi swa hombe ngopfu’.​—Gn 1:31.

8. Xana i yini leswi hi taka swi vona swoswi?

⁸ Hi lani hi swi voniki ha kone ka swikombiso leswi khalutiki, minsinya ya milawu yinyingi leyi hi yi kumaka ka Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba yi hi dondzrisa lisima dzra ku va hi lehisa mbilu. Swoswi a hi voni swiyimu swibidzri leswi ka swone hi fanelaka ku tiyimisela ku tama hi yimela Yehovha.

9. Hi swini swiyimu leswi hi fanelaka ku lehisa mbilu na hi yimela leswaku Yehovha a yentxa xa kukazri?

⁹ Swi nga yentxeka swi vilela kuva hi yima nkama wa kukazri ku ya tlhasa lani Yehovha a hlamulaka swikhongoto swezru. Minkama yimbeni hi khongota na hi kombela Yehovha leswaku a hi nyika ntamu wa ku lwisana ni xikazratu xa kukazri kumbe kuva a hi pfuna leswaku hi lwisana ni ku tsrana ka kukazri. Kambe swi nga yentxeka hi vona ingiki Yehovha a hlwela swinene akuva a hi hlamula. Hi mhaka muni Yehovha a nga tekeli ku hi hlamula swikhongoto swezru hinkwaswu?

10. A yini hi fanela ku lehisa mbilu loko hi khongota?

¹⁰ Yehovha a hi yingela hi wuzron’wana loko hi khongota. (Ps 65:2) Ka Yehovha a swikhongoto leswi hi swi yentxaka hi mbilu hinkwayu swi kombisa lipfumelo ledzri hi nga na dzrone. (Hb 11:6) Loko hi khongota, Yehovha awa xiyisisa akuva a vona leswaku xikhongoto xezru xi pfela mbilwini kumbe im-him. Nakone awa lavisisa akuva a vona leswaku ha tikazratela akuva hi yentxa mintxhumu hi lani hi kombeliki ha kone. (1Yh 3:22) Kutani loko hi khongota ka Yehovha hi mu kombela kuva a hi pfuna ku hlula xihena xa ku biha kumbe ku tsrana ka kukazri, swi nga ha djula hi lehisa mbilu hi tlhela hi tikazrata akuva hi yentxa ku txintxa. Yesu a hlaye swa kukazri leswi hi pfunaka ku twisisa leswaku a swikhongoto swezru a swi nge ti hlamuliwa swa kola ni kola. A hlaye leswi: “Yanani mahlweni mi kombela, kutani mi ta nyikiwa; yanani mahlweni mi djuletela, kutani mi ta swi kuma; yanani mahlweni mi gongondzra, kutani mi ta pfuleliwa; hikusa lweyi a kombelaka awa nyikiwa, lweyi a djuletelaka awa swi kuma, ni lweyi a gongondzraka a ta pfuleliwa.” (Mt 7:7, 8) Loko hi landzra xitsratsriyo xa ku ya mahlweni hi kombela hi nga tiyiseka leswaku Papayi wezru wa le matilweni a ta yingela a tlhela a hlamula swikhongoto swezru.​—Kl 4:2.

11. Xana buku dzra Ba-Heberu 4:16 dzri nga hi pfuna hi ndlela yini loko hi vona ingiki a swikhongoto swezru swi hlwela ku hlamuliwa?

¹¹ Loko hi vona ingiki a nhlamulo ya xikhongoto xezru ya hlwela, hi fanela ku dzrimuka leswaku Yehovha a dumbise leswaku a ta hlamula swikhongoto swezru ‘a nkameni lowu fanekelaka’. (Dondzra Ba-Heberu 4:16.) Kutani loko nhlamulo yi nga ti hi ku kahlula hi lani a hi swi yimele ha kone a hi fanelanga hi pimisa leswaku Yehovha e phazama. Hi xikombiso, hi malembe ya ku tala vhanu vanyingi va le ku khongoteni akuva Mfumu wa Xikwembu Nkulukumba wu ta kutani wu helisa misava leyi ya ku biha. Yesu ha byake a hi dondzrise ku va hi khongotelela leswo. (Mt 6:10) Kambe a swi nge te va swinene loko a ho luza lipfumelo hi leswi wugamu byi nga tlhasangakiki hi kama lowu vhanu a va wu yimelile! (Hb 2:3; Mt 24:44) Xa xinene lexi hi fanelaka ku xi yentxa i ku va hi yima na Yehovha hi tlhela hi khongota na hi dumba leswaku a ta hlamula swikhongoto swezru. A wugamu byi ta tlhasa hi nkama lowu fanekelaka. Hi nkama lowunene ka hinkwavu. Hikusa Yehovha a bekise  siku ni nkama akuva leswo swi yentxeka.​—Mt 24:36; 2Pe 3:15.

12. I ka swiyimu swini lani swi nga ha hi kazratelaka ku lehisa mbilu?

¹² Swi nga yentxeka swi vilela leswaku hi lehisa mbilu na hi yimela leswaku a wululami byi yentxiwa. Ka misava leyi, swi tolovelekile kuva vhanu va khoma hi ndlela ya ku biha lava nga va limbewu ledzri hambaniki, va nhlonge leyi hambaniki, lava nga va ntumbuluku lowu hambaniki kumbe lava buyaka hi tikweni dzrimbeni. Vambeni va khomiwa hi ndlela ya ku biha hi leswi va limaliki kumbe hi leswi va nga ni swikazratu swa miyanakanyu. Ntalu wa Timboni ta Yehovha ti khomiwa hi ndlela ya ku pfumala wululami hi kola ka leswi ti swi kholwaka. Loko leswi swi hi yentxekela, hi fanela ku dzrimuka leswi Yehovha a swi hlayiki. A te: “Lweyi a tiyiselaka ku ya tlhasa wugamu a ta huluxiwa.” (Mt 24:13) Kambe xana u fanela ku yentxa yini loko u tiva leswaku mhunu wa kukazri a bandleni a yentxe xidoho lexikulu? Ntsrhaku ka loko vakulu va tamele mhaka leyi, xana u ta swi tsrhika mavokweni yavu? Xana u ta lehisa mbilu u yimela leswaku va lulamisa mhaka ya kone hi ku ya hi milawu ya Yehovha? Ka swiyimu swa ku fana ni leswo, a vakulu va ta teka magwasu ya kukazri. A hi voni magwasu ma nga li mangani.

13. I yini leswi Yehovha a yimeliki kuva vakulu va swi yentxa loko mhunu wa kukazri a yentxe xidoho lexikulu?

¹³ Loko vakulu va tiva leswaku mhunu wa kukazri a bandleni a yentxe xidoho lexikulu, va khongota va kombela ‘wutlhazri lebyi pfaka henhla’ akuva va vona mhaka hi ndlela leyi Yehovha a yi vonaka ha yone. (Yk 3:17) Nkongometo wavu i wa kuva, loko swi koteka, lweyi a dohiki a ‘tlhelela a ndleleni yakwe’. (Yk 5:19, 20) Nakone va djula ku yentxa hinkwaswu akuva va sizrelela bandla ni ku txhavelela vhanu lava khomiwiki hi ndlela leyi pfumalaka wululami. (2Ko 1:3, 4) Loko vakulu va tiva mhunu wa kukazri lweyi a yentxiki xidoho lexikulu, va fanela ku kambisisa mhaka hinkwayu nakone leswo swi nga ha teka nkama wa kukazri. Kutani va khongota nakone hi wuzron’wana va nyikela swilayu swa Bibele nakone va laya mudohi hi ku “lulama” kumbe hi mpimu lowu nga wone. (Yr 30:11) I ntiyiso leswaku a vakulu a va djuli ku hlwela ni mhaka, nambi swi li tanu, a va djuli ku teka swiboho hi magugu. Loko vakulu va lulamisa mhaka hi ndlela leyinene a bandla hinkwadzru dzra buyeliwa. Nambi loko vakulu va lulamisa mhaka hi ndlela leyinene, mhunu lweyi a doheliwiki a nga ha titwa na a khunguvanyekile. Xana u le ka xiyimu xa ku fana ni lexo? I yini lexi nga ku tlemaka mbilu?

14. Loko u khunguvanyisiwa hi makwezru, he swini swikombiso swa Bibele leswi nga ku pfunaka?

 ¹⁴ Xana u sama u khomiwa hi ndlela leyi pfumalaka wululami, kumbe xana hi makwezru wa kukazri a bandleni? Loko a li leswo, Bibele dzri nga ku pfuna. Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba dzri ni swikombiso leswinene leswi nga hi dondzrisaka kuva hi yimela Yehovha akuva a lulamisa timhaka. Hi xikombiso, Yosefa a khomiwe hi ndlela ya ku pfumala wululami hi vamakwavu, kambe a nga pfumelelanga leswaku leswo swi mu yentxa a va mhunu wa nsele. Xileswo, Yosefa a tame a beka mimpimiso yake ka ku tizrela Yehovha. A lehise mbilu a tlhela a tiyisela. Hi ndlela leyo, Yehovha a mu tovokise ngopfu swinene. (Gn 39:21) Hi ku famba ka nkama Yosefa a swi kotile ku dzrivalela vamakwavu. (Gn 45:5) Ku fana na Yosefa, ha txhaveleliwa loko hi tsrhindzrekela kusuhi na Yehovha, hi tlhela hi yimela leswaku a lulamisa ku kala wululami hi ndlela leyinene.​—Ps 7:17; 73:28.

15. I yini lexi pfuniki makwezru wa kukazri ku va a tiyisela nambi leswi a khomiwiki hi ndlela leyi pfumalaka wululami?

¹⁵ I ntiyiso leswaku a hi minkama hinkwayu hi khomiwaka hi ndlela ya ku kala wululami ku fana na Yosefa. Kambe a ntiyiso wa mhaka i wa leswaku ku khomiwa hi ndlela leyi nga liki yinene swi nga vavisa mbilu ya mun’wana ni mun’wana. Swi nge na mhaka leswaku hi ni xikazratu ni makwezru wa kukazri kumbe ni mhunu lweyi a nga tizreliki Yehovha, a xa lisima i ku landzra minsinya ya milawu ya Bibele. (Flp 2:3,4) Vona leswi yentxekeliki makwezru wa kukazri wa xisati. A gungule leswaku mutizrikulobye a a ku khoo a vulavula wubihi ha yene. A matsrhan’wini ya ku djula ku lulamisa mhaka hi ku kahlula, makwezru lwiyani wa xisati a yime a yanakanyisisa hi xikombiso xa Yesu. Loko a zruketeliwa, Yesu a a nga tlheliseli. (1Pe 2:21, 23) Na a ni leswo a miyanakanywini, makwezru lweyo a lange ku va a swi ba hi makatla leswi a swi li ku humeleleni. Hi ku famba ka nkama, makwezru a gungule leswaku mutizrikulobye lwiyani a a ni xikazratu xa lihanyu nakone a a hlatiyela ngopfu swinene. Makwezru lwiyani a a tlhaseleli wugamu bya leswaku mutizri kulobye a a nga na nkongometo wa ku mu khunguvanyisa. Kutani a nyonxe ngopfu swinene hi ku va a lehise mbilu nakone leswo swi mu yentxe a zrula.

16. I yini lexi nga ku txhavelelaka loko u khomiwa hi ndlela leyi pfumalaka wululami?

¹⁶ Loko a li leswaku u khomiwe hi ndlela leyi pfumalaka wululami kumbe hi ntxhumu wumbeni. Dzrimuka leswaku Yehovha a le kusuhi  ni lava nga ni ‘mbilu ya ku tsrhoveka’. (Ps 34:18) Dumba leswaku Yehovha awa ku zrandzra hi leswi u lehisiki mbilu nakone txukumeta ntsrhwalu waku ku yene. (Ps 55:22) Yene i muyavanyisi wa misava hinkwayu. A ku na lexi yentxekaka na Yehovha a nga xi voni. (Dondzra 1 Petros 3:12.) Kutani loko u lavisana ni xikazratu xa kukazri lexi u kalaka u nga xi koti ku xi lulamisa, ntxhumu wa lisima lowu u nga wu yentxaka i ku yimela Yehovha a yentxa xa kukazri.

17. Hi ku ya hi Ezaya 30:18, i yini leswi Yehovha a hi tiyisekisaka leswaku a ta hi yentxela?

¹⁷ Ku nga li khale, Papayi wezru wa le matilweni a ta hi tovokisa ngopfu swinene hi ku tizrisa Mfumu wake. Ezaya 30:18 yi li: ‘Hi kolahu Yehovha a ta zrindzrela a djula ku n’wi yentxela timpswalu. Kohahu a ta kulisiwa a n’wi tsretsrelela hikusa Yehovha i Xikwembu Nkulukumba lweyi wa ku lulama. Ku tovokile hinkwavu lava mu laviselaka.’ Lava tamaka va yimela Yehovha va ta kuma matovoko swoswi, ni le misaveni leyimpshwa.

18. He wani matovoko lawa hi taka ma kuma?

¹⁸ Loko vhanu va Xikwembu Nkulukumba va nghena misaveni leyimpshwa a va nge he te lavisana ni ku xaniseka loku va kumanaka na kone swoswi. Ku kala wululami ni ku vaviseka swi ta va swi khalutile. (Mpf 21:4) A swi nge ti djula hi yima nkama wa ku leha ku va hi kuma mintxhumu leyi hi yi vilelaka. Vhanu hinkwavu va ta va ni hinkwaswu leswi va swi vilelaka ni ku tlulisa. (Ps 72:16; Eza 54:13) Hi ta tovokisiwa ngopfu swinene ha Yehovha!

19. Xana Yehovha hi lulamiselela yini ha katsrongokatsrongo?

¹⁹ Ka nkama lowu, loko Yehovha a ya a hi pfuna ku va hi hlula xihena xa kukazri lexi bihiki kumbe a hi pfuna ku va hi txutxela matsrhamela ya wukriste, hi ntiyiso wa kone a va na a hi lulamisela ku tsrhama a misaveni leyimpshwa. Xileswo, u nga heli ntamu kumbe ku godola. Hi yimeliwe hi wumundzruku bya ku nyonxisa ngopfu swinene! A hi tameni hi yimela leswaku Yehovha a hetisisa ntizro wake.