Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

NSOLO WA PFUNDZIRO 31

Kodi Imwe Munapitiriza Kudikhira Yahova?

Kodi Imwe Munapitiriza Kudikhira Yahova?

Ine ndinadikhira mwakupirira.’—MIK. 7:7.

NYIMBO 128 Pirirani Mpaka Kunkhomo

PINAFUNA IFE KUPFUNDZA *

1-2. Tinaonanji mu nsolo uno?

MUNAPIBVA tani mungadikhira cinthu cakuti musacifuna kakamwe, mbwenye nee cisafika pa ndzidzi unacifuna imwe? Kodi munatsukwala? Lemba ya Misangani 13:12 isalonga kuti: ‘Cinthu cinadikhira munthu cingakhonda kucitika pa ndzidzi unacidikhira iye, ntima usapha.’ Mphapo ndiye tani mungadziwa mathangwi anacitisa cinthu ceneci kukhonda kufika pa ndzidzi unacidikhira imwe? Mwakukhonda penula, imwe munapirira mbamupitiriza kudikhira.

2 Mu nsolo uno, tinaona midida mingasi ya Bhibhlya yakuti inakwanisa kutiphedza toera kupitiriza ‘kudikhira mwakupirira.’ (Mik. 7:7) Kusiyapo pyenepi, ife tinadzaona pinthu piwiri pyakuti tisafunika kupidikhira mwakupirira toera Yahova apicite. Pakumalisa tinadzaona pinthu pyadidi pidapikira Yahova kuna ale anapitiriza kupirira na ntima onsene.

MIDIDA YA BHIBHLYA YAKUTI INATIPHEDZA TOERA KUKHALA AKUPIRIRA

3. Kodi n’dida unagumanika pa Misangani 13:11 usatipfundzisanji?

3 Lemba ya Misangani 13:11 isatipfundzisa mathangwi anafuna kuticitisa toera kukhala akupirira. Iyo isalonga: ‘Mpfuma inawinwa mwakucimbiza inapunguka, mbwenye mpfuma ya ule anaigumanya mwapang’ono-pang’ono inathimizirika.’ Kodi vesi ineyi isatipfundzisanji? Isatipfundzisa kuti munthu wandzeru asacita pinthu mwapang’ono-pang’ono na mwakupirira, pontho iye asakhala na maphindu adidi kakamwe.

4. Kodi n’dida unagumanika pa Misangani 4:18 usatipfundzisanji?

4 Lemba ya Misangani 4:18 isalonga kuti: ‘Njira ya anyakulungama ndi ninga kuyetimira kwa ceza ca dzuwa namacibese cakuti cisapitiriza kuthimizirika mpaka namasikati.’ Vesi ineyi isapangiza pakweca kuti Yahova asaphedza atumiki ace toera kubvesesa cifuniro cace. Vesi ineyi inakwanisambo kutiphedza toera kubvesesa kuti Nkristu anacita tani macinjo mu umaso wace toera akhale na uxamwali wakuwanga na Yahova. Mbwenye pisakwata ndzidzi toera munthu akhale na uxamwali wakuwanga na Yahova. Tingapfundza mwacidikhodikho Mafala a Mulungu na kuphatisira pinapfundza ife na uphungu unatambira ife mu gulu yace, mwapang’ono-pang’ono tinakwanisa kukulisa makhaliro a Kristu. Pontho pyenepi pinatiphedza toera kudziwa mwadidi Mulungu. Tendeni tione nsangani udaphatisira Yezu toera kupangiza pyenepi.

Ninga Mbeu zakuti zisakula mwapang’ono na pang’ono, munthu anatawira mphangwa za Umambo asakula mwauzimu mwapang’ono na pang’ono (Onani ndima 5)

5. Ndi nsangani upi udaphatisira Yezu toera kupangiza kuti munthu asakula mwauzimu mwapang’ono na pang’ono?

5 Yezu aphatisira nsangani toera kufokotoza kuti mphangwa za Umambo wa Mulungu zinamwaza ife ndi ninga mbeu yakuti isakula mwapang’ono na pang’ono m’mitima ya anthu akuti asafuna kucita pinthu pyadidi. Iye alonga: “Mbeu zisamera mbazikula, mbwenye iye nkhabe dziwa kuti pyenepi pisacitika tani. Mwapang’ono-pang’ono, mataka okhene asabala misapo. Unatoma ndi umera, buluka penepo zisabuluka mbeu zitete, pakumalisa mbeu zisakola.” (Marko 4:27, 28) Kodi Yezu akhafuna kulonganji? Iye akhalonga kuti ninga mbeu zakuti zisakula mwapang’ono na pang’ono, munthu anatawira mphangwa za Umambo asakula mwauzimu mwapang’ono na pang’ono. Mwacitsandzo, anyakupfundza athu a Bhibhlya angakhala na uxamwali wakuwanga na Yahova, ife tisatoma kuona macinjo adidi anacita iwo mu umaso. (Aef. 4:22-24) Mbwenye ife tisafunika kukumbuka kuti ndi Yahova anakulisa mbeu ineyi.—1 Akor. 3:7.

6-7. Tisapfundzanji na njira idacita Yahova dziko yapantsi?

6 Mu pinthu pyonsene pinacita iye, mwakupirira Yahova asadikhira ndzidzi wakuthema toera kumalisa basa yace. Iye asacita pyenepi toera kupasa mbiri dzina yace na kuphedza anango. Mwacitsandzo, onani kuti Yahova acita tani dziko mwapang’ono na pang’ono toera anthu akhalemo.

7 Toera kubvesesa kuti Yahova acita tani dziko yapantsi, Bhibhlya isalonga kuti iye ‘aipima na usalu, aitsamirisa pantsi pace, mbaikha miyala yace ya pankhomo.’ (Yobe 38:5, 6) Buluka penepo iye adinga mabasa ace adamala iye kucita. (Gen. 1:10, 12) Nyerezerani kuti aanju apibva tani pidaona iwo pinthu pyonsene pipswa pidacita Yahova. Mwakukhonda penula iwo atsandzaya kakamwe. Na thangwi ineyi, iwo atoma ‘kukhuwa mwakusimba.’ (Yobe 38:7) Kodi pyenepi pisatipfundzisanji? Papita pyaka pizinji toera Yahova acite dziko yapantsi, nyenyezi na pinthu pyonsene pya umaso, mbwenye pidayang’ana Yahova pinthu pyonsene pidacita iye, iye alonga kuti pikhali ‘mwadidi kakamwe.’—Gen. 1:31.

8. Tinapfundzanji cincino?

8 Pitsandzo pyenepi pidamala ife kudinga pisapangiza pakweca kuti m’Bhibhlya muli na midida mizinji yakuti inakwanisa kutipfundzisa kufunika kwa kukhala akupirira. Cincino ife tinapfundza pinthu piwiri pyakuti tisafunika kupidikhira mwakupirira toera Yahova apicite.

NDI NDZIDZI UPI WAKUTI TISAFUNIKA KUDIKHIRA YAHOVA TOERA ACITE PINTHU?

9. Ndi cinthu cipi cakuti tisafunika kucidikhira toera Yahova acicite?

9 Panango ife tisafunika kudikhira toera Yahova atawire maphembero athu. Tingacita phembero kuna Yahova toera atipase mphambvu kuti tikwanise kupirira nyatwa peno toera atiphedze kuti tisiye kucita pinthu pyakuipa, panango tinaona ninga Yahova ali kudembuka kutawira maphembero athu. Thangwi yanji Yahova nee asatawira maphembero athu onsene mu ndzidzi ubodzi ene?

10. Thangwi yanji tisafunika kudikhira mwakupirira toera Yahova atawire maphembero athu?

10 Yahova asabvesera mwadidi maphembero athu. (Masal. 65:2) Maphembero anacita ife na ntima onsene asapangiza kuna iye kuti ife tisan’khulupira. (Aheb. 11:6) Tingacita phembero kuna Yahova toera atiphedze kuti tinkomerese, iye asafuna kuti ife tiwangisire toera kucita cifuniro cace. (1 Juwau 3:22) Natenepa ndingaphemba Yahova toera atiphedze kusiya kucita pinthu pyakuti nee asakomerwa napyo, tisafunika kudikhira mwakupirira mbatiwangisira toera kucita macinjo. Yezu atiphedza toera kubvesesa kuti anango mwa maphembero athu panango nee anatawirwa mu ndzidzi ubodzi ene. Iye alonga: “Pitirizani kuphemba, munadzapaswa; pitirizani kusaka, munadzagumana; pitirizani kugogodza nsuwo, munadzafungulirwa; thangwi munthu anaphemba, anapaswa; munthu anasaka, anagumana; pontho munthu anagogodza nsuwo, anafungulirwa.” (Mat. 7:7, 8) Ife tingabvera uphungu unoyu mbatipirira “pakucita phembero,” tinakwanisa kukhala na cinyindiro cakuti Babathu wakudzulu asabva maphembero athu, pontho anaatawira.—Akol. 4:2.

Mu ndzidzi unadikhira ife Yahova tisafunika kupitiriza kucita phembero kuna iye mwakukhulupirika (Onani ndima 11) *

11. Kodi lemba ya Ahebheri 4:16 inatiphedza tani tingaona kuti maphembero athu nee akutawirwa mwakucimbiza?

11 Ngakhale tione kuti Yahova ali kudembuka toera kutawira maphembero athu, iye apikira kuti anatawira maphembero athu “pa ndzidzi wakuthema.” (Lerini Ahebheri 4:16.) Natenepa ife nee tisafunika kupasa mulando Yahova khala iye nee atawira maphembero athu pa ndzidzi ukhanyerezera ife. Mwacitsandzo, anthu azinji asacita maphembero mu pyaka pizinji toera Umambo wa Mulungu ufudze dziko ino yakuipa. Ngakhale Yezu alonga kuti ife tisafunika kuphemba toera Umambo wa Mulungu ucite pyenepi. (Mat. 6:10) Mbwenye pinakhala pyakusowa ndzeru kuna ife tingaluza cikhulupiro basi ene thangwi Mulungu nee amalisa uipi mu dziko ino pa ndzidzi ukhadikhira ife. (Hab. 2:3; Mat. 24:44) Ife tisafunika kupitiriza kudikhira Yahova mbatipitiriza kucita maphembero na cinyindiro cakuti iye anatawira maphembero athu. Kumala kwa dziko ino kunadzafika pa ndzidzi wakuthema, thangwi Yahova asankhula kale ‘ntsiku na ndzidzi.’ Pontho ntsiku ineyi inadzakhala ndzidzi wakuthema kuna anthu onsene.—Mat. 24:36; 2 Ped. 3:15.

Tisapfundzanji na kupirira kudacita Zuze? (Onani ndima 12-14)

12. Ndi midzidzi ipi yakuti panango pinakhala pyakunentsa kupirira?

12 Ife tisafunika kudikhira mwakupirira tingatsalakanwa mwakusowa ulungami. Kazinji kene, anthu a dziko ino asatsalakana mwakuipa akazi na amuna, ntundu wa anthu anango, anthu a makhaliro anango na a madziko anango. Anango asatsalakanwa mwakuipa thangwi ya kulamala peno thangwi ya utenda wa nsala. Atumiki azinji a Yahova asapirira kutsalakanwa mwakusowa ulungami thangwi ya pinthu pinakhulupira iwo m’Bhibhlya. Tingatsalakanwa munjira ineyi, ife tisafunika kukumbuka mafala adalonga Yezu kuti: “Ule anapirira mpaka kunkhomo, anadzapulumuswa.” (Mat. 24:13) Mphapo musafunika kucitanji khala mwadziwa kuti m’bale peno mulongo mu mpingo acita madawo makulu. Akulu a mpingo angadziwiswa thangwi ya madawo adacita m’bale peno mulongo unoyu, kodi imwe munakhala wakupirira mbamudikhira kuti iwo anatsalakana pyenepi mwakubverana na pitsogolero pya Yahova? Kodi akulu a mpingo asacitanji angadziwa kuti m’bale peno mulongo mu mpingo acita madawo makulu?

13. Kodi Yahova asafuna kuti akulu a mpingo acitenji khala m’bale peno mulongo acita madawo makulu?

13 Akulu a mpingo angadziwa kuti m’bale peno mulongo acita madawo makulu, iwo asacita phembero toera kusaka “udziwisi wakudzulu” kuti akwanise kutsalakana nkhani ineyi mwakubverana na maonero a Yahova. (Tiya. 3:17) Cifuno cawo ndi kuphedza m’bale peno mulongo unoyu toera pingakwanisika “asiye njira yace yakuipa.” (Tiya. 5:19, 20) Pontho iwo asacita pyonsene pinakwanisa iwo toera kutsidzikiza mpingo na kubalangaza ale adatsukwaliswa. (2 Akor. 1:3, 4) Akulu a mpingo angadziwa kuti m’bale peno mulongo acita madawo makulu, iwo asafunika kudziwa unyomonyomo onsene wa pinthu pidacitika. Natenepa pyenepi pisakwata ndzidzi. Buluka penepo iwo asacita phembero na kupereka uphungu mukuphatisira Bhibhlya mbasandika ‘tayu mwakupiringana midida.’ (Yer. 30:11) Maseze akulu a mpingo nee asadembuka kutsalakana madawo, iwo nee asacita pyenepi mwamangungu. Akulu a mpingo angatowezera pitsogolero pya Yahova pa kutsalakana madawo, abale na alongo mu mpingo asaphindula kakamwe. Ngakhale akulu a mpingo atsalakane mwadidi madawo anewa ale adakhuyiwa na madawo anewa anakwanisa kupitiriza kukhala akutsukwala. Khala ndimwe adacitikirwa na pyenepi, munacitanji toera mupungule kutsukwala?

14. Ndi citsandzo cipi ca m’Bhibhlya cakuti cinakuphedzani toera kupirira mungatsalakanwa mwakuipa na m’bale peno mulongo?

14 Kodi imwe mwatsukwaliswa kale na m’bale peno mulongo? Imwe munakwanisa kugumana pitsandzo pyakufunika kakamwe m’Bhibhlya pyakuti pisatipfundzisa kudikhira Yahova toera asasanyire pinthu. Mwacitsandzo, maseze Zuze atsalakanwa mwakuipa na abale ace, iye nee atawirisa kuti pyenepi pincitise kukhala munthu wakuipirwa na iwo. M’mbuto mwace, iye apitiriza kuwangisira kutumikira Yahova, pontho Yahova ampasa nkhombo thangwi yakupirira kwace. (Gen. 39:21) Mukupita kwa ndzidzi, Zuze akwanisa kulekerera ale adantsukwalisa, pontho akwanisa kuona nkhombo zidampasa Yahova. (Gen. 45:5) Ninga Zuze ife tinakwanisa kukhala akukhurudzika tingafendedzera Yahova mbatisiya pyonsene m’manja mwace.—Masal. 7:17; 73:28.

15. Ninji cidaphedza mulongo toera kupirira njira ikhatsalakanwa iye mwakuipa na ndzace wakubasa?

15 Mwandimomwene, tonsene nee tinatsalakanwa mwakusowa ulungami ninga Zuze, ngakhale tenepo munthu angatitsalakana mwakuipa ife tinakwanisa kukhala akutsukwala. Mungatsukwaliswa na m’bale peno mulongo kuphataniza munthu wakuti nee asatumikira Yahova, imwe munaphindula mungaphatisira midida ya Bhibhlya. (Afil. 2:3, 4) Onani citsandzo ici: Mulongo unango atsukwala kakamwe pidadzindikira iye kuti ndzace wakubasa akhamulonga mwakuipa kuna anthu anango. M’mbuto mwakuntawira mwakucimbiza, mulongo unoyu akwata ndzidzi toera kunyerezera citsandzo ca Yezu. Thangwi pikhatikanwa Yezu, iye nee akhatawira mwakutikana. (1 Ped. 2:21, 23) Na thangwi ineyi, iye nee abwezera pyakuipa ndzace unoyu wakubasa. Mukupita kwa ndzidzi, mulongo unoyu adzindikira kuti ndzace wakubasa akhathimbana na utenda wakuti ukhancitisa kukhala wakuipirwa kakamwe. Natenepa mulongo unoyu abvesesa kuti ndzace nee akhantsukwalisa mwakufuna. Kusiyapo pyenepi, mulongo unoyu atsandzaya kakamwe thangwi yakupirira njira ikhatsalakanwa iye mwakuipa na ndzace wakubasa.

16. Ninji cinafuna kutiphedza toera kupirira tingatsalakanwa mwakusowa ulungami? (1 Pedhru 3:12)

16 Khala imwe musathabuka thangwi yakutsalakanwa mwakusowa ulungami peno pinthu pinango, dziwani kuti Yahova ali dhuzi na ale ‘anatamba nyatwa.’ (Masal. 34:18) Iye asakufunani thangwi yakupirira kwanu, pontho thangwi yakusiya nyatwa zanu kuna iye. (Masal. 55:22) Iye ndi ntongi wa dziko yonsene yapantsi. Iye asaona pinthu pyonsene pinacitika. (Lerini 1 Pedhru 3:12.) Natenepa khala imwe musathimbana na nyatwa yakuti nee musakwanisa kuimalisa, kumbukani kuti ndi pyakufunika kakamwe kudikhira Yahova.

NKHOMBO ZAKUKHONDA MALA KWA ALE ANADIKHIRA YAHOVA

17. Mwakubverana na Izaiya 30:18, ndi cinyindiro cipi cinatipasa Yahova?

17 Mwakukhonda dembuka, Babathu wakudzulu anadzatipasa nkhombo zizinji kakamwe mukuphatisira Umambo wace. Lemba ya Izaiya 30:18 isalonga kuti: ‘Yahova asadikhira mwakupirira toera kukucitirani udidi, pontho iye anadzalamuka toera kukubverani ntsisi. Thangwi Yahova ndi Mulungu waulungami. Anyakutsandzaya ndi onsene ale anapitiriza kun’dikhira.’ Natenepa ale anadikhira Yahova anadzapaswa nkhombo zizinji kakamwe lero na mu dziko ipswa.

18. Ndi nkhombo zipi zinafuna kukhala na ife mu dziko ipswa?

18 Atumiki a Mulungu angapita mu dziko ipswa, iwo cipo anadzathimbana pontho na nyatwa zinathimbana na iwo lero. Mu dziko ipswa nkhabe kudzaonekabve kusowa ulungami nee kubva kupha. (Apok. 21:4) Kusiyapo pyenepi, ife nee tinadzadzudzumikabve na pinthu pinadzudzumika na ife lero, thangwi mu dziko ipswa munadzagumanika pyonsene pinafuna ife. (Masal. 72:16; Iza. 54:13) Mwakukhonda penula, ife tinadzakhala na nkhombo zakunjipa kakamwe.

19. Kodi Yahova asatiphedza tani lero?

19 Lero, Yahova asatiphedza kukunda misambo yonsene yakuipa mbatikhala na makhaliro adidi akuti anatiphedza toera kupita mu Umambo wace. Lekani kubwerera nduli, pontho lekani kusiya kutumikira Yahova. Thangwi ife tisadikhira pinthu pyadidi kakamwe. Mu ndzidzi unadikhira ife pinthu pyenepi pyadidi kakamwe, tendeni tikhale akutsandzaya mbatipitiriza kudikhira mpaka pa ndzidzi unafuna kukwanirisa Yahova pinthu pidapikira iye.

NYIMBO 118 ‘Thimizirani Cikhulupiro Cathu’

^ ndima 5 Kodi imwe mwatoma kubva kale m’bale peno mulongo wakuti atumikira Yahova mu pyaka pizinji mbalonga kuti: ‘Ine nee ndikhadikhira kuti mbandidakalamba mu dziko ino yakuipa.’ Midzidzi ino yakunentsa, ife tonsene tisafuna kakamwe kuti Yahova afudze dziko ino yakuipa. Ngakhale tenepo, ife tisafunika kupfundza kupirira. Mu nsolo uno, ife tinadzaona midida ya Bhibhlya yakuti inakwanisa kutiphedza toera kudikhira Yahova. Kusiyapo pyenepi, ife tinadzaona pinthu piwiri pyakuti tisafunika kupidikhira mwakupirira toera Yahova apicite. Pakumalisa tinadzaona pinthu pyadidi pidapikira Yahova kuna ale anapitiriza kupirira na ntima onsene.

^ ndima 56 FOTO TSAMBA: Mulongo asacita phembero kuna Yahova kutomera uwana wace. Pikhali iye mwana, anyakubalace ampfundzisa kucita phembero. Pikhali iye ntsikana atoma kutumikira ninga mpainiya, pontho kazinji kene akhaphemba Yahova toera apase nkhombo utumiki wace. Mu kupita kwa pyaka, mu ndzidzi ukhaduwala mamunace, iye adembetera Yahova toera ampase mphambvu kuti apirire nyatwa ineyi. Lero iye ndi nzice, pontho asapitiriza kucita phembero thangwi iye asadziwa kuti Yahova ndzidzi onsene asatawira maphembero ace.