1-2. Kumbi tikambiskanengenji mu nkhani iyi?

KUMBI mutuvwa wuli asani galimotu yo yapinga katundu yo mwanweka yaza cha pa nyengu yo mwakhazanga? Kumbi muguŵa? Panyaki mungavwa nge mo lemba la Nthanthi 13:12 likambiya kuti: “Asani vo ukhaza viswera kufiskika, vitamisa mtima.” Kweni mungavwa wuli asani mungaziŵa kuti katundu watondeka kufika pa nyengu yo mwakhazanga pa vifukwa vakuvwika? Asani vaŵa viyo, muzikirengi kweniso mulindizgengi.

² Mu nkhani iyi, tiwonengi fundu zinyaki za mu Bayibolu zo zingatiwovya kuja ndi mtima ‘wakulindizga.’ (Mika 7:7) Pavuli paki, tikambiskanengi vigaŵa viŵi vo titenere kulindizga Yehova mwakuzikira kuti wachitepu kanthu. Pakumaliya, tikambiskanengi vitumbiku vo Yehova wasungiya ŵanthu wo akhumbisiska kulindizga.

3. Kumbi lemba la Nthanthi 13:11, lititisambizanji?

³ Chakuyeruzgiyapu cho chilongo kukhumbika kwa kuzikira, chisanirika pa Nthanthi 13:11. Lemba ili likamba kuti: “Chuma chakusanirika mwaliŵiliŵi chimalengi, kweni chuma cha munthu yo wawunjika kamanakamana chiŵengi chinandi.” Kumbi tisambiranji pa vesi lenili? Munthu wazeru wachita vinthu mwakuphwere kweniso mwakuzikira ndipu vinthu vitimuyende umampha.

4. Kumbi lemba la Nthanthi 4:18, lititisambizanji?

⁴ Lemba la Nthanthi 4:18 lititikambiya kuti “nthowa ya ŵanthu arunji ye nge ukweru wa matandakucha wo uŵaliyaŵaliya mpaka po kwachiya limu.” Mazu yanga ngalongo mwakuvwika umampha  kuti Yehova watovya ŵanthu ŵaki kuvwisa khumbu laki kamanakamana. Kweni vesi ili lingatiwovya so kuvwisa mo Mkhristu wasinthiya vinthu pa umoyu waki kweniso kundere kwaku Yehova. Vito nyengu kuti munthu wakuwi mwauzimu. Asani tifwiyapu kusambira kweniso kugwiriskiya ntchitu ulongozgi wakutuliya mu Mazu ngaku Chiuta kweniso gulu laki, kamana ndi kamana tingayamba kuja ndi mijalidu yo Khristu we nayu. Ndipuso tingamuziŵa umampha ukongwa Chiuta. Tiyeni tiwoni mo Yesu wangukonkhoske fundu yeniyi.

5. Kumbi Yesu wangukamba ntharika wuli yo yilongo kuti pato nyengu kuti munthu wasinthi?

⁵ Yesu wangugwiriskiya ntchitu ntharika kuti wakonkhoski mo uthenga wa Ufumu wo tipharazga uliri nge kambewu kamana ko kakuwa kamanakamana mumitima ya ŵanthu amampha. Iyu wanguti: “Mbewu yime ndi kukuwa, kweni [wakupanda] waziŵa cha mo yikuliya. Dongu lipasa vipasu pakulija kamanakamana, chakwamba mbewu yime, pavuli paki yilapuka, ndipu pakumaliya yitucha.” (Mariko 4:27, 28) Kumbi Yesu wakambanganji penapa? Iyu wakonkhoskanga kuti nge mo mbewu yikuliya kamanakamana, munthu yo wazomera uthenga wa Ufumu wakuwa mwauzimu kamanakamana. Mwakuyeruzgiyapu, asani munthu yo tisambira nayu Bayibolu wandere kwaku Yehova, titamba kuwona kuti wasintha vinthu vinandi pa umoyu waki. (Aefe. 4:22-24) Kweni titenere kukumbuka kuti ndi Yehova yo wachitiska kuti mbewu yimana yeniyi yikuwi.—1 Akori. 3:7.

6-7. Kumbi tisambiranji asani tiwona mo Yehova wangulenge charu?

⁶ Pa vosi vo wachita, Yehova wato nyengu yinandi kuti wamalizi ntchitu yaki. Iyu wachita venivi kuti wakankhuski zina laki kweniso kuti wawovyi ŵanthu. Mwakuyeruzgiyapu, tiyeni tikambiskani mo Yehova wangupangiya charu. Iyu wachipanganga kamanakamana.

⁷ Pakukamba za mo Yehova wangulenge charu, Bayibolu likamba kuti “wanguchipima,” wangujintha “ntchindamilu zaki” ndipuso “wanguŵika mwa waki wa pakona.” (Yobu 38:5, 6) Iyu wangusaniya so nyengu yakuŵanaŵaniya ntchitu yaki. (Gene. 1:10, 12) Ŵanaŵaniyani mo angelu anguvwiya ŵati awona chinthu chechosi  chasonu cho Yehova wangulenga. Yiwu atenere kuti angukondwa ukongwa! Ndichu chifukwa chaki yiwu “angwamba kudaniriza mwalikondwa.” (Yobu 38:7) Kumbi tisambiranji penapa? Panguto vyaka masawuzandi kuti Yehova walengi vinthu, kweni Yehova wati wawona chinthu chechosi cho wangulenga mwakuphwere, wangukamba kuti “venga umampha ukongwa.”—Gene. 1:31.

8. Kumbi tikambiskanengenji sonu?

⁸ Nge mo tawone mu vakuwoniyapu vo takambiskana, tingasaniya fundu zinandi mu Mazu ngaku Chiuta zo zititisambiza kuti tikhumbika kuja ŵanthu akuzikira. Sonu tiwonengi vigaŵa viŵi vo tikhumbika kulindizga Yehova.

9. Kumbi ntchigaŵa nichi cho tikhumbika kulindizga Yehova?

⁹ Tingakhumbika kulindizga kuti mapempheru ngidu ngamukiki. Asani tipemphera kuti tilimbani ndi mayeseru pamwenga kuti tileki vinthu vo Chiuta watinkha, tingawona kuti Yehova waswera kumuka mapempheru ngidu. Ntchifukwa wuli Yehova wamuka cha mapempheru ngidu ngosi nyengu yeniyo?

10. Ntchifukwa wuli tikhumbika kuzikira pa nkhani ya kupemphera?

¹⁰ Yehova wavwisiya mapempheru ngidu mwakuphwere. (Salimo 65:2) Iyu wawona kuti mapempheru ngidu ngakutuliya pasi pa mtima ngalongo kuti te ndi chivwanu. (Ahe. 11:6) Yehova wawona so mo tisimikiziya mtima kuchita vinthu mwakukoliyana ndi mapempheru ngidu kweniso kuchita khumbu laki. (1 Yoha. 3:22) Mwaviyo, tikhumbika kulongo kuti te akuzikira kweniso kuchita vinthu mwakukoliyana ndi mapempheru ngidu pa nyengu yo tilimbana ndi vinthu viheni vo Yehova watinkha. Yesu wangukamba kuti mapempheru ngidu nganyaki ngangamukika cha nyengu yeniyo. Iyu wanguti: “Lutirizgani kupempha ndipu mupaskikengi; lutirizgani kupenja ndipu musaniyengi; lutirizgani kugong’oska ndipu kukujulikiyeningi; pakuti weyosi yo wapempha walonde, weyosi yo wapenja wasaniya, ndipu weyosi yo wagong’oska wajulikiya.” (Mate. 7:7, 8) Asani tigwiriskiya ntchitu ulongozgi wenuwu ndipuso ‘tifwiyapu kupemphera,’ tingasimikiza kuti Awusefwi akuchanya atitivwa ndipu amukengi mapempheru ngidu.—Ako. 4:2.

11. Kumbi lemba la Aheberi 4:16, lingatiwovya wuli asani tiwona kuti pempheru lidu liswera kumukika?

¹¹ Chinanga kuti pempheru lidu lingawoneka kuti liswera kumukika, Yehova wamukengi pempheru lidu “pa nyengu yakwenere.” (Ŵerengani Aheberi 4:16.) Ndichu chifukwa chaki tikhumbika cha kumumba mulandu Yehova asani pempheru lidu limukika liŵi cha pa nyengu yo isi taŵanaŵaniyanga. Mwakuyeruzgiyapu, kwa vyaka vinandi, anandi aja achipemphera kuti awoni Ufumu waku Chiuta uchituzgapu charu chiheni ichi. Ndipu Yesu wangukamba kuti tipempheriyengi Ufumu wenuwu. (Mate. 6:10) Kweni kungaŵa kupusa kukulu ukongwa asani munthu munyaki wangaleka kuja ndi chivwanu mwaku Chiuta, chifukwa chakuti umaliru waza cha pa nyengu yo ŵanthu akhumbiyanga kuti uziyi! (Haba. 2:3; Mate. 24:44) Tingachita umampha kulindizga Yehova kweniso kupemphera kwaku iyu ndi chivwanu. Umaliru uzengi pa nyengu yaki yakwenere chifukwa Yehova wakusankhiya limu “zuŵa ndi ora” lo umaliru uziyengi. Ndipu zuŵa lenili, yazamukuŵa nyengu yamampha ukongwa ku ŵanthu wosi.—Mate. 24:36; 2 Petu. 3:15.

12. Kumbi mphachakuchitika nichi po vingatisuzga kuzikira?

¹² Tingakhumbika kuzikira po tilindizga kuti urunji uchitiki. Mucharu ichi, kanandi ŵanthu atiŵachitiya vinthu vambula urunji wo mbanthulumi pamwenga mbanthukazi anyawu cha, wo apambana nawu mtundu, fuku, charu  kweniso ko akukuliya. Ŵanthu anyaki atiŵachitiya nkhaza chifukwa chakuti akupunduka pamwenga ŵe ndi matenda nganyaki nga muwongu. Ŵanthu anandi aku Yehova aja achikunthiyapu vinthu vambula urunji chifukwa cha vo agomezga mu Bayibolu. Asani ŵanthu atichitiya vinthu venivi, tikhumbika kukumbuka mazu ngaku Yesu. Iyu wangukamba kuti: “Yo wazamukunthiyapu mpaka pakumaliya ndiyu wazamutaskika.” (Mate. 24:13) Kweni kumbi mungachita wuli asani mwaziŵa kuti munthu munyaki wachita ubudi ukulu mumpingu? Asani ŵara aziŵa va ubudi wenuwu, kumbi musiyengi nkhani yo mumanja mwawu ndi kulindizga mwakuzikira kuti aphwere nkhani yo mwakukoliyana ndi fundu zaku Yehova? Kumbi ŵara atenere kuchita wuli ndi nkhani yeniyi?

13. Kumbi Yehova wakhumba kuti ŵara achitengi wuli asani munthu munyaki wachita ubudi ukulu?

¹³ Asani ŵara aziŵa kuti munthu munyaki wachita ubudi ukulu mumpingu, apemphera kwaku Yehova ndi kumupempha kuti waŵapaski “zeru yakutuwa kuchanya” ndi chilatu chakuti ayiwoni nkhani yo nge mo Iyu watiyiwone. (Yako. 3:17) Yiwu akhumba kuti awovyi munthu yo wabuda kuti waweku “ku ubudi waki” asani vingachitika. (Yako. 5:19, 20) Yiwu akhumba so kuchita vosi vo angafiska kuti avikiliyi mpingu kweniso kupembuzga wo aguŵa. (2 Akori. 1:3, 4) Asani ŵara aziŵa kuti munthu munyaki wachita ubudi ukulu, chakwamba atenere kufufuza dankha vosi vo vachitika ndipu venivi vingato nyengu. Pavuli paki, yiwu apemphera ndipuso apereka ulongozgi wakutuliya mu Malemba mwakuphwere ndi kupereka chilangu ku munthu yo wabuda “mwakwenere.” (Yere. 30:11) Chinanga kuti ŵara aswera cha, kweni athaŵiriya cha kuyeruzga nkhani. Asani ŵara ayeruzga nkhani mwakwenere, mpingu wosi uyanduwa ukongwa. Kweni chinanga kuti nkhani zenizi zingayeruzgika mwakwenere, ŵanthu wo akwaskika ndi vo munthu yo wabuda wachita angaguŵa mbwenu. Asani umu ndimu viliri ndi yimwi, kumbi mungachita wuli kuti muleki kuguŵa ukongwa?

14. Kumbi ntchakuwoniyapu cha mu Bayibolu nichi cho chingakupembuzgani asani Mkhristu munyinu wakuguŵiskani ukongwa?

¹⁴ Kumbi Mkhristu munyinu pamwenga munthu munyaki wakukuguŵiskanipu ukongwa? Asani ndi viyo, mungasaniya vakuwoniyapu vamampha ukongwa mu Mazu ngaku Chiuta vo vititisambiza vo titenere kuchita kuti tilindizgi Yehova kuti wanozgi vinthu. Mwakuyeruzgiyapu, chinanga kuti aku ŵaki aku Yosefi  angumuchitiya vinthu mwambula urunji, kweni iyu wanguzomereza cha kuti ubudi wawu umuchitiski kuti waguŵi ukongwa. Mumalu mwaki, iyu wangulutirizga kuŵika mtima waki pakuteŵete Yehova ndipu Chiuta wangumutumbika chifukwa cha kuzikira ndi kukunthiyapu kwaki. (Gene. 39:21) Pati pajumpha nyengu, Yosefi wanguŵagowoke ŵanthu wo angumunangiya ndipu wanguwona mo Yehova wangumutumbikiya. (Gene. 45:5) Mwakuyanana ndi Yosefi, nasi tipembuzgika asani tindere kufupi ndi Yehova ndipuso kulindizga iyu kuti wachitengi vinthu mwaurunji pa nyengu yakwenere.—Salimo 7:17; 73:28.

15. Kumbi ndi vinthu wuli vo vinguwovya mzichi munyaki kuti wakunthiyepu vinthu vambula urunji?

¹⁵ Mbuneneska kuti ndi vinthu vosi cha vambula urunji vo vititichitikiya vo viyanana ndi vo vinguchitikiya Yosefi. Kweni tingaguŵa asani ŵanthu atitichitiya vinthu vambula urunji mu nthowa yinyaki yeyosi. Asani tapambana maŵanaŵanu ndi munthu munyaki kusazgapu yo waleka kusopa Yehova, tingayanduwa asani tigwiriskiya ntchitu fundu za mu Bayibolu. (Afi. 2:3, 4) Tiyeni tiwoni chakuyeruzgiyapu chimoza. Mzichi munyaki wanguguŵa ukongwa wati waziŵa kuti munthu munyaki yo wagwiranga nayu ntchitu wakambanga vinthu viheni kweniso vaboza vakukwaskana ndi iyu ku ŵanthu anyaki. Mumalu mwakuguŵa liŵi, mzichi uyu wangusaniya nyengu yakuŵanaŵaniya chakuwoniyapu chaku Yesu. Pa nyengu yo Yesu wanyozekanga, wanguweze kunyoza cha. (1 Petu. 2:21, 23) Mzichi uyu wati waŵanaŵaniya venivi wangusankha kuti waleki kuchitapu chechosi pa vo vingumuchitikiya. Pavuli paki, wanguziŵa kuti munthu yo wagwiranga nayu ntchitu watamanga matenda ngakulu ndipu wasuzgikanga ukongwa maŵanaŵanu. Mwaviyo, mzichi uyu wanguziŵa kuti munyaki yo wagwiranga nayu ntchitu waviziŵanga cha vo wakambanga. Ndipu iyu wangukondwa ukongwa kuti wanguzikira kweniso wangukunthiyapu ndi vo munyaki wangumuchitiya ndipu wenga ndi chimangu.

16. Kumbi ntchinthu wuli cho chingakupembuzgani asani mukunthiyapu vinthu vambula urunji? (1 Peturo 3:12)

¹⁶ Asani mukunthiyapu vinthu vambula urunji pamwenga vinthu vinyaki vo vitikuŵaŵani, mukumbukengi kuti Yehova we pafupi ndi “wo asweka mtima.” (Salimo 34:18) Iyu watikuyanjani chifukwa cha kuzikira kweniso  chifukwa chakuti mutimuponye mphingu zinu. (Salimo 55:22) Iyu Ngwakweruzga wa charu chosi chapasi ndipu wawona chechosi. (Ŵerengani 1 Peturo 3:12.) Asani mukumana ndi masuzgu ngo mungangamalisa cha, kumbi mulindizgengi iyu kuti wachitepu kanthu?

17. Nge mo pakambiya pa Yesaya 30:18, kumbi Yehova watitilayizganji?

¹⁷ Pambula kuswera yapa, Awusefwi akuchanya azakutitumbika ukongwa mwakugwiriskiya ntchitu Ufumu wawu. Lemba la Yesaya 30:18 likamba kuti: “Yehova walindizga mwakuzikira kuti wakulongoni wezi, ndipu wazamuyuka kuti wakulongoni lisungu. Pakuti Yehova ndi Chiuta waurunji. Mbakukondwa ŵanthu wosi wo atimulindizga.” Ŵanthu wo alutirizga kulindizga Yehova, alondiyengi vitumbiku vinandi, sonu kweniso mucharu chifya cho chituza.

18. Kumbi tilindizga vitumbiku wuli?

¹⁸ Asani ŵanthu aku Chiuta azisere mucharu chifya, azamukunthiyapu so cha vinthu vakufipiska mtima kweniso masuzgu ngo akumana nangu mazuŵa nganu. Vinthu vambula urunji vazamukuŵa kuti vamala ndipu kwazamuŵavi so urwirwi. (Chivu. 21:4) Tazamufipa so mtima cha kuti tisaniyi vinthu vo tikhumbika chifukwa kwazamukuŵa vinthu vinandi. (Salimo 72:16; Yesa. 54:13) Kukamba uneneska, tazamutumbikika ukongwa!

19. Kumbi Yehova watitinozgekeresanji pasonu panu?

¹⁹ Pasonu panu, Yehova watitinozgekeresa kuti tizihari Ufumu waki mwakutiwovya kuti timalani ndi mijalidu yiheni kweniso kutiwovya kuti tije ndi mijalidu yo yitimukondwesa. Mwaviyo, mungatayanga mtima cha ndipuso mungaweriyanga vuli cha. Vinthu vamampha vituza! Po tilindizga vinthu vamampha ukongwa kunthazi, mphanyi tingulutirizga kulindizga Yehova mwakuzikira kuti wamalizi ntchitu yaki!