1, 2. ¿Tuku nalichuwinanaw kʼuma artículo?

KALILAKPUWAW pi kgalhkgalhimaw kakinkalakgchin tuku kinkamalakgachanikan chu lu maklakaskinaw, pero tlakg tamakgapalima nixawa la xlakpuwanitaw. ¿La xmakgkatsiw? Max xlilakgaputsaw. Wa xlakata Proverbios 13:12 wan: «Takgalhkgalhin nema ni tunkun kgantaxtu makgatatatla naku». Pero ¿komo xkinkawanikan pi anan tuku xlakata nina kinkalakgchinitan? Komo chuna, max xlakpuwaw pi xatapaxuwan nakgalhkgalhiyaw.

² Kʼuma artículo nalichuwinanaw makgapitsi tastakyaw xalak Biblia nema nakinkamakgtayakgoyan xatapaxuwan nakgalhkgalhinanaw (Miq. 7:7). Alistalh, nalichuwinanaw pulaktiy tuku titaxtuyaw niku xatapaxuwan kilikgalhkgalhinatkan xlakata Jehová wi tuku natlawa. Xaʼawatiya, nalichuwinanaw tasikulunalin nema namakglhtinankgo tiku xatapaxuwan nakgalhkgalhinankgo.

3. ¿Tuku tastakyaw kinkamaxkiyan Proverbios 13:11?

³ Anta kProverbios 13:11 tekgsaw akgtum liʼakxilhtit nema limasiya pi lu xlakaskinka xatapaxuwan nakgalhkgalhinanaw. Anta wan: «Tuku lhuwa xtapalh nema lakapala maʼakgstokgwilikan lakapala nalakgsputa, pero nema tsinu tsinu namaʼakgstokgwilikan nalhuwan». ¿Tuku kinkamasiyaniyan uma versículo? Pi limasiyamaw nawan liskgalala komo akxni wi tuku natlawayaw, tsinu tsinu chuna natlawayaw, nalimasiyayaw pi kgalhkgalhinanaw.

4. ¿Tuku tastakyaw tekgsaw kProverbios 4:18?

⁴ Proverbios 4:18 kinkawaniyan pi «xtijikan tiku xaʼakgstitum xtachuna xkgakganat xala tsisa, nema tsinu tsinu tlakg makaxkgakgenan asta akxni liwana kaxkgakgakgo». Umakgolh tachuwin  liwana kinkamasiyaniyan pi Jehová tsinu tsinu masiyani xkachikin tuku lakpuwanit natlawa. Pero uma versículo na tlan kilhchani chuna la staka xtakanajla chatum kstalanina Cristo. Lin kilhtamaku xlakata nastaka xtakanajla, nila malakapalikan. Komo liwana likgalhtawakgayaw chu lilatamayaw tastakyaw nema kinkamaxkiyan xTachuwin Dios chu xkachikin, tsinu tsinu nakgalhitilhayaw xtayat Cristo chu tlakg tlan nalakgapasaw Dios. Jesús limaklakaskilh akgtum liʼakxilhtit xlakata nalichuwinan uma. Kaʼakxilhwi.

5. ¿Tuku liʼakxilhtit limaklakaskilh Jesús xlakata nakinkamasiyaniyan pi xtakanajla chatum lataman tsinu tsinu staka?

⁵ Kʼakgtum parábola, Jesús tamalakxtumilh tamakatsinin xlakata Tamapakgsin nema lichuwinanaw, akgtum aktsu talhtsi nema tsinu tsinu staka kxnakujkan latamanin tiku tlan likatsikgo. Xla wa: «Talhtsi punkgo chu talhman stakkgo, pero xla [chanana] ni katsi chuna la stakma. Tsinu tsinu tiyat tlawa pi nastaka: xapulana taxtu xakiwi, alistalh niku tanu xatawakat, xaʼawatiya niku tanu xatawakat staka xatalhtsi» (Mar. 4:27, 28). ¿Tuku xwamputun? Pi lataman tiku makgamakglhtinan tamakatsin xlakata Tamapakgsin, staka xtakanajla chuna la staka kgantum tuwan: tsinu tsinu. Akgtum liʼakxilhtit, uma chuna akxilhaw akxni tiku kalimakgalhtawakgeyaw Biblia, talakatsuwinitilhakgo Jehová chu tsukuyaw akxilhaw talakgpalit nema tlawakgo kxlatamatkan (Efes. 4:22-24). Pero kililakapastakatkan pi wa Jehová tiku tlawa pi uma aktsu talhtsi nastaka (1 Cor. 3:7).

6, 7. ¿Tuku kinkamasiyaniyan chuna la Jehová malakatsukilh Katiyatni?

⁶ Akxni Jehová wi tuku tlawa, limaxtu kilhtamaku nema talakaskin chu limasiya pi xakgalhkgalhina. Chu chuna tlawa xlakata namalanki xtukuwani chu xlakata tlan nakakitaxtuni amakgapitsin. Akgtum liʼakxilhtit, kalichuwinaw tuku tlawatilhalh xlakata xlakkaxwililh Katiyatni chu tlan anta xlatamakgolh latamanin.

⁷ Akxni lichuwinan chuna la Jehová malakatsukilh Katiyatni, Biblia wan pi «laklhkawililh», lakkaxwililh “niku namatutiy” chu «wililh xapulana tuku tliwakglh litawi» (Job 38:5, 6).  Asta limaxtulh kilhtamaku xlakata xlilakpuwa tuku xtlawanit (Gén. 1:10, 12). ¿Tlan lilakpuwanaw la max xmakgkatsikgo ángeles akxni xʼakxilhkgo Jehová chuna la xmalakatsukinama? Xlikana pi max lu paxuwakgolh xlakata chalh akgtum kilhtamaku akxni «pixlanka malankikgolh» Dios (Job 38:7). ¿Tuku kinkamasiyaniyan uma? Pi Jehová limaklakaskilh akglhuwa mil kata xlakata namalakatsuki Katiyatni, staku chu tuku staknankgo, chu, akxni tachokgolh xlakata naʼakxilha putum tuku xmalakatsukinit, wa pi «lu tlan xwanit» (Gén. 1:31).

8. ¿Tuku nalichuwinanaw la uku?

⁸ Liʼakxilhtit nema kalichuwinanitaw, limasiyakgo pi Biblia limin lhuwa tastakyaw nema kinkamasiyaniyan pi lu xlakaskinka xatapaxuwan nakgalhkgalhinanaw. La uku kalichuwinaw pulaktiy tuku max natitaxtuyaw niku kilikgalhkgalhitkan pi Jehová wi tuku natlawa.

9. ¿Tuku kilhtamaku kilikgalhkgalhitkan asta akxni Jehová wi tuku natlawa?

⁹ Akxni lakpuwanaw pi Jehová ni tunkun kgalhti kioracioneskan. Komo skiniyaw kakinkamaxkin litliwakga xlakata natayaniyaw akgtum taʼakglhuwit o kakinkamakgtayan xlakata namakgatlajayaw tuku nitlan tlawaputunaw, max namakgkatsiyaw pi tamakgapalima chu ni tunkun kinkakgalhtiyan. ¿Tuku xlakata Jehová ni tunkun kinkakgalhtiyan kioracioneskan?

10. ¿Tuku xlakata kilikgalhkgalhinatkan akxni tlawayaw oración?

¹⁰ Jehová liwana kgaxmata putum kioracioneskan (Sal. 65:2). Oraciones nema tlawayaw limasiyani pi kanajlaniyaw (Heb. 11:6). Nachuna, lu katsiputun komo xlikana lilatamaputunaw tuku kinkaskiniyan chu komo tlawaputunaw xtalakaskin (1 Juan 3:22). Wa xlakata, komo liskujmaw namakgatlajayaw akgtum nitlan talismanin o tuku nitlan tlawaputunaw, max natalakaskin nakgalhkgalhinanaw chu naliskujaw xlakata namakgantaxtiyaw tuku skinaw kkioracioneskan. Jesús kinkamaʼakgatekgsnin pi Dios max ni tunkun xʼama kgalhti makgapitsi kioracioneskan akxni wa: «Chuntiya kaskintit, chu nakamaxkikanatit; chuntiya kaputsatit chu natekgsatit; chuntiya kalakgatlakgtit malakcha chu nakamalakkinikanatit; xlakata putum tiku skin maxkikan, chu tiku putsa tekgsa, chu tiku lakgatlakga malakcha namalakkinikan» (Mat. 7:7, 8). Komo nastalaniyaw uma tastakyaw chu chuntiya natlawayaw oración, tlan liwana nakatsiyaw pi kinTlatkan xalak akgapun nakinkakgaxmatniyan chu nakinkakgalhtiyan (Col. 4:2).

11. ¿La kinkamakgtayayan tuku wan Hebreos 4:16 akxni lakpuwanaw pi Jehová ni lakapala kgalhti kioracioneskan?

¹¹ Max namakgkatsiyaw pi Jehová ni tunkun kinkakgalhtiyan kioracioneskan, pero xla kinkamalaknuniyan pi nakinkakgalhtiyan «akxni xlilat» (kalikgalhtawakga Hebreos 4:16). Wa xlakata nikxni kililakpuwanatkan pi Jehová nitlan tuku tlawama komo ni kinkakgalhtiyan akxni akinin lakpuwanaw pi xlilat. Akgtum liʼakxilhtit, lhuwa natalan akglhuwata kata skinikgonit Jehová pi kakamaxkilh talakaskin naʼakxilhkgo chuna la xTamapakgsin namasputu uma kakilhtamaku. Asta Jesús wa pi kaskiw pi kamilh xTamapakgsin Dios (Mat. 6:10). Pero xlimasiyaw pi ni liwana lakapastaknanaw komo nialh xkanajlaniw Dios xlakata ni milh lisputni akxni akinin xlakpuwanaw pi xliminat xwanit (Hab. 2:3; Mat. 24:44). Limasiyayaw pi lakgskgalalan akinin akxni chuntiya tlawayaw oración chu kgalhkgalhiyaw pi Jehová wi tuku katlawalh. Xlisputni kakilhtamaku nachin akxni xlilat xlakata Jehová lakkaxwilinita tukuya «kilhtamaku chu tukuya hora». Chu lu tlan nakitaxtu xpalakata putum latamanin (Mat. 24:36; 2 Ped. 3:15).

12. ¿Tuku kilhtamaku max tuwa nakinkakitaxtuniyan nakgalhkgalhinanaw?

 ¹² Akxni kinkatlawanikanan tuku nitlan. La uku, latamanin katlawanikgo tuku nitlan tiku tanu tasiyakgo nichuna la xlakan, tiku tanu xkilhtsukutkan, tanu xcolorkan o alakatanu xkachikinkan o xlakata kgalhikgo akgtum tajatat kxmaknikan o kxtalakapastaknikan. Lhuwa xlakskujnin Dios katlawanikanit tuku nitlan xlakata tuku kanajlakgo takilhtiya kBiblia. Komo akinin chuna titaxtumaw, kalakapastakwi tuku wa Jesús: «Tiku natayani asta akxni namin lisputni nalakgtaxtu» (Mat. 24:13). ¿Chu komo katsiyaw pi chatum tiku makgtapakgsi congregación tlawanit akgtum lanka talakgalhin? Komo lakgkgolotsin katsikgoya, ¿nakgalhkgalhinanaw chu nalipawanaw pi naskinikgo xtapulalit Jehová xlakata nalakkaxtlawakgo uma taʼakglhuwit? ¿Tuku natlawakgo?

13. ¿Tuku lakaskin Jehová katlawaka akxni wi tiku tlawa akgtum lanka talakgalhin?

¹³ Akxni lakgkgolotsin katsikgo pi chatum tiku makgtapakgsi congregación tlawanit akgtum lanka talakgalhin, skinikgo Jehová «liskgalala nema minacha kʼakgapun» xlakata tlan naʼakxilhkgo tuku lama chuna la xla akxilha (Sant. 3:17). Xlakan makgtayaputunkgo tiku lakgalhinanit namakgxtakga «nixatlan tiji», komo tatlani (Sant. 5:19, 20). Na tlawaputunkgo putum tuku matlanikgo xlakata nakuentajtlawakgo congregación chu xlakata tlan nakamamakgkatsinikgo tiku katlawanikanit tuku nitlan (2 Cor. 1:3, 4). Akxni wi tiku tlawanit lanka talakgalhin, lakgkgolotsin pulana lakputsanankgo xlakata liwana nakatsikgo tuku xlikana lanit. Uma lin kilhtamaku. Alistalh, xlitlawatkan oración, liwana xliwanitkan tiku lakgalhinanit tuku nitlan tlawanit chu nalimaklakaskinkgo Biblia xlakata nastakyawakgo «chuna la xlilat» (Jer. 30:11). Xlikana, ni namamakgapalikgo tuku lakkaxwilikgonit natlawakgo komo ni talakaskin, pero nachuna, ni lakapala nalaksakkgo tuku natlawakgo. Akxni lakgkgolotsin stalanikgo xtapulalit Jehová, uma tlawa pi putum congregación lu tlan nakitaxtuni. Maski chuna, max chuntiya naʼanan chatum tiku tlawanikanit tuku nitlan, tiku chuntiya nitlan namakgkatsi. Komo akinin tiku chuna titaxtumaw, ¿tuku tlan natlawayaw xlakata nialh lu nitlan namakgkatsiyaw?

14. ¿Tuku liʼakxilhtit nema min kBiblia tlan nakinkamakgtayayan komo chatum tala kinkatlawaninitan tuku lu nitlan?

¹⁴ ¿Minit kilhtamaku wi tiku kinkatlawanin  tuku nitlan, max chatum tiku xalak congregación? Komo chuna, anta kxTachuwin Dios tlan natekgsaw liʼakxilhtit nema nakinkamakgtayakgoyan nakgalhkgalhiyaw asta akxni Jehová wi tuku natlawa. Akgtum liʼakxilhtit, José ni mastalh talakaskin pi tuku lu nitlan xtlawanikgonit xnatalan xtlawalh pi xakiklhwa lataman xlitaxtulh. José kajwatiya lilakpuwa naskujnani Jehová, chu xla sikulunatlawalh xlakata kgalhkgalhinalh chu tayanilh (Gén. 39:21). Titaxtulh kilhtamaku, José tlan katapatilh xnatalan chu akxilhli la Jehová ksikulunatlawanit (Gén. 45:5). Chuna la José, akinin na kgalhiyaw takgoxamixat akxni talakatsuwiniyaw Jehová chu mastayaw talakaskin pi xla kalakkaxtlawalh tuku nitlan kinkatlawanikanan (Sal. 7:17; 73:28).

15. ¿Tuku makgtayalh chatum tala nakgalhkgalhinan akxni nitlan likatsinika?

¹⁵ Xlikana, max ni nakinkatlawanikanan tuku lu nitlan chuna la tlawanika José, pero kimputumkan lu nitlan limakgkatsiyaw akxni nitlan kinkalikatsinikanan. Maski chuna, komo wi tiku takgalhiyaw taʼakglhuwit, maski ni xtatayana Jehová, lu tlan nakinkakitaxtuniyan komo nastalaniyaw xtastakyaw Biblia (Filip. 2:3, 4). Kalichuwinaw tuku tlawalh chatum tala puskat akxni katsilh pi chatum tiku xtaskuja nitlan xlichuwinama chu xkilhwama taʼakgsanin xpalakata. Maski lu nitlan xlimakgkatsi, ni mastalh talakaskin namakgatlaja tasitsi, wata tsukulh lilakpuwan xliʼakxilhtit Jesús, tiku ni makgapuspitli tuku lixkajnit xwanimaka (1 Ped. 2:21, 23). Wa xlakata, tala lakkaxwililh ni lu xlakaskinka naliʼakxilha uma chu nitu wanilh. Alistalh katsilh pi tiku akxtum xtaskujma xkgalhi akgtum lu tuwa tajatat chu lu nitlan xmakgkatsima. Tala lakpuwa pi tiku akxtum xtaskujma ni xtlawaniputun tuku nitlan. Wa xlakata tlan makgkatsilh chu lu paxuwalh xlakata kgalhkgalhinalh akxni nitlan likatsinika.

16. ¿Tuku tlan nakinkamamakgkatsiniyan komo tayanimaw tuku nitlan kinkatlawanimakan? (1 Pedro 3:12).

¹⁶ Komo tayanimaw tuku nitlan kinkatlawanimakan o atanu taʼakglhuwit nema nitlan kinkamamakgkatsiniyan, kalakapastakwi pi Jehová katalakatsuwini «tiku lu lipuwamakgolh» (Sal. 34:18). Xla kinkapaxkiyan xlakata kgalhkgalhinanaw chu xlakata wa makamaxkiyaw kintakukakan (Sal. 55:22). Xla xJuezkan kalitaxtuni putum tiku lamakgolh kKatiyatni chu putum akxilha (kalikgalhtawakga 1 Pedro 3:12).  Wa xlakata, komo titaxtuyaw taʼakglhuwit nema nila kalakkaxtlawayaw, kalakapastakwi pi xatapaxuwan kilikgalhkgalhinatkan asta akxni Jehová wi tuku natlawa.

17. ¿Tuku kinkamalaknuniyan Jehová kʼIsaías 30:18?

¹⁷ Nialh makgas, kinTlatkan xalak akgapun nalimaklakaskin xTamapakgsin xlakata nakinkamaxkiyan lhuwa tasikulunalin. Isaías 30:18 wan: «Jehová kgalhkgalhinama xlakata nakamakgtayayan, chu wi tuku natlawa xlakata nakalimasiyaniyan xtalakgalhaman. Xlakata Jehová chatum Dios tiku tlawa tuku xaʼakgstitum. Paxuwakgo putum tiku kgalhkgalhimakgolh». Putum tiku xatapaxuwan nakgalhkgalhikgo pi Jehová wi tuku katlawalh, nakgalhikgo lhuwa tasikulunalin la uku chu kkilhtamaku nema aku mima anta kxasasti kakilhtamaku.

18. ¿Tuku tasikulunalin nakgalhiyaw kkilhtamaku nema aku mima?

¹⁸ Kxasasti kakilhtamaku, xlakskujnin Jehová nialh natalakaskin pi natayaniyaw taʼakglhuwit chu talakgaputsit nema kgalhiyaw la uku. Nialhti katitlawanika tuku nitlan chu nialh katiʼanalh takatsanajwat (Apoc. 21:4). Nialh katilakgaputsaw xlakata nakgalhiyaw tuku namaklakaskinaw, xlakata lu lhuwa tuku naʼanan (Sal. 72:16; Is. 54:13). ¡Uma lu tlan nawan!

19. ¿La kinkamakgtayaman Jehová la uku?

¹⁹ La uku, akxni kinkamakgtayayan namakgatlajayaw nitlan talismanin chu nakgalhiyaw tayat nema xlikgalhitkan kstalaninanin Cristo, Jehová kinkamakgtayaman xlakata nakgalhiyaw tuku natalakaskin akxni xla nakinkamapakgsiyan kxasasti kakilhtamaku. Ni kataxlajwaniw chu chuntiya kaliskujwi. Nialh makgas nakgalhiyaw akgtum tlakg xatlan latamat. Lu tlan tuku namin kkilhtamaku nema aku mima. Wa xlakata, xatapaxuwan kakgalhkgalhiw pi Jehová kamakgantaxtilh putum tuku malaknunit.