1. Ntia misamu walongoka mitariri Mvangi’eto?

TALA ti mu kanda die na Mbangi za Yehova wakurila, kampe wayizi longoka mu zaba Yehova tûka buleke bwaku. Bayizi ku longesa ti ni Yandi wasala bima biabiansoni, bifu bia mbote bie nandi, mpe zololo ti mutoto wabâ Paradi.​—Mba. 1:1; Bis. 17:24-27

2. Bwe bantu bakaka babongelaka bantu bakwikilaka mu Mvangi?

² Kâ, bantu babingi balembo kwikilaka ti Nzambi kô kena, peleko batâka ti ka Yandi’â ko wasala bima biabiansoni. Mbo bakwikilaka ti luzingu mu ta-pulukusu kwa lwabatikila, mpe malembe-malembe, bima bia fioti biayizi buta bima bia binene. Bantu bakaka bakwikilaka misamu mio, ba nkatika ba tanga bena. kampe mbo batâka ti sianse yasongela ti Bibila bungungu ditâka, mpe bantu bê na timinu mu Mvangi ka bakota ko, ka bena na mayela mamingi ko, peleko huna babahunaka.

3. Mu bungu dia nti we mfunu mu tunga timinu tieto?

³ Ngano mbanzulu za bantu batomo tanga mbo zisobesa timinu tieto mu Yehova we Mvangi’eto wa luzolo? Mu bakila tiyuvu tio mvutu, tufweti zaba ka mu bungu dia nti tukwikilaka ti ni Yehova we Mvangi. Ngano mbo tukwikilaka mu bungu ti ni bo batutêla, peleko ntangu tabonga beto beni mu taluzula misamu? (1 Kor. 3:12-15) Ni bu sa ti tûka ntama twe Mbangi ya Yehova peleko kâni, beto bansoni tufweti tatamana mu tunga timinu tieto. Tamana sila bo, ka tuwunakana ko kwe bantu batâka ti Bibila bungungu ditâka. (Kol. 2:8; Ebr. 11:6) Mu tu bakisa, timoko ti mbo tizonzela 1) ka mu bungu dia nti bantu babîngi balembo kwikilaka mu Mvangi, 2) bwe tulendi tungila timinu tieto mu Yehova, Mvangi’eto, mpe 3) bwe tulendi tatamana mu bâ na timinu tia ngolo.

4. Tintwari na Bahebre 11:1 na note, ngano timinu tia matieleka mu nti tisikamanaka?

⁴ Bantu bakaka mbo babanzaka ti muntu we na timinu mbo kakwikilaka ni bu sa ti ka kwena tidimbu ko. Kâ, Bibila mbo ditâka ti timinu tia mpila yo ka tiena tia matieleka ko. (Tanga Bahebre 11:1 na note.) Tufweti bakula ti timinu mu bima bilembo monekaka, ntiana mu Yehova, mu Yezu na mu Timfumu tia mazulu, mbo tisikamanaka mu bidimbu bia matieleka. (Ebr. 11:3) Mpangi yimosi ya yibakala yisaka sianse têle ti: “Timinu tieto ka tiena tia mpamba-mpamba ko, mbo tikipaka misamu mi tâka sianse.”

5. Mu bungu dia nti bantu babîngi bakwikilaka ti ka kwena Mvangi ko wasala luzingu?

⁵ Tulendi tiyula: ‘Tala ti bidimbu bie kô bia matieleka bisongelaka ti Mvangi we kô, mu bungu dia nti bantu babîngi bakwikilaka ti ka Nzambi’â ko wasala luzingu?’ Bantu bakaka ka babonga ntangu ko mu taluzula bidimbu mu bawu beni. Robert, wayika Mbangi ya Yehova têle ti: “Mu bungu ti ku lukolo ka beri’â tu longesaka ko ti muntu we kô wasala bima biabiansoni, nayizi banza ti wa matieleka wena. Ni mu ntangu yi nayizi bâ na mvula 22, bu namoka na Mbangi za Yehova, mpe nayizi longoka ti Bibila misamu mia delakana ditâka misaka ti takwila ti ni Nzambi wasala bima biabiansoni.” *​—Tala kaku tie na mutu-diambu “ Musamu wa mfunu kwe bibuti.”

6. Mu bungu dia nti bantu bakaka bakalaka mu kwikila mu Mvangi?

⁶ Bantu bakaka ka bakwikilaka mu Mvangi ko mu bungu ti mbo batâka ti mu misamu mi bamonaka kwa bakwikilaka. Kâ, mbo  bakwikilaka mu misamu mi balendi lembo mona ntiana ngolo zisaka ti bu tutubaka tima mu zulu tiabwa ha mutoto (force de gravité), mu bungu ti bidimbu bie nawu ti musamu wo wa matieleka wena. Timinu ti bazonzelaka mu Bibila mbo titarilaka mpe bidimbu mu “bima bilembo monekaka.” (Ebr. 11:1) Ntangu yayingi, mpe ngolo zazingi zifwanakanaka mu longoka bidimbu bio mu beto beni, mpe bantu babingi balembo zoloko mu sarila bo. Muntu wulembo longokaka bidimbu mu yandi beni wulendi kwizi tâ ti Nzambi kena kô ko.

7. Ngano bantu babansoni basa lukolo lwa lula ka bakwikilaka ko ti ni Nzambi wasala bima biabiansoni? Bangula.

⁷ Bantu bakaka ba sianse bu bayizi longoka bidimbu, bayizi bakula ti ni Nzambi wasala nza. * Ntiana Robert, wu tutokolo zonzela,  bantu bakaka mbo beri banzaka ti ka kwena Mvangi ko, mu bungu ti ku universite ka babalongesaka ko ti bima sala basala bio. Kâ, bantu babingi ba sianse bayizi longoka mu zaba na mu zolo Yehova. Ntiana bantu bo ba sianse, beto bansoni tufweti yika mpe timinu tieto ngolo mu Nzambi, ni bu sa ti lukolo lwa lula tasa peleko kâni. Ka kwena muntu wakaka ko wulendi bwa sa mu bungu dia beto.

8-9. a) Ngano bwawu bu ntia tiyuvu tutaluzula? b) Ngano ntia ndandu baka tala ti siri ndongokolo ya bima bi basala?

⁸ Ngano bwe lendi tungila timinu tiaku mu Mvangi? Tataluzuleno misamu miyà.

⁹ Longokaka bima bi basala. Lendi tunga timinu tiaku mu Mvangi, bu kwe taluzuri miti, bibulu na mbwetete. (Mik. 19:1; Iza. 40:26) Bu kwe se ndongokolo ya bima bia mpila yo, mbo tomo kwizi bâ na lukwikulu ti ni Yehova we Mvangi. Mu mikanda mieto mbo muvulu bâka bimoko bizonzelaka misamu miamingi mia bima bi basala. Kutînakandi mu tangaka bimoko bio, ni bu sa ti mpasi biena mu bakula. Longokaka bio buna bu lendela. Mpe kuzimbakanandi mu vutu tala video za toma zizonzelaka bima bi basala, zi basongela ku tukutakanu twa bilumbu bitatu twa mivu miayôkele ze mu site’eto jw.org.

10. Hana tifwani tisongelaka ti Mvangi we kô. (Bisi-Rome 1:20)

¹⁰ Bu longokaka bima bi basala, tomo taluzulaka misamu mi lendi longoka mu Mvangi’eto. (Tanga Bisi-Rome 1:20.) Mu tifwani, ntangu mbo yihanaka tiya na mutsamina we mfunu mu bungu dia luzingu ha mutoto. Kâ rayons zakaka zilendi bâ za mbi kwe bantu, mpe bafweti ba kengerela mu rayons zo. Ba kengerelo twena! Mu bwe? Couche ye kô ya gaz yizungirilaka mutoto yitukerelaka mu rayons zo za mbi—mu ntangu rayons zo za mbi ziyikamaka ngolo, gaz yo yikengerelaka mbo yiyikamaka. Ngano musamu wo ka wuta songela ko ti Mvangi we kô wa luzolo mpe we na mayela?

11. Kwe lendi bakila misamu mu tunga timinu tiaku mu bima bi basala? (Tala kaku tie na mutu-diambu “ Misamu mikurisa timinu tiaku mu Mvangi.”)

¹¹ Lendi baka misamu miamingi mu bima bi basala mu Index des Publications des Témoins de Jéhovah na mu jw.org. Lendi batikila mu bimoko na video ze mu mutu-diambu wa: “Évolution ou conception?” Bia nkufi biena mpe mbo bizonzelaka bibulu na bima biakaka bi basala. Mwe mpe na bifwani mu mpila bantu ba sianse yi bakopelaka bima bi bamonaka mu nza.

12. Mu ntangu ya ndongokolo ya Bibila, ntia misamu miakaka tufweti longokaka?

¹² Longokaka Bibila. Muntu wa sianse wu tuzonzele mu paragrafe 4 watoko kala ti Mvangi we kô. Kâ, ha manima, wayizi kwikila ti Mvangi we kô. Têle ti: “Timinu tiani ka tiasikamana kwa mu misamu mia sianse mi nalongoka ko. Tiasikamana mpe mu ndongokolo ya bunsungu ya Bibila.” Kampe luzabu lwa matieleka lwe naku mu ndongosolo za Bibila. Kâ, mu tunga timinu tiaku mu Mvangi’aku, fweti tatamana mu longoka Zu dia Nzambi. (Yos. 1:8; Mik. 119:97) Mu tifwani dimbitila mu mpila Bibila ditomo zonzelaka misamu miayôka tûka ntama. Tomo sa keba mu mbikululu zandi na mpila yi dikwelanaka diadiansoni. Misamu mio mbo miyika timinu tiaku ngolo ti, Mvangi wa luzolo mpe we na ndwenga watusala ni Yandi vwiri Bibila. *​—2 Tim. 3:14; 2 Pi. 1:21.

13. Ntia tifwani tita songela ndwenga zi tubakaka mu Zu dia Nzambi?

 ¹³ Bu longokaka Zu dia Nzambi, dimbitilaka mu malongi mabakisaka me mu kati. Mu tifwani, tûka ntama Bibila dialwengesa ti luzolo lwa mbongo lwa mbi lwena mpe mpasi zazingi lunataka. (1 Tim. 6:9, 10; Bin. 28:20; Mat. 6:24) Ngano ndwengosolo yo mfunu kwa yatiri lumbu ti? Buku dimosi dizonzelaka ndiatulu ya bantu ba mu ntangu yi mbo ditâka ti: “Vula-vula, bantu babanzaka ti mbongo ni tima tiyôkele mfunu mu luzingu mu mpasi na mu tiari babâka. Mpe, bantu bazololo kwa mu baka mbongo zazingi mbo babâka mu tiari mpe ka babâka na tikolela tia mbote ko.” Buna, ndwengosolo ya Bibila yitâka ti ka tufweti’â tabâ na luzolo lwa mbongo ko ya nkatika ya mbote yena! Ngano lendi dimbitila mu malongi makaka ma Bibila makubakisa? Bu tukwe zolo malongi ma Bibila mbo tutomo kwizi sikirila ndwenga zi tu hanaka Mvangi’eto wa luzolo. (Zaki 1:5) Ha manima, luzingu lweto mbo lubâ lwa nkatika lwa mbote.​—Iza. 48:17, 18.

14. Ngano ndongokolo ya Bibila nti yikulongesa mu Yehova?

¹⁴ Longokaka Bibila​—na kani dia tomo zaba Yehova. (Za 17:3) Bu kwe longoke Matsonoko, mbo kwizi zaba timuntu tia Yehova na bifu biandi bimonekaka mu bima bi kasala. Luzabu lwa bifu bia Yehova mbo lutubakisa mu tomo kwikila ti kô kena (Ndu. 34:6, 7; Mik. 145:8, 9) Bu tomo kwe zabi Yehova bubote-bubote, timinu tiaku mu Yandi mbo tikula, luzolo lwaku mu Yandi mbo lukula, mpe tindiku tiaku na Yandi mbo titomo yikama ngolo.

15. Wamana zonzelaka timinu tiaku kwe bantu bakaka ntia ndandu baka?

¹⁵ Zonzelaka timinu tiaku mu Nzambi kwe bantu bakaka. Bu sila bo, timinu tiaku mbo tiyikama ngolo. Ngano bwe sa tala ti samunini muntu we na ntembe ti Nzambi kô kena, mpe kuzebi’â ka bwe mu têla ko? Yêla mu baka mvutu ya Bibila mu mikanda mieto mpe zonzela yo na muntu wo. (1 Pi. 3:15) Lendi lomba mpe lubakusu kwe mpangi yakaka ya yela. Muntu wo ni katambula mvutu za Bibila peleko kâni, mvutu zi baka mbo zikunatina ndandu. Timinu tiaku mbo tiyikama ngolo. Buna, kukwikila mu misamu mia bungungu ko mi tâka bantu bamonekenaka ti ndwenga ze nawu mpe basa lukolo lwa lula, mpe batâka ti ka kwena Mvangi ko.

16. Ngano nti bilendi tula tala ti ka tuta tatamana ko mu tunga na mu yika timinu tieto ngolo?

¹⁶ Ni bu sa ti tûka ntama tusarilaka Yehova peleko kâni, tufweti tatamana mu tunga na mu yika timinu tieto ngolo mu Yandi. Mu bungu dia nti? Mu bungu ti, tala ti ka tusiri’â keba ko timinu tieto tilendi wola. Bambukaka ti, timinu mbo tisikamanaka mu bidimbu bia bima bi tulendi lembo mona. Ka mpasi’â ko mu zimbakana bima bi tulembo monaka, ntiangu Paulo kâta kondo kwa timinu ‘masumu makwama tu yabamaka.’ (Ebr. 12:1) Bwe tulendi sila keba mu mutambu wo?​—2 Tes. 1:3.

17. Ntia lubakusu lwe neto nsatu mu tatamana mu bâ na timinu tia ngolo?

¹⁷ Ntete-ntete, vulu lombaka kwe Yehova kakuhana mpeve santu’andi. Mu bungu dia nti? Mu bungu ti timinu mu mbutu ya mpeve tiena. (Nga. 5:22, 23) Ka tulendi’â tatunga mpe tatatamana mu bâ na timinu tia ngolo ko mu Mvangi’eto tala ti lubakusu lwa mpeve santu’andi kâni. Tala ti tutatamane mu lomba kwe Yehova katuhana mpeve santu, mbo katuhana yo. (Like 11:13) Tulendi sambila ebu: “Tu yikila timinu.”​—Like 17:5, NWT.

18. Tintwari na Mikunga 1:2, 3, Ntia bweso tulendi bâ na bo lumbu ti?

 ¹⁸ Musamu wakaka, tatamana mu sa ndongokolo ya nge beni ya Bibila. (Tanga Mikunga 1:2, 3.) Mu ntangu yi batsoneka mukunga wu, bala ba Israele ka babingi’â ko beri na mukanda wa Musiku wa Nzambi wa mukaka. Kâ, mutinu na Nganga za Nzambi mukanda wo weri nawu, mpe mbo beri kubikaka misamu ngatu ha manima ma mvula 7, “babakala, bakento, bala” na banzenza ba ku Israele bawâ ntangulu ya Musiku wa Nzambi. (Lub. 31:10-12) Mu ntangu ya Yezu, bantu ka babingi’â ko beri na mikanda mia Matsonoko, mpe mikanda miakaka mu sinagoge beri mia lundilaka. Kâ lumbu ti, bantu babingi bê na bweso bwa tanga Bibila dia tibuku peleko dia mukaka. Kabu diena dia ntalu. Ngano bwe tulendi songela ti tonda tutondaka mu bungu dia Bibila?

19. Nti tufweti sa mu tatamana mu bâ na timinu tia ngolo?

¹⁹ Tulendi songela ti mbo tutondaka mu bweso bwa bâ na Bibila bu tutangaka dio ntangu zazansoni. Tufweti bâka na programe ya tangaka mpe ya longokaka Bibila, ka wena ko ti bu tubâka kwa na ntangu ya sârila. Ntangu zazansoni tamana longokaka, timinu tieto mbo titatamana mu bâ ngolo.

20. Ntia nzengolo tufweti bonga?

²⁰ Beto ka twena ntiana bantu ba ndwenga na ba mayela ba nza yi ko, mu bungu ti timinu tieto mbo tisikamanaka mu Zu dia Nzambi. (Mat. 11:25, 26) Mu bungu ti Bibila tulongokaka mbo tubakulaka ka mu bungu dia nti misamu ha mutoto mita bebela, mpe Yehova nti kasa. Buna tabongeno nzengolo ya yika timinu tieto ngolo na ya bakisa bantu babingi mu bâ na timinu mu Mvangi’eto. (1 Tim. 2:3, 4) Mpe tatatamaneno mu kêla na timina diadiansoni ntangu bantu babansoni yi bakembela Yehova mpe yi batâ misamu mie mu Nzabukusu 4:11: “Yehova, Nzambi’eto, ni nge fwanakane mu tambula nkembo [. . .] bungu ni nge wasala biabiansoni.”