1. En ang’o mosepuonji e wi Jachuechwa?

KA PO ni nidongo e od Joneno mag Jehova, nyaka bed ni nichako puonjori kuom Jehova ka ne pod itin. Ne opuonji ni Jehova e Jachuech, en gi kido mabeyo, kendo ni ogombo mondo olok piny marachni obed paradiso.​—Cha. 1:1; Tich 17:24-27.

2. Jomoko nigi paro mane kuom joma oyie ni nitie Jachuech?

² Ji mang’eny ok oyie ni Nyasaye nitie, kendo ni en e ma nochueyo gik moko duto. Kar mano, gipuonjoga ni ngima nosieko asieka kende, kae to mosmos gik mamoko nochako betie. Moko kuom jogo gin joma osomo ahinya. Jogo wachoga ni sayans osenyiso ni Muma ok wach adier, kendo ni joma ofuwo, joma nyap, kod joma yot wuondo e ma nyalo keto yiegi kuom Jachuech.

3. Ang’o momiyo dwarore ni wamed tego yiewa wawegi?

³ Be gik ma joma osomogo wacho nyalo yiengo yie ma wan-go kuom Jehova Jachuechwa ma jahera? Dwoko mar penjono luwore gi gimomiyo wan gadier ni Jehova e Jachuech. Dibed ni wawacho ni Jehova en Jachuech nikech ne onyiswa kamano? Koso wan wawegi wasekawo thuolowa mi wanono wachno ka en kamano adier? (1 Kor. 3:12-15) Waduto dwarore ni wadhi nyime tego yiewa kata bed mana ni wasetiyo ne Jehova kuom higni adi. Ka watimo kamano, ok bi bedo mayot mondo owuondwa gi “riekni mag piny kod wuond manono” mag dhano ma pingo Wach Nyasaye. (Kol. 2:8; Hib. 11:6) Wadwaro nono weche adekgi e sulani: (1) gimomiyo ji mang’eny ok oyie kuom Jachuech, (2) kaka inyalo bedo gi yie kuom Jehova Jachuechni, kod (3) kaka inyalo medo tego yie ma in-gono.

4. Ka luwore gi Jo-Hibrania 11:1, tiend yie madier en ang’o?

⁴ Jomoko paroga ni tiend yie en bedo abeda gadier kuom gimoro kata ka po ni onge gimomiyo onego wabed gadier kuom  gino. Kata kamano, Muma wacho ni yie ma kamano ok en yie madier. (Som Jo-Hibrania 11:1) Muma nyiso ni yie en bedo gadier kuom gimoro mantie. Omiyo, kata obedo ni ok wanyal neno Jehova, Yesu, kod Pinyruoth, wan gadier ni gintie. (Hib. 11:3) Owadwa moro ma ja sayans wacho kama: “Joneno mag Jehova ni gadier kuom gik ma giyiego. Ok gikwedga weche mag sayans.”

5. Ang’o momiyo ji mang’eny wachoga ni ngima nosieko asieka kende?

⁵ Samoro wanyalo penjore kama: ‘Ka po ni kuom adier nitie gik mang’eny ma nyiso ni nitie Jachuech, ang’o momiyo ji mang’eny to pod wachoga ni Nyasaye ok nochueyo gik mangima?’ En nikech moko kuom jogo pok okawo thuologi mondo ginon gik ma nyiso ni Nyasaye nochueyo gik mangima. Robert ma sani en Janeno mar Jehova, wacho kama: “E skundwa ne ok puonjga weche mag chuech, omiyo, an naparo ni onge ng’at ma ne ochueyo gik moko. Nabedo gi paro ma kamano nyaka kinde moro ma nawuoyo gi Joneno mag Jehova ka koro ne an jahigni 20 gi wiye. Ne gikonya ka gitiyo gi Muma mondo abed gadier ni Nyasaye e ma nochueyo gik moko duto.” *​—Ne sanduk ma wiye wacho ni, “ Kwayo Makende ne Jonyuol.”

6. Ang’o momiyo ji mang’eny wachoga ni onge Jachuech?

⁶ Nitie joma ok oyiega ni nitie Jachuech nikech giwachoga ni ok ginyal keto yiegi kuom gima ok gine. Kata kamano, adiera en ni jogo ok ong’eyoga ni nitie gik mamoko ma ok ginega to pod giyie ni gigo nitie, kuom ranyisi, muya. Yie ma Muma wuoye oriwo ‘neno  gik ma ok ne gi wang’.’ (Hib. 11:1) Ng’ato nyaka ket thuolo tenge mondo opuonjre gi kinda e ka obed gadier ni nitie Jachuech, to mano e gima ji mang’eny ok timga. Ng’at ma ok dwar timo kinda mar puonjruok mondo obed gadier e ma nyalo wacho ni Nyasaye onge.

7. Be jo sayans duto kwedoga ni Nyasaye e ma nochueyo gik moko? Ler ane.

⁷ Bang’ puonjruok adimba, jo sayans moko osebedo gi yie ni Nyasaye e ma nochueyo gik manie piny. * Mana kaka Robert ma nosewuo kuome, moko kuomgi nyalo wacho ni onge Jachuech mana nikech ne ok opuonjgi weche mag chuech ka ne gin e yunivasiti. Kata kamano, nitie jo sayans mang’eny ma osepuonjore kuom Jehova kendo gihere ahinya.  Mana kaka jo sayansgo, wan bende dwarore ni wamed tego yiewa kuom Nyasaye bed ni wasomo ahinya kata ooyo. Wan e ma wan gi ting’ mar tego yiewa; onge ng’at ma nyalo timonwa kamano.

8-9. (a) En penjo mane ma koro wadwaro nono? (b) Ere kaka puonjruok e wi chuech nyalo konyi?

⁸ Ere kaka inyalo bedo gi yie kuom Jachuech? We wane ane yore moko ang’wen.

⁹ Puonjri kokalo kuom gik mochue. Inyalo bedo gi yie kuom Jachuech ka inono gik ma ne ochue kaka le, yiende, kod sulwe. (Zab. 19:1; Isa. 40:26) Kaka imedo puonjori kokalo kuom chuech kaka mago, e kaka ibiro medo bedo gadier ni Jehova e Jachuech. Bugewa niga gi sula moko ma wuoyoga e wi gik ma ne ochue. Kik iluor somo sula ma kamago kata ka po ni seche moko ginyalo bedo gi weche moko ma ok yot winjo tiendgi. Puonjri kuom chuech mathoth kaka inyalo. Bende, kidhi e websaitwa mar jw.org, ibiro yudo vidio mabeyo beyo ma wuoyo kuom chuech ma wasebedo ka wanono e higni machiegnigi e chokruogewa madongo.

10. Chiw ane ranyisi ma konyowa bedo gadier ni nitie Jachuech. (Jo-Rumi 1:20)

¹⁰ Sama inono gik ma Nyasaye nochueyo, tem fwenyo gik ma inyalo puonjori kuome kokalo kuom chuech. (Som Jo-Rumi 1:20.) Kuom ranyisi, chieng’ miyowaga liet kod ler ma gin gik ma dwarore ahinya mondo wabed mangima. Kata kamano, nitie liet ma chieng’ gologa ma nyalo hinyo ngima. Ang’o ma konyowaga mondo kik lietno hinywa? En muya moro ma yudore e kor lwasi ma miyo lietno ok chop e piny koger ahinya. Sama chieng’ ogolo liet mang’eny ma nyalo hinyowano, muyano bende medorega e kor lwasi. Donge nyaka bedie ni nitiere ng’at ma chikoga gigo, kendo ni en Jachuech ma jahera kendo mariek?

11. En kanye minyalo yudoe gik ma nyalo tego yieni kuom chuech? (Ne sanduk ma wiye wacho ni, “ Moko Kuom Gik ma Nyalo Tego Yieni.”)

¹¹ Inyalo yudo weche mamoko ma nyalo tego yie mari kuom chuech ka inono bug Fahirisi kendo kitimo nonro e websait mar jw.org. Inyalo chako gi nono sula kod vidio ma yudore e bwo wich ma wacho ni, “Be Nosieko Kende Koso Nochueye?” Kanyo oting’o sula machieko chieko ma nyiso gik miwuoro e wi le kod chuech mamoko. Bende, ginyiso kaka jo sayans osetemo kopo gik ma nochue sama giloso gik mopogore opogore.

12. Sama wapuonjore Muma, moko kuom weche ma wanyalo nono gin mage?

¹² Puonjri Muma. Ja sayans ma ne wasewuoye e paragraf mar 4 chon ne ok oyie ni nitie Jachuech, kata kamano, bang’ kinde ne oduogo oyie ni Jachuech nitie. Owacho kama: “Gik ma napuonjora e sayans kende ok e ma nomiyo aduogo ayie ni nitie Jachuech, kar mano, gik ma napuonjora e Muma e yo matut e ma nokonya moloyo.” Samoro in bende nyalo bedo ni isepuonjori puonj mag Muma mibedo gi ng’eyo makare. Kata kamano, mondo imed tego yie mari kuom Jachuech, nyaka idhi nyime puonjori Wach Nyasaye gi kinda. (Jos. 1:8; Zab. 119:97) Kuom ranyisi, parie kaka Muma nyiso e yo makare gik ma notimore chon. Bende, parie gik ma ne Muma osingo ma notimore, kod kaka buge manie Muma otudore maber. Kitimo kamano, ibiro medo tego yie mari ni nitie Jachuech ma jahera ma nochueyowa kendo ma nomiyowa Muma. *​—2 Tim. 3:14; 2 Pet. 1:21.

13. Chiw ane ranyisi achiel ma nyiso kaka Wach Nyasaye nigi rieko.

 ¹³ Sama ipuonjori Wach Nyasaye, tem neno kaka ochiwo puonj ma konyo. Kuom ranyisi, higni mang’eny mokalo, Muma nochiwo siem ni hero pesa nyalo kelo hinyruok kod “lit mang’eny.” (1 Tim. 6:9, 10; Nge. 28:20; Mat. 6:24) To be siemno tiyo e kindewagi? Buk moro miluongo ni The Narcissism Epidemic wacho kama: “Thoth joma ohero mwandu ongega gi mor, kendo gin gi parruok mang’eny. To kata mana joma gombo bedo gi pesa mang’eny ongega mor kendo gibedo gi tuoche mang’eny.” To mano kaka siem ma Muma chiwo e wi hero pesa owinjore ndi! Be inyalo paro puonj mamoko ma Muma chiwo ma osekonyi ahinya? Kaka wamedo luwo puonj mag Muma, e kaka wabiro medo geno rieko ma Jachuechwa ma jahera nigo. (Jak. 1:5) To mano biro miyo wadag e ngima mopong’ gi mor.​—Isa. 48:17, 18.

14. Puonjruok Muma biro fwenyoni ang’o e wi Jehova?

¹⁴ Sama ipuonjori Muma, dwaro mari maduong’ onego obed ng’eyo Jehova e yo maber. (Joh. 17:3) Ibiro fwenyo kido mopogore opogore mag Jehova. Mago bende e kido ma ibiro fwenyo sama ipuonjori kuome kokalo kuom chuech. Sama wapuonjore kido mag Jehova, mano biro medo konyowa bedo gadier ni Jehova nitie. (Wuok 34:6, 7; Zab. 145:8, 9) Kaka imedo puonjori e wi Jehova, e kaka ibiro medo ng’eye, yieni kod hera ma in go kuome biro medore, kendo osiep manie kindi kode biro medo bedo motegno.

15. Wuoyo gi jo mamoko e wi yieni biro konyi nade?

¹⁵ Wuo gi jomamoko e wi yieni. Sama itimo kamano, itego yieni. To nade ka sama ilendo iromo gi ng’ato ma ok oyie kuom Nyasaye to openji penjo moro mikia dwokone? Inyalo timo nonro e achiel kuom bugewa ma lero Muma ma nyalo konyi chiwo dwoko maber. (1 Pet. 3:15) Bende, inyalo kwayo jalendo moro molony mondo okonyi. Kata ka po ni ng’at mopenji penjono oyie gi dwoko ma Muma chiwo kata ooyo, in iwuon ibiro yudo ber kuom timo nonro ma kamano. Yieni biro medo bedo motegno. Mano biro konyi mondo kik wuondi mayot gi puonj mag joma nenore ni riek ma wacho ni onge Jachuech.

16. En ang’o ma nyalo timore ka ok wadhi nyime tego yiewa kendo rite?

¹⁶ Kata bed mana ni wasetiyo ne Jehova kuom thuolo ma romo nade, nyaka wadhi nyime tego yiewa kendo rite. Nikech ang’o? En nikech ka ok watang’, to yiewa nyalo dok chien. Mana kaka ne waseneno, yie otenore kuom gik ma ok ne gi wang’. Yot ahinya mondo wiwa owil gi gik ma ok wane gi wang’wa. Mano e momiyo Paulo ne owacho ni bedo ma onge yie en “richo ma duodowa mayot.” (Hib. 12:1) En ang’o ma nyalo konyowa mondo wasik ka wan gi yie motegno?​—2 The. 1:3.

17. En ang’o ma nyalo konyowa mondo wasik ka wan gi yie motegno?

¹⁷ Mokwongo, kwa Jehova nyading’eny mondo omiyi rohone maler. Nikech ang’o? En nikech yie en achiel kuom olembe ma roho nyago. (Gal. 5:22, 23) Ok wanyal bedo gi yie kuom Jachuechwa ka ok omiyowa rohone maler mondo okonywa timo kamano. Ka wasiko wakwayo Jehova rohone maler, obiro miyowago. (Luka 11:13) Wanyalo kata kwaye achiel kachiel niya: “Medwae yie.”​—Luka 17:5.

18. Ka luwore gi Zaburi 1:2, 3, en thuolo mane makende ma wan-go?

¹⁸ Mar ariyo, bed gi chenro mar puonjruok Wach Nyasaye gi kinda. (Som Zaburi 1:2, 3.) E kinde ma nondikie Zaburi 1, mana Jo-Israel manok e ma ne nigi kopi ma nondikie Wach  Nyasaye. Kata kamano, ruodhi kod jodolo ne nyalo yudo bugego, kendo ne dwarore ni bang’ higni abiriyo ka higni abiriyo ochok “chwo, mon, nyithindo, kaachiel gi jodak” ma ne ni e Israel mondo giwinj kisomonegi chik Nyasaye. (Rap. 31:10-12) E ndalo ma Yesu ne ni e piny kae, buge modol ma noting’o Ndiko ne yudore mana e ute ji manok kod e sunagoke. E kindegi to weche opogore ahinya nikech ji mang’eny nyalo somo buge te manie Muma, kata moko kuomgi. To mano kaka wan gi thuolo makende mar somo Wach Nyasaye. Ere kaka wanyalo nyiso ni wagoyo erokamano kuom mich ma jaber ma Nyasaye omiyowano?

19. En ang’o ma dwarore ni watim ka wadwaro siko ka wan gi yie

¹⁹ Wanyalo nyiso ni wagoyo erokamano ne Nyasaye kuom miyowa Wachne ka wasome pile ka pile. Dwarore ni walos chenro maber mar somo kendo puonjruok Muma, to ok mana some ka thuolo moro oporenwa. Ka wamakore motegno gi chenrowa mar somo Muma, wanyalo siko ka wan gi yie motegno.

20. En ang’o monego wang’ad e chunywa ni wabiro dhi nyime timo?

²⁰ Wan wapogore gi “jo mariek gi jo ma osomo” mag pinyni, nikech wan gi yie motegno motenore kuom Wach Nyasaye. (Mat. 11:25, 26) Puonjruokwa mar Muma osekonyowa ng’eyo gimomiyo gik maricho medore e piny kod okang’ ma Jehova chiegni kawo. Omiyo, wang’aduru e chunywa ni wabiro dhi nyime tego yiewa kendo konyo ji mang’eny kaka nyalore mondo giket yiegi kuom Jachuechwa. (1 Tim. 2:3, 4) Bende, wadhiuru nyime rito gi siso chieng’ ma ji duto manie piny biro wacho weche ma yudore e Fweny 4:11 niya: “A Jehova Nyasachwa, iwinjori yudo duong’ . . . nikech ne ichueyo gik moko duto.”