Skip to content

Skip to table of contents

STADI ATIKOl 32

Ihavarada Tauna Enai Eda Abidadama Baita Hagoadaia

Ihavarada Tauna Enai Eda Abidadama Baita Hagoadaia

“Abidadama na . . . asita daradaramu asita itadia ḡaudia ediai.”​—HEB. 11:1.

ANE 15 Iehova E Havara Ḡaudia ese E Imodaiamu

INA STADI ANINA *

1. Ihavarada Tauna be ede o dibaia toma?

BEMA oi na hereva momokani ai o tubu dae, reana oi na maraḡimu ai Iehova o dibaia. Oi na e hadibamu ia na Ihavarada Tauna, mai ena kara namodia, bona Ia na e uramu tanobada na paradaiso ai baine halaoa.​—Gen. 1:1; Apos. 17:24-27.

2. Taunimanima haida ese Ihavarada Tauna e abia daemu taudia be ede e lalodia tomamu?

2 Taunimanima momo na asie abia daemu Dirava na e nohomu, eiava ia ese ḡau iboudiai e karadia. To idia na e laloamu mauri na ḡau maraḡi-maraḡidia amo e hamatama, bena taina ruana mauri ḡaudia idauidau ai ela. Una lalohadai e abia daemu taudia haida na diba bada taudia. Idia na e gwaumu, saiens ese e hamomokaniamu Baibul ena hereva na koikoi, bona Ihavarada Tauna e abidadama heniamu taudia na asi aonegadia bona ikoidia na haraḡa.

3. Dahaka dainai eda abidadama baita hagoadaia na ḡau badana?

3 Diba bada taudia edia hereva dainai ita be baita daradara Iehova ese ita e havarada eiava? Namona na baita laloa dahaka dainai ta abia daemu Iehova na ita Ihavarada Tauna. Ita be ta ese e hamaoroda dainai una ta abia daemu, eiava siboda ese hahemomokani ḡaudia ta stadilaimu amo una ta abia daemu? (1 Kor. 3:12-15) Ena be laḡani daudau hereva momokani ai ta noho, to namona na dounu eda abidadama baita hagoadaia. Unu baita kara tomamu neganai, Dirava ena hereva e hakoikoiamu taudia edia “aonega kavakavadia eiava edia lalo-hadai koikoidia” ese basie hakauda kereremu. (Kol. 2:8; Heb. 11:6) Ina atikol ai ini henanadai toi baita haerelaimu, (1) Dahaka dainai momo ese Ihavarada Tauna asie abia daemu? (2) Edena dalai Iehova, Ihavaramu Tauna enai emu abidadama ba hagoadaia? Bona (3) edena dalai dounu una abidadama ba hagoadaia?

DAHAKA DAINAI MOMO ESE IHAVARADA TAUNA ASIE ABIA DAEMU?

4. Heberu 11:1 ese abidadama anina be ede e herevalaia toma?

4 Haida na e laloamu abidadama anina na ḡau ta bavabia dae, herevana ihamomokanina ḡauna na lasi. To, Baibul ese abidadama anina na unu se herevalaia toma. (Heberu 11:1 ba duahia.) Baibul na e gwaumu abidadama na mai ihamomokanina ḡaudia, una dainai ena be Iehova, Iesu bona guba Basileiana na asita itaiamu, to hahemomokani ḡaudia amo ta dibamu idia na e nohomu. (Heb. 11:3) Witnes tauna ta ai ela saiens tauna ta na e gwa: “Iehova ena Witnes ese e abi daemu ḡaudia na mai ihamomokanidia ḡaudia, bona saiens taudia ese e herevalaimu ḡaudia na e haeromu.”

5. Dahaka dainai momo na e abia daemu mauri ḡaudia na asi Ihavaradia Tauna?

5 Bema hahemomokani ḡaudia ese e hahedinaraimu ita na mai Ihavarada Tauna, dahaka dainai taunimanima momo ese e abia daemu Dirava ese ḡau iboudia na se karadia? Haida na sibodia ese hahemomokani ḡaudia se haeromu. Robert, hari ia na Iehova ena Witnes ta na e gwa: “Skuli ai na se hadibamaiva ḡau iboudia na mai Ihavaradia Tauna, una dainai na laloava una na momokani. To laḡanigu 20 neganai Iehova ena Witnes na hereva henidia, bona na diba Baibul ese e hahedinaraia badi namodia daidiai baita abia dae Dirava ese ḡau iboudiai e havara.” *​—Maua ladana “ Mai Anina Bada Herevana ta Tama Sina Ediai” ba itaia.

6. Dahaka dainai haida na se abia daemu ḡau iboudiai na mai Ihavaradia Tauna?

6 Haida na se abia daemu ḡau iboudiai na mai Ihavaradia Tauna, badina idia na e gwaumu matadia amo bae ita diba ḡaudia mo bae abi dae. To se itamu ḡaudia, heḡereḡere gravity be e abia daemu, bena e gwaumu una na mai ihamomokanina ḡaudia. Baibul ese e herevalaia abidadama anina na, hahemomokani ḡaudia dainai asita itamu ḡaudia ta abi daemu. (Heb. 11:1) Namona na baita hekwarahi bona nega baita ato hahemomokani ḡaudia baita stadilai, badina hari ina negai momo na asie uramu unu bae kara toma. Bema ta na hahemomokani ḡaudia basine stadilaimu, ia na be laloamu Dirava na se nohomu.

7. Dahaka dainai diba bada taudia haida na e abia daemu Dirava ese iunives e karaia? Ba herevalaia.

7 Saiens taudia haida na hahemomokani ḡaudia e stadilai murinai, e abia dae momokani Dirava ese iunives e karaia. * Matamanai tame herevalaia tauna Robert heḡereḡerena, haida na iunivesiti ai se hadibadiamu Dirava ese ḡau iboudiai e karadia dainai, e laloamu Dirava na se nohomu. To, saiens taudia momo na Iehova e dibaia bona e lalokau heniamu. Unu saiens taudia heḡereḡeredia namona na eda abidadama Dirava enai baita hagoadaia, herevana eda diba na bada eiava maraḡi. Ta ese ita daidai unu basine kara tomamu.

EDENA DALAI IHAVARAMU TAUNA ENAI EMU ABIDADAMA BA HAGOADAIA?

8-9. (a) Edena henanadai baita herevalaiamu? (b) Dirava ese e havara ḡaudia bo stadilaimu karana ese oi be ede be durumu tomamu?

8 Edena dalai Ihavaramu Tauna enai emu abidadama ba hagoadaia diba? Mani dala 4 aita herevalai.

9 Dirava ese e havara ḡaudia ba stadilai. Animal, tubutubu ḡaudia, bona hisiu bo haerodia namonamomu karana amo emu abidadama Ihavaramu Tauna enai bo hagoadaia dibamu. (Sal. 19:1; Isa. 40:26) Unu ḡau bo stadilai namonamomu neganai, bo abia dae momokani Iehova na ḡau iboudiai Ihavaradia Diravana. Eda pablikeisin ai atikol haida na Dirava ese e havara ḡaudia haida e herevalai. Unu atikol na ba duahi ena be hereva haida na so lalopararalaimu, unu amo emu diba ba habadaia. Bona vanega laḡani rijinol heboudia ai e hahedinarai vidio haida na Dirava ese e havara ḡaudia e herevalai, unu vidio na jw.org ai ba itadia lou diba.

10. Dahaka ese e hamomokaniamu ḡau iboudiai na mai Ihavaradia Tauna? Haheitalai ta ba gwauraia. (Roma 1:20)

10 Guba bona tanobada ḡaudia ba stadilai, bona hahemomokani ḡaudia ba tahu unu amo bavabia dae ḡau iboudiai na mai Ihavaradia Tauna. (Roma 1:20 ba duahia.) Heḡereḡere, dina ese e halasiamu siahuna bona diarina ese tanobada ai mauri ḡaudia e durudiamu, to dina ena diari haida heḡereḡere ultraviolet rays ese taunimanima ediai dika baine havaraia diba. To taunimanima be dahaka ese e gimadiamu? Eda tanobada na mai igimana ḡauna, una na e gwauraiamu ozone gas. Una ese dika bae havara diaridia e koudiamu. Dina amo e lasimu ultraviolet rays e goadamu neganai, una ozone gas danu e badamu. Una o dibaiamu neganai, oi o abia daemu lalokau bona aonega Tauna ta ese una e karaia, a?

11. Ihavarada Tauna enai emu abidadama ihagoadana totona heduru herevadia be edeseniai ba davari diba? (Maua ladana “ Abidadama Ihagoadana Ḡaudia Haida” ba itaia.)

11 Watch Tower Publications Index bona jw.org ai Dirava ese e havara ḡaudia ba stadilai, unu amo emu abidadama ba hagoadaia. Reana ina kaha, Was It Designed?ena atikol bona vidio haida ba itadia, unu kahai na animal bona tubutubu ḡaudia haida e herevalai. Bona saiens taudia ese unu mauri ḡaudia e itamu bona e tohotohomu daladia danu e herevalai.

12. Baibul ta stadilaiamu neganai, ededia ḡau haida baita lalo na namo?

12 Baibul ba stadilaia. Paragraf 4 ai e herevalaia saiens tauna na matamanai se abia daeva ḡau iboudiai na mai Ihavaradia Tauna, to gabeai Dirava e abidadama henia. Ia na e gwa: “Dia saiens ḡaudia na stadilai mo, to Baibul na stadilaia namonamo neganai egu abidadama na e hagoadaia.” Reana oi na Baibul ena hahediba herevadia na mai dibamu namonamo. To Ihavaramu Tauna enai emu abidadama ba hagoadaia totona, namona na dounu Dirava ena Hereva ba stadialaia. (Ios. 1:8; Sal. 119:97) Heḡereḡere, Baibul ese idaunegai e vara ḡaudia e herevalai daladia ba lalo. Peroveta herevadia e ḡuḡuru daladia bona Baibul e torea taudia idauidau ese e sivarailai ḡaudia e heḡereḡere daladia ba lalo. Unu bo kara tomamu neganai emu abidadama na be goadamu, bo abia daemu lalokau bona aonega Diravana ese ita e havarada, bona Baibul na Iena hereva. *​—2 Tim. 3:14; 2 Pet. 1:21.

13. Dirava ena Hereva ai edena aonega herevana ta bo davariamu?

13 Dirava ena Hereva o stadilaiamu neganai, ena sisiba ese oi baine durumu dalana ba laloa. Heḡereḡere, idaunegai Baibul na e gwa moni iura henina karana na mai ena dika bona “hisihisi momo” e havaramu. (1 Tim. 6:9, 10; Her. 28:20; Mat. 6:24) Hari ina negai una sisiba be dounu mai anina bada, eiava? Hari ina negai taunimanima edia kara e herevalaia bukana ta na e gwa: “Kohu momo e lalo badamu taudia na asie moalemu bona e lalometaumu. Moni momo e tahumu taudia danu asie moalemu bona gorere idauidau e davarimu.” Una dainai, Baibul ai moni iura henina karana baita dadaraia sisibana baita badinaiamu neganai, namo baita davarimu! Oi e durumu hahekau herevadia haida Baibul ai o lalomu, a? Baibul ena sisiba baita lalo badamu neganai, baita dibamu Ihavarada Tauna na ita e lalokau henidamu bona hanaihanai ia enai heduru baita tahumu. (Iak. 1:5) Bema unu baita kara tomamu, eda mauri na baita moalelaiamu.​—Isa. 48:17, 18.

14. Baibul istadilaina karana ese oi be ede be durumu tomamu Iehova ba dibaia?

14 Baibul o stadilaiamu neganai, namona na emu tahua ḡauna na Iehova ba dibaia namonamo. (Ioa. 17:3) Dirava ese e havara ḡaudia bo itamu bona Baibul bo stadilaiamu neganai, iena kara namodia haida bo dibamu. Unu kara namodia amo bo dibamu momokanimu Iehova na e nohomu. (Eso. 34:6, 7; Sal. 145:8, 9) Iehova bo dibaia namonamomu neganai, emu abidadama, lalokau, bona emu hetura karana ia ida na be goadamu.

15. Haida ediai Dirava bo herevalaiamu neganai, una ese oi be ede be durumu tomamu?

15 Haida ediai Dirava o abidadama heniamu badina ba herevalaia. Unu bo kara tomamu neganai, emu abidadama na be goadamu. To bema o haroro heniamu tauna ta na se abia daemu Dirava na e nohomu, bona oi na asi dibamu ede ba haere henia toma, dahaka ba kara diba? Eda pablikeisin ta ai iena henanadai e haerelaiamu sirina ta ba tahua bena ia ida ba herevalaia. (1 Pet. 3:15) Danu, ekspiriens tadikaka o taihu ta ba noia baine durumu. Ena be o haroro henia tauna ese Baibul amo o henia haerena baine abia dae o lasi, to oi na una research o karaia karana ese be durumumu, bona emu abidadama na be goadamu. Unu amo Dirava se nohomu lalohadaina e abia daemu diba bada taudia edia hereva ese basie hakauda kereremu.

EMU ABIDADAMA NA DOUNU BA HAGOADAIA!

16. Bema eda abidadama basita hagoadaiamu dahaka be varamu?

16 Ena be laḡani momo Iehova vada ta hesiai henia, to ia iabidadama henina karana na dounu baita hagoadaia. Dahaka dainai? Badina bema basita henari namonamomu eda abidadama na be manokamu. Ba helalotao, abidadama anina na hahemomokani ḡaudia amo asita itamu ḡaudia ta abi daemu. To asita itamu ḡaudia na baita laloboio haraḡamu. Paulo ese abidadama manokana na e gwauraia, ita ‘e kahuda taomu kara dikana.’ (Heb. 12:1) Dahaka baita kara unu amo eda abidadama baita hagoadaia?​—2 Tes. 1:3.

17. Dahaka ese be durudamu eda abidadama baita hagoadaia?

17 Ginigunana na, hanaihanai Iehova ena lauma helaḡa ba noia. Dahaka dainai? Badina abidadama na lauma huahuana ta. (Gal. 5:22, 23) Ihavarada Tauna ena lauma helaḡa ena heduru basita abiamu neganai, eda abidadama na basita hagoadaia dibamu. To hanaihanai Iehova ena lauma helaḡa baita noiamu neganai, be henidamu. (Luka 11:13) Bona ta ḡuriḡurimu neganai, baita gwa diba: “Emai abidadama ame habadaia.”​—Luka 17:5.

18. Salamo 1:2, 3 heḡereḡerena, ita be edena harihari ḡauna namona ta abia?

18 Iharuana na, Dirava ena Hereva ba stadilaia hanaihanai. (Salamo 1:2, 3 ba duahi.) Salamo itorena tauna ese una hereva e torea neganai, Israel taudia haida mo Dirava ena Taravatu bukana ena kope e dogotaova. To, king bona hahelaḡa taudia na mai edia kope dainai, laḡani 7 dokodiai idia ese ‘tatau, hahine, memero, kekeni, bona idau taudia’ e haboudiava bona vairadiai Dirava ena Taravatu e diahiava. (Deu. 31:10-12) Iesu ena negai, haida mo toretore helaḡadia kopedia e dogotaova, bona kope momo na sinagoga ai e bala heniva. To hari ina negai, taunimanima momo na mai edia Baibul. Una na harihari ḡauna namona. Edena dalai baita hahedinaraia una harihari ḡauna na ta laloa badamu?

19. Dahaka baita kara unu amo eda abidadama baita hagoadaia?

19 Hanaihanai Dirava ena hereva iduahina karana amo baita hahedinaraia una harihari ḡauna na ta laloa badamu. Baibul na dia laloda e uramu negadiai mo baita duahia, to namona na nega baita ato baita duahia bona baita stadilaia. Bema hanaihanai unu baita kara tomamu, eda abidadama na baita hagoadaiamu.

20. Namona na laloda baita hadai dahaka baita kara?

20 Ita na dia ina tanobada ena “aonega taudia bona lalo-parara taudia” heḡereḡeredia, badina iseda abidadama na Dirava ena hereva amo ta dibamu hahemomokani ḡaudia amo ta hagoadaiamu. (Mat. 11:25, 26) Baibul ta stadilaiamu dainai, ta dibamu dahaka dainai tanobada ai dika na e bada e laomu bona Iehova be dahaka be karamu. Una dainai namona na laloda baita hadai, eda abidadama baita hagoadaia bona momo baita durudia Ihavarada Tauna bae abidadama henia. (1 Tim. 2:3, 4) Bona ta uramu nega vairai tanobada ai mauri ḡaudia iboudiai ese Iehova bae hanamoa bona Apokalupo 4:11 ena hereva bae gwauraia, eto: “Emai Lohiabada, emai Dirava e, Namona binai: Hairai . . . bavabi. Badina be oi ese ḡau iboudiai o havara.”

ANE 1 Iehova Ena Kara

^ par. 5 Baibul ese e hahedinaraiamu Iehova Dirava ese ḡau iboudiai e kara. To taunimanima momo ese una na asie abia daemu. Idia na e laloamu mauri ḡaudia na e vara kava. Bema eda abidadama na Dirava bona Baibul ai baita hagoadaiamu, edia hereva ese ita na basie hadaradaradamu. Una baita karaia dalana na ina atikol ese be herevalaiamu.

^ par. 5 Skuli momo ai teacher haida na se uramu bae gwa Dirava ese ḡau iboudiai e karadia. E laloamu bema unu be gwau tomamu idia na stiuden e doridiamu Dirava bae abia dae.

^ par. 7 Diba bada taudia 60 mai kahana na e abia daemu Dirava ese ḡau iboudiai e havara bona edia hereva na Watch Tower Publications Index ai bo davari dibamu. Ina topik Sciencehenunai ina hereva kwarana, “scientists expressing belief in creation” ba itaia. Edia hereva haida na Research Guide for Jehovah’s Witnesses ai danu bo davari dibamu. Ina topik ladana “Science and Technology” henunai, ina hereva kwarana ‘Interview’ (Awake! series)” ba itaia.

^ par. 12 Heḡereḡere, February 2011 ena Awake! ai ina atikol “Are Science and the Bible Compatible?” bona The Watchtower January 1, 2008 ai ina atikol ladana What Jehovah Foretells Comes to Beba itadia.