Kanganaya emyatsi eyirimo

Kanganaya emyatsi eyirimo

OMWATSI W’ERIGHA 32

Uwataye obwikirirya bwaghu omo Muhangyiki

Uwataye obwikirirya bwaghu omo Muhangyiki

“Nikwa erikirirya ni . . . erigha kwenene emyatsi eyo tutelangira.”​—EBR. 11:1.

OLWIMBO 11 Ebihangyikwa bikapipa oMungu

EBIKENDIKANIBWAKO *

1. Mubakukangirirya myatsi yahi oko Muhangyiki wetu?

ABABUTI baghu bamabya ini Bimiri ba Yehova, Banganabya imobakukangirirya eriminya Yehova iwukine mulere. Banganabya imobakukangirirya ngoko Yehova yo Muhangyiki, ngoko ali n’emibere eyuwene kandi ngoko ali n’erisonda eryuwene oko bandu.​—Enz. 1:1; Emib. 17:24-27.

2. Abandu balebe bakalangira abikirirye oMuhangyiki bo bati?

2 Abandu bangyi sibikirirye ngoko oMungu ane, kandi ngoko yo wahangyika ebindu byosi. Aliwe, bikirirye bati engebe yayibutukira, kandi bati ehihangyikwa hike-hike ehiri n’engebe mohyaghenda hikabinduka lyolo-lyolo erihika okw’ibya amamilioni w’ebihangyikwa mbiriri-mbiriri ebiriho lino. Abandu balebe b’oko bikirirye emyatsi eyo basomire kanene. Bakabugha bati esayasi ikakanganaya ndeke-ndeke ngoko eBiblia ikabugha amabehi kandi bati eribya n’obwikirirya omo Muhangyiki ni ry’abandu abatasomire, abatawite hakili kutse abakiru.

3. Busanaki ni ky’omughaso munene oko buli mundu eriwatya obwikirirya bwiwe iyuwene-wene?

3 Ebyo abandu balebe abasomire kanene bakabugha byanganaleka obwikirirya bwetu ngoko Yehova yo Muhangyiki wetu w’olwanzo ibwakeha? Erisubirya lyetu likakwamana n’ekikaleka itwikirirya tuti Yehova yo Muhangyiki. Twikirirye busana mubatubwira bati twikiriraye ngoko Yehova yo Muhangyiki kutse ni busana mutwasondya akatambi k’erigha itwibene-bene ebikakanganaya ngoko Yehova yo Muhangyiki? (1 Kor. 3:12-15) Nomo twangabya itwabiribugha ebiro bingyi kutse bike itune Bimiri ba Yehova, itwe bosi litolere itwayikasa eribya tukawatya obwikirya bwetu. Twamabikola tutya isitwenditebibwa omughulu abandu bakabugha bati ebyo Ekinywa ky’oMungu kikabugha ni bya mabehi. (Kol. 2:8; Ebr. 11:6) Erituwatikya oko ebyo, omwatsi ono akendikania oko mabulyo asatu (1) busanaki abandu bangyi sibikirirye ngoko hane oMuhangyiki, (2) wangawatya wuti obwikirirya bwaghu omo Yehova omuhangyiki waghu (3) wangalola embere wuti eriwatya obwikirirya bwaghu.

EKIKALEKA ABANDU BANGYI IBATIKIRIRYA NGOKO HANE OMUHANGYIKI

4. Ngoko kisakirwe omo Abaebrania 11:1 obwikirirya bw’ekwenene bwimanire okuki?

4 Abandu balebe bakalengekanaya bati eribya n’obwikirirya ly’eriligha omwatsi mulebe isiwasi ekikaleka iwalighawo. Aliwe ngoko eBiblia ikabugha obo sibwikirirya bw’ekwenene. (Soma Abaebrania 11:1.) EBiblia ikakangiriraya yiti obwikirirya bw’ekwenene bw’imanire oko biminyisyo. Ekyo nibughambu nomo tutetwangalangira Yehova, Yesu, n’oBwami, tuwite ebiminyisyo ebikakanganaya ngoko baneho kwenene. (Ebr. 11:3) Omundu w’esayasi mughuma Mwimiri wa Yehova mwabugha ati: “Abimiri ba Yehova banawite ebikaleka ibikirirya kandi banasi n’ebyo sayasi ikabugha.”

5. Busanaki abandu bangyi bikirirye bati engebe siyahangyikawa?

5 Hamabya ihane ebikaleka itwikiririrya ngoko hane oMuhangyiki, ‘busanaki abandu bangyi sibikirirye ngoko oMungu mwahangyika ebindu byosi?’ Abandu balebe sibebatakwesa-kwesa ebiminyisyo ebibene-bene. Yo Robert oyo wabiribya mughuma w’oko Bimiri ba Yehova akabugha ati: “Kundi omwatsi w’obuhangyiki syalyatabuwako omo kalasi ingalengekanaya niti si w’ekwenene. Nabere nabiyira emyaka eyilabire oko 22 monakania n’oMwimiri wa Yehova neryo munigha ngoko eBiblia yinemo ebyangaleka itwikirirya tuti oMungu yo wahangyika ebindu byosi.” *​—Lebaya akasanduku “ Omulaghe w’omughaso oko babuti.”

6. Busanaki abandi sibikirirye ngoko hane oMuhangyiki?

6 Abandi bandu nabo bakabugha bati sibikirirye oMuhangyiki kundi ibo bakikiriraya ebyo bangalangira bisa. Bakabya nga bamibirirwa ngoko banikirirye ebindu bilebe ebyo batelangira. Eky’erileberyako, banikirirye ngoko erihunga line isibelangira naryo. Omuhanda w’obwikirya obuli omo Biblia bwimanire oko “ebindu by’ekwenene ebyo tutelangira.” (Ebr. 11:1) Kikasaba endambi n’akaghala eriyilangirira ebikaleka itwikirirya, aliwe abandu bangyi sibalibya n’omuhwa ow’erigha ibibene-bene. Omundu oyutekwesa-kwesa iyuwene-wene anganahika okw’ibugha ati sihali oMungu.

7. Abandu bosi abasomire bakanaghana bati oMungu mwatahangyika ebindu byosi? Kanaya.

7 Abandu b’esayasi balebe bakabya babiyilangirira ekikaleka itwikirirya ngoko hane oMuhangyiki, kikaleka nabo ibikirirya ngoko oMungu mwahangyika obuhangwa bosi. * Nga Robert oyo tulyakanayako, abandi banganabya isibikirirye ngoko hane oMuhangyiki kusangwa sibebatakangiriribwa omwatsi w’ebihangyikwa w’omo kalasi ake iniversite. Nomo bine bitya, abandu b’esayasi bangyi babirihika okw’iminya Yehova n’erimwanza. Ng’abandu b’esayasi abo litolere itwe bosi itwawatya obwikirirya bwetu omo Mungu, nomo twangabya itusomire kutse iyehe. Owundi mundu syangatakola atya omo mwanya wetu.

NGOKO WANGAWATYA OBWIKIRIRYA BWAGHU OMO MUHANGYIKI

8-9. (a) Tukasonda erisubirya oko ribulyo lyahi? (b) Erigha oko bihangyikwa lyangakuletera ndudi yahi?

8 Wangawatya uti obwikirirya bwaghu omo Muhangyiki? Tukanaye oko myatsi ini eyangatuwatikya.

9 Wighe oko bihangyikwa. Wanganawatya obwikirirya bwaghu omo Muhangyiki omw’iyiteghererya esyonyama, emiti, n’esyongununu. (Esy. 19:1; Isa. 40:26) Omughulu ukayikasa erigha bingyi oko myatsi eyo, obwikirirya bwaghu ngoko Yehova yo Muhangyiki nabo bukakula. Ebitsapo byetu bikabanika mw’emyatsi mingyi eyikakanaya buli oko bihangyikwa. Isiwaleka erigha oko myatsi eyiri omo bitsapo byetu ebyo nomo eryowika lyayo lyangakala. Uyikase erigha ngoko wangatoka. Kandi isiwibirirawa erilebya esyovideo esyuwene esiri oko jw.org esikakanaya oko bihangyikwa esyakanganibawa oko mihindano yetu minene-minene y’emyaka yalaba.

10. Ulete eky’erileberyako ekikakanganaya ngoko hane oMuhangyiki. (Abanya Roma 1:20)

10 Omughulu ukigha eriminya ebindu ebyo Yehova ahangyika ulebaye nga byamakwighisyaki oko Muhangyiki wetu. (Soma Abanya Roma 1:20.) Eky’erileberyako, alinga unasi ngoko eryuba rikaleta ekihuhania n’ekyakakala ebikaleka engebe iyatokekana oko kihugho. Aliwe, eyindi misalali y’eryuba yanganatsandya engebe yetu. Siritolere emisalali eyituwene eyo ikahika oko bandu, neryo litolere itwabya itunateyibwe kuyo. Tukateyibawa tuti? Ekihugho kinatimbirweko n’ekindi kyuka ekiri nge ngabo eyikakakiraya emisalali eyitatolere oko ngebe. Omughulu emisalali eyituwene ikakanyirira, n’ekyuka ekyuwene ekikatuteghaya ekikahulawa mo ozone nakyo kikakanya. Ekyo sikyataleka iwikirirya ngoko hane oMuhangyiki owo lwanzo kandi owo bwenge bunene kutsibu?

11. Wangasunga emyatsi eyikahimba obwikirirya bwaghu omo Muhangyiki yo hayi? (Lebaya akasanduku “ Emyatsi milebe eyikahimba obwikirirya.”)

11 Wanganabana emyatsi mingyi eyikahimba obwikirirya eyilebirye obuhangyiki y’omo Endekse n’omwikwesa-kwesa emyatsi y’oko jw.org. Wanganatsuka erisoma emyatsi n’erilebya esyovideo omo mwatsi “Kitu Hiki Kilijifanya Chenyewe?” Ni myatsi mikuhi-mikuhi aliwe yikakanganaya eby’eriswekya ebyo esyonyama sikakola kutya n’oko bindi bihangyikwa. Kandi mune eby’erileberyako by’abandu b’esayasi abakakokotaya ebindu bakalangira ebyo balyalolako omo buhangwa.

12. Omughulu ukigha eBiblia ni myatsi yahi milebe eyo utolere iwalengekaniako?

12 Wighe eBiblia. Omundu w’esayasi oyo tulyakanayako omo nungu y’akani mwatalua inialigha aho n’aho ngoko hane oMuhangyiki. Mwahika okw’ikirirya ngoko hane oMuhangyiki ebiro byabilaba. Akabugha ati: “Ekyaleka inabya n’obwikirirya si by’ebyo nigha omo sayasi bisa, aliwe n’ebyo nigha omo Biblia ingyuwene-wene. Kwa muhwa wanganabya iwabiriminya ndeke ebyo Biblia ikakangiriraya.” Nomo bine bitya eriwatya obwikirirya bwaghu omo Muhangyiki litolere iwayitsinga erigha Ekinywa ky’oMungu. (Yos. 1:8; Esy. 119:97) Eky’erileberyako, terilengekania oko myatsi eyo Biblia ikabughako eyakoleka kera hamabilaba emyaka mingyi. Kandi terilengekania oko maminyereri wosi w’eBiblia awabiribererera kandi ngoko ebyo bahandiki b’eBiblia bahandika bihulikirirene. Wamabikola utya iwukendiwatya obwikirirya bwaghu ngoko oMuhangyiki w’olwanzo n’ow’amenge mwatubumba kandi ngoko eBiblia ni mulaghe w’oMungu okwitwe. *​—2 Tim. 3:​14; 2 Pet. 1:21.

13. Leta eky’erileberyako ekikakanganaya ngoko Ekinywa ky’oMungu kirimo amenge?

13 Omughulu ukasoma Ekinywa ky’oMungu ulangire ngoko amahano awalimo akatuwatikaya. Eky’erileberyako, eBiblia yabya iyabiritukunga embere ngoko eryanza esyofranga rikahutalaya kandi ngoko ‘rikaghalaya.’ (1 Tim. 6:9, 10; Emi. 28:20; Mat. 6:24) Erihano eryo rikinatolere munabwire? Ekitabu kighuma ekikakanaya oko malengekekania w’abandu omo biro bya munabwire kikabugha kiti: “Abandu bangyi abanzire eribya n’ebindu by’ekinya mubiri sibalibya n’obutseme kandi bakahanga-hangaya omo bwenge. Nibya n’abandu abanzire eribana esyofranga nyingyi, sibalibya n’obutseme kandi sibalibya n’emibiri eyuwene.” Ekyo kikakanganaya ngoko erihano ly’eBiblia erikatukunga liti isitwanza esyofranga lyuwene! Wanganalengekania oko wandi mahano awali omo Biblia awabirikuwatikya? Omughulu tukalengekanaya oko mahano mabuya wosi awali omo Biblia, tukalangira ngoko oMuhangyiki wetu w’olwanzo anasi ebyangatuletera endundi. Neryo ekyo kikatukuna eribya tukayiketera amahano wiwe. (Yak. 1:5) Twamabikola tutya itukendibya n’engebe eyirimo obutseme bungyi.​—Isa. 48:17, 18.

14. Eribya ukigha eBiblia kikendikuwatikya eriminyaki oko Yehova?

14 Wighe eBiblia iwunemulandamirira eriminya Yehova yo ndeke. (Yoa. 17:3) Omughulu ukayitsinga erigha eBilia, ukendiminya emibere ya Yehova. Eyi ye n’emibere mighumerera eyo waminya omughulu watsuka erigha eriminya Yehova. (Eri. 34:6, 7; Esy. 145:8, 9) Omughulu ukayitsinga eriminya Yehova yo ndeke obwikirirya bwaghu okwiye bukawata, n’olwanzo lwaghu okwiye lukakanya, n’obwira bwaghu haghuma naye bukawata.

15. Wangabana ndundi yahi omughulu ukabwira abandi b’oko bwikirirya bwaghu?

15 Ubwire abandi b’oko ebyo wikirirye oko Mungu. Wamabikola utya obwikirirya bwaghu ibukendiwata. Byangabya biti omundu oyo ukatulira amabikubulya eribulyo ati oMungu ng’ane neryo isiwasi nga wangamusubirya utiki. Wangayira uti? Usondaye ekisubiryo ky’eBiblia omo bitsapo byetu neryo mukanaye haghuma naye oko mwatsi oyo. (1 Pet. 3:15) Kandi wanganasaba obuwatikya b’omutuliri oyo wangakuwatikya erisubirya oko ribulyo eryo. Nomo mundu oyo ukatulira angaligha kutse inyaghana ekisubiryo ky’eBiblia, iwe iwukendibya iwabiribana endundi omw’ikwesa-kwesa lyaghu. Obwikirirya bwaghu bukendiwata kutsibu. Ekyo kikendikuwatikya eritendiligha amalengekania w’abandu abakalangirika nga bawite obwenge kutse nga basomire kanene abatikirirye ngoko hane oMuhangyiki.

ULOLE EMBERE ERIWATYA OBWIKIRIRYA BWAGHU!

16. Niki kyo kyangatuhikira tutetayitsinga eribya tukateya n’eriwatya obwikirya bwetu?

16 Nomo twangabya itwabiribugha myaka mingyi kutse mike tukakolera Yehova, litolere itwayitsinga eriwatya obwikirirya bwetu omwiye. Busanaki? Busana tutetayiteya, obwikirya bwetu bwanganaleghetsana. Ngoko tulyakanaya obwikirirya bwimanire oko ebiminyisyo by’ebindu by’ekwenene ebitelangirika. Ebyo tutetwangalangira, twangan’ibirirwabyo bweghu-bweghu. Busana n’ekyo Paulo mwahula eribula obwikirirrya mo “kibi ekikatuhamba” bweghu-bweghu. (Ebr. 12:1) Neryo twangateya tuti obwikirirya bwetu butoke eribya ibunawatire?​—2 Tes. 1:3.

17. Ekyangatuwatikya erilola embere eribya itune n’obwikirya obuwatire niki?

17 Eky’erimbere, ubye ukasaba ekirimu kya Yehova biro byosi. Busanaki? Busana obwikirirya ni mubere owo kirimu kibuyirire kikatuwatikaya erikulya. (Gal. 5:22, 23) Si twangatoka eriwatya obwikirirya bwetu omo Muhangyiki hate obuwatikya bw’ekirimu kibuyirire. Twamabiyitsinga eribya tukasaba Yehova y’ekirimu kiwe kibuyirire iniakendituhakyo. (Luka 11:13) Nibya twanganasaba Yehova tuti “akanyaye erikirirya lyetu.”​—Luka 17:5.

18. Ngoko kisakire omo Esyonyimbo 1:2, 3, twanganabana ekihembo ky’obughuli kyahi?

18 N’ekindi, ubye ukayighisya Ekinywa ky’oMungu ky’obuli kiro. (Soma Esyonyimbo 1:2, 3.) Omughulu esyonyimbo esi syahandikawa Abaisraeli bake bo babya bawite oko Mighambo y’oMungu eyisakire. Aliwe, omwami n’abahereri bo babya ibanganayira oko mighambo eyisakirwe, kandi obuli myaka saba “abalume, abakali, abana”, n’abakalani bagheni be Israeli ibakahindana haghuma erisomerwa Emighambo y’oMungu. (Eri. 31:10-12) Oko mughulu wa Yesu ebitabu by’erilinga ibikabanika oko bandu bake basa kandi ebitabu bingyi ibikabikawa omo syosinagogi. Aliwe, munabwire abandu bangyi banganasoma ebitswe bingyi by’eBiblia kutse nibya banganasoma eBiblia yosi. Ekyo ni kihembo ky’obughuli. Twangakangania tuti ngoko tuli n’erisima busana twanganabana eBiblia yo bweghu-bweghu?

19. Tutolere itwakolaki tutoke eribya n’obwikirirya obuwatire omughulu wosi?

19 Twanganakangania ngoko tuli n’erisima busana n’Ekinywa ky’oMungu omwisomakyo ebiro byosi. Litolere itwarondya akatambi ak’erisoma n’erigha eBiblia, butsira erisomayo omughulu tuwite endambi. Twamabibya tukasomayo obuli kiro itukendilola embere eriwatya obwikirirya bwetu.

20. Wamayisogha erikolaki?

20 Obwikirirya bwetu bwimanire oko myatsi y’ekwenene eyiri omo Kinywa ky’oMungu sibuli ngo “bw’abʼamenge nʼabʼeriminya” ob’omo kihugho kino. (Mat. 11:25, 26) Omughulu tukayitsinga erisoma eBiblia nyibuyirire, tukaminya ekikaleka ekihugho kino ikyalola embere omw’itsanda kandi tukaminya Yehova ng’akendikolaki eryuwaniakyo. Busana n’ekyo tuyitsinge eriwatya obwikirirya bwetu n’eriwatikya abandu eribya n’obwikirirya omo Muhangyiki wetu kyamatokekena. (1 Tim. 2:3, 4) Kandi tuyitsinge erilindirira n’omuhwa omughulu owo buli mundu akasyabugha ebinywa ebiri omo Eribisulirwa 4:11: “Uwe utolere eribana olukengerwa . . . Kusangwa wahangika ebindu byosi.”

OLWIMBO 2 Erina lyaghu ni Yehova

^ par. 5 EBiblia ikakanganaya kwenene-kwenene ngoko Yehova mwabumba ebindu ebyosi. Aliwe abandu bangyi sibikirirye batya. Bikirirye bati engebe yayibutukira. Ebyo bakabugha byanganaleka itwabya n’eritika-tika n’eritsuka eriyibulya kwenene Yehova nga yo wahangyika ebindu byosi? Iyehe. Twamabikola ekyosi-kyosi ekyo twangatoka eriwatya obwikirirya bwetu omo Mungu n’omo Biblia, ebyo bakabugha isibyendi tsingya-tsingya obwikirirya bwetu omo Muhangyiki. Omwatsi ono akendikangania ngoko twangakola tutya.

^ par. 5 Omo hilasi hingyi, abaghalima sibangatabugha n’ahake bati kyangabya ikinatokekene oMungu iniabya iyo wahangyika ebindu byosi. Abaghalima balebe bakabugha bati bamabikangirirya emyatsi eyo, ibakendibya isibatasighira abakolo bw’obwiranda bwabo bw’eriyisombolera ekisomo.

^ par. 7 Wanganasunga emyatsi y’abandu abasomire kulenga oko 60, abalimo n’abandu b’esayasi abikirirye ngoko oMungu yo wahangyika ebindu byosi omo Endekse ya lino-lino. Urondaye ahali omwatsi “Sayasi,” ulebaye ahali akatsi kake “wanasayasi wana eleza imani yao katika uumbaji.” Wanganasunga eyindi myatsi y’omo kitabu Musaada wa kutafuta habari kwa ajili ya Mashahidi wa Yehova ahali omwatsi “Sayasi na Teknolojia,” lebaya ahali akatsi kake “Maulizo” (Omwatsi omo Amuka!).”

^ par. 12 Eky’erileberyako, lebaya omwatsi “Je! sayasi inapatana na Biblia?omo Amkeni!, Februari 2011 n’omwatsi “Yale anayotabiri Yehova yanatimiya” omo Mnara wa Mlinzi, Januari 1, 2008.