NKHANI YOPHUNZILA N.° 32
Mukokhulupilila ngako Nyamalenga
“Chikhulupililo niye . . . umboni wowoneka wa vinthu ngavo-ngavo, olo kuti n’vosawoneka.”—AHE. 11:1.
NYIMBO N.° 1 Minkhalidwe ya Yehova
VATIKUTI TIPHUNZILE *
1. Kansi mwewo mwiphunzisiwa votyani vokhuza Nyamalenga wasu?
KENO mwewo mwikulila m’banja ya Mboni za Yehova, paliye kukaikila kuti mwiyamba kuphunzisiwa vokhuza Yehova muli ntontho. Mwiphunzisiwa kuti yove ni Nyamalenga, ali na minkhalidwe iweme, komasoti ali na cholinga chiweme chokhuza ŵanthu.—Gen. 1:1; Mac. 17:24-27.
2. Kansi ŵanthu ayakine oŵawona tyani ŵala ŵanthu amene okhulupilila kuti kuli Nyamalenga?
2 Olo n’tetyo, ŵanthu anyinji okhulupililalini kuti kuli Mulungu komasoti kuti yove niye elenga vinthu vonse, mmalomwake ove okhulupilila kuti moyo wichingonkhalapo weka ndipo patontho na patontho, va moyo vamene ni vosavuta kuvimvwisha vichinja nonkhala va moyo vamene ni vovuta kuvimvwisha. Ayakine mwa ŵanthu amene okhulupilila vamene ivi ni ophunzila ngako. Ove angolaŵila kuti sayansi yuwonesha kuti Baibolo yulaŵilalini vachendi komasoti kuti ŵanthu amene okhulupilila kuti kuli Nyamalenga ni osaphunzila, aliye nzelu komasoti ni osavuta kuŵasempha.
3. Ndaŵa yanji ni chinthu chofunika kuti tikotang’isha chikhulupililo chasu?
3 Kansi vakunena ŵanthu ayakine otchuka vufunika kusokoneza vatuphunzila vakuti Yehova ni Nyamalenga wasu wachikondi? Vingadalile kuziŵa chifukwa chake tukhulupilila kuti Yehova ni Nyamalenga. Kansi tukhulupilila vamene ivi chifukwa chakuti tichingoujiwako olo tisakila-sakila paseka nofwana umboni? (1 Akor. 3:12-15) Keno tankhala wa Mboni za Yehova kwa nthawe itali tyani, tonse tufunika kupitilija kutang’isha chikhulupililo chasu. Tikochita vamene ivi, tingasemphewelini na “nzelu za ŵanthu na chinyengo chatyala-tyala” vamene ni vinthu vakuphunzisa ŵanthu oshusha Mawu a Mulungu. (Akol. 2:8; Ahe. 11:6) Pofuna kutiyavya kuti osati tisemphewe, mu nkhani ino tikambilane (1) chifukwa chake ŵanthu anyinji okhulupililalini kuti kuli Nyamalenga, (2) vatingachite kuti tikokhulupilila ngako Yehova Nyamalenga wasu, komasoti (3) vatingachite kuti tipitilije mphela kunkhala na chikhulupililo chotang’a.
CHIFUKWA CHUCHITISHA ŴANTHU ANYINJI KUTI OSATI AKOKHULUPILILA KUTI KULI NYAMALENGA
4. Mokatijana na Aheberi 11:1, kansi Baibolo yunena kuti chikhulupililo ni chinji?
4 Ŵanthu ayakine oganiza kuti kunkhala na chikhulupililo kutanthauza kukhulupilila vinthu vamene viliye umboni. Koma mokatijana na vayunena Baibolo, chamene icho ni chikhulupililolini ngacho-ngacho. (Ŵelengani Aheberi 11:1.) Lemba yamene iyi yuwonesha kuti munthu okhulupilila vinthu visawoneka vamene ni ngavo-ngavo monga Yehova, Yesu komasoti Ufumu wakululu chifukwa chakuti ali na umboni wosimikijilika. (Ahe. 11:3) Wa Mboni muyakine wamene ni kaswili wa sayansi enena kuti: “Vinthu vatukhulupilila vili na umboni ndipo vushushanalini na sayansi.”
5. Ndaŵa yanji ŵanthu anyinji okhulupilila kuti vinthu viliyechite lengewa?
5 Payakine tingalikonshe kuti, ‘keno pali umboni wosimikijilika wakuti kuli Nyamalenga, ndaŵa yanji ŵanthu anyinji okhulupililalini kuti Mulungu niye elenga vinthu va moyo?’ Chifukwa chiyakine n’chakuti ŵanthu ayakine aliyesakile-sakile paŵeka kuti afwane umboni wamene uyo. Robert, wamene palipano ni wa Mboni za Yehova, enena kuti: “Pakuti ku sikulu enzephunzisalini kuti vinthu vichitalengewa, nenzeganiza kuti vichingonkhalapo veka. Nenzekhulupilila vamene ivi, mpaka penikumana na a Mboni za Yehova amene enifotokozela mfundo zomvwika luweme zofumila m’Baibolo zosimikijila kuti vinthu vichitalengewa. Pa nthawe yamene iyo nenze na vyaka vam’ma 20.” *—Onani bokosi yakuti, “ Malangizo kuli makolo.”
6. Ndaŵa yanji ŵanthu ayakine oshusha zakuti kuli Nyamalenga?
6 Ŵanthu ayakine okhulupililalini kuti kuli Nyamalenga chifukwa onena kuti okhulupilila tyala vinthu vala vawona. Olo n’tetyo, ŵanthu amene aŵa okhulupilila vinthu viyakine visawoneka monga mphamvu ya m’chilengedwe yudonsa, yamene pali umboni wakuti ilipo chendi. Ntundu wa chikhulupililo chutomolewa m’Baibolo uyangijilaposoti umboni wa “vinthu ngavo-ngavo olo kuti n’vosawoneka.” (Ahe. 11:1) Pofunika khama komasoti nthawe yophunzila kuti tifwane umboni wamene uyu paseka, koma ŵanthu anyinji ofunalini kuchita vamene ivi. Munthu wamene osakila-sakilalini kuti afwane umboni angolaŵila kuti kuliye Mulungu.
7. Kansi ŵanthu onse ophunzila oshusha zakuti Mulungu niye elenga vinthu vonse? Fotokozani.
7 Pavuli posakila-sakila umboni, asayansi ayakine asimikijila kuti Mulungu elenga vinthu vonse. * Molingana na Robert, wamene tamutomolako kale koyambilila, ayakine payakine angoganiza kuti kuliye Nyamalenga chifukwa chakuti penze ku yunivesiti aliyephunzisiwe kuti vinthu vichitalengewa. Olo n’tetyo, asayansi anyinji aphunzila vokhuza Yehova ndipo omukonda. Molingana na asayansi amene aŵa, tonse tufunika kuyeja-yeja kuti tikotang’isha chikhulupililo chasu kwa Mulungu, viliye kanthu kuti nise ophunzila olo yayi, ndipo paliye angatichitile vamene ivi.
VATINGACHITE KUTI TIKOKHULUPILILA NGAKO KUTI KULI NYAMALENGA
8-9. (a) Kansi lomba tikambilane konsho yotyani? (b) Kansi kuphunzila vinthu va m’chilengedwe kungatiyavye tyani?
8 Kansi tingachite tyani kuti sewo tikokhulupilila kuti kuli Nyamalenga? Tiyeni tikambilane njila zokwana 4.
9 Tikophunzila vinthu va m’chilengedwe. Sewo tingatang’ishe chikhulupililo chasu tikochita chidwi na vinthu monga vinyama, vomela komasoti nyenyezi. (Sal. 19:1; Yes. 40:26) Mukophunzila ngako vokhuza vinthu vamene ivi, niye pamufwanasoti umboni wokwanila wakuti Yehova ni Nyamalenga. M’mabuku ŵasu mupezeka nkhani zamene zufotokoza vinthu vosiyana-siyana va m’chilengedwe. Mukophunzila osalumpha nkhani zamene izi olo keno mungawone kuti n’zovuta kuzimvwisha. Mukoyeja-yeja kuti muphunzilepo kanthu kayakine ndipo osaluŵa kulolela pa webisaiti yasu ya jw.org, mavidiyo okondwelesha onena za chilengedwe, ŵatankhala tulolela pamisonkhano ya chigawo m’vyaka vapita kwalombapano.
10. Pelekani chisanzo chuwonesha kuti vinthu va m’chilengedwe vuwonesha kuti kuli Nyamalenga. (Aroma 1:20)
10 Mukophunzila vokhuza chilengedwe, mukoganizila vavukuphunzisani vinthu vamene ivo poneza za Nyamalenga wasu. (Ŵelengani Aroma 1:20.) Mwachisanzo, payakine muziŵa kuti kuyangijila pa kuthuma kufuma mu zuŵa kwamene kuyavya va moyo, zuŵa yufumyasoti kungweleŵela kwamene kungankhale kowononga. Sewo taŵanthu tufunika kutetezewa kuti kungweleŵela kwamene uku osati kutiwononge ndipo tutetezewa chendi! Kansi tutetezewa tyani? Chalo chasu chili na umphuye uyakine mmululu—wamene uchefya mphamvu ya kungweleŵela kwamene uku. Kungweleŵela kwamene uku kowononga kukayangijilika, umphuye wamene uyo nawo uyangijilika. Lomba pamene apa, kansi mwewo muvomekejalini kuti pali muyakine wamene ochitisha vamene ivi wamene ni Nyamalenga wanzelu komasoti wachikondi?
11. Kansi mungazifwane kuni mfundo zamene zingakuyavyeni kukhulupilila ngako kuti vinthu vichitalengewa? (Onani bokosi yakuti, “ Vinthu vamene vingatiyavye kutang’isha chikhulupililo chasu.”)
11 Mungafwane mfundo zinyinji zamene zingakuyavyeni kukhulupilila kuti vinthu vichitalengewa, mu Índice das Publicações da Torre de Vigia komasoti posakila-sakila pa webisaiti yasu ya jw.org. Payakine mungakonde kuyamba na kuŵelenga nkhani komasoti kulolela mavidiyo akuti, “Kodi Zinangochitika Zokha?” Mavidiyo komasoti nkhani zamene izi zunkhala zifupi-zifupi ndipo zufotokoza mfundo zochitisha chidwi zokhuza vinyama komasoti volengewa viyakine. Mulisoti visanzo va vinthu vapanga asayansi potolela vinthu va m’chilengedwe.
12. Kansi ni vinthu viyakine votyani vatufunika kuganizila tikophunzila Baibolo?
12 Tikophunzila Baibolo. Kaswili wasayansi wala watatomola mu ndime 4, poyamba enzekhulupililalini kuti kuli Nyamalenga. Koma pavuli pakuti papita nthawe, yove eyamba kukhulupilila. Yove enena kuti: “Newo niliyeyambe tyala kukhulupilila chifukwa cha kungophunzila vinthu va sayansi, koma n’chifukwa chakuti niphunzilasoti Baibolo mosamala.” Payakine mwewo muviziŵa kale vinthu vachendi vayuphunzisa Baibolo. Olo n’tetyo, kuti mukokhulupilila ngako Nyamalenga, mufunika kupitilija kuphunzila Mawu a Mulungu. (Yos. 1:8; Sal. 119:97) Mwachisanzo, mukoganizila mwayufotokozela Baibolo mwachilungamo vinthu vamene vichitika nikale ngako. Mukoganizilasoti maulosi komasoti kukatijana kwa nkhani zake. Kuchita vamene ivi, kungatiyavye kuti tikokhulupilila ngako kuti tilengewa na Nyamalenga wachikondi komasoti wanzelu wamene echitishasoti kuti Baibolo ilembewe. *—2 Tim. 3:14; 2 Pet. 1:21.
13. Kansi ni chisanzo chimozi chotyani chamene chuwonesha kuti tufwana nzelu m’Mawu a Mulungu?
13 Mukophunzila Mawu a Mulungu, muwone kuti malangizo ŵake ni oyavya ngako. Mwachisanzo, kale ngako Baibolo ichenjeja kuti kukonda ndalama ni koyofya ndipo kuletela munthu “voŵaŵa vinyinji.” (1 Tim. 6:9, 10; Miy. 28:20; Mt. 6:24) Kansi chenjezo yamene iyi ikalikata ntchito masiku ŵano? Buku iyakine yamene yufotokoza za maganizo a ŵanthu inena kuti: “Ŵanthu anyinji amene okonda ndalama onkhalalini osangalala komasoti ovutika ngako maganizo. Olo ŵanthu amene ofunishisha kunkhala na ndalama zinyinji, ochita vinthu mosaganiza luweme ndipo onkhala na mavuto anyinji okhuza thanzi yawo. Pamene apa tingawone kuti vayutichenjeja Baibolo kuti osati tikokonda ndalama ni voyavya! Kansi ni mfundo ziyakine zotyani za m’Baibolo zamwawona mwewo kuti ni zoyavya? Tikotembeja ngako malangizo a m’Baibolo, niye patudalila ngako nzelu za Nyamalenga wasu wachikondi zamene zunkhala zoyavya nthawe zonse. (Yak. 1:5) Tikochita vamene ivi tinkhale osangalala ngakosoti.—Yes. 48:17, 18.
14. Kansi mukophunzila Baibolo mungaziŵe votyani vokhuza Yehova?
14 Mukophunzila na cholinga chiweme—chakuti muziŵe Yehova. (Yoh. 17:3) Mukophunzila Malemba, muyambe kuwona minkhalidwe yalinayo Yehova—yamene yuwonekelasoti luweme mu vinthu vechilenga. Kuphunzila minkhalidwe ya Yehova kutiyavya kusimikijila kuti yove aliko chendi. (Eks. 34:6, 7; Sal. 145:8, 9) Mukamuziŵa luweme Yehova niye pamumukhulupilila ngako, kumukonda ngako komasoti ushamwali wanu na yove utang’a.
15. Kansi kuujako ayakine vamukhulupilila ni koyavya tyani?
15 Mukoujako ayakine vamukhulupilila vokhuza Mulungu. Mukochita vamene ivi, chikhulupililo chanu chutang’a. Lomba tyani keno munthu wamulalikila wakukonshani kuti mumufotokozele umboni wakuti Mulungu aliko, koma muziŵalini mwamungamuyankhile? Mukoyeja kufwana yankho ya m’Malemba m’mabuku ŵasu, ndipo pavuli pake mukokambilana naye munthu wamene uyo. (1 Pet. 3:15) Mungasengesoti Nkhilisitu wamene oziŵa vinyinji kuti akuyavyeni. Keno munthu wamene uyo avomekeje vayunena Baibolo olo yayi, mwewo mungapindule na vamene ivo vamwasakila-sakila ndipo chikhulupililo chanu chitang’e. Vokonkhapo vake vinkhale vakuti mungasokonezewelini na wenye wa ŵanthu owoneka monga ni ophunzila komasoti anzelu amene onena kuti kuliye Mulungu.
PITILIJANI KUTANG’ISHACHIKHULUPILILO CHANU!
16. Kansi chingachitike n’chinji keno tingaleke kutang’isha chikhulupililo chasu?
16 Keno tankhala tutumikila Yehova kwa nthawe itali tyani, tufunika kupitilija kutang’isha chikhulupililo chasu. Ndaŵa yanji tunena tetyo? Tunena tetyo ndaŵa yakuti keno tingasamalelini, chikhulupililo chasu chingafoke. Tikokumbukila kuti chikhulupililo chupamikijapo umboni wa vinthu ngavo-ngavo vamene ni vosawoneka. Vinthu vamene tuviwonalini, n’vosavuta kuviluŵa. N’chifukwa chake Paulo enena kuti kusoŵa chikhulupililo ni “chimo yamene yutikasha mosavuta.” (Ahe. 12:1) Lomba, kansi tingachite tyani kuti osati tikashiwe mu ukuka wamene uyu?—2 Ates. 1:3.
17. Kansi n’chinji chingatiyavye kutang’isha chikhulupililo chasu?
17 Choyamba, tikosenga Yehova kuti atipase mzimu utuŵa ndipo tikochita vamene ivi pafupi-pafupi. Ndaŵa yanji? Ndaŵa yakuti chikhulupililo ni imozi mwa minkhalidwe yamene yuwela chifukwa cha mzimu utuŵa. (Aga. 5:22, 23) Tetyo, tingakwanishelini kutang’isha chikhulupililo chasu kuli Nyamalenga wasu paliye kuyavyiwa na mzimu wake utuŵa. Yehova angatipase mzimu wake tikapitilija kumusenga. (Lk. 11:13) Tingafunikesoti kumusenga mosapita m’mbali kuti: “Tiyangijileni chikhulupililo.”—Lk. 17:5.
18. Mokatijana na Salimo 1:2, 3, kansi masiku ŵano tili na mwayi wotyani?
18 Chachiŵili, mukophunzila Mawu a Mulungu nthawe zonse. (Ŵelengani Salimo 1:2, 3.) Peyenzelembewa Salimo yamene iyi, ni Aisiraeli atontho amene enze na buku yonse ya Chilamulo. Olo n’tetyo, mfumu na ansembe enzenkhala nayo buku ya Chilamulo, komasoti pavuli pa vyaka 7 vilivonse, enzeunganisha “analume, anakazi, ŵana” komasoti alwendo onkhala mu Isiraeli kuti amvwishile Chilamulo chikoŵelengewa. (Deut. 31:10-12) Komasoti mu nthawe ya Yesu, mipukutu yenzekungopezeka na ŵanthu atontho tyala komasoti m’masunagoge. Mosiyana na vamene ivi, masiku ŵano ŵanthu anyinji angakwanishe kuifwana Baibolo yonse olo mbali yake. Wamene uyu ni mwayi ukulu ngako. Lomba kansi tingawoneshe tyani kuti tutembeja mwayi wamene uyu?
19. Kansi tufunika kuchita chinji kuti tipitilije kutang’isha chikhulupililo chasu?
19 Tingawoneshe kuti tutembeja mwayi wonkhala na Mawu a Mulungu keno tuŵaŵelenga nthawe zonse. Tufunikalini kuphunzila Mawu a Mulungu mwamwayi pa nthawe yatawona kuti tili na kampata. Keno tuyeja-yeja kuti tikophunzila Baibolo nthawe zonse, tingatang’ishe chikhulupililo chasu.
20. Kansi tufunika kupitilija kuchita chinji?
20 Mosiyana na “ŵanthu anzelu na oziŵa vinthu” muli ichi chalo, sewo tili na chikhulupililo chotang’a chifukwa cha vinthu vatuphunzila m’Baibolo. (Mt. 11:25, 26) Vinthu vamene vili m’buku yopatulika yamene iyi, vutiyavya kuziŵa chifukwa chake vinthu vupitilija kuipila-ipila pano pachalo komasoti vakuti achite Yehova kwalombapano. Tetyo, tiyeni tipitilije kutang’isha chikhulupililo chasu komasoti kuyavya ŵanthu anyinji kuti akokhulupilila Nyamalenga wasu. (1 Tim. 2:3, 4) Komasoti tiyeni tipitilije kuyembekezela pa nthawe yakuti ŵanthu onse pano pachalo azalaŵile mawu opezeka pa Chivumbulutso 4:11, amene onena kuti: “Mwewo Yehova Mulungu wasu . . . , nimwe wowamila kulondela ulemelelo . . . , ndaŵa mwipanga vinthu vonse.”
NYIMBO N.° 2 Yehova niye zina yanu
^ ndime 5 Malemba ophunzisa momvwika luweme kuti Yehova Mulungu ni Nyamalenga. Koma ŵanthu anyinji okhulupililalini vamene ivi. Ove onena kuti moyo wichingoyamba weka. Vamene ivi vakunena vingatisokonezelini keno tuchita khama kuti tikokhulupilila ngako Mulungu komasoti Baibolo. Ino nkhani itiyavye kuziŵa mwatingachitile vamene ivi.
^ ndime 5 M’masikulu anyinji maticha ophunzisalini olo patontho kuti vinthu vichitalengewa. Ove onena kuti kuchita vamene ivi kungankhale monga ni kukakamija ŵana asikulu kuti akokhulupilila kuti kuli Mulungu.
^ ndime 7 Mungafwane mfundo zechinena ŵanthu ayakine ophunzila ngako opitilila 60, kupamikijaposoti asayansi amene okhulupilila kuti vinthu vichitalengewa, mu Índice das Publicações da Torre de Vigia. Pa mutu wakuti “Ciência,” lutani palilembe kuti “cientistas que acreditam na criação.” Mfundo ziyakine mungazifwane mu Buku la Mboni za Yehova Lofufuzira Nkhani. Pa mutu wakuti “Sayansi ndi Luso la Zopangapanga,” lutani palilembe kuti, “‘Kucheza ndi Munthu Wina’ (Nkhani za mu Galamukani!).”
^ ndime 12 Mwachisanzo, onani nkhani yakuti, “Kodi Sayansi ndi Baibulo Zimagwirizana?” yamene ili mu Galamukani! ya February 2011, komasoti nkhani yakuti, “Zimene Yehova Amalosera Zimakwaniritsidwa” mu Nsanja ya Olonda ya January 1, 2008.
