1. Ba go tšhutisiye ying ka ye a re makiyeng?

HO NKARE o gudiye go le wene Hlatse ya Jehova, di ka makega gore o tšhutiye ka Jehova o sa le ye monyana. O tšhutiye gore ke Yene a re makiyeng, o na le dilo tsa gabutši tso a tšibegang ka tsona fote go na le tso a nyakang go di makela batho ka taba la gore o ba nyaka ka matla.—Gen. 1:1; Meber. 17:24-27.

2. Mo motho a dumela gore go na le ye a makiyeng dilo, batho ba bangwana ba mo tseya byang?

² Batho ba go tlala a ba dumele gore Modimo o gona, fote mo motho a re Modimo ke yene a makiyeng dilo ka mokana ga tsona, ba napa ba swaya molala. Ba dumela gore dilo tsa go phela di f’lo makega ka botsona beng, di thomisiye go le tse dinyana tsa go sa re selo ke mokane ka gonyana ka gonyana dya tšhentšha gwa ba tse dikgolo. Wa tšiba ba bangwana bo ba hlayang tsotsone, ke batho ba go tšhutega ka matla. Ba ka hlaya le gore sayense yi šupetsiye gore Bhayibele yi bolabola matsaka le gore bo ba dumelang gore go na le Ye a makiyeng dilo ba maka ke gore a baa tšhutega, a baa hlalefa kela ba fokogiye.

3. Ke ntaba di nyaka o tiyise tumelo yago?

³ Ayitsano tso di hlayang ke batho ba mayemo di ka maka gore re sa sa dumela gore Jehova ke yene ye a re makiyeng? Di nyoko ya ka gore king tso di makang gore re dumele gore Jehova ke Yene a makiyeng dilo. Ayitsano re dumela ka taba la gore re bona ba go tlala ba di tshepa kela nka taba la gore rune beng re yye ra nyakolla ke mokane ra kraya so se makang gore re tshepe? (1 Makor. 3:12-15) Go ka fo ba go le botala re le Dihlatse tsa Jehova, mara di nyaka ka mokana ga rune re dule re tiyisa tumelo ya rune. Tsotsone di nyoko maka gore re sa tshokanye ke ‘dilo tsa gore batho ba f’lo tikhandela, dilo tsa gore a di šiyo’ tso di tšhutisang ke batho ba go phigisana le Lentsu la Modimo. (Makol. 2:8; Maheb. 11:6) Hlogotaba yowa yi ko re gelepeng gore re thogo bona gore (1) ke ntaba batho ba go tlala ba sa tshepe gore go na le ye a makiyeng  dilo, (2) wene o ka maka byang gore o mo tshepe ga Jehova, yene Ye a go makiyeng, le gore (3) o ka maka byang gore tumelo yone yi sa šehle.

4. Maheberu 11:1 yi re fandhiši ya tumelo ya nnete king?

⁴ Batho ba bangwana ba tseya gore go ba le tumelo di rela go fo tshepa selo se sengwana le se sengwana, le mo o sa tšibi gore ke nnete kela he-e. Bhayibele yi re a yi yona tumelo ya mannete yone. (Bala Maheberu 11:1.) A re soko mmona ga Jehova le Jeso fote a re soko bona gore Mmušo wa ku legedimong wo yemegiye byang, mara re tshepa re sa thogathoge gore dilo tsowa di gona ka taba la gore go na le sa go šupetsa gore ka nnete di gona. (Maheb. 11:3) Motho ye mongwana wa gore o tšhutele tso di gelepang gore mmele o bereke gabutši tso ba reng ke dikhemikhale gore di sepela byang, wa gore gana byalo ke Hlatse o re: “Tumelo ya rune a yi rele gore tso di hlayang ke sayense tsa gore ke nnete re fo di teyisa ka moya.”

5. Batho ba go tlala ba maka king mo ba šinya ba sa tshepe gore go na le Ye a makiyeng dilo tsa go phela?

⁵ Re ka tiputsisa gore, ‘Mo nkare se gona selo sa go napa se maka gore re tshepe gore go na le Ye a makiyeng dilo, ke ntaba batho ba sa tshepe gore dilo tsa go phela di makiye ke Modimo?’ Ba bangwana a baa tihlupa le ka gonyana ba re ba nyaka tso di ka makang gore ba tshepe. Robert, wa gore gana byalo ke Hlatse ya Jehova, o re: “Ku sekolong ke mo ba sa hlaye gore dilo di ro makiwa, nna ke mo ke f’lo tseya gore di ra gore ke matsaka. Ke thomisiye go bolabola le Dihlatse tsa Jehova mo ke na le gana hala ga 20 ya mengwaga, ba nšupetsiye dilo tsa go kwagala tsa gore fote di ya tshepega tsa go tšwa ka Bhayibeleng tsa go šupetsa gore go na le ye a makiyeng  dilo.” *—Lebelela lebhokisi la gore “ Re ro Phophota Barena ga Lune Babelegi.”

6. Ke ntaba ba bangwana ba sa tshepe gore go na le Ye a makiyeng dilo?

⁶ Ba bangwana ba re a ba tshepe gore go na le Ye a makiyeng dilo ka taba la gore bona ba dumela sa gore ba se bona ka maahlo. Mara baa dumela gore dilo tsa gore a di bonale tsa go tshwana le moya wa go fuka tsona di gona. Mohlobo wa tumelo yo Bhayibele yi bolabolang ka yona yi re ke tsa go “makega tsa gore a re soko di bona.” (Maheb. 11:1) A yi moroba go nyakolla, fote batho ba go tlala baa titshwatela. Motho wa gore aa nyakolle ka boyene beng a ka fo fetsa ka gore a go na Modimo.

7. Ayitsano batho ka mokana ga bona ba gore ba tšhutegiye ba phigisana le taba ya gore Modimo o makiye legedimo le lefase? Hlatolla.

⁷ Ba bangwana ba go tšhutela sayense ba yye ba nyakolla ke mokane ba kraya dilo tsa go  maka gore ba tshepe gore Modimo ke yene a makiyeng legedimo le lefase. * Ba bangwana ba fo titshwanela le Robert, yela re bolabodiyeng ka yene, ba f’lo re mo ba bona ku yunivesithi ba sa ba tšhutisi selo ka ye a makiyeng dilo, ba fo tseya gore di ra gore aa šiyo. Mara ba go tlala ba gore ba tšhutele sayense gana byalo ba tšhutiye ka Jehova, baa mo tšiba fote ba kwana le tsage ka matla. Bo ba sayense ba titšhutele ka bona beng gore ba thogo dumela ga Modimo, le rune di nyaka re make ka mokgonone, le mo re tšhutegiye kela re sa napa re tšhutega go ya kaye. A go na ye a ka re makelang tsona.

8-9. (a) Gana byalo re nyoko petapeta ka putsiso yifeng? (b) Mo o ka fo tšhuta ka dilo tsa gore di ro makiwa, di nyoko go gelepa ka ying?

⁸ O ka maka ying gore o tiyise tumelo yago ga Ye a makiyeng dilo? Tla re lebeleleneng dilo ka dine ke tsowa.

⁹ Tšhuta ka dilo tsa gore di ro makiwa. O ko kwa o napa o di tshepa gore go na le ye a makiyeng dilo mo o ka fo lebelela diphoolwane, dimelane le dinanedi. (Pis. 19:1; Jes. 40:26) Mo o kene o tšhuta ka dilo tsowa, o ka sa sa kamaka gore Jehova ke Yene a makiyeng dilo. Ga go tlala dipuku tsa rune di na le dihlogotaba tsa go hlatolla dilo tsa mehlobohlobo tsa gore di ro makiwa. O sa tšhabe go di bala le mo o bona nkare di ya thathafa go di kwisisa. Tshwara tso o ka di kgonang. O sa lebale le go lebelela le ga wepsayete ya rune ya jw.org, go na le dividiyo tsa go bafala tsa go bolabola ka tsa gore di ro makiwa tsa gore re yye ra di bona ga megahlano ya rune ye megolo mengwaga ya go fela.

10. Re beyisele gore re maka king mo re napa re di tshepa tsa gore go na le ye a makiyeng dilo. (Maroma 1:20)

¹⁰ Mo o kene o tšhuta ka dilo tsa gore di ro makiwa, lebelela gabutši gore taba yone yi go botsa ying ka Ye a re makiyeng. (Bala Maroma 1:20.) Mo re beyisa, o ka fo ba o di tšiba tsa gore letšatši mo le ka fisa ka matla, le ka go tlabolela, mara ka nthoko ye nngwana letšatši le gelepa dilo gore di phele. A di gabutši gore batho ba tšhube ke letšatši ka matla. Byalo go na le dilo tso di re pasopang! Ke difeng? Lefase lowa la rune le na le selo sa nkare ke sambholela—selo sone ke kgase ya nkare ke legogo la ku sebakabakeng ya gore yi sefa dilo tsa go tšwa hala letšatšing tsa gore mo di ka fo re tšhuba di ka re kwaletsa. Mo letšatši le fisa ka matla, legogo lowa le ya yeketsega. Byalo mo wene o lebelele dilo tsowa, ayitsano o ka sa tshepe gore ka nnete go na le ye a di makiyeng wa gore o re nyaka ka matla fote o hlalefiye?

11. O ka di kraya kaye ditaba tsa go tiyisa tumelo ya gore dilo tsa go phela di ro makiwa? (Lebelela lebhokisi la gore “ Tse Dingwana Tsa Gore di ka go Tiyisa Tumelo.”)

¹¹ Mo o ka ya ga Watchtower Publications Index wa boya wa nyakolla ga jw.org, o nyoko kraya dilo tsa go tlala tsa go tiyisa tumelo tsa go šupetsa gore dilo di ro makiwa. O ka thomisa ka dihlogotaba le dividiyo tsa go lategetsana tsa gore “Ayitsano di ro Makiwa?” A di ya lefa fote di šupetsa dilo tsa go makatsa ka diphoolwane le dilo tse dingwana tsa gore di ro makiwa. Di šupetsa le dilo tsa hlago tsa gore ba sayense ba kopisele ga tsona mo ba maka dilo.

12. Mo re kene re bala Bhayibele, di nyaka re lebelela le dilo tsa mohlobo mang?

¹² Tšhuta Bhayibele. Yela a tšhuteleng tsa gore dikhemikhale tsa mmele di sepela byang ye re bolabodiyeng ka yene ke mo a sa tshepe gore go na le Ye a makiyeng dilo. Mara mo nako yi kene  yi ya, o yye a dumela. O re: “Tumelo yaka ke mo yi sa tiyisi ke tso ke di tšhutiyeng ga sayense. Yi tiyisiye ke go tšhuta Bhayibele.” Di ka makega gore le wene o di tšiba gabutši tso Bhayibele yi di tšhutisang. Mara gore o dumele ga Ye a re makiyeng, di nyaka o ye mahlong o bala Lentsu la Modimo. (Još. 1:8; Pis. 119:97) Lebelela gore Bhayibele yi di hlatolla byang dilo tsa gore di makegiye botala. Lebelela tso yi di porofitiyeng le ka mokgo di kwanang ka gona. Mo o ka maka ka mokgonone, o nyoko tshepa gore Ye a re makiyeng wa gore o re nyaka ka matla, wa gore fote o hlalefiye, ke yene a hlohletseleng tso di leng ka ho Bhayibeleng. *—2 Thim. 3:14; 2 Pet. 1:21.

13. King se sengwana sa go šupetsa gore Lentsu la Modimo le ka re hlahlamisa?

¹³ Mo o bala Lentsu la Modimo, lebelela gore tso le go yeletsang ka tsona di go gelepa byang. Mo re beyisa, go tlugisela botala Bhayibele yi kene yi re pasopisa gore go kwana ka matla le tšheleta gwa kwaletsana fote go leya tsa “go baba ka matla.” (1 Thim. 6:9, 10; Diy. 28:20; Mat. 6:24) Ayitsano tsotsone go sa fo ba nnete le lekgono? Puku ya The Narcissism Epidemic yi re: “Ga go tlala, batho ba go kwana le dilo tsa majabajaba, a baa jabola fote ba dula ba kgongwele. Le batho ba go lelekisa tšheleta ya go tlala monagano wa bona a wo khutsi, fote ba dulela go lwala.” Re napa re ro di bona gore Bhayibele yi re gelepa ka matla mo yi re re pasope taba ya go kwana le tšheleta ka matla! Ayitsano o ka nagana ka ditšhiko tse dingwana tsa Bhayibele tso o di bonneng gore di ya bereka? Mo re theetsela tso Bhayibele yi re yetetsang ka tsona, re nyoko tšhuta go tisamela ka Ye a re makiyeng wa gore o hlalefiye fote o re nyaka ka matla. (Jak. 1:5) Tsotsone di maka gore re di bone gore nnete lephelo le ya natefela.—Jes. 48:17, 18.

14. Go tšhuta Bhayibele go nyoko go wunyullela ying ka Jehova?

¹⁴ Mo o tšhuta Bhayibele, tipotse gore o nyaka go tšiba Jehova gabutši. (Joh. 17:3) Mo o kene o bala Mangwalo, o nyoko tšhuta gore Jehova ke wa mošaga mang le dilo tso a tšibegang ka tsona—fote mo o lebelela dilo tso a di makiyeng, o ko napa o di bona gore o ka mokgonone. Dilo tsowa di šupetsa gore nnete Modimo o gona, a yi ditaba tsa go fo tikhandela. (Ek. 34:6, 7; Pis. 145:8, 9) Mo o kene o šutela thina le Jehova, o ko kweng le wene gore tumelo yago ya tiyelela, o ko kwa o napa o mo nyaka tsa nkare ke moka fote le ba banghana ba bagolo.

15. Mo o ngathela ba bangwana tso o di dumelang, tsotsone di nyoko go gelepa ka ying?

¹⁵ Bolabola le ba bangwana ka tso o di tshepang ka Modimo. Mo o kene o ba hlayisela, le wene tumelo yago ya tiyelela. Mara o ko maka byang mo motho ye o mo tšhomayelelang a go butsisa gore ayitsano Modimo o gona, mara o kraya wene o sa tšibi gore o nyoko mo fetola o re king? Liketsa go kraya ditaba tsa go yelana le Mangwalo tsa gore di ga dipuku tsa rune ke mokane o mo hlatollele. (1 Pet. 3:15) O ka kgopela mogageru ye mongwana wa gore o butšwiye gore a go gelepe. Le mo motho yene a ka tshepa kela a sa tshepe phetolo yago ya go tšwa ka Bhayibeleng, wene o nyoko ba o gelepiye ke gore o nyakolliye. Tumelo yago yi nyoko tiya ka matla. Tsotsone di nyoko go gelepa gore o sa fokole ke matsaka ya batho ba go titseya nkare bona ba hlalefiye ba go hlaya gore a go na Ye a makiyeng dilo.

16. Go ka makega ying mo re ka lisetsa go tiyisa tumelo ya rune?

¹⁶ Di nyaka re fo ya mahlong re kene re tiyisa tumelo ya rune ga Jehova le mo go ka fo ba go le botala re kene re mmerekela. Ke ntaba? Ka  taba la gore mo re ka kobola, tumelo ya rune yi nyoko šehla. O sa lebale gore tumelo yi tiyisa le ke dilo tsa gore di gona tsa gore a re soko di bona. Mo dilo re sa di bone, di ya lebalega. Pawulo o makiye ke tsotsone mo a šinya a hlaya gore go sa be le tumelo ke “senyama sa gore se fo re tantetsa lula.” (Maheb. 12:1) Re ka maka byang gore le rune re sa tikraye re šohlomele gana hone?—2 Mathes. 1:3.

17. Re ka gelepa king gore tumelo ya rune yi sa šehle?

¹⁷ Sa mathomo, kgopela Jehova gore a go neye moya wage wa go hlawolega, fote tsotsone o di make gatleletlele. Ke ntaba? Ka taba la gore tumelo ke seyengwa sa moya wa go hlawolega. (Magal. 5:22, 23) Mo re sa gelepe ke moya wa go hlawolega, re ka sa di kgone go tiyisa tumelo ga Ye a re makiyeng ra boya ra maka gore yi sa šehle. Mo re ka fo dula re kgopela Jehova gore a re neye moya wage, a ka sa re kone. (Luk. 11:13) Re ka mo kgopela re sa jikajike re re: “Re yeketsele tumelo.”—Luk. 17:5.

18. Pisalema 1:2, 3, yi re king selo se segolo so re nang naso gana byalo?

¹⁸ Go tokegela gana hone, o sa thise nako yo o yi beyyeng ya go tšhuta Lentsu la Modimo o le ntoši. (Bala Pisalema 1:2, 3.) Mo pisalema yowa yi ngwadiwa, ke mo ma sa tlala Maisrayele ya gore ne ma na le Molawo wa Modimo wa go felegelela wa gore wo ro ngwadiwa fase. Mara, kgoši le maprista ke mo ma le nawo, fote mo go feta kašupa ya mengwaga, ke mo di nyaka ba make gore “banna, basadi, bananyana,” le bo ke mo yi se Maisrayele ba theetsele mo go badiwa Molawo wa Modimo. (Dot. 31:10-12) Ka nako ya Jeso, batho ba go tlala ke mo ba se na Mangwalo ya go phutiwa, ga go tlala ke mo ma krayega hala disinagogeng. Mara gana byalo, batho ba go tlala ba nalo Lentsu la Modimo. Sosone ke selo se segolo ka matla. Re ka šupetsa ka ying gore Bhayibele re yi tseyela gedimo ka matla?

19. Di nyaka re make ying gore tumelo ya rune yi sa šehle?

¹⁹ Mo re dulela go bala Lentsu la Modimo, tsotsone di šupetsa gore re le tseyela gedimo. Di nyaka re tipeyele nako ya gore re bale le go tšhuta Bhayibele re le ntoši, re sa fo di maka mo nkare nako yi gona. Mo re ka ngangarela letheto lo re timakeleng lona la go dula re tšhuta re le ntoši, tumelo ya rune yi nyoko dula yi tiyye.

20. Di nyaka re tikemisele go maka ying?

²⁰ Rune a re tshwane le “ba go hlalefa le ba go hlalefa ka matla” ba lefase lowa, fandhiši ya tumelo ya rune ya go tiya ke Lentsu la Modimo. (Mat. 11:25, 26) Re tšhutiye puku yowa ya go hlawolega, byalo re ya di tšiba gore ke ntaba dilo tsa lefase lowa di fo ya di kene di sinyega le gore Jehova o nyoko maka ying ka tsona. Tla re tikemiseleneng go tiyisa tumelo ya rune re boye re gelepe batho ba go tlala ka mokgo di ka kgonegang gore le bona ba dumele gore go na le Ye a re makiyeng. (1 Thim. 2:3, 4) Fote re sa šepisi mo re kene re yemele nako yo motho ye mongwana le ye mongwana wa ho lefaseng a nyoko hlayang mantsu ya ma leng ga Kutullo 4:11, ya gore: “Di ro go tshwanela wene Jehova Modimo wa rune gore o thanakiwe . . . ka gore o makiye dilo ka mokana ga tsona.”