1. Ne a mea ko oti ne tauloto ne koe e uiga ki te ‵tou Mafuaga?

KAFAI koe ne puti aka e pelā me se tokotasi o Molimau a Ieova, e mautinoa eiloa me ne tauloto koe e uiga ki a Ieova talu mai tau folikiga. Ne tauloto koe me i a ia ko te Mafuaga, e uke ana uiga ‵gali, kae e isi foki sena fuafuaga alofa mō tino katoa.—Kene. 1:1; Galu. 17:24-27.

2. E pefea a kilokiloga a nisi tino ki a latou kolā e tali‵tonu me e isi se Mafuaga?

² Kae e tokouke a tino e se tali‵tonu me i te Atua e ola, kae ko ia ko te Mafuaga o mea katoa ne faite. E tali‵tonu latou me i te ola ne māfua mai i a ia eiloa kae ne kamata o ‵fuli malielie mai manu ki tino. Nisi tino konei ne a‵koga i akoakoga ma‵luga. Kāti e ‵losi mai latou me ko oti ne fakatalitonu mai ne mea fakasaienisi me e ‵se te Tusi Tapu kae ko tino kolā e fakatuanaki me isi se Mafuaga, e seki a‵koga faka‵lei, e va‵lea kae faigofie o fakaloiloigina.

3. Kaia e tāua ei ke ati aka ‵tou fakatuanaki?

³ E mata, ka fai ne kilokiloga a tino a‵koga konei ke sē ‵mautakitaki ‵tou fakatuanaki me i a Ieova ko te ‵tou Mafuaga alofa? E faka‵na malosi loa a te mea tenei ki te pogai e tali‵tonu ei tatou me i a Ieova ko te Mafuaga. E mata ona ko te mea ne fakatonu mai ke tali‵tonu tatou ki ei io me ona ko te mea ne fakaavanoa ‵tou taimi ke sukesuke ki fakamaoniga? (1 Koli. 3:12-15) Faitalia me pefea te leva o tatou e pelā me ne Molimau a Ieova, e ‵tau mo tatou katoa o tumau i te ati aka o ‵tou fakatuanaki. I te faiga penā, ka se mafai o takitaki‵segina tatou ne “poto faka-te-lalolagi mo takolekolega sē aoga” kolā ne akoakogina ne tino kolā e ‵teke ki te Muna a te Atua. (Kolose 2:8; Epe. 11:6) Ke fesoasoani mai ki a tatou, ka fakamatala mai i te mataupu tenei a te (1) pogai e se tali‵tonu ei a te tokoukega ki te Mafuaga, (2) te auala e mafai o ati aka ei tou fakatuanaki ki a Ieova, tou Mafuaga mo te  (3) auala e mafai ei ne koe o fakatumau te malosi o tou fakatuanaki.

4. E tusa mo te Epelu 11:1 mo te fakamatalaga mai lalo, e fakavae ki te a te fakatuanaki tonu?

⁴ E mafau‵fau a nisi tino me i te fakatuanaki ko te tali‵tonu ki se mea e aunoa mo se fakamaoniga. Kae e ‵tusa mo pati i te Tusi Tapu, e se tenā te fakatuanaki tonu. (Faitau te Epelu 11:1 mo te fakamatalaga mai lalo.) Mafaufau aka la me i te fakatuanaki ki mea e se lavea ki mata, e pelā mo Ieova, Iesu mo te Malo faka-te-lagi, e fakavae ki fakamaoniga kolā e fakatalitonugina. (Epe. 11:3) Ne fai mai se saienitisi telā ne fai fakamuli mo fai se Molimau: “E isi se fakavae mō mea kolā e tali‵tonu ki ei a Molimau a Ieova. E se fakaseaoga ne latou a fakamatalaga fakasaienisi.”

5. Kaia e tali‵tonu ei te tokoukega me i te ola ne māfua aka i a ia eiloa e aunoa mo se Mafuaga?

⁵ Kāti ka fesili ifo tatou penei, ‘Kafai e isi se fakamaoniga telā e fakatalitonugina me e isi se Mafuaga, kaia e se tali‵tonu ei te tokoukega o tino me ne māfua mai i te Atua a te ola?’ Nisi tino seki sukesuke loa ne latou a fakamaoniga. Ne fai mai a Robert, telā ko fai nei mo Molimau a Ieova: “Ona ko te mea ne seki fakasae aka i te akoga a te mataupu ki mea ne faite, ne mafaufau au me e se tonu. Ne seki talitonu au ki ei ke oko eiloa ki te taimi ko 20 tupu ei oku tausaga, ko te taimi ne faipati atu ei au ki Molimau a Ieova kae lagona a fakamatalaga ‵tonu i te Tusi Tapu kolā e fetaui ‵lei mo te manatu me isi se tino ne faite ne ia a mea katoa.” *—Onoono ki te pokisi “Se Fekau Tāua ki Mātua.”

6. Kaia e se tali‵tonu ei a nisi tino me e isi se Mafuaga?

⁶ E se tali‵tonu a nisi tino ki te Mafuaga, me e  tali‵tonu fua ki mea e lavea ne latou ki olotou mata. Kae ko te ‵tonuga loa, e tali‵tonu latou ki mea kolā e se lavea ki mata, e pelā mo te kalaveti, me ko oti ne fakatalitonu aka ne latou me se mea tonu. A te vaegā fakatuanaki telā ne fakamatala mai i te Tusi Tapu e aofia ei a fakamaoniga ki nisi “mea ‵tonu kolā e se lavea.” (Epe. 11:1) E manakogina a taimi mo taumafaiga ke sukesuke ki fakamaoniga, kae e tokouke a tino e se ma‵nako o fai te galuega tenā. A te tino telā e se sukesuke ne ia a fakamaoniga e mafai o fakaiku aka me e seai se Atua.

7. E mata, ko tino a‵koga katoa ne ‵teke atu me ne faite ne te Atua a te iunivesi? Fakamatala mai.

⁷ I te otiga ne sukesuke ne latou a fakamaoniga, ne kamata o tali‵tonu a nisi saienitisi me ne faite ne te Atua a te iunivesi. * E pelā mo Robert, telā ne taku mai muamua, kāti ne mafau‵fau a  nisi tino me e seai se Mafuaga, ona ko te mea e se akoakogina i iunivesiti. Kae e tokouke a saienitisi ne kamata o iloa kae a‵lofa ki a Ieova. E pelā mo te mea ne fai ne saienitisi konei, e ‵tau mo tatou katoa o ati aka te ‵tou fakatuanaki ki te Atua, faitalia te tulaga o ‵tou akoakoga. E seai aka foki se tino e fai ne ia te mea tenā mō tatou.

8-9. (a) Se a te fesili ka sau‵tala tatou ki ei? (e) Ka aoga pefea ki a koe a te sukesuke ki mea ne faite?

⁸ E mafai pefea o ati aka ne koe a tou fakatuanaki ki te Mafuaga? Ke sau‵tala nei tatou ki auala e fa.

⁹ Sukesuke ki mea ne faite. E mafai o ati aka tou fakatuanaki ki te Mafuaga mai te kilo faka‵lei atu ki manu, lakau mo fetū. (Sala. 19:1; Isa. 40:26) Ko te lasi o tau sukesuke ki vaegā mea penā, ko te lasi foki o tou talitonu me i a Ieova ko te Mafuaga. E maua faeloa i ‵tou tusi a mataupu kolā e fakamatala mai ei a vaega kese‵kese e uiga ki mea ne faite. Sa fakaseke i vaegā mataupu penā māfai e mafaufau koe me e faigata ke malamalama i ei. Ke tauloto ki mea e uke. Kae sa puli o toe onoono ki te ‵tou fakatuatusi ko te jw.org, vitio ‵gali e uiga ki mea ne faite kolā ne ‵sae mai i ‵tou fono o atufenua i tausaga fakamuli nei.

10. Taku mai se fakaakoakoga e fakamaoni mai ei me e isi eiloa se Mafuaga. (Loma 1:20)

¹⁰ Kafai e sukesuke a mea ne faite, saga tonu atu ki fakamatalaga ‵tonu e uiga ki te ‵tou Mafuaga. (Faitau te Loma 1:20.) E pelā me se fakaakoakoga, e tuku mai ne te la a te ‵vela mo te mainaga telā e manakogina ne mea ola i te lalolagi nei. Kae ko nisi kavei o te la e fakamataku. E ‵tau mo tino o puipui mai i ei. Kae e puipuigina eiloa tatou mai ei! I te auala fea? E isi eiloa kēsi matolu telā e ufi mai tua o te paneta tenei ko te lalolagi—e puipui ne ia tatou mai te ‵vela. Kafai ko gasolo o ‵vela a kavei konā o te la, kae ko fanaka foki te aofaki o te kēsi puipui tenā. Tela la, e mata, e se ‵lago koe ki te manatu me e ‵tau loa o isi se tino ne faite ne ia te mea tenei, kae e mautinoa eiloa me i a ia se Mafuaga alofa kae poto?

11. E maua ne koe i fea a fakamatalaga e uiga ki te faitega o mea kolā e ati aka ei te fakatuanaki? (Onoono ki te pokisi “ Nisi Fakamatalaga ke Fakamalosi Aka ei te Fakatuanaki ki te Mafuaga.”)

¹¹ E mafai o maua ne koe a fakamatalaga e uiga ki te faitega o mea kolā e ati aka ei te fakatuanaki mai te fakaaogaga o te Watchtower Publications Index kae fai au sukesukega i te jw.org. E mafai o kamata koe i mataupu mo vitio mai te fakasologa o mataupu ko te “Was It Designed?” A mataupu konei e toe‵toe kae maua i ei a fakamatalaga fakaofoofogia e uiga ki manu mo nisi mea aka ne faite. E aofia foki i ei a nisi fakaakoakoga ki te auala ne taumafai ei a saienitisi o ‵kopi a mea kolā e lavea ne latou i te natula.

12. I te taimi e sukesuke ei ki te Tusi Tapu, ne a nisi mea e ‵tau o mafaufau ‵loto ki ei?

¹² Sukesuke ki te Tusi Tapu. A te saienitisi telā ne sae mai muamua, ne ‵teke ki te manatu me isi se Mafuaga. Kae fakamuli ifo, ne kamata o fakatuanaki a ia. Ana muna: “A toku fakatuanaki ne seki fakavae mai fua i aku mea ne tauloto i mea fakasaienisi. Ne fakavae mai foki i aku sukesukega ki te Tusi Tapu.” Kāti ko oti ne iloa ‵lei ne koe a akoakoga i te Tusi Tapu. Kae ui i ei, ke ati aka tou fakatuanaki ki tou Mafuaga, e ‵tau o tumau koe i te sukesuke ki te Muna a te Atua. (Iosua 1:8; Sala. 119:97) Mafaufau ki te ‵tonu o fakamatalaga a te Tusi Tapu ki mea ne ‵tupu i aso mua. Mafaufau ‵loto ki valoaga i ei mo te auala e fetaui ‵lei ei. A te faiga penā, ka fakamalosi aka ei a tou fakatuanaki me ne faite tatou ne te Mafuaga alofa kae poto, kae ko te Tusi Tapu ko tena Muna fakaosofia. *—2 Timo. 3:14; 2 Pe. 1:21.

13. Se a te fakaakoakoga e tasi o te poto e maua i te Muna a te Atua?

 ¹³ Kafai e sukesuke ki te Muna a te Atua, mafaufau ki te aoga o pati fakatonutonu i loto i ei. E pelā mo se mea e tasi, ko leva ne fakailoa mai ne te Tusi Tapu me i te fiafai ki tupe e fakamataku kae māfua mai ei a “logo‵maega e uke.” (1 Timo. 6:9, 10; Faata. 28:20; Mata. 6:24) E mata, koi aoga te fakailoaga tenā i aso nei? E fakamatala mai te tusi ko The Narcissism Epidemic: “A te tokoukega o tino mau‵mea e se fia‵fia kae e loto mafatia. Ke oko foki ki tino kolā e ma‵nako malosi ki tupe e pokotia ne te masaki o te mafaufau; E maua foki ne latou a masaki e uke.” Tela la, ko oko eiloa i te aoga o te fakailoaga a te Tusi Tapu ke ‵kalo kea‵tea mai te fiafai tupe! E mata, e mafai o mafaufau koe ki nisi fakatakitakiga aka kolā ne fesoasoani atu ki a koe? Ko te lasi o te mafau‵fau o tatou ki pati fakatonutonu mai te Tusi Tapu, ko te lasi foki o te ‵tou fakalagolago ki te poto o te ‵tou Tamana alofa. (Iako. 1:5) Tela la, ka maua ne tatou a te fiafia sili.—Isa. 48:17, 18.

14. Se a te mea e fakaasi mai i au sukesukega ki te Tusi Tapu e uiga ki a Ieova?

¹⁴ Sukesuke mo te fakamoemoega tonu—ke iloa a Ieova. (Ioa. 17:3) I te taimi e sukesuke ei koe ki te Tusi Tapu, ka lavea ne koe a uiga tu ‵kese o Ieova—kae e isi se sokoga o ana uiga konā ki ana mea ne faite. A te tauloto ki uiga konā o Ieova, se fakamaoniga me i a ia e ola. (Eso. 34:6, 7; Sala. 145:8, 9) I te taimi ko iloa ‵lei ei ne koe a Ieova, ka gasolo aka ki luga tou fakatuanaki, ka gasolo o ‵poko tou alofa mō ia, kae ka ‵pili malosi a te lua va fakataugasoa.

15. Ne a mea aoga ka maua ne koe mai te fakaasi atu au mea ne tauloto ki nisi tino?

¹⁵ Fakaasi atu au mea ne tauloto e uiga ki te Atua ki nisi tino. Kafai e fai koe penā, ka fakamalosi aka eiloa tou fakatuanaki. Kae e a māfai e fakasae aka ne se tino se fesili me e mata e isi se Atua kae e se iloa ne koe o tali? Taumafai o ‵sala se tali faka-te-Tusi Tapu ki te fesili i ‵tou tusi, ko fakaasi atu ei ne koe ki te tino tenā. (1 Pe. 3:15) E mafai foki o fakamolemole atu koe ki te fesoasoani o se Molimau. Faitalia me e talia io me e se talia ne te tino tenā a tali mai te Tusi Tapu, ka maua eiloa ne koe a mea aoga mai au sukesukega ne fai. Ka gasolo aka o malosi tou fakatuanaki. Kafai e fai koe penā, ka se talitonu koe ki fakamatalaga a tino kolā e foliga ‵poto io me ne a‵koga faka‵lei me e seai se Mafuaga.

16. Se a te mea e mafai o tupu māfai e se tumau tatou i te ati aka kae fakatumau a ‵te ‵tou fakatuanaki?

¹⁶ Faitalia me ko leva koe ne tavini atu ki a Ieova, e ‵tau o tumau koe i te ati aka kae fakatumau tou fakatuanaki ki a ia. Kaia? Me kafai e se fakaeteete tatou, e mafai o vāi‵vai ‵tou fakatuanaki. Masaua, a te fakatuanaki e aofia ei se fakamaoniga o mea ‵tonu kolā e se lavea ki mata. A mea kolā e se lavea ne tatou, e mafai eiloa o puli vave atu. Tela la, ne taku ne Paulo a te sē lava o te fakatuanaki ki “te agasala telā e faigofie o lave‵lave tatou i ei.” (Epe. 12:1) Tela la, e mafai pefea o ‵kalo kea‵tea tatou mai te malei tenei?—2 Tesa. 1:3.

17. Se a te fesoasoani e manakogina ne tatou ke fakatumau te ‵tou fakatuanaki?

¹⁷ Muamua la, akai atu ki a Ieova mō tena agaga tapu, kae ke fai faeloa penā. Kaia? Me i te fakatuanaki se vaega o fuataga o te agaga. (Kala. 5:22, 23) E se mafai o ati aka kae fakatumau ‵tou fakatuanaki ki te Mafuaga e aunoa mo te fesoasoani o te agaga tapu. Kafai e tumau tatou i te fakamolemole atu ki a Ieova mō tena agaga, ka tuku mai eiloa ne ia ki a tatou. (Luka 11:13) Kae e mafai foki eiloa o ‵talo atu tatou penei: “Fakalasi aka te motou fakatuanaki.”—Luka 17:5.

18. E tusa mo te Salamo 1:2, 3, se a te tauliaga e mafai o maua ne tatou?

¹⁸ E se gata i ei, ke tumau faeloa i te fai au sukesukega totino ki te Muna a te Atua. (Faitau te  Salamo 1:2, 3.) I te taimi ne tusi i ei a te salamo, ne nāi tino Isalaelu fua ne maua ne latou a ‵kopi o te Tulafono a te Atua. Kae ko tupu fua mo faitaulaga e mafai o maua ne latou a ‵kopi konā, kae i taki fitu tausaga, ne fai a fakatokaga ko “tāgata, fāfine, mo tama‵liki,” fakatasi mo tino o fenua fakaa‵tea i Isalaelu ke fakalogo‵logo ki te faitauga o te Tulafono a te Atua. (Teu. 31:10-12) I aso o Iesu, ne mafai fua o maua a pelugā tusi o te Tusi Tapu i nāi tino fua penā foki mo sunako. E ‵kese ‵ki mo aso nei, tokoukega o tino ko mafai o maua ne latou a te Muna a te Atua. Te mea tenā se tauliaga gali. E fakaasi atu pefea te ‵tou loto fakafetai?

19. Ne a mea e ‵tau o fai ne tatou ke tumau te ma‵losi o ‵tou fakatuanaki?

¹⁹ E mafai o fakaasi atu ne tatou te loto fakafetai ki te tauliaga ke maua te Muna a te Atua mai te faitau ki ei i aso katoa. E ‵tau o fakaavanoa ne tatou se taimi ke faitau kae sukesuke ki te Tusi Tapu, ke e se ko tena uiga ke fai‵tau fua māfai ko maua se avanoaga. Mai te ‵piki ‵mau ki se polokalame i aso takitasi, e mafai eiloa o fakatumau ne tatou te malosi o ‵tou fakatuanaki.

20. Se a te mea e ‵tau o fakaiku aka ke fai ne tatou?

²⁰ E se pelā mo “tino ‵poto mo tino ne a‵koga ma‵luga” i te lalolagi tenei, e fakavae ‵tou fakatuanaki ki te Muna a te Atua. (Mata. 11:25, 26) Mai ‵tou sukesukega ki te Tusi Tapu, ko iloa ne tatou te pogai e matagā ‵ki ei a tulaga o te lalolagi nei mo mea ka fai ne Ieova e uiga ki ei. Tela la, ke na fakaiku aka ke fakamalosi ‵tou fakatuanaki kae ke fesoasoani atu ki tino e tokouke ke maua te fakatuanaki ki te ‵tou Mafuaga. (1 Timo. 2:3, 4) Kae ke na tumau tatou i te olioli ki te taimi ka fai atu ei ne tino katoa e ola i te lalolagi a pati i te Fakaasiga 4:11: “E ‵tau eiloa o maua ne koe e Ieova, te motou Atua, te vikiga mo te ‵malu . . . me ne faite ne koe a mea katoa.”