1. Tera aroia aika bati ni karababaanako aia beku ibukin Iehova?

 E RANGI ni bati te mwakuri ae ti riai ni karaoia ngkai e a kaan tokin te waaki ae ngkai. (Mat. 24:14; Ruka 10:2; 1Bet. 5:2) Ti kani kabanea ara konaa ni beku ibukin Iehova. A bati aika karababaanako aia mwakuri ni minita. Tabeman a kani beku bwa bwaiania ao ake tabeman a kani beku n te Betaera, ke ni buoka te mwakuri ni kateitei n ana botaki Iehova. A bati naba taari mwaane aika ukoukora ae a na tau n riki bwa tabonibai ke unimwaane n te ekaretia. (1Tim. 3:​1, 8) Ai kukureira Iehova n noran nanoia ana aomata ni kani beku ibukina!

2. Tera ae ti kona n namakinna ngkana ti aki kona n roko n tiara n te onimaki tabeua?

² Ma a kona ni bwara nanora ngkana e a maan te tai ao ti tuai man roko n tiara tabeua n te onimaki. Ke a kona ni bwara nanora ngkai ti a aki kona ni karekei mwioko tabeua ibukini baika ti rinanoi, ke ibukina bwa ti a kara. (TaeRab. 13:12) Anne ae e rinanona Melissa. * E kani beku neiei n te Betaera ke ni kaea te Kuura Ibukia Taan Uarongorongoa te Tautaeka n Uea. E taku: “I a riaon te ririki ae katauaki ibukini mwioko aikai, ao n tabetai, e a bwara nanou.”

3. Tao baikara mwaneka ake a riai ni karaoi tabeman imwain katauakia nakoni mwioko tabeua?

³ Tabeman ake a roro n rikirake ma ni marurung, tao a riai moa n ikawai n te onimaki ao ni kaotiotii aroaro aika raoiroi tabeua  imwain ae a tau nakoni mwioko riki tabeua. N te katoto, tabeman tao a wanawana ao a waekoa ni karaoi aia motinnano ao a ingainga nanoia. Ma a riai n reireinia ni bwaina riki te taotaonakinnano, n taratara raoi riki, ao ni bwaina riki te karinerine. Ngkana ko kakorakorako ao ni karikirakei aroaro aika kainnanoaki akana, ko kona n anganaki mwiokoam n te tai ae ko aki kantaningaia. Iangoa rongorongon Nick. Ngke ai 20 ana ririki, e a bwara nanona ngke e aki rineaki bwa te tabonibai n te ekaretia. E taku: “I iangoia bwa tao iai te kangaanga irou.” Ma e aki kabwaraa nanona Nick. E karaoa ana kabanea n tamaroa ni mwiokoana ake a kona n reke irouna. E a beku ngkai bwa kaain te Komete n te Aobiti n Tararua.

4. Tera ae ti na rinanona n te kaongora aei?

⁴ E bwara nanom bwa ko tuai man roko n tiam n te onimaki teuana? Ngkana ngaia anne, bunra nanom nakon Iehova. (TaiAre. 37:​5-7) Irarikina, butiia taari mwaane aika ikawai n te onimaki aia ibuobuoki bwa ko na kangaa ni kanakoraoa am beku ibukin te Atua, ao kabanea am konaa ni maiuakina aia reirei ni kairiri. Ni karaoan anne, ko a kona ni karekea te mwioko anne ke n roko n tiam. Ma n aron are riki iroun Melissa are taekinaki mai mwaina, tao e aki kona n reke iroum te mwioko are ko tangiria n te tai aei. Ko na kangaa ngkanne ni kateimatoa kimwareireim? Ibukini kaekaan te titiraki anne, e na maroroakinaki n te kaongora aei (1) te bwai ae e na karekea kimwareireim, (2) arom ni karikirakea kimwareireim, ao (3) tiia aika ko kona ni katei aika na karakaa riki kimwareireim.

5. Ngkana ti na karekea te kimwareirei, tera ae ti riai ni kaatuua ara iango iai? (Te Minita 6:9)

⁵ E kabwarabwaraaki n Te Minita 6:9 te bwai ae kona ni buokira ni karekea kimwareireira. (Warekia.) Te aomata ae kakukureia “n te baere a kona n noraki ni maata” e rau nanona ni baike iai irouna, n te katoto, baike e rinanoi ni maiuna. Ma te aomata ae ukoukori baika e tangiri nanona, e aki toki ni kani karekea te bwai ae bon aki kona n reke irouna. Ngaia are tera reireiara iai? Ngkana ti na karekea te kimwareirei, ti riai ni kaatuua ara iango i aoni baika iai iroura, ao tiaki i aoni baike a aki kona n reke iroura.

6. Tera te kaikonaki ae ti na rinanona ngkai, ao tera ae ti na kaatuua ara iango iai?

⁶ Te koaua bwa e boni kona n rau nanom ni baike iai iroum? A bati aika iangoia bwa e aki kona n riki ibukina bwa ti kani kakatai baika boou. Ma e boni kona n riki anne. Ti boni kona ni kukurei ni baika iai iroura. Ti na kangaa ni karaoa anne? Ibukini kaekaan anne, ti na iangoa ana kaikonaki Iesu ae taekan te tarena ae koreaki ni Mataio 25:​14-30. Ti na kaatuua ara iango i aon reireiara iai ibukin aroni karekean ao karikirakeani kimwareireira ni kakabwaiaara ake ti karekei ngkai.

7. Kabwarabwaraa n te aro ae kimototo ana kaikonaki Iesu ae taekan te tarena.

⁷ N te kaikonaki anne, e taekinaki iai te aomata ae nang mwananga nako. Imwain nakona ao e weteiia ana toro ao e angania te tarena bwa a na karikirakea. * E ataia ae a kakaokoro aia konabwai ngaia are e angan temanna nimaua te tarena, are temanna uoua, ao are te kateniman teuana. A kakorakoraia tooro ake uoman ni karakaa ana mwane aia toka. Ma e aki karaoa te bwai teuana ma te mwane are e anganaki te toro are te kateniman, ao e a kabaneaki iroun ana toka.

8. E aera bwa e kona ni kimwareirei te toro are te moan are n te kaikonaki?

 ⁸ E bae n namakina te kukurei te toro are te moan ngkai e kona ana toka ni mwiokoia n nimaua te tarena. Bon te mwane ae rangi ni bati anne, ae oti iai bwa e rangi n onimakinaki iroun ana toka! Ma tera aron te toro are te kauoman? E boni kona ni bwara nanona ngkai e aki karekea te tarena ae bati n aron te toro are te moan. Ma tera ae e karaoia?

9. Tera are e aki taekinna Iesu ibukin te toro are te kauoman? (Mataio 25:​22, 23)

⁹ Wareka Mataio 25:​22, 23. E aki taekinna Iesu bwa e maraki nanon te toro are te kauoman ke e un ibukina bwa e tii karekea uoua te tarena. Ao e aki naba taekinna Iesu bwa e ngurengure ni kangai te toro anne: ‘Tii aei ae I karekea? Bukin tera? Bon titeboo naba au konabwai ma te toro are anganaki nimaua te tarena! Ngkana e aki onimakinai au toka, tao I riai naba n tauni ana mwane aikai ao ni karaoa are I bon taku.’

10. Tera are e karaoia te toro are te kauoman ma te tarena?

¹⁰ N aron te toro are te moan, e ataia naba te toro are te kauoman ae rangi ni kakawaki te mwioko are anganaki ao e mwakuri korakora ibukin ana toka. N tokina, e a karikirakea uoua te tarena nakon aua. E anganaki kaniwangana te toro aei iroun ana toka ibukin ana mwakuri korakora. E aki tii kimwareirei ana toka ma e mwiokoia naba ni baika bati riki.

11. Ti na kangaa ni karikirakea kimwareireira?

¹¹ N aron anne, ti kona ni karikirakea kimwareireira ngkana ti kabanea nanora ni mwiokoara are ti anganaki ibukin Iehova. ‘Kakorakorako  riki’ n te mwakuri n uarongorongo ao katabetabeko n te ekaretia. (Mwa. 18:5; Ebera 10:​24, 25) Katauraoi raoi imwaini bobotaki bwa ko aonga n anga am kaeka aika kaungaunga. Iangoia bwa e kakawaki am reirei are ko anganaki n te kuura ni kataneiai n te bobotaki n te wiki. Ngkana ko butiiaki bwa ko na ibuobuoki n te mwakuri teuana n te ekaretia, rooko i aon te tai ao kaotia bwa ko kona n onimakinaki. Tai iangoia bwa e aki kakawaki mwiokoam ae ko anganaki ao ko aki riai ni kabanea am tai iai. Kakorakorako ni karikirakea rabakaum. (TaeRab. 22:29) Kabanean nanom n am beku ao ni mwiokoam n te onimaki, ko na waekoa n rikirake riki iai ao ko na kimwareirei riki. (IKar. 6:4) Ane e na bebete riki naba iai iroum ae ko na kimwareirei ma tabemwaang ake a karekea te mwioko ae ko kani karekea naba.​—IRom 12:15; IKar. 5:26.

12. Baikara mwaneka ake a karaoi taani Kakoaua aika uoman ibukini karekeani kimwareireia?

¹² Ko uringa Melissa are te tari te aine ae kani beku n te Betaera ke ni kaea te Kuura Ibukia Taan Uarongorongoa te Tautaeka n Uea? E ngae ngke e aki kona n roko n tiia akanne, ma e taku neiei: “I karaoa au kabanea ni konaa n au beku ni bwaiania ao ni katai aanga n uarongorongo aika kakaokoro. E karekea kimwareireiu ae bati anne.” Tera aron Nick ni kaitaraa te bwarannano ngke e aki rineaki bwa te tabonibai n te ekaretia? E taku: “I kaatuua au iango i aoni mwioko ake a kona n reke irou n aron uataboan te mwakuri ni minita, ao n anganga au kaeka aika kaunganano n taai ni bobotaki. I kanakoa naba au bubutii bwa I kani beku n te Betaera ao I a butimwaeaki n te ririki are imwina.”

13. Tera ae e na riki ngkana ko kabanea nanom ni mwiokoam ae ko karekea ngkai? (Te Minita 2:24)

¹³ Ngkana ko kabanea nanom ni mwiokoam ae ko karekea ngkai, ko na karekei riki mwioko aika bati n te tai ae e na roko? E kona n riki anne n aron are riki nakon Nick. Ma ngkana e aki riki anne, ao n aroni Melissa ko kona ni karikirakea kimwareireim ao te raunnano n te bwai ae ko karaoia ibukin Iehova. (Wareka Te Minita 2:24.) Irarikin anne, ko na boni karekea kimwareireim ae bati n ataakin ae e kukurei ara Toka ae Iesu Kristo n am kakorakora.

14. Tera ae ti riai n ururingnga ni kaineti ma tiara n te onimaki?

¹⁴ Ngkana ti karaoa ara kabanea ni konaa ni mwiokoara aika ti karekei ngkai, nanona bwa ti a aki riai ni kakaaei aanga ibukini karababaan riki ara beku ibukin Iehova? Tiaki ngaia anne. Ti bon riai ni katei tiara aika a na buokira bwa ti na riki bwa taan uarongorongo ao taan angareirei aika mwaatai ao n ibuobuoki n riki nakoia tarira n te onimaki. Ti na bon roko n tiara aikai ngkana ti bwaina te wanawana ao n nanorinano ni kaatuua ara iango i aoni buokaia tabemwaang, n oneani mwin ae ti na bon tabe riki ma arora.​—TaeRab. 11:2; Mwa. 20:35.

15. Baikara tiia tabeua aika kona ni buokiko ni karikirakea kimwareireim?

¹⁵ Baikara tiam aika ko kona ni katei? Butiia Iehova bwa e na buokiko n atai tiia aika ko kona n roko iai. (TaeRab. 16:3; Iak. 1:5) Ko kona n uaiakin tiia ake a taekinaki n te  moani barakirabe n te kaongora aei n aron te bwaiania ae aki katoatai ke ae katoatai, te beku n te Betaera, ke te ibuobuoki n te kateitei n ana botaki Iehova? Ke tao ko kona n reiakina te taetae ae boou bwa ko aonga n tataekina te rongorongo ae raoiroi iai, ke n uarongorongo n te aono ae tiaki abam. Ko kona ni karekea riki rongorongon anne ngkana ko rinanoni mwakoro 10 n te boki ae Te Botaki ae Baireaki Ibukini Karaoan Nanon Iehova ke ni maroro ma  unimwaane n am ekaretia. * Ngkana ko kakorakorako n uaiakin tiam aikai, e na bon noraki iai rikirakem ao e na rikirake naba kimwareireim.

16. Tera ae ko kona ni karaoia ngkana ko aki kona n roko n te tia teuana?

¹⁶ Ma tera arom ngkana ko aki kona n roko n tiia ake a a tia n taekinaki? Kakaaea riki tiam teuana ae ko kona n roko iai. Iangoi tiia aika a na taekinaki imwina.

17. Ni kaineti ma 1 Timoteo 4:​13, 15, tera ae e kona ni karaoia te tari te mwaane bwa e aonga n riki bwa te tia angareirei ae mwaatai?

¹⁷ Wareka 1 Timoteo 4:​13, 15. Ngkana te tari te mwaane ngkoe ae ko a tia ni bwabetitoaki, tao ko kona ni kanakoraoa riki aron am taetaenikawai ao am angareirei. Bukin tera? Ibukina bwa arom ni “kabanea nanom” n te wareware, n te taetaenikawai, ao n te angareirei, a na boni kakabwaiaaki iai taan ongora. Kataia ni katea tiam ae ko na reiakin ao ni kamanenai reirei ake n te boroutia ae Kanakoraoa Am Wareware ao Am Angareirei ibukini kanakoraoan te taetaenikawai. Reiakina te reirei teuana ma teuana, taningamarau ni kataneiai ni mwengam, ao kataia ni kamanena te reirei anne ngkana ko anga am kabwarabwara. Ukeri aia ibuobuoki te tia anga te reirei n ibuobuoki ae te kauoman, ke unimwaane riki tabeman “aika mwakuri korakora n tataekina ana taeka te Atua ao n angareirei iai.” * (1Tim. 5:17) Tai tii kaatuua am iango i aoni kamanenaan te reirei man te boroutia, ma buokiia naba taan  ongora ni kakorakoraa aia onimaki ke ni kaungaia bwa a na maiuakina te reirei. Ni karaoan anne, ko na karikirakea iai kimwareireim ao kimwareireia naba.

18. Tera ae kona ni buokira n roko n tiara ni kaineti ma ara mwakuri ni minita?

¹⁸ Ti bane ni mwiokoaki n te uarongorongo ao ni karekeaia taan rimwini Kristo. (Mat. 28:​19, 20; IRom 10:14) Ko kani karikirakea riki rabakaum n te mwakuri ae rangi ni kakawaki aei? Reiakina te boroutia ae Te Angareirei ao katei tiia ake a na buokiko ni kamanenai baike ko reiakin. Ko kona naba ni karekei ibuobuoki aika manena mani Maiura ni Kristian ao Ara Mwakuri ni Minita​—Te Boki n Reirei ao taamnei aika kaota aron te maroro ake a kaotaki n ara bobotaki n te wiki. Katai aanga aika kakaokoro n noria bwa e nga ae nakoraoi riki. Ngkana ko kamanenai reirei n ibuobuoki aikai, ko na bon namakina iai te kimwareirei ae akea n ai arona ngkana ko a riki bwa te tia uarongorongo ae mwaatai.​—2Tim. 4:5.

19. Ko na kangaa ni karikirakei aroaro ni Kristian aika raraoi?

¹⁹ Ngkana ko iangoia bwa tera tiam, tai mwaninga taekan te bwai ae rangi ni kakawaki naba ae karikirakean aroaro ni Kristian aika raraoi. (IKar. 5:​22, 23; IKoro. 3:12; 2Bet. 1:​5-8) Ko na kangaa ni karaoa anne? N te katoto, iangoia bwa aongkoa ko kani karikirakea riki am onimaki. Ko kona ni wareki kaongora n ara boki aika aanga reirei n ibuobuoki ibukini kakorakoraan am onimaki. Ko kona ni kakabwaiaaki mani matakuakinan taamnei ake n Ana Kanakobwanaa JW^® ake a kaotii rianakon aia onimaki taari ni kaaitarai kangaanga aika kakaokoro. Imwina, iangoi aanga ake ko kona iai ni kakairi n aia onimaki i nanoni maium.

20. Ti na kangaa ni karakaa riki kimwareireira ao n aki bwarannano?

²⁰ Akea te nanououa bwa ngaira ni kabane ti kani karaoa ae bati riki ibukin Iehova nakon ae ti karaoia ngkai. N ana waaki ae boou te Atua i aon te aba, ti nang kona ni beku ibukina n te aro ae kororaoi. Ma ngkai moa, ngkana ti kakorakoraira ni karaoi baike ti kona ni karaoi ngkai, ti na boni karakaa riki kimwareireira ao n aki bwarannano. Ma ae kakawaki riki ti na boni karekea kamoamoaan ao neboan Iehova ae ‘Atuara ae kukukurei.’ (1Tim. 1:11) Ngaia are ti bia karekea kimwareireira ni mwiokoara aika ti karekei ngkai!