1. Andũ aingĩ mekĩte ata nĩ kana mamũthũkũme Yeova nesa vyũ ũndũ vatonyeka?

 TWĨ na wĩa mwingĩ wa kũtethya nthĩ ĩno ĩtanamba kwanangwa. (Mt. 24:14; Luka 10:2; 1 Vet. 5:2) Ithyonthe nĩtwendaa kũmũthũkũma Yeova nesa vyũ ũndũ vatonyeka. Na nũndũ wa ũu, aingĩ nĩmaendeee kwongelanga ũthũkũmi woo kwa Yeova. Kwa ngelekany’o, amwe nĩmendaa kũtw’ĩka mavainia. Angĩ nĩmendaa kũthũkũma Mbetheli kana kũtetheesya kwaka myako ĩkonetye maũndũ ma Ũsumbĩ. Namo ana-a-asa aingĩ nĩmekĩĩte kĩthito matw’ĩke atetheesya ma kĩkundi kana atumĩa. (1 Tim. 3:1, 8) Yeova ndalea kwĩthĩwa atanaa mũno yĩla woona andũ make meyumĩtye na ngoo yonthe mamũthũkũme!—Sav. 110:3; Isa. 6:8.

2. Tũtonya kwĩw’a ata twaema kũvikĩĩa ianda imwe twendete ũthũkũminĩ wa Yeova?

² Ĩndĩ no tũkw’e ngoo ethĩwa nĩtwĩkalĩte ĩvinda yĩasa tũteũvikĩĩa ianda ila twendaa ũthũkũminĩ wa Yeova. O na mavinda angĩ no tũkw’e ngoo ethĩwa tũitonya kwĩanĩsya maũndũ mana ũseũvyonĩ wa Yeova nũndũ wa ũkũũ, kana o itumi ingĩ. (Nth. 13:12) Kwasũanĩa ngelekany’o ya Melissa. * Endaa mũno kũthũkũma Mbetheli kana kũthi Sukulu ya Atavany’a ma Ũsumbĩ, ĩndĩ aĩtye: “Nĩ na myaka mingĩ ĩtambĩtĩkĩlĩtye kũkwata ianda isu. Kwoou mavinda angĩ nĩw’aa nakw’a ngoo mũno.”

3. Nĩ maũndũ meva athũkũmi amwe ma Yeova maĩlĩte kwĩanĩsya nĩ kana mavikĩĩe ianda imwe ũseũvyonĩ?

³ No kwĩthĩwa amwe maĩlĩte kwamba kweteela nginya meane  na mayĩthĩwa na nguma ila syaĩlĩte nĩ kana mavikĩĩe ianda imwe. Kwa ngelekany’o, no methĩwe me oĩ, mekaa motwi na mĩtũkĩ, na mendete kũthũkũma. Ĩndĩ ũyĩthĩa no nginya mambe kwĩmanyĩsya kwĩthĩwa na wũmĩĩsyo, kwĩkaa maũndũ kwa nzĩa ĩla yaĩlĩte, na kũnenga andũ ala angĩ ndaĩa. Weekĩa kĩthito wĩthĩwe na nguma ila syaĩlĩte, no wĩse kwĩthĩa ũnengiwe kĩanda kya ũthũkũmi o na ũtataĩĩe. Kwasũanĩa ngelekany’o ya Nick. Yĩla waĩ na myaka 20, nĩwakwie ngoo mũno aema kũtw’ĩkĩthw’a mũtetheesya wa kĩkundi. Aĩtye, “Noonaa no nginya nĩthĩwe na thĩna mũna.” Ĩndĩ Nick ndaaeka kwĩkĩa kĩthito ethĩwe na nguma ila syaĩlĩte. Nĩwatwie kwĩanĩsya nesa ianda syake kĩkundinĩ, na aĩ na kĩthito wĩanĩ wa kũtavany’a. Ũmũnthĩ, Nick nĩ ũmwe wa ana-a-asa ma Kamitii ya Ovisi wa Ũvonge.

4. Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ?

⁴ We nĩwĩthĩwa ũkw’ĩte ngoo nũndũ ndwaaĩsa kũvikĩĩa kĩanda kĩna ũthũkũminĩ wa Yeova? Ethĩwa vailye ũu, mũvoye Yeova na ũimũtavya ũndũ ũkwĩw’a ĩũlũ wa ũndũ ũsu. (Sav. 37:5-7) O na ĩngĩ, kũlya ana-a-asa me na ũmanyi mwingangĩ ĩũlũ wa ũndũ ũtonya kwaĩlangya ũthũkũmi waku, na ĩndĩ ũitata kũtũmĩa nesa ũtao ũla maũnenga. Weeka ũu, nĩvatonyeka ũkavikĩa mũvango waku. Ĩndĩ o ta Melissa, nũtonya kwĩthĩwa ĩvindanĩ yĩĩ ũteanĩsya maũndũ ala wendaa ũthũkũminĩ wa Yeova. Kwoou ũtonya kwĩka ata ũendeee kwĩkala wĩ mũtanu? Nĩ kana tũsũngĩe ĩkũlyo yĩu, ĩsomo yĩĩ yĩneenea (1) kĩla ũtonya kwĩka wĩkale wĩ mũtanu, (2) ũndũ ũtonya kwongelanga ũtanu waku, na (3) mĩvango ĩla ĩtonya ũkũtetheesya wongelange ũtanu waku.

5. Nĩ kana twĩthĩwe twĩ atanu twaĩlĩte kũsũanĩa kyaũ? (Mũtavan’ya 6:9)

⁵ Ĩandĩko ya Mũtavan’ya 6:9 nĩyĩeleetye kĩla kĩtonya kũtũtetheesya twĩthĩwe twĩ atanu. (Soma.) Mũndũ ũla ũtanĩaa “kwona kwa metho,” kana kĩla ũtonya kwona na metho make, nũtũngaa mũvea kwondũ wa kĩla wĩ nakyo. Ĩndĩ mũndũ ũla wangangaa na wendi, kana wĩthĩawa na wendi wa kĩndũ ũtatonya kũkwata, ndesaa kwĩanĩwa. Kwoou twĩĩmanyĩsya kyaũ? Nĩ kana twĩthĩwe twĩ atanu, twaĩlĩte kũsũanĩa ĩũlũ wa ianda ila twĩ nasyo na mĩvango ĩla twĩsĩ no twĩanĩsye.

6. Twĩneenea ngelekany’o yĩva, na twĩĩmanyĩsya kyaũ ngelekany’onĩ ĩsu?

⁶ W’o nĩ ũndũ ũtonyeka mũndũ akeanĩwa nĩ kĩla wĩ nakyo? Andũ aingĩ masũanĩaa kana kĩu kĩitonyeka nũndũ twoombiwe twĩ na wendi wa kũtatĩthya maũndũ meũ. Ĩndĩ kwa w’o ũsu nĩ ũndũ ũtonyeka. No tũtanĩe ianda ila twĩ nasyo ĩvindanĩ yĩĩ. Tũtonya kwĩka ũu ata? Nĩ kana tũmanye, ekai tũneenee ĩla ngelekany’o ya Yesũ ya talendi yĩ ĩandĩkonĩ ya Mathayo 25:14-30. Ngelekany’o ĩsu nĩkũtũmanyĩsya ũndũ tũtonya kũtanĩa ianda ila twĩ nasyo na ũndũ tũtonya kwongelanga ũtanu ũsu.

7. Elesya o kwa ũkuvĩ ĩla ngelekany’o ya Yesu ya talendi.

⁷ Ngelekany’o ya Yesũ ya talendi ĩneeneete mũndũ waĩ vakuvĩ kũthi savalĩ. Atanamba kũthi, nĩweetie ngombo syake na anenga kĩla ĩmwe talendi ĩkakũnĩthye viasala. * Nũndũ mũndũ ũsu nĩweesĩ kana ngombo isu syĩ na ũtonyi wĩ kĩvathũkany’o, anengie ngombo ĩmwe talendi itano, ĩngĩ talendi ilĩ, na ya katatũ amĩnenga talendi ĩmwe. Ngombo ilĩ sya mbee nĩsyeekĩie kĩthito viasalanĩ syoo na syaetee vwana wasyo mbesa mbingĩ. Ĩndĩ ngombo ya katatũ ndyaakũna viasala na talendi  ĩla yanengiwe, na nũndũ wa ũu, vwana wayo amĩlũngya.

8. Nĩkĩ ngombo ya mbee nthĩnĩ wa ngelekany’o ya talendi yaĩ na ũtanu?

⁸ Ngombo ya mbee no nginya yĩthĩwe yatanie mũno nũndũ vwana wayo amĩnengie talendi itano. Isu syaĩ mbesa mbingĩ mũno, na ũu woonanasya kana vwana wayo nĩwamĩĩkĩĩte. Nao nata ngombo ya kelĩ? Yaĩ ĩtonya kũkw’a ngoo nũndũ vwana wayo ndaamĩnenga talendi mbingĩ ta ngombo ya mbee. Ĩndĩ yo yeekie ata?

9. Nĩ kyaũ ngombo ya kelĩ ĩtaaĩka? (Mathayo 25:22, 23)

⁹ Soma Mathayo 25:22, 23. Yesũ ndaasya kana ngombo ĩsu ya kelĩ nĩyathatie aĩ nũndũ yanengiwe talendi o ilĩ. O na Yesũ ndaasya kana ngombo ĩsu nĩyanyungunyĩisye ĩkyasya: ‘Nĩkĩ vwana wakwa wanenga talendi nini? Nĩthũkũmaa na kĩthito o ta ngombo ĩla ĩngĩ yanengwa talendi itano! Ethĩwa vwana wakwa ndekwona nĩ mũthũkũmi mũseo, nĩ kavaa ngenzĩa talendi isu nthĩ na ndikwatya maũndũ makwa.’

10. Ngombo ya kelĩ yeekie ata yanengwa talendi?

¹⁰ O ta ngombo ya mbee, ngombo ya kelĩ nĩyoosie kwa ũito wĩa ũla yanengetwe na yeekĩa kĩthito ĩthũkũme vwana wayo. Kwoou ngombo ĩsu nĩyakũnie viasala na yakwata talendi ingĩ ilĩ. Na nũndũ wa ũu, vwana wayo nĩwamĩtuvie mũno nũndũ wa kĩthito kyayo. Atanie mũno nginya amĩnenga ianda mbingangĩ!

11. Tũtonya kwongelanga ũtanu witũ ata?

¹¹ O ta ũu, no twongelange ũtanu witũ tweekĩa kĩthito vyũ twĩanĩsye kĩanda kĩla tũnengetwe ũthũkũminĩ wa Yeova. Ĩkĩa “kĩthito  mũno” wĩanĩ wa kũtavany’a, na ũyĩthĩwa wĩ mũthangaau maũndũnĩ onthe ala mekawa kĩkundinĩ. (Meko 18:5; Aevl. 10:24, 25) Ĩyũmbanasye nesa nĩ kana wathi maũmbanonĩ umye maelesyo matonya kwaka ala angĩ. Wanengwa ũvoo ũmbanonĩ wa katĩkatĩ wa kyumwa, wose kwa ũito na ũyĩyũmbany’a nesa. Ethĩwa nĩwakũlw’a ũtetheesye wĩa mũna kĩkundinĩ, ndũkaselewe na ĩthĩwa wĩ wa kwĩkwatw’a. Ndũkone wĩa ũla ũnengetwe ta ũte wa vata na kwoou ũiema kũtũmĩa ĩvinda yĩanĩtye ũiũtethya. Ĩkĩa kĩthito ũmanye nesa wĩa ũla ũnengetwe. (Nth. 22:29) O ũndũ weekĩa kĩthito maũndũnĩ ma kĩ-veva, now’o ũkeka maendeeo na mĩtũkĩ na ũtanu waku ũiendeea kwongeleka. (Aka. 6:4) O na ĩngĩ, ũkeethĩawa ũtonya kũtana yĩla angĩ makwata ianda wendaa kwĩthĩwa nasyo.—Alo. 12:15; Aka. 5:26.

12. Melissa na Nick meekie ata nĩ kana mongelange ũtanu woo?

¹² We nũũlilikana ũla Melissa twaweta wendaa mũno kũthũkũma Mbetheli kana kũthi Sukulu ya Atavany’a ma Ũsumbĩ? O na kau wendi wake ndwaaĩanĩa, aĩtye: “Nũndũ nĩ vainia, nĩnĩkĩaa kĩthito kingĩ ũtavany’anĩ wakwa, na nĩndataa kũtavany’a na nzĩa syĩ kĩvathũkany’o. Kwĩka ũu kũndeteete ũtanu mwingĩ mũno.” Nake Nick eekie ata yĩla wakw’ĩte ngoo nũndũ wa kũlea kũtw’ĩkĩthw’a mũtetheesya wa kĩkundi? Aĩtye: “Nĩneekĩie kĩthito nĩanĩsye ianda ila naĩ ndonya, ta kũthi ũtavany’a na kumya maelesyo matonya kwaka ala angĩ kĩkundinĩ. O na nĩnausũisye vomu ya kũthi Mbetheli na neetwa mwaka ũla waatĩĩe.”

13. Ũkatetheka ata weekĩa kĩthito wĩanĩsye kĩanda kĩla wĩ nakyo ĩvindanĩ yĩĩ? (Mũtavan’ya 2:24)

¹³ Weekĩa kĩthito wĩanĩsye ianda ila wĩ nasyo ĩvindanĩ yĩĩ, nũkwona ta ũtonya kwĩsa kũkwata ianda mbingangĩ? No vatonyeke, o tondũ twoona ngewanĩ ya Nick. Ĩndĩ ũu waema kwĩthĩwa, o tondũ twoona ngewanĩ ya Melissa, ũkekalaa wĩ mũtanu mũno na wĩ mwĩanĩe nũndũ wa maũndũ ala wĩanĩasya ũthũkũminĩ wa Yeova. (Soma Mũtavan’ya 2:24.) O na ĩngĩ, ũkatanaa mũno wamanya kana kĩthito kyaku nĩkĩmwendeeasya Vwana witũ, Yesũ Klĩsto.

14. Twaĩle kũlilikanaa kyaũ yĩla twasũanĩa ĩũlũ wa mĩvango yitũ ũthũkũminĩ wa Yeova?

¹⁴ Ethĩwa oyu tũĩ nĩtwĩkĩaa kĩthito twĩanĩsye nesa ianda ila twĩ nasyo, ũu nĩ kwasya kana tũyaĩlĩte kwongelanga kĩthito tũvikĩe ianda ingĩ? Aiee! Nĩtwaĩle kwĩthĩwa na mĩvango ĩtonya kũtũtetheesya twĩthĩwe atavany’a na alimũ aseango ma Ndeto ya Ngai, na tũyĩthĩwa tũtonya kũtetheesya ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ. Ĩndĩ twenda kwĩanĩsya mĩvango yitũ, twaĩle kũĩkĩĩthya twamĩnyuva kwa ũĩ na tũsũanĩĩte maũndũ ala tũtonya kwĩanĩsya, twĩ na kĩeleelo kya kũtetheesya angĩ vandũ va kwĩsũanĩĩa ithyĩ ene.—Nth. 11:2; Meko 20:35.

15. Nĩ mĩvango ta yĩva ĩtonya ũkũtetheesya wongelange ũtanu waku?

¹⁵ Nĩ mĩvango yĩva ũtonya kwĩthĩwa nayo? Mũkũlye Yeova aũtetheesye ũmanye nĩ mĩvango yĩva ũtonya kwĩanĩsya. (Nth. 16:3; Yak. 1:5) We no ũtate wone kana no ũvikĩĩe mũvango ũmwe katĩ wa ĩla ĩwetetwe  kalungunĩ ka mbee, ta kũtw’ĩka vainia mũtetheesya kana wa kĩla ĩvinda, kũthũkũma Mbetheli, kana kũtetheesya kwaka myako ya Ũsumbĩ? Kana nĩvatonyeka ũkemanyĩsya kĩthyomo kyeũ nĩ kana ũkatavany’e ũvoo mũseo kĩsionĩ kĩneenawa kĩthyomo kĩu? No wĩmanyĩsye ũndũ ũtonya kwĩanĩsya mĩvango ĩmwe ta ĩsu kĩlungunĩ kya 10 ĩvukunĩ Tengenezo Linalofanya  Mapenzi ya Yehova na kwa kũneena na atumĩa kĩkundinĩ kyenyu. * Weekĩa kĩthito wĩanĩsye mĩvango ĩsu, andũ ala angĩ makeethĩwa matonya kwona maendeeo maku na ũkongelanga ũtanu waku.

16. Ũtonya kwĩka ata ethĩwa wĩona ũtatonya kũvikĩĩa mũvango mũna yu?

¹⁶ Nao nata ethĩwa ndũtonya kũvikĩĩa mĩvango ĩsu twaneenea? Sũanĩa mũvango ũngĩ ũkwona ũtonya kũũvikĩĩa. Kwasũanĩa maũndũ aa maatĩĩe.

17. Kwosana na 1 Timotheo 4:13, 15, mwana-a-asa atonya kwĩka ata nĩ kana ethĩwe mũmanyĩsya mũseo?

¹⁷ Soma 1 Timotheo 4:13, 15. Ethĩwa wĩ mwana-a-asa mũvatise, no wĩkĩe kĩthito waĩlangye nzĩa syaku sya kũmanyĩsya. Nĩkĩ? Nũndũ ‘weenengane vyũ’ wĩthĩwe wĩ mũsomi mũseo, mũneeni mũseo, na mũmanyĩsya mũseo, ũkatethya ethukĩĩsya maku mũno. Ĩthĩwa na mũvango wa kũsoma mbulosua Ĩkĩa Kĩthito Ũmanye Kũsoma na Kũmanyĩsya Nesa, na ũitũmĩa kĩla weemanyĩsya. Ĩmanyĩasye ĩsomo yĩmwe kũthi yĩla yĩngĩ, na ũyĩka masoesi wĩ mũsyĩ. Na ĩndĩ yĩla ũkumya maũvoo, tataa ũtũmĩe maũndũ ala wĩmanyĩĩtye. Kũlya ũtao kwa mũtai mũtetheesya kana kwa atumĩa ala angĩ “methĩawa na kĩthito nthĩnĩ wa kũneena na kũmanyĩsya.” * (1 Tim. 5:17) O vamwe na kũsũanĩa ũndũ ũtonya kũtũmĩa ĩsomo yĩu, sũanĩa ũndũ ũtonya kũtetheesya ethukĩĩsya maku malũlũmĩĩlye mũĩkĩĩo woo, kana ũndũ ũtonya kũmathangaasya matũmĩe kĩla mekwĩmanyĩsya. Weeka ũu, ũkatana mũno na o namo makatana.

18. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya twaĩlangye nzĩa sitũ sya kũtavany’a?

 ¹⁸ Ithyonthe nĩtũnengetwe wĩa wa kũtavany’a na kũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a. (Mt. 28:19, 20; Alo. 10:14) We no wende kwaĩlangya nzĩa ila ũtũmĩaa kũtethya wĩa ũũ wa vata? Ĩmanyĩsye mbulosua Kũmanyĩsya na ũyĩthĩwa na mĩvango ĩtonya ũkũtetheesya ũtũmĩe kĩla ũkwĩmanyĩsya. No ũkwate maũndũ angĩ matonya ũkũtetheesya vitionĩ ila ineeneaa ũndũ ũtonya kwasya ũmbanonĩ wa katĩkatĩ wa kyumwa na nthĩnĩ wa Mwĩkalĩle wa Aklĩsto na Wĩa wa Kũtavany’a—Kavuku ka Kwĩmanyĩsya ka Ũmbano. Tatĩthya maũndũ me kĩvathũkany’o nĩ kana wone nĩ meva matonya ũkũtethya mũnango. Watũmĩa maũndũ asu, ũkeethĩwa mũmanyĩsya mũseo, na nũndũ wa ũu, ũkongelanga ũtanu waku.—2 Tim. 4:5.

19. Ũtonya kwĩka ata nĩ kana wĩthĩwe na nguma sya Kĩklĩsto?

¹⁹ Ũivanga mĩvango ĩla ũkwenda kwĩanĩsya, ndũkolwe kana mũvango ũla wa vata vyũ nĩ kwĩkĩa kĩthito wĩthĩwe na nguma sya Kĩklĩsto. (Aka. 5:22, 23; Ako. 3:12; 2 Vet. 1:5-8) Ũtonya kwĩka ata nĩ kana wĩthĩwe na nguma isu? Kwa ngelekany’o, twasye wĩenda kũlũlũmĩĩlya mũĩkĩĩo waku. No ũsome ilungu syĩ mavukunĩ maitũ ila syonanĩtye maũndũ ũtonya kwĩka ũlũlũmĩĩlye mũĩkĩĩo waku. O na no ũtetheke weeloela ilungu imwe syĩ nthĩnĩ wa JW Broadcasting^® syonanĩtye ũndũ ana-a-asa na eĩtu-a-asa amwe monanasya mũĩkĩĩo mũlũmu makwatwa nĩ matatwa me kĩvathũkany’o. Na ĩndĩ ũisũanĩa ũndũ ũtonya kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo ta woo.

20. Tũtonya ata kwongelanga ũtanu witũ na tũieka kũkw’a ngoo mũno nũndũ wa kĩla tũtatonya kwĩanĩsya?

²⁰ Vate nzika, ithyonthe nĩtwendaa kwĩka maũndũ maingĩ kwĩ ala twĩkaa ũmũnthĩ ũthũkũminĩ wa Yeova. Nthĩnĩ wa nthĩ nzaũ, tũkeethĩwa tũtonya kũmũthũkũma nesa vyũ ũndũ twendaa. Ĩndĩ ĩvinda yĩu yĩtanavika, tweekĩa kĩthito vyũ twĩanĩsye maũndũ ala tũtonya ĩvindanĩ yĩĩ, tũkongeleela ũtanu witũ na tũikakusaa ngoo mũno nũndũ wa kĩla tũtatonya kwĩanĩsya. Na ũndũ ũla wa vata vyũ nĩ kana, tweeka ũu tũkamũtaĩa Yeova, ũla nĩ “Ngai mũtanu.” (1 Tim. 1:11) Kwoou ekai tũendeee kũtanĩa ianda ila twĩ nasyo!