1-2. Oŋma ɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā 34:8 a, ɔdi nɛ alɔ cika ō ya, o ya ɛɛ ku alɔ wa i má ka Ujehofa lɔhi i bi a?

GBƐLA ka ɔcɛ éyi lɛ ɔdole nɛ a le jeeje ɛ ŋ ma je gā uwɔ ku a le. A lɔfu nwu odee lɛyikwu ɔdole a ŋma lɛ ō leyi má ɔ, ō po ocu ku nu, ō jé aɔdā ɛyɛɛyɛyi néē bi le he ɔ, amāŋ ō da ācɛ ɔhá ɔka ɔdaŋ kē dɔka ɔdole a. Amáŋ, ɔwɛ foofunu nɛ a gáā bi jé kpɔcii ɔdaŋ ku a dɔka ɔdole a, wɛ ō le ɔdole a nɛ.

² Alɔ lɔfu nwu ka Ujehofa lɔhi i bi, ŋma lɛ ō jé Ubáyíbu mla aɔkpá ku alɔ, mla ō po abɔ ācɛ ɔhá gē kɛla lɛyikwu ɔdā olɔhi nɛ ó ya lɛ uwa ɛ ma. Amáŋ alɔ géē wa i jé ɛgɛ nɛ Ujehofa lɔhi lɛ a ɔkwɔɔkwɛyi, ɔdaŋ ku alɔ lɛ ɔ ‘jama’ ku alɔ má olɔhi ku nu abɔyi alɔ. (Jé Aíjē Kú Ɛ̄gbā 34:8.) Má ocabɔ éyi nōo mafu ɛgɛ nɛ alɔ géē ya ɔɔma gla a. A jé ŋ, alɔ dɔka ō yɔ ipu uklɔ ō ya lɛ Ujehofa eko doodu, amáŋ o ya ɛɛ ku alɔ lɛ ōmiya ɔɔma ya jila a, ó géē cɛgbá ku alɔ lɛ oyeeyi ku alɔ ya tɔɔtɛ. Ó lɔfu wɛ ka igbalɛwa alɔ jé okonu ō ce ku Ujisɔsi, nōo ka ɔdaŋ ku alɔ kwu Ajɔɔcɛ ku Ujehofa u ta aflɛyi, ó géē je aɔdā nɛ alɔ cɛgbá nu a lɛ alɔ, amáŋ alɔ abɔyi alɔ i kē má ka Ujehofa ya ɔɔma lɛ alɔ jeeje ɛ ŋ. (Umát. 6:33) Naana a, ohigbu ku alɔ kpɔtuce okonu ō ce ku Ujisɔsi a, alɔ gē ceyitikwu ku alɔ hii ŋmo ije fiyɛ ɔfu ŋ, ku alɔ ya opiyabɔ ipu uklɔ nɛ alɔ gē miya ō ya, klla je ofiyɛ duu ku alɔ ipu uklɔ ku ɔna ō ta a. Ɔdaŋ ku alɔ lɛ ɛnyā ya, alɔ géē má ku Ujehofa lɛ ɛlá wu aɔdā nōo ce alɔ ɛgbá a ɔkwɔɔkwɛyi. Alɔ abɔyi alɔ géē wa i “má” ka Ujehofa lɔhi i bi.

3. Oŋma ɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā 16:1, 2 a, anyɛ nɛ Ujehofa gē ya ɔdā olɔhi lɛ uwa a?

³ Ujehofa “lɔhi lɛ odúúdú ācɛ,” kwu ācɛ nōó kóō jé ɔ ŋ ma. (Aíjē 145:9; Umát. 5:45) Amáŋ ó gē ya ɔdā olɔhi lɛ ācɛ nōo yihɔtu nu klla gē ya ɔdā duuma néē ya gla ō gba ɔ ɛ̄gbā a.  (Jé Aíjē Kú Ɛ̄gbā 16:1, 2.) Alɔ kɛla lɛyikwu aɔdā olɔhi ōhī nɛ Ujehofa ya lɛ alɔ ɛ ma.

4. Ɛgɛnyá nɛ Ujehofa gē mafu olɔhi ku nu lɛ ācɛ nōo yɔ i tubla ɔ ajaajɛ a?

⁴ Eko duuma nɛ alɔ yuklɔ mla ɛlā nɛ alɔ gē nwu ŋma ɛgiyi Ujehofa, alɔ géē má ɔdā olɔhi nɛ ɛlā ɔɔma ya ipu oyeeyi ku alɔ a. Ocabɔ mafu, abɔ alɔ gáā nwu ɛlā fiyɛ lɛyikwu ɔ klla gbɔɔ ō yihɔtu nu a, ó ta alɔ abɔ ku alɔ lɛ abɔ ci ō gbɛla mla ō ya aɔdā nōó he ɔ ɔtu ŋ. (Ukól. 1:21) Eko nɛ alɔ kē lɛ iyi alɔ gwɛɛya lɛ Ujehofa klla lɛ ubatisim ya a, ó je aɔdā olɔhi alɛwa lɛ alɔ bɛɛka ɔtu olɔhi mla ō wɛ ɔya ku nu nōo yɔ kwu ɔ ajaajɛ a.​—1 Upít. 3:21.

5. Ɛgɛnyá nɛ alɔ gē má olɔhi ku Ujehofa ipu uklɔ ku ɔna ō ta ku alɔ a?

⁵ Alɔ géē gɔbu yɔ i má ɛgɛ nɛ Ujehofa lɔhi lɛ a, abɔ alɔ gē yuklɔ ku ɔna ō ta a. A wɛ ɔcɛ ō ya uweyi nɛɛ? Ó gē ya alɛwa ku ācɛ ɔlɛ Ujehofa lɛ a duu. A jé ŋ, gbɔbu ɛɛ ku a je piya éyi ku ɔcɛ ō gba Ujehofa ɛ̄gbā a, á gbɛla jejee ku ɛ̄cī éyi, a géē má iyi uwɔ yɔ i gā ɔlɛ ɔcɛ nɛ a jé jejee ɛ ŋ ma, o ya ɛɛ ku a kɛla lɛyikwu Ubáyíbu lɛ ɔ ŋ. Amáŋ icɛ, a gē ya ɔɔma ojigogo. Ujehofa kē tu uwɔ abɔ ku a jɔɔnyɛ uklɔ ku ɔna ō ta a ɛ! Ó lɛ ɔwɛ ɛyɛɛyɛyi ɔhá nɛ Ujehofa je otabɔ gā uwɔ ɛ. Ó tu uwɔ abɔ ku a yɔ cii eko nɛ ɔcɛ nɛ a má ipu uklɔ ku ɔna ō ta a, kɛla lɛ uwɔ ɛgɛ duuma nōo he ɔ ɔtu a. Ó klla tu uwɔ abɔ ku a blakwu ɛga ku Ubáyíbu okpaakpa nɛ a géē bi yuklɔ eko nɛ ɔcɛ dɔka ō jahɔ tu uwɔ a. Ó klla je ɔfu iyē gā uwɔ ō yuklɔ ku ɔna ō ta a gɔbu, eko nɛ ācɛ i kóō dɔka ō jahɔ tu uwɔ ŋ ma.​—Ujɛr. 20:7-9.

6. Ɛgɛnyá nɛ ɛlā nɛ Ujehofa gē nwu alɔ a wɛ ocabɔ ku olɔhi ku nu a?

⁶ Ujehofa klla mafu olɔhi ku nu lɛ alɔ, ŋma lɛ ō nwu alɔ ɛlā o ya ɛɛ ku alɔ ya lɔhi fiyɛ ipu uklɔ ku ɔna ō ta a. (Ujɔ́n. 6:45) Ipu ōjila nɛ alɔ gē lɛ ipu otahɛ ku alaadi a, alɔ gē jahɔ tu aɛnɛɛnɛ ocabɔ ku ɔdā nɛ alɔ lɔfu ka eko nɛ alɔ gē tɔɔna lɛ ācɛ ɔhá, mla ɛgɛ nɛ alɔ lɔfu bi aɛlā ō nwu ɔɔma le yuklɔ ipu uklɔ ku ɔna ō ta a. Eko aflɛyi, ufi lɔfu yɔ i ya alɔ lɛyikwu ō je ɔdā ɛpɛpɛ ma, amáŋ ɔdaŋ ku alɔ le ya lɛ a, alɔ géē má ku ɔdā ɛpɛpɛ nɛ alɔ nwu ɔɔma yuklɔ lɔɔlɔhi ɔwɛ ɛga nɛ alɔ gē tɔɔna a. É klla gē ta alɔ ɔtu kwu ɔtu ipu ōjila ku ujɔ mla ojileyi nɛhi, ku alɔ lɛ ɔwɛ ɛyɛɛyɛyi nɛ alɔ i bi le tɔɔna jejee ɛ ŋ ma jama. Ɛnyā klla lɔfu ya ku ufi kóō ya alɔ. Amáŋ eko duuma nɛ alɔ lɛ uwa jama a, Ujehofa géē hɔhā ce alɔ. Babanya, alɔ géē nwu ɔdā olɔhi ōhī nɛ Ujehofa géē je lɛ alɔ ɔdaŋ ku alɔ kpɔtuce ɔ, klla je ɔwɛ ɛpɛpɛ ma nɛ alɔ lɔfu bi le je ofiyɛ duu ku alɔ lɛ ɔ, ɛgɛ duuma nɛ āhɔ̄ ku alɔ kóō lɛ a. Oŋma ɔɔma, alɔ géē kɛla lɛyikwu ɛgɛ nɛ alɔ lɔfu ya ɔdā nɛ alɔ miya a jila.

7. Ɔhā nyá nɛ alɔ gáā miyɛ eko duuma nɛ alɔ ceyitikwu ya fiyɛ ipu uklɔ ku ɔna ō ta ku alɔ a?

⁷ Alɔ gē tubla Ujehofa ajaajɛ fiyɛ. Leyi yɛ ocabɔ mafu ku ɔnyakwɔcɛ ku ujɔ éyi nōo le ku Samuel, * nōo gē yuklɔ tɔha mla ɔnyā nu ipu éwo ku Colombia a. Ɔba mla ɔnyā nyā yɔ i jɔɔnyɛ uklɔ kóō wɛ ācɛ ō gbɔbu ɔna ō ta ipu ujɔ néē yɔ a, amáŋ é dɔka ō ya fiyɛ ipu uklɔ ku ɔna ō ta ku uwa, ŋma lɛ ō je otabɔ lɛ ujɔ nɛ ɛgbá ce uwa fiyɛ a. O ya ɛɛ kéē lɛ ōmiya ɔɔma ya jila a, é cɛgbá ō lɛ abɔ ci ō ya aɔdā ōhī nōo gē he uwa ɔtu a. Samuel kahinii: “Alɔ yuklɔ mla ɛlā nōo yɔ ipu ɔkpá ku Umátiyu 6:33, klla lɛ abɔ ci ō lá aɔdā nɛ alɔ i cɛgbá ŋ ma. Amáŋ ɔdā nōo lɔnɔ tu alɔ fiyɛ duu ō ya a, wɛ ō calɛ ŋma ɔlɛ alɔ nɛ. É gwo ɔlɛ a ɔwɛ nɛ alɔ dɔka a yilii, alɔ i kē bi ule ɔlɛ duuma ŋ.” Eko néē le yɛ gā ujɔ ɛpɛpɛ a, é cɛgbá ije nwune o ya ɛɛ kéē lā oyeeyi ku uwa ŋ. Samuel kahinii: “Alɔ le má ku Ujehofa gbo alɔ ipu ɔdā duuma nɛ alɔ miya a  klla cila ɔkɔ ō gba ku alɔ. Ɔtu ya alɔ ku Ujehofa gē gweeye mla alɔ, alɔ klla gē má ɛgɛ nɛ ó gē mafu ihɔtu ku nu lɛ alɔ ɔwɛ nɛ alɔ i kóō má jejee ɛ ŋ ma.” Ó tɔɔtɛ ku a ya fiyɛ ipu uklɔ ku ɔna ō ta ku uwɔ ɔwɛ ōhī? Ɔdaŋ ka ó lɛ a, le jé kpɔcii ku a géē tubla Ujehofa ajaajɛ fiyɛ, ó klla géē ya ɛgbá ku uwɔ gā uwɔ.​—Aíjē 18:25.

8. Ɔdi nɛ a nwu ŋma ɛlā nɛ Ivan mla u Viktoria ka a?

⁸ Alɔ gē lɛ eeye ipu uklɔ nɛ alɔ gē ya lɛ Ujehofa. Leyi yɛ ɔdā nɛ Ivan mla u Viktoria, ɔba mla ɔnyā nōo wɛ ācɛ ō gbɔbu uklɔ ku ɔna ō ta ipu Kyrgyzstan a ka a. É lɛ oyeeyi ku uwa ya tɔɔtɛ o ya ɛɛ kē lɔfu je iyi uwa tɛɛcɛ lɛ uklɔ duuma, kwu uklɔ ku ɔlɛ ō gwo lɛ ɔwa ku alɔ. Ivan kahinii: “Alɔ gē yuklɔ lɔfu lɔfu ɛgɛ nōó tɔɔtɛ lɛ alɔ ipu uklɔ duuma néē je lɛ alɔ ō ya a. Naana nɛ ɛ̄jɛ̄ gē jɛ alɔ oŋmɛyi ku ɛ̄cī a, alɔ gē gweeye ohigbu ku alɔ jé ku alɔ yɔ i bi ɔfu ku alɔ le yuklɔ lɔfu lɔfu lɛ Ujehofa. Alɔ klla lɛ eeye ohigbu ku alɔ lɛ aɔya ɛpɛpɛ lɛ, ó klla lɛ aɔdā alɛwa nɛ alɔ má ɛ nōo gē je eeye lɛ alɔ.”​—Umák. 10:29, 30.

9. Ɔdi nɛ ācɛ ōhī nōo yɔ ipu āhɔ̄ olɔnɔ ya, o ya ɛɛ kē lɔfu ya fiyɛ ipu uklɔ ku ɔna ō ta ku uwa a, ɔdā olɔhi nyá kē bɛɛcɛ ŋma anu a?

⁹ Alɔ gē lɛ eeye ipu ɛ̄gbā ō gba ku alɔ lɛ Ujehofa naana nɛ alɔ kóō yɔ ipu āhɔ̄ olɔnɔ nɛhi a. Ocabɔ mafu, Mirreh nōo le hila okplicii nōo lā u West Africa a wɛ idɔkitɔ. Eko nɛ ó gaajɛ ŋma uklɔ ku idɔkitɔ ku nu a, ó gbɔɔ ō gbɔbu uklɔ ku ɔna ō ta. Mirreh lɛ ōcē obɔbi éyi nōo gē ya kóō lɔnɔ tu ɔ ō yiyawu. Ohigbu ɛnyā, awa ekponu foofunu gē tɔɔtɛ lɛ ɔ ō ya ipu uklɔ ku ɔna ō ta ŋma ɔlɛ gā ɔlɛ a. Amáŋ ó gē tɔɔtɛ lɛ ɔ ō ya fiyɛ ipu uklɔ ku ɔna ō ta ɛga nɛ ācɛ ba lɛwa. Ó lɛ ācɛ alɛwa nɛ ó gē cigbihi nyɔ gáā má, mla ācɛ alɛwa nɛ ó gē klɔcɛ ku Ubáyíbu mla uwa, o bu ipu ɔdā ō le gwo uwaya nɛ ó kē i bi lɛ yɛ fu ōhī ku uwa a. Ɔdiya nɛ u Mirreh dɔka ō ya fiyɛ lɛ Ujehofa a? Ó kahinii: “Ihɔtu nɛ um lɛ lɛ Ujehofa mla Ujisɔsi Ukraist a le mu um ipu ɔtu caba caba. N kē i gbɔɔkɔ lɛ Ujehofa eko doodu kóō tu um abɔ ku um je ofiyɛ duu ku um lɛ ɔ ipu ɛ̄gbā ō gba ku nu.”​—Umát. 22:36, 37.

10. Ɛgɛ néē ma ɔ fu ipu ɔkpá ku 1 Upíta 5:10 a, ɔdi nɛ ācɛ nōo je iyi tɛɛcɛ gē miyɛ ŋma ɛgiyi Ujehofa a?

¹⁰ Alɔ gē miyɛ ɛlā ō nwu ɛyɛɛyɛyi ŋma ɛgiyi Ujehofa. Kenny ɔcɛ ō gbɔbu ɔna ō ta nōo gē yuklɔ ipu Mauritius a, má ku ɛlā nyā wɛ ɔkwɛyi. Eko nɛ ó nwu ɛlā ɔkwɛyi a, ó nyɛɛ ŋma inɔkpa nɛhi, lɛ ubatisim ya, klla gbɔɔ ō gba Ujehofa ɛ̄gbā ipu uklɔ ō ya lɛ ɔ eko doodu. Ó kahinii: “N ceyitikwu ku um lɛbɛɛka Ayisaya ɔcomɛɛbɛ nōo kahinii: ‘Ami yɔ̄ á, tū um ɛhɔ̄ mɛ́ɛnɛ.’” (Ayis. 6:8) Kenny yuklɔ alɛwa ipu uklɔ ku ɔlɛ ō gwo lɛ ɔwa ku alɔ ɛ, ó klla yuklɔ mla ígwu ku ācɛ ō ce ɔkpá ɔwɔ gā ipu uce ku nu duu. Kenny kahinii: “N nwu ɛlā nɛ um cɛgbá nōo géē tu um abɔ ku um lɔfu yuklɔ duuma néē je gā um a.” Amáŋ ó wɛ ɛgɛ nɛ ó géē yuklɔ a wɛ ɔdā nɛ ó nwu foofunu a ŋ. Ó ka kpɔ kahinii: “N klla nwu ɛlā lɛyikwu aɔdā ōhī nɛ ń gáā lɔfu ya gla ŋ, mla auce ō ya ōhī nɛ um cika ō lɛ, o ya ɛɛ ku um wɛ ɔcɛ ō gba Ujehofa ɛ̄gbā olɔhi a.” (Jé 1 Upíta 5:10.) Á cɛ ka ó géē lɔhi fiyɛ ɔdaŋ ku a leyi yɛ āhɔ̄ ku uwɔ, cɛɛ ku a má ɔ, ɔdaŋ ka ó géē tɔɔtɛ gā uwɔ ō je iyi uwɔ tɛɛcɛ, ō miyɛ ɛlā ō nwu fiyɛ ŋma ɛgiyi Ujehofa ŋ?

11. Ɛgɛnyá nɛ ayinɛ alɔ nɔnya nōo yɔ u South Korea a ceyitikwu lɛ, o ya ɛɛ kéē lɔfu yuklɔ ku ɔna ō ta a, ɔdā olɔhi nyá kē bɛɛcɛ ŋma anu a? (Má ifoto nōo yɔ iyɔbu ku Ɔda Ō Gbaajɛ nyā a.)

¹¹ Ācɛ nōo kóō humayi tɔɔna ihayi alɛwa ɛ ma, cɛgbá ɛlā ō nwu eko duuma néē yɔ i je ɔwɛ ɛpɛpɛ néē géē bi le gba Ujehofa ɛ̄gbā a ma. Ɛpleeko ku ōcē ku corona nōo tu ipu oduudu ɛcɛ a, anyakwɔcɛ ku ujɔ ipu ujɔ éyi nōo yɔ u South Korea a tɔɔkpa kahinii: “Ācɛ ōhī nōo gbɛla ku uwa i gáā lɔfu yuklɔ ku ɔna ō ta gla gɛ ŋ ma, ohigbu unwalu ku ɔkpiye néē lɛ a, gē ya  lɛ a babanya, o bu ipu uwaya ō gwo fu ɔcɛ ɔwɛ néē géē lɔfu bēē má iyi uwa gla a. Ayinɛ alɔ nɔnya ɛta nōo le fiyɛ ihayi ofu ɛnɛ (80) ɛ ma, nwu ɛgɛ néē géē bi ukɔmputa le tɔɔna, babanya é gē yuklɔ ku ɔna ō ta bɛɛka ɛ̄cī doodu a.” (Aíjē 92:14, 15) A géē dɔka ō ya fiyɛ ipu uklɔ ku ɔna ō ta ku uwɔ, cɛɛ ku a má ɛgɛ nɛ Ujehofa lɔhi i bi a? Má aɔdā ōhī nɛ a lɔfu ya, o ya ɛɛ ku a lɛ ōmiya ɔɔma ya jila a. 

12. Ɔdi nɛ Ujehofa cokonu ka anuɔ géē ya lɛ ācɛ nōo gbolo ce ɔ a?

¹² Nwu ɛgɛ nɛ a géē gbolo ce Ujehofa. Ó cokonu ka anuɔ géē ya aɔdā olɔhi alɛwa lɛ alɔ, ɔdaŋ ku alɔ kpɔtuce ɔ klla je ofiyɛ duu ku alɔ lɛ ɔ. (Umál. 3:10) Ɔyinɛ alɔ nɔnya Fabiola nōo la ipu Colombia a, má ɛgɛ nɛ Ujehofa ya okonu ō ce nyā jila ipu āhɔ̄ ku nu a. Ó dɔka ō gbɔbu ɔna ō ta eko doodu igbihi nɛ ó lɛ ubatisim ya boobu a. Amáŋ ó cɛgba ō yuklɔ o ya ɛɛ kóō lɔfu ta apɔlɛ ku nu abɔ. Ohigbu ɛnyā, eko nɛ ó gaajɛ ŋma uklɔ ku nu a, ó gbɔɔkɔ lɛ Ujehofa ŋma ipu ɔtu kóō tu ɔ abɔ. Ó kahinii: “Igbalɛwa, ācɛ géē cɛgbá ō gbeyi gboji ajɛ gbɔbu ɛɛ kē lɔfu gbɔɔ ō miyɛ ule ku uklɔ néē ya kwɛyi a, amáŋ n gbɔɔ ō miyɛ aku um igbihi nɛ ɔya éyi le ŋmɛyi a. Ó lɛbɛɛka uklɔ idaago a!” Abɔ ɔya ɛpa le gla a, ó gbɔɔ ō gbɔbu ɔna ō ta. Babanya, ó le fiyɛ ihayi ofu ɛta ce igwo (70) ɛ, ó klla humayi yuklɔ ku ɔcɛ ō gbɔbu ɔna ō ta fiyɛ ihayi ofu ɛ. Ɛpleeko ɔɔma, ó je otabɔ lɛ ācɛ ahata kéē cika jɛ ō lɛ ubatisim ya. Ó kahinii: “Naana nɛ abɔ gē hɛ um iyē ekoohi a, Ujehofa je otabɔ gā um ɛ̄cī doodu o ya ɛɛ ku um lɔfu yɔ i yuklɔ ku ɔcɛ ō gbɔbu ɔna ō ta a gɔbu.”

13-14. Aocabɔ mafu nyá gáā lɔfu tu alɔ abɔ ō gbolo ce Ujehofa mla ō ceyitikwu yuklɔ lɛ ɔ fiyɛ a?

 ¹³ Nwu ɛlā ŋma aocabɔ mafu ku ācɛ nōo gbolo ce Ujehofa a. Ubáyíbu le mu mla ocabɔ mafu ku ācɛ nōo yuklɔ lɔfu lɔfu ipu ɛ̄gbā ō gba ku Ujehofa a. Ó lɛ ocabɔ alɛwa nōo mafu ku eko nɛ Ujehofa hɔha ce uwa foofunu a, wɛ igbihi néē ya odee nōo mafu kē kpɔtuce ɔ a nɛ. Ocabɔ mafu, igbihi néē Ebraham nyɛɛ ŋma ɔlɛ nu “náána nōó jé ɛga nōó ī nyɔ̄ ā ŋ́ ma” nɛ Ujehofa hɔha ce ɔ a. (Uhíb. 11:8) Igbihi nɛ Ujekɔpu nuunu mla alelekwu otɛhɔ a nɛ ó miyɛ ɛnɛɛnɛ ɔhā a. (Ohút. 32:24-30) Eko nɛ éwo ku Isrɛlu le ba ō gā Ajɛ nɛ Ɔwɔico Cokonu lɛ uwa a, eko nɛ acogwɛɛya lɛ ikpo ku uwa wu ipu eŋkpɔ ku Ujɔdan foofunu a, nōó gáā tɔɔtɛ lɛ ācɛ a kéē behe isu a.​—Ujós. 3:14-16.

¹⁴ A klla lɔfu nwu ɛlā ŋma ocabɔ mafu ku ācɛ nōo gba Ujehofa ɛ̄gbā ɛpleeko ku alɔ nyā, nōo gbolo ce ɔ klla ceyitikwu ya fiyɛ a. Ocabɔ mafu, ɔyinɛ alɔ nɔnyilɔ Payton mla ɔnyā nu Diana, gē jɔɔnyɛ ō jé aɔ̄kā ku ayinɛ alɔ nōo ceyitikwu ya fiyɛ ipu ɛ̄gbā ō gba ku Ujehofa, bɛɛka ɛ̄nɛ̄ é kɛla lɛyikwu ɔ ipu ikpɛyi ɛlā nōo kahinii: “They Offered Themselves Willingly.” * Payton kahinii: “Eko duuma nɛ alɔ gē jé aɔ̄kā ku ɔdā néē má ɛ ma, ó gē ya alɔ bɛɛka alɔ yɔ i má ɔcɛ nōo yɔ i jɔɔnyɛ ɔdole olɔɔnyɛ a. Ɛgɛ nɛ alɔ gē bi eko nwune le má uwa lɛ a, ɛgɔɔma nōó gē ya alɔ ō dɔka ō ‘je Ujehofa ma, cɛɛ ku alɔ má ka ó lɔhi a.’” Igbihaajɛ, Payton mla u Diana le yɛ gā ɛga nɛ ɛgbá yɔ fiyɛ a. A lɛ aikpɛyi ɛlā nyā jé ɛ? A lɛ uvidio nōo kahinii: Witnessing in Isolated Territory​—Australia mla u Witnessing in Isolated Territory​—Ireland nōo bɛɛcɛ ipu jw.org a má ɛ? Aikpɛyi ɛlā mla auvidio a lɔfu tu uwɔ abɔ, cɛɛ ku a dɔka ɔwɛ nɛ a géē ya fiyɛ ipu ɛ̄gbā ō gba ku Ujehofa.

15. Ɛgɛnyá nōo piyatɔha mla ɛnɛɛnɛ ācɛ gáā lɔfu tu alɔ abɔ a?

¹⁵ Piyatɔha mla ɛnɛɛnɛ ācɛ. Ó gē tɔɔtɛ lɛ alɔ ō lé ɔdole nɛ alɔ i lé jejee ɛ ŋ, eko duuma nɛ alɔ yɔ mla ācɛ nōo gē jɔɔnyɛ ō lé ɔdole ɔɔma. Ɔwɛ ekponu ɔɔma, ɔdaŋ ku alɔ piyatɔha mla ācɛ nōo kwu Ujehofa u ta aflɛyi ipu oyeeyi ku uwa ɛ, ó géē ya kóō tɔɔtɛ lɛ alɔ ō dɔka ɔwɛ nɛ alɔ géē lɔfu yuklɔ fiyɛ ipu ɛ̄gbā ō gba ku Ujehofa a. Ɔdā nōo ya da u Kent mla u Veronica a yɔ abɔɔ a. Kent kahinii: “Aɔya ku alɔ mla ācɛ apɔlɛ ku alɔ gē tu alɔ ɔtu kwu ō lɛ ɔwɛ ɛpɛpɛ nɛ alɔ géē bi le gba Ujehofa ɛ̄gbā a jama. Alɔ gáā le má ka abɔ alɔ gē piyatɔha mla ācɛ nōo gē je ɛlā ku Ajɔɔcɛ a ta aflɛyi a, alɔ gáā lɛ ɔtu lɛ ō bēē je aɔdā ɛpɛpɛ ma.” Babanya, Kent mla u Veronica gē yuklɔ ku ācɛ ō gbɔbu ɔna ō ta ɛdɔ ɛyɛɛyi ipu Serbia.

16. Ɛgɛ nɛ Ujisɔsi ma ɔ fu ipu aciije nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ulúku 12:16-21 a, ɔdiya nɛ alɔ cika ō le tutu ō leyi gwu aɔdā ōhī bonu a?

¹⁶ Leyi gwu aɔdā ōhī bonu ohigbu Ujehofa. Ó cɛgbá ku alɔ leyi gwu ɛjɛɛji aɔdā nɛ alɔ gē jɔɔnyɛ nu a bonu, gbɔbu ɛɛ ku alɔ lɔfu ya ɔdā nōo géē he Ujehofa ɔtu ŋ. (Ɔ̄cok. 5:19, 20) Amáŋ, ɔdaŋ ku alɔ i ce ō yuklɔ fiyɛ ipu ɛ̄gbā ō gba ku Ujehofa ŋ, ohigbu ku alɔ i dɔka ō leyi gwu aɔdā ōhī nɛ alɔ gē jɔɔnyɛ nu a bonu ŋ, ayika alɔ lɔfu ya ɛdɔ inyileyi nɛ adā nōo yɔ ipu aciije ku Ujisɔsi ya a. Adā a ceyitikwu kóō yuklɔ lɔfu lɔfu o ya ɛɛ kóō lɛ aɔdā olɔhi alɛwa, amáŋ ó lɛ ɛlá wu ɛ̄gbā ō gba ku Ɔwɔico ŋ. (Jé Ulúku 12:16-21.) Ɔyinɛ alɔ nɔnyilɔ Christian nōo lā ipu France a kahinii: “Ń gē je ofiyɛ duu ku eko mla ɔfu ku um lɛ Ujehofa mla apɔlɛ ku um ŋ.” Anu mla ɔnyā nu gáā le miyɛ ō gbɔbu ɔna ō ta. Amáŋ o ya ɛɛ kē lɛ ōmiya ɔɔma ya jila a, é cɛgba ō habɔ uklɔ néē gē ya a ta. É gbɔɔ uklɔ ku odee ō tubi ligii éyi o ya ɛɛ kē lɔfu ta iyi uwa abɔ, é kē nwu ku ɔdā oligii néē lɛ a cika ō jɛ uwa eyī. É lɛ eeye ohigbu kē leyi gwu  aɔdā ōhī bonu o ya ɛɛ kē lɔfu gbɔbu ɔna ō ta a? Christian kahinii: “Babanya, alɔ gē jɔɔnyɛ uklɔ ku ɔna ō ta a fiyɛ, klla gē jɔɔnyɛ ō má ācɛ nɛ alɔ gē klɔcɛ ku Ubáyíbu mla uwa yɔ i nwu ɛlā lɛyikwu Ujehofa, mla ācɛ nɛ alɔ gē cigbihi gáā má a duu.”

17. Ɔdi ta ɔyinɛ alɔ nɔnya éyi abɔ kóō je ɔwɛ ɛpɛpɛ ma ipu uklɔ ku ɔna ō ta ku nu a?

¹⁷ Le tutu ō je ɔwɛ ɛpɛpɛ nɛ a géē bi le gba Ujehofa ɛ̄gbā a ma. (Ācot. 17:16, 17; 20:20, 21) Shirley ɔcɛ ō gbɔbu ɔna ō ta nōo lā ipu United State a, cɛgbá ō piya ɔwɛ nɛ ó gē tɔɔna a abɔ, ɛpleeko ku ōcē ku corona nōo tu ipu oduudu ɛcɛ a. Eko aflɛyi a, ó dɔka ō tɔɔna o bu ipu ɔdā ō le gwu uwaya ŋ. Amáŋ igbihi nɛ ó miyɛ ɛla ō nwu ɛpleeko nɛ ɔcɛ ō leyi kwu usɛkut gáā má ujɔ ku uwa a, ó gbɔɔ ō tɔɔna o bu ipu ɔdā ō le gwu uwaya eko doodu. Ó kahinii: “Oŋma ajaajɛ a, ó tu um ufi, amáŋ babanya n gē jɔɔnyɛ nu nɛɛnɛhi. Alɔ yɔ i yɛ fu ācɛ alɛwa fiyɛ ɛgɛ nɛ alɔ gē ya ipu uklɔ ku ɔna ō ta ŋma ɔlɛ gā ɔlɛ a!”

18. Ɔdi gáā lɔfu tu alɔ abɔ ɔdaŋ ka ó lɛ odee nōo yɔ i ya kóō lɔnɔ tu alɔ ō ya fiyɛ ipu uklɔ ku ɔna ō ta a?

¹⁸ Lɛ ōmiya ya cɛɛ ku a ceyitikwu lɛ ɔ ya jila. Eko duuma nɛ alɔ gē má unwalu, alɔ gē gbɔɔkɔ ku otabɔ, klla gē gbɛla lɔɔlɔhi lɛyikwu ɔdā nɛ alɔ lɔfu ya lɛyikwu ɔ a. (Aíit. 3:21) Sonia nōo gē gbɔbu ɔna ō ta eko doodu mla ígwu nōo gē ka uce ku Romany ipu Europe a kahinii: “N gē dɔka ō ta aɔdā nɛ um miya ō ya a taajɛ ipu ɔkpá, cɛɛ n kwu ɔkpá u ta ɛga nōó géē tɔɔtɛ gā um ō má ɔ. Ó lɛ odee nɛ um pi ɛyi utebulu ku um, ó lɛ ɔwɛ ɛpa nōo nyɔ ɛga ɛyɛɛyɛyi. Eko duuma nɛ um lɛ ōmiya ō ya, n gē má aɔwɛ ɛpa a, cɛɛ n gbɔɔ ō gbɛla ɔdaŋ ka ɔdā nɛ um gáā miya a, géē ta um abɔ ya ɔdā nɛ um miya a jila amāŋ ɔdaŋ ku um gáā ya ɔ jila gla ŋ.” Sonia ceyitikwu kóō lɛ uce ō ya olɔhi lɛyikwu unwalu ku nu. Ó kahinii: “N gáā le miya, ɔdaŋ ku um géē má āhɔ̄ opiyabɔ duuma ipu oyeeyi ku um, bɛɛka ɔdɔ nōo géē ci um ŋma ō ya ɔdā nɛ um miya a jila, amāŋ n géē ma ɔ, bɛɛka akpa nōo géē tu um abɔ ku um ya ɔdā nɛ um miya a.”

19. Ɛgɛnyá nɛ alɔ gáā mafu ku aɔdā olɔhi nɛ Ujehofa je lɛ alɔ a jɛ alɔ eyī a?

¹⁹ Ó lɛ ɔwɛ alɛwa nɛ Ujehofa gē bi le hɔha ce alɔ. Alɔ lɔfu mafu ku aɔdā olɔhi nɛ ó je lɛ alɔ a jɛ alɔ eyī, ŋma lɛ ō ya ɔdā nɛ alɔ ya gla ō bi owoofu gē lɛ ɔ. (Uhíb. 13:15) Alɔ lɔfu ya aɔdā ɛyɛɛyɛyi alɛwa ō gba Ujehofa ɛ̄gbā. Ujehofa kéē i hɔha ce alɔ caba caba. Ɛ̄cī doodu, alɔ dɔka ɔwɛ nɛ alɔ géē ‘je Ujehofa ma cɛɛ ku alɔ má ka ó lɔhi ibi.’ Ɔdaŋ ku alɔ le ya lɛ a, alɔ géē lɛbɛɛka Ujisɔsi nōo kahinii: “Odōlé kú um wɛ kā n̄ yá ɔdā nōo tá ɔtū kú ɔ̄cɛ nōo tū um ɛhɔ̄ ā, ká n̄ kē lɛ úklɔ́ kú nū yá mɛ.”​—Ujɔ́n. 4:34.