1-2. Beji Psalm 34:8 rẹman, be ọkhẹke nin mhan lu nin mhan da lẹn ebi Jehova rẹ mhẹn yẹ?

JI A MAN yọle, ọria re ebale nin uwẹ bha sẹ ka le khẹ nin uwẹ le. Nin uwẹ da sabọ lẹn si ọne ebale dẹ yẹẹ uwẹ rẹ le, uwẹ ki ka ghe ọle, yaa ọle, yẹ lẹn emhin nan rẹ nyẹn ọlẹn. La, uwẹ sabọ yẹ rẹ nọọn ẹbho ebi ọne ebale dia yẹ. Ọkpakinọn, uwedẹ ọkpa nin uwẹ ha rẹ lẹn si ọne ebale dẹ yẹẹ uwẹ hi, nin uwẹ rẹ tobuwẹ dọnmhẹn ọlẹn fẹghe.

² Mhan dẹ sabọ luẹ ẹmhọn ebi Jehova rẹ mhẹn yẹ, sade mhan tie iBaibo, ebe nesẹmhan, bi sade mhan kaehọ ebi ẹbho rẹ ha tẹmhọn umhẹnmhin nọnsọle yẹ. Sokpan, mhan dẹ sabọ lẹn otọ ebi Jehova mhẹn sẹ yẹ, sade mhan tobọmhan “dọnmhẹn” umhẹnmhin nọnsọle fẹghe. (Tie Psalm 34:8.) Bha ji mhan re ijiẹmhin ọkpa fẹ ebi mhan ha rẹ lu ọnan yẹ. Ji a yọle ghe, mhan guanọ nin mhan lu iwẹnna oga nan re ẹghe rebhe lu. Sokpan, ọkuẹsẹ mhan sabọ lu ọle, ọ dẹ khẹke nin mhan de obọ re bhi iẹnlẹn. Asabọmiẹn mhan manman lẹn ive nin Jesu ve, ghe, mhan ha mun iwẹnna oga kalo bhi iẹnlẹn nọnsẹmhan, Jehova ki ne emhin ne khẹke nin mhan. Sokpan, ọne ive nin bha sẹ munsẹ bhi iẹnlẹn nọnsẹmhan. (Matt. 6:33) Ranmhude urẹọbhọ nin mhan mhọn da ọne ive nan, mhan ki de obọ re bhi iẹnlẹn. Bhiriọ, mhan ki manman miẹn ẹghe rẹ ha lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua. Mhan ha lu inian, mhan ki tobọmhan dọ kere ghe, Jehova wo gene ha ne emhin ne khẹke nin mhan. Sẹyẹ, mhan ki tobọmhan “dọnmhẹn” umhẹnmhin nọnsọle fẹghe.

3. Beji Psalm 16:​1, 2 rẹman, eria nela Jehova lu emhin esili nan?

³ Jehova “mhẹn da ọrebhe,” rẹ sẹbhi ẹbho ne bha lẹn ọlẹn. (Ps. 145:9; Matt. 5:45) Sokpan, ẹbho ne hoẹmhọn iJehova, ne yẹ re ọkhọle rebhe ha ga ọle, ele ọle manman lu emhin esili nan. (Tie  Psalm 16:​1, 2.) Bha ji mhan zilo nyan uwedẹ eso nin Jehova rẹ lu emhin esili nin mhan.

4. Be iJehova rẹ re umhẹnmhin nọnsọle man ẹbho ne munhẹn ha luẹ ẹmhọn ọlẹn yẹ?

⁴ Mhan wo daghe elele nọn nabhọre ẹghe nọn hi ki rẹ khin nin mhan rẹ re obọ rẹkhan emhin nin Jehova man mhan le. Bhi ọsi ijiẹmhin, ẹghe nin mhan rẹ luẹ ẹmhọn iJehova, yẹ hoẹmhọn ọlẹn, ọle da rẹkpa mhan rẹ rẹban iria-eria ne imhẹn bi emhin ne imhẹn nin mhan lu. (Col. 1:21) Sẹyẹ, ẹghe nin mhan rẹ re egbe guẹ nin Jehova yẹ mianmẹn, mhan da miẹn emhin esili ne bunbun bhi obọ ọle. Emhin esili bọsi, ọkhọle umueria nọn gbale, bi ikolu nin mhan bi ọle ko mhọnlẹn.​—1 Pet. 3:21.

5. Be iJehova rẹ re umhẹnmhin nọnsọle man mhan yẹ sade mhan lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua?

⁵ Jehova yẹ wo re umhẹnmhin nọnsọle man mhan beji mhan rẹ lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua. Ọria nin ẹkhọle lo uwẹ be khin? Ẹkhọle wo lo ene bunbun bhi ẹbho nesi Jehova. Bhi ọsi ijiẹmhin, asabọmiẹn ọkuẹsẹ uwẹ dọ kiẹn ọkpa bhi Esali Jehova, uwẹ bha riale uwẹ dẹ gbudu so obọ bhi odẹ ọsi ọria nin uwẹ bha lẹn, yẹ taman ọlẹn ẹmhọn Osẹnobulua. Sokpan ẹlẹnan nian, ebi uwẹ ki wo lu ẹghe rebhe khọnan. Sẹyẹ, Jehova rẹkpa uwẹ rẹ ha sọnyẹnmhẹn bhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua nin uwẹ lu. Ọle yẹ rẹkpa uwẹ bhi uwedẹ kẹkẹ. Bhi ọsi ijiẹmhin, ọle da rẹkpa uwẹ rẹ de ọkhọle re, ẹghe nin ọria rẹ ne uwẹ talọ sankan-sankan bhi itẹmhọn Osẹnobulua. Ọle da yẹ rẹkpa uwẹ lẹn eje khẹke bhi Baibo nin uwẹ ha tie man ọria nọn ka uwẹ ehọ. Ọle da yẹ re ahu nin uwẹ rẹ ha tẹmhọn ọlẹn, arẹmiẹn ẹbho bha ka uwẹ ehọ.​—Jer. 20:​7-9.

6. Be emhin nin Jehova man mhan le rẹ rẹman yẹ ghe ọle mhẹnmhin?

⁶ Uwedẹ ọbhebhe nin Jehova rẹ re umhẹnmhin nọnsọle man mhan hi, emhin nin ọle man mhan le nin mhan da sabọ ha lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua nọnsẹn. (John 6:45) Bhi ikolo oga nọnsẹmhan nan do bhi ẹkẹ uzana, mhan luẹ ebi mhan ha rẹ sabọ ha tẹmhọn Osẹnobulua yẹ nọnsẹn bhi obọle natiọle “ebi uwẹ ha sabọ ta.” Ijiẹmhin ne ribhi ọne obọle nan dẹ sabọ rẹkpa mhan sade mhan noo ele. Ofẹn sabọ rẹ ha mun mhan rẹ noo uwedẹ ọgbọn rẹ tẹmhọn Osẹnobulua. Ọkpakinọn, mhan ha dọnmhegbe noo ọle, mhan ki dọ kere ghe, ọ wo rẹ so eria nin mhan tẹmhọn Osẹnobulua man. A yẹ wo taman mhan bhi ikolo oga bi usikoko nesẹmhan ghe, nin mhan ha noo uwedẹ kẹkẹ nin mhan bha sẹ ka noo khẹ rẹ tẹmhọn Osẹnobulua. Ọnan sabọ rẹ re ofẹn ha mun mhan. Ọkpakinọn, mhan ha dọnmhẹn ene uwedẹ ọgbọn nan, Jehova ki nan erọnmhọn nin mhan. Bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, mhan dẹ zilo nyan elele nin mhan ha miẹn, sade mhan noo uwedẹ kẹkẹ rẹ lu eka nin mhan ha sabọ lu rẹ ga iJehova bhi idia nọn hi ki rẹ khin nin mhan ye. Sẹyẹ, mhan dẹ zilo nyan uwedẹ kẹkẹ nin mhan ha rẹ sabọ manman ha lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua.

7. Elele nela mhan ha miẹn sade mhan dọnmhegbe noo uwedẹ ọbhebhe rẹ manman lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua?

⁷ Mhan ki manman sikẹ iJehova. Bha ji mhan tẹmhọn ijiẹmhin ọsi obhio mhan ọkpa natiọle Samuel, * nọn yi ọwanlẹn bhi agbotu. Agbaẹbho natiọle Colombia ọle bi okhuo ọle da ga. Arẹmiẹn ọne okhuo bi ọdọ nan wo ha sọnyẹnmhẹn bhi iwẹnna ọkanẹfan nin ele ha lu bhi agbotu nọnsele, ele da yẹ ha guanọ nin ele diọbhi agbotu ọbhebhe nan da guanọ urẹkpa nin ele dọ ha ga bhi enin. Nin ele da sabọ lu ọnan, ele da de obọ re bhi iẹnlẹn. Samuel da yọle: “Mhan da re obọ rẹkhan adia nọn ribhi Matthew 6:​33, yẹ rẹban emhin kẹkẹ nin mhan dẹ ne bha khẹke. Sokpan, ọ bha lẹkhẹ nin mhan rẹ sibhi uwa nọnsẹmhan re, ranmhude, a wo bọn ọlẹn nin mhan beji mhan rẹ guanọ ọle. Sẹyẹ, mhan imhọn osa bhi  ọne uwa.” Ọkpakinọn, ẹghe nin ele ki rẹ diọbhi agbotu ọbhebhe dọ ha lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua, ele da kere ghe, igho nin ele rẹ gbẹloghe egbe, bha kpọnọ sẹ bii ọne ele rẹ gbẹloghe egbe khẹ hiehie. Samuel da yọle: “Mhan wo daghe uwedẹ nin Jehova rẹ dia mhan, yẹ re ewanniẹn ọbhi erọnmhọn nọnsẹmhan. Mhan yẹ wo daghe ọle ghe, ẹmhọn mhan ti Jehova bhọ. Sẹyẹ, ọle hoẹmhọn mhan gbera ọnikhẹ.” Uwẹ dẹ be sabọ lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua bhi uwedẹ nọn hi ki rẹ khin? Ahamiẹn uwẹ dẹ sabọmhin, dọnmhegbe manman lu ọle. Bhiriọ, uwẹ ki manman sikẹ iJehova. Sẹyẹ, ọle ki ha ne emhin ne khẹke nin uwẹ rẹ gbẹloghe egbe.​—Ps. 18:25.

8. Be imhan miẹn luẹ bhi ebi Ivan bi Viktoria tale?

⁸ Mhan ki manman ha ghọnghọn bhi iwẹnna oga nin mhan lu. Bha ji mhan fẹ ebi Ivan bi Viktoria nin okhuo bi ọdọ tayẹ. Kyrgyzstan ele da lu iwẹnna ọkanẹfan. Ele da de obọ re bhi iẹnlẹn nin ele da sabọ zegbere miẹnsọn nọn hi ki rẹ khin nan mun nin ele bhi oga nọnsi Jehova. Ivan da yọle: “Mhan da wo re egbe rebhe ha miẹnsọn kẹkẹ nan mun nin mhan. Aharẹmiẹn egbe lọ mhan sade mhan miẹnsọn fo, mhan ki yẹ wo ha ghọnghọn, ranmhude mhan lẹnmhin ghe, Jehova mhan re ahu miẹnsọn nan. Mhan da yẹ wo ha ghọnghọn, ranmhude emhin esili kẹkẹ nin mhan lu, bi imọẹ ọsọgbọn nin mhan ki dọ ha mhọnlẹn.”​—Mark 10:​29, 30.

9. Be obhio mhan nin okhuo nọn ribhi idia nọn kaka lu, nin ọle da sabọ lu gbera eka nin ọle lu bhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua? Elele nela ọle miẹn bhọ?

⁹ Mhan dẹ sabọ ha ghọnghọn bhi oga nọnsi Jehova, aharẹmiẹn mhan ribhi idia nọn kakale. Bhi ọsi ijiẹmhin, obhio mhan nin okhuo natiọle Mirreh da zobọ bhi iwẹnna idọkitọ nin ọle ha lu. Obọ ọsi West bhi otọ Africa ọle da nyẹnlẹn. Ọle iyẹ mhọn ọdọ. Sẹyẹ, ọle ki dọmanlẹn. Ẹghe nin ọle rẹ zobọ bhi ọne iwẹnna, ọle da munhẹn ha lu iwẹnna ọkanẹfan. Ranmhude ọle khọnmhọn emianmhẹn nọn re okhian nọghọ ọle, uri-agogo ọkpa ọle sabọ gbe bhi itẹmhọn Osẹnobulua nan lu rẹ na bhi uwa rẹ sẹbhi uwa. Sokpan, ọle sabọ bue bhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua nan da re ebe waa. Ọle mhọn afikie yo ne bunbun bi eria nin ọle man ele iBaibo. Ifoni ọle rẹ tie eso bhi ẹwẹ ele. Bezẹle nin Mirreh da ha guanọ nin ọle manman lu gbera ọnikhẹ bhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua? Ọle da yọle: “Oyẹẹ nin mẹn mhọn da iJehova bi Jesu Kristi zẹle. Sẹyẹ, ẹghe rebhe mẹn rẹ nan erọnmhọn nin Jehova rẹkpa mẹn lu eka nin mẹn ha sabọ lu bhi oga nọnsọle.”​—Matt. 22:​36, 37.

10. Beji 1 Peter 5:10 rẹman, elele nela eria ne manman ha lu iwẹnna oga ha miẹn bhi obọ iJehova?

¹⁰ Jehova ki man mhan emhin. Obhio mhan nin Kenny nọn lu iwẹnna ọkanẹfan bhi agbaẹbho natiọle Mauritius da kere ghe, ẹmhọanta wo khọnan. Ẹghe nin ọle rẹ miẹn ẹmhọanta, ọle da zobọ bhi yunivasiti, mianmẹn, yẹ munhẹn ha lu iwẹnna oga nan re ẹghe rebhe lu. Ọle da yọle: “Mẹn da dọnmhegbe rẹ re egbe khọkhọ Isaiah nin akhasẹ nọn yọle: ‘Ghe mẹn bhi enan, je mẹn!’ ” (Isa. 6:8) Kenny sẹ wo deba bọn uwa oga kẹkẹ. Ọle sẹ yẹ robọkpa zedu ebe nesẹmhan diọbhi urolo nọnsọle. Kenny da yọle: “A da wo man mẹn emhin ne rẹkpa mẹn rẹ ha miẹnsọn kẹkẹ nan mun nin mẹn.” Ọ iyi ebi ọle ha rẹ sabọ miẹnsọn nan mun nanlẹn ọkpa Kenny luẹle. Ọle da yẹ yọle: “Mẹn da yẹ dọ lẹn emhin nin mẹn ida sabọ lu, bi ikpẹ ne khẹke nin mẹn ha mhọnlẹn ne ha rẹkpa mẹn rẹ ha ga iJehova nọnsẹn.” (Tie 1 Peter 5:10.) Uwẹ dẹ yẹ sabọ fi emhin denọ bhi iẹnlẹn nọnsẹ, beji uwẹ ha da re ẹghe nin Jehova rẹ man uwẹ emhin.

11. Be ibhio mhan eso nin ikhuo ne ribhi agbaẹbho ọsi South Korea lu nin ele da sabọ lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua? Elele nela nabhọre? (Fẹ adudu nọn ribhi odalo ọne ebe nan ghe.)

¹¹ Ibhio mhan ne mọn da ga iJehova bhi ikpe ne bunbun dẹ yẹ miẹn emhin luẹ, sade ele dọnmhegbe noo uwedẹ ọbhebhe rẹ lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua. Ẹghe emianmhẹn iCOVID-19, ewanlẹn ne ribhi agbotu ọkpa bhi agbaẹbho ọsi South Korea da yọle: “Ibhio mhan  eso ne rẹ ha riale ghe, ele ida sabọ lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua ranmhude egbe nọn bha daan ele, ki sabọ noo ifoni bi kọmputa rẹ lu ọle nian. Ibhio mhan nin ikhuo ea ne ki gbera ikpe 80, da luẹ ebi a rẹ noo ikọmputa rẹ tẹmhọn Osẹnobulua yẹ, yẹ munhẹn ha tẹmhọn Osẹnobulua ẹghe rebhe.” (Ps. 92:​14, 15) Ọ dẹ be yẹẹ uwẹ rẹ lu gbera eka nin uwẹ lu bhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua, beji Jehova ha da manman nan erọnmhọn nin uwẹ? Ji mhan zilo nyan emhin eso nin uwẹ ha lu nin uwẹ da sabọ lu iriọ.

12. Be iJehova yọle ọle dẹ lu nin eria ne mun udu nyan ọlẹn?

¹² Ha mun udu nyan iJehova. Jehova ve ghe, ọle dẹ ne emhin esili ne bunbun nin mhan, sade mhan mun udu nyan ọlẹn, yẹ lu eka nin mhan ha sabọ lu bhi oga nọnsọle. (Mal. 3:10) Ọnan hi ebe sunu ji obhio mhan nin okhuo natiọle Fabiola, nọn nyẹnlẹn bhi agbaẹbho natiọle Colombia. Ẹghe nin ọle rẹ mianmẹn fo, ọle da ha guanọ nin ọle lu iwẹnna ọkanẹfan. Ọkpakinọn, ọ da khẹke nin ọle wẹnna nin ọle da sabọ rẹkpa azagba-uwa nọnsọle. Sokpan, ẹghe ki sẹ nin ọle ha rẹ zobọ bhi isi iwẹnna, ọle da manman nan erọnmhọn ji Jehova nin Ọle rẹkpa ọle. Ọne obhio mhan nan da yọle: “Ọ manman re ẹghe sade ẹbho zobọ bhi isi iwẹnna, ọkuẹsẹ a munhẹn a ha ele igho ipẹnshọn. Sokpan, uki ọkpa wo gbera ẹghe nin mẹn rẹ zobọ bhi isi iwẹnna, a da munhẹn a ha mẹn igho ipẹnshọn. Ọnan da wo han mẹn ilo.” Uki eva ki gbera, ọle da munhẹn ha lu iwẹnna ọkanẹfan. Ọle ki gbera ikpe 70 nian. Sẹyẹ, ọ ki gbera ikpe 20 nin ọle mọn da lu iwẹnna ọkanẹfan. Bhi ọne ẹghe nan, ọle da wo rẹkpa itue elẹnlẹn rẹ mianmẹn. Ọle da yọle: “Arẹmiẹn egbe  lọ mẹn ẹgheso, Jehova wo rẹkpa mẹn ẹdẹdẹ rẹ sẹ yẹ ha lu iwẹnna ọkanẹfan.”

13-14. Ijiẹmhin ọsi ẹbho nela ha sabọ rẹkpa mhan rẹ mun udu nyan iJehova, yẹ manman ha lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua?

¹³ Luẹ emhin bhi ijiẹmhin ọsi ẹbho ne mun udu nyan iJehova. Ijiẹmhin ọsi ẹbho ne manman wẹnna kaka bhi oga nọnsi Jehova wo vuọn iBaibo. Jehova da wo nan erọnmhọn nin ene bunbun bhi ẹwẹ ele, ranmhude, ele ka lu emhin rẹ rẹman ghe, ele mun udu nyan iJehova. Bhi ọsi ijiẹmhin, Abraham ka sibhi uwa nọnsọle re fo, arẹmiẹn ọle bha lẹn eji ọle khian, ọkuẹsẹ Jehova nan erọnmhọn nanlẹn. (Heb. 11:8) Jacob ka ne ẹhi dan, ọkuẹsẹ Jehova nan erọnmhọn kpataki nanlẹn. (Gen. 32:​24-30) Sẹyẹ, ene ọhẹn ka ji oẹ ọbhi ẹdẹ iJordan fo, ọkuẹsẹ ibhokhan Izrẹl sabọ fan ọlẹn ra nabhi otọ nan ve ive ọle nin ele.​—Josh. 3:​14-16.

¹⁴ Uwẹ dẹ yẹ miẹn emhin luẹ bhi ijiẹmhin ọsi Esali Jehova ẹlẹnan ne mun udu nyan iJehova yẹ manman ha lu iwẹnna oga. Bhi ọsi ijiẹmhin, ọ manman yẹẹ obhio mhan nin Payton bi okhuo ọle nin Diana rẹ ha tie okha ọsi ibhio mhan ne manman ha lu iwẹnna oga. Ene okha nan ribhi jw.org bhi obọ natiọle “Eria Ne Tobele Zegbere.” * Payton da yọle: “Ahamiẹn mhan tie okha nọnsele, ọ ki dia mhan bhi egbe ghe mhan ghe ọria nọn le ebale nọn mhẹn bhi unun. Beji mhan rẹ ha tie ene okha nan, iriọ ọ rẹ ha ghọn mhan rẹ dọnmhẹn umhẹnmhin nọnsi Jehova fẹghe.” Akizẹbue, Payton bi okhuo ọle, da diọbhi agbotu nan da guanọ urẹkpa dọ ha ga bhi enin. Uwẹ be sẹ ka tie ene okha nan khẹ? Sẹyẹ, uwẹ be sẹ ka ghe ene ividio nan bhi jw.org natiọle “Witnessing in Isolated Territory​—Australia, bi Witnessing in Isolated Territory​—Ireland?” Ene okha nan dẹ sabọ rẹkpa uwẹ rẹ guanọ uwedẹ kẹkẹ nin uwẹ ha rẹ manman ha lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua.

15. Be imọẹ nin mhan zẹle ha rẹ sabọ rẹkpa mhan yẹ?

¹⁵ Zẹ imọẹ ne ha sabọ rẹkpa uwẹ. Ọ dẹ lẹkhẹ nin mhan rẹ le ebale nin mhan bha sẹ ka le khẹ, sade mhan deba eria nin ọne ebale yẹẹ rẹ le muobọ. Iriọ yẹ nọn rẹji imọẹ nin mhan zẹ. Ahamiẹn eria nin ẹmhọn oga ti ele bhọ mhan ne lu imọẹ, ọ ki lẹkhẹ nin mhan rẹ guanọ uwedẹ kẹkẹ nin mhan rẹ ha lu iwẹnna oga. Ọnan hi ebe sunu ji Kent bi Veronica nin okhuo bi ọdọ. Kent da yọle: “Imọẹ mhan bi azagba-uwa nọnsẹmhan, da taman mhan nin mhan dọnmhegbe noo uwedẹ kẹkẹ rẹ lu iwẹnna oga. Mhan da dọ kere ghe, ẹbho ne mun ẹmhọn Agbejele kalo bhi iẹnlẹn nin mhan deba ha muobọ, ele rẹkpa mhan rẹ sabọ dọnmhẹn uwedẹ ọgbọn rẹ manman lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua.” Ẹlẹnan nian, iwẹnna ọkanẹfan kpataki Kent bi Veronica ki lu bhi agbaẹbho natiọle Serbia.

16. Beji ijiẹmhin nọn ribhi Luke 12:​16-21 rẹman, bezẹle nọn da khẹke nin mhan fikeke gbe emhin eso?

¹⁶ Fikeke gbe emhin eso ranmhude iJehova. Ọ iyi oko ghe, mhan dẹ fikeke gbe emhin rebhe nin mhan rẹ sọnyẹnmhẹn nin mhan da sabọ lu ebe ti Jehova bhọ. (Eccl. 5:​19, 20) Ọrẹyiriọ, ahamiẹn mhan bha guanọ nin mhan fikeke gbe emhin eso, beji mhan ha da sabọ manman lu iwẹnna oga, mhan ki diabe ọne okpea nin Jesu rẹ lu ijiẹmhin bhi Baibo nọn bha ka dọ ga Osẹnobulua ranmhude emhin ne bunbun nin ọle mhọnlẹn. (Tie Luke 12:​16-21.) Obhio mhan nin okpea natiọle Christian nọn nyẹnlẹn bhi France da yọle: “Mẹn bha manman ha noo ẹghe bi ahu nọnsẹmhẹn bhi oga nọnsi Jehova, bi bhi azagba-uwa nọnsẹmhẹn.” Ọle bi okhuo ọle da mhanmhanlẹn nin ele rẹ lu iwẹnna ọkanẹfan. Ọkpakinọn, nin ele da sabọ mun ọne emhanmhan nan sẹ, ele da zobọ bhi eji ele da wẹnna. Beji ele ha da miẹn ebi ele ha rẹ ha gbẹloghe egbe, ele da munhẹn ha lu iwẹnna nan rẹ re uwa i nọnsẹn. Ele da ji igho nan ha ele le khọn ele, arẹmiẹn ọ bha kpọnọ sẹ bii igho nin ele miẹn bhi iwẹnna nin ele ka rẹ ha lu. Ele be ha ghọnghọn nin ele rẹ fikeke gbe emhin eso nin ele  da sabọ lu iwẹnna ọkanẹfan? Christian da yọle: “Mhan ki wo manman sọnyẹnmhẹn bhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua. Sẹyẹ, ọ rẹ mhan ghọnghọn rẹ daghe ẹbho nin mhan man ele iBaibo, bi afikie yo nesẹmhan luẹ ẹmhọn iJehova.”

17. Be ha sabọ rẹ mhan ha si egbe re ikeke rẹ noo uwedẹ ọgbọn rẹ tẹmhọn Osẹnobulua?

¹⁷ Muegbe nin uwẹ rẹ noo uwedẹ ọgbọn rẹ lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua. (Acts 17:​16, 17; 20:​20, 21) Obhio mhan natiọle Shirley nọn lu iwẹnna ọkanẹfan bhi United States da fi uwedẹ nin ọle rẹ lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua denọ bhi ẹghe emianmhẹn iCOVID-19. Bhi ọsi ọhẹnhẹn, ọle da ha si egbe re ikeke rẹ noo ifoni rẹ tẹmhọn Osẹnobulua. Ọkpakinọn, ẹghe nin ọfẹotughe nọnsele rẹ rẹnẹ ji ele, yẹ man ọlẹn ebi a rẹ noo ifoni rẹ tẹmhọn Osẹnobulua yẹ, ọle da munhẹn ha lu iriọ ẹghe rebhe. Shirley da yọle: “Bhi ọsi ọhẹnhẹn, ofẹn da ha mun mẹn. Sokpan, mẹn ki wo sọnyẹnmhẹn bhọ nian. Mhan wo miẹn ẹbho ne bunbun tẹmhọn Osẹnobulua man gbera ẹghe nin mhan rẹ na bhi uwa rẹ sẹbhi uwa!”

18. Be ha sabọ rẹkpa mhan sade emhin re ọle nọghọ imhan rẹ manman ha lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua?

¹⁸ Ha mhọn emhanmhan, uwẹ ha yẹ dọnmhegbe mun ọlẹn sẹ. Ahamiẹn mhan kuẹlo da ọkakale, mhan ki nan erọnmhọn, yẹ ria eria nyan ebi mhan ha khian ọne ọkakale yẹ. (Prov. 3:21) Obhio mhan nin Sonia nọn lu iwẹnna ọkanẹfan bhi agbotu nan da zẹ urolo iRomany bhi otọ Europe da yọle: “Ọ yẹẹ mẹn rẹ gbẹn emhanmhan nọnsẹmhẹn ọbhi otọ, yẹ re ọne ebe ọbhi eji mẹn ha da kẹ ha daghe ọle. Mẹn da drọ ifoto nọn re ukhuo eva ne khian ije kẹkẹ man, yẹ re ọle ọbhi uke itebu nọnsẹmhẹn. Bhiriọ, mẹn ha guanọ nin mẹn zẹ emhin nin mẹn ha lu, mẹn ki ghe ọne ifoto, yẹ nọọn egbe mẹn si ebi mẹn ha zẹ nan dẹ be rẹkpa mẹn rẹ mun emhanmhan nọnsẹmhẹn sẹ.” Sonia da dọnmhegbe rẹ ha re ẹlo nọn khẹke ghe idia nin ọle ye. Ọle da yọle: “Idia nin mẹn ki da ke egbe mẹn re, dẹ sabọ diabe ogbe nọn gbe mẹn odẹ a nin mẹn hẹi sẹbhi eji mẹn khian, la akhuan nọn rẹkpa mẹn rẹ sẹbhi eji mẹn khian. Ẹlo nin mẹn ha rẹ ghe ọne idia ha tare.”

19. Be imhan ha rẹ rẹman yẹ ghe, ẹsele rebhe nin Jehova lu nin mhan ti mhan bhọ?

¹⁹ Uwedẹ ne bunbun, ọle iJehova rẹ nan erọnmhọn nin mhan. Mhan dẹ rẹman ghe, ẹsele kẹkẹ nin ọle lu nin mhan ti mhan bhọ, sade mhan lu eka nin mhan ha sabọ lu rẹ re ogẹn ji ọle. (Heb. 13:15) Uwedẹ ọkpa nin mhan ha rẹ lu ọnan hi, sade mhan noo uwedẹ kẹkẹ rẹ manman ha lu iwẹnna oga. Bhiriọ, mhan ki manman miẹn erọnmhọn bhi obọ ọle. Ukpẹdẹ-ukpẹdẹ, bha ji mhan ha guanọ uwedẹ kẹkẹ nin mhan rẹ ‘dọnmhẹn iJehova fẹghe, yẹ daghe ọle ghe, ọle mhẹnmhin.’ Bhiriọ, mhan ki diabe iJesu nọn yọle: “Ebale nọnsẹmhẹn hi, nin mẹn rẹ lu iho ọsi ọnọn je mẹn yẹ miẹnsọn nọnsọle sotọ.”​—John 4:34.