1-2. Wọhọ epanọ o rrọ Olezi 34:8, ẹvẹ ma sae rọ dawo re ma ruẹ nọ Jihova o woma?

DAE rehọ iẹe nọ a wọ oghẹrẹ emu jọ nọ whọ re re ẹdẹvo ho kẹ owhẹ. Whọ sae dina riẹ oghẹrẹ nọ emu na ọ rrọ nọ who te rri rie, who te yo ore riẹ, whọ tẹ nọ kpahe eware nọ a re ro there iei hayo nọ whọ tẹ nọ amọfa kpahe oghẹrẹ nọ emu na ọ rrọ. Rekọ who te fi ei họ unu ọvo whọ sae rọ ginẹ riẹ epanọ emu na ọ were te.

² Ma sae riẹ omojọ kpahe oghẹrẹ nọ Jihova o woma te nọ ma te bi se Ebaibol na gbe ebe ukoko na hayo nọ amọfa a tẹ be ta kpahe oghẹrẹ nọ Jihova ọ rọ ghale ae no. Rekọ nọ ma tẹ “dawo” oware jọ nọ Jihova ọ gwọlọ nọ ma ru nọ ọ jẹ ghale omai no, ẹsiẹe ma te rọ ginẹ riẹ epanọ Jihova o woma te. (Se Olezi 34:8.) Joma kẹ oriruo jọ. Ma rehọ iẹe nọ whọ gwọlọ ruọ iruo odibọgba oke-kpobi. Rekọ taure who te ti ru ere, who re siobọno eware jọ. Ẹsejọhọ who se ẹme Jesu na unuẹse buobu no nọ ọ ta nọ ma tẹ kake gwọlọ Uvie na, Jihova o ti fiobọhọ kẹ omai wo eware nọ e ginẹ roja kẹ omai. Rekọ Jihova o ri ru ere kẹ owhẹ omara ha. (Mat. 6:33) Ghele na, fikinọ who fi ẹrọwọ họ Jesu, whọ tẹ siọ eware jọ nọ whọ hae gwọlọ dẹ ba je si no oke nọ who re ro ru iruo re whọ sae ta usi uwoma ziezi. Nọ who ru ere, whọ tẹ ruẹ nọ Jihova o gine fiobọhọ kẹ owhẹ wo eware nọ e ginẹ roja kẹ owhẹ. Ẹme na ọye. Whọ “dawo” no, whẹ ọvo ọ tẹ ruẹ kẹ omara nọ Jihova o woma.

3. Ma te rri ẹme nọ ọ rrọ Olezi 16:1, 2, amono Jihova o re ru eware iwoma kẹ?

³ Jihova “o re ru ewoma kẹ ohwo kpobi” makọ te ahwo nọ a re riẹe he dede. (Ol. 145:9; Mat. 5:45) Rekọ ahwo nọ a you rie jẹ be rọ eva rai kpobi gọe ọ rẹ mai ru eware iwoma  kẹ. (Se Olezi 16:1, 2.) Joma ta kpahe eware iwoma jọ nọ Jihova o ru kẹ omai no.

4. Eware iwoma vẹ Jihova o bi ru kẹ ahwo nọ a bi wuhrẹ kpahe iẹe?

⁴ Oke kpobi nọ ma te ru oware nọ Jihova o wuhrẹ omai, ma rẹ ruẹ nọ u bi gine fiobọhọ kẹ omai. Wọhọ oriruo, nọ ma yo kpahe Jihova, ma te mu ei họ ewuhrẹ kpahe. Ẹmẹrera na, ma te ti you rie ziezi. Eware nọ ma bi wuhrẹ kpahe iẹe i te ti fiobọhọ kẹ omai whaha ekpehre iroro gbe iruemu nọ e rẹ dhae eva. (Kọl. 1:21) Nọ ma roma mudhe jẹ họ-ame no, Jihova o te ru oware uwoma ofa kẹ omai. O ru nọ ma ro wo emamọ obruoziẹ-iroro, ma te je mu usu kugbei.​—1 Pita 3:21.

5. Eware iwoma vẹ Jihova o bi ru kẹ omai evaọ usi uwoma ota na?

⁵ U wo eware iwoma nọ Jihova o gbe bi ru kẹ omai nọ ma be ta usi uwoma na. Kọ whẹ yọ ohwo nọ ọ rẹ dhomovuọ? Uzẹme riẹ họ, oma o rẹ vuọ inievo buobu. Taure who te ti kurẹriẹ ziọ ukoko na, ẹsejọhọ whọ jẹ hai roro nọ whọ te sai kporo ẹthẹ ohwo nọ whọ riẹ ẹdẹvo ho re whọ ta usi uwoma kẹe he. Rekọ ma be tẹme na, oware yena whọ be hai ru kẹse kẹse na. Jihova o fiobọhọ kẹ owhẹ no, yọ enẹna usi uwoma ota o be were owhẹ. U wo oghẹrẹ ofa nọ Jihova o ro fiobọhọ kẹ owhẹ no re. Ohwo nọ ọ gwọlọ yo ho o te bi doku owhẹ evaọ usi uwoma, who re muofu kẹe he. Ọ tẹ be hai je fiobọhọ kẹ owhẹ riẹ oria Ebaibol nọ who re se kẹ ohwo nọ ọ gaviezọ. O te je fiobọhọ kẹ owhẹ nọ whọ be gbẹ sae rọ ta usi uwoma ghele o tẹ make rọnọ ahwo a be rọwo yo usi uwoma tere evaọ ẹkwotọ rai hi.​—Jeri. 20:7-9.

6. Fikieme ma sae rọ ta nọ oware uwoma Jihova o bi ru nọ o bi wuhrẹ omai kẹ iruo usi uwoma ota na?

⁶ Oware uwoma ofa jọ nọ Jihova o bi ru kẹ omai họ, o bi wuhrẹ omai oghẹrẹ nọ ma rẹ rọ ta usi uwoma na ziezi. (Jọn 6:45) Ma be hae jọ ewuhrẹ udevie-oka mai ruẹ obọdẹ idhesẹvia oghẹrẹ nọ ma rẹ rọ ta usi uwoma, yọ u fo re ma hae rehọ ae ta usi uwoma. A te wuhrẹ omai oghẹrẹ okpokpọ jọ nọ ma rẹ rọ ta usi uwoma, ẹsejọhọ ma re roro nọ ma te sai ru ei hi. Rekọ nọ ma tẹ dawo iẹe, ma sae ruẹ nọ u bi ru nọ ahwo a bi ro yo usi uwoma ziezi. A rẹ jẹ jọ ikokohọ gbe obọ ewuhrẹ vuẹ omai nọ ma rọ oghẹrẹ okpokpọ nọ ma re dawo ẹdẹvo ho rọ ta usi uwoma. Ẹsejọ ma re roro nọ ma te sai ru ei hi. Rekọ ma te ru ei, Jihova ọ rẹ ghale omai. Joma ta kpahe ewoma nọ o re noi ze nọ ma tẹ rọ edhere ọkpokpọ ta usi uwoma na ghelọ oghẹrẹ nọ eware e rrọ kẹ omai kẹhẹ. Ma vẹ te ta kpahe oghẹrẹ nọ ma sai ro ru viere evaọ iruo Uvie na.

7. Irere vẹ i re te omai nọ ma tẹ be daoma ziezi evaọ iruo Uvie na?

⁷ Ma ti si kẹle Jihova vi epaọ anwẹdẹ. Joma ta kpahe ọkpako ukoko jọ nọ a re se Samuel * nọ avọ aye riẹ a rrọ obọ Colombia. Ọkobaro aimava na a jọ evaọ ukoko rai, rekọ a tẹ gwọlọ nọ a rẹ nyai fiobọhọ evaọ ukoko nọ iwhowho-uvie e rrọ tere he. Re a sai ru ere, a rẹ kpairoro vrẹ eware jọ. Samuel ọ ta nọ: “Ma ru oware nọ obe Matiu 6:33 o ta. Fikiere eware jọ nọ ma jẹ hae dẹ vẹre nọ e nwane roja tere he, ma tẹ siọ ae ba. Rekọ o jẹ da omai gaga inọ ma be te kwa no uwou mai no. Uwou na u kiehọ omai oma ziezi keme oghẹrẹ nọ ma gwọlọ a nwane bọe, yọ ma hwa osa riẹ kpobi re no.” Nọ a kwa kpohọ ukoko ofa no, a gbẹ jẹ raha ugho kaka epanọ a jẹ raha vẹre he. Samuel ọ ta nọ: “Ma ruẹ no inọ  Jihova o bi fiobọhọ kẹ omai evaọ eware nọ ma bi ru yọ ọ be kuyo elẹ mai. Ma tẹ jẹ ruẹ nọ oware nọ ma ru na o were Jihova gaga yọ o ru eware buobu kẹ omai nọ i dhesẹ nọ o gine you omai.” Kọ whọ sae daoma vi epanọ who bi ru enẹna evaọ iruo Uvie na? Who te ru ere, usu ra avọ Jihova o te kpekpe ziezi, yọ ọ te rẹrote owhẹ.​—Ol. 18:25.

8. Eme whọ jọ ẹme Ivan avọ Viktoria na wuhrẹ?

⁸ Eva e te were omai gaga evaọ iruo Uvie na. Joma ta kpahe ọzae-avọ-aye jọ nọ a re se Ivan avọ Viktoria. A rrọ ekobaro oke-kpobi evaọ obọ Kyrgyzstan. A siobọno eware jọ nọ a hai ti ru re oke kpobi nọ a tẹ gwọlọ inievo nọ i re fiobọhọ evaọ iruo ukoko na jọ, te ebabọ, a vẹ nya. Ivan ọ ta nọ: “Ma jẹ hae rọ ajọwha ru iruo ebabọ kpobi nọ a se omai nya. Ginọ uzẹme nọ ma te te uwou evaọ owọwọ, oma o jẹ hae rrọ omai. Rekọ eva e jẹ hae were omai gaga yọ udu o jẹ hai te omai otọ keme ma riẹ nọ iruo Uvie na ma rọ ẹgba mai ru. Ẹsikpobi nọ ma tẹ kareghẹhọ egbẹnyusu nọ ma jọ iruo ebabọ na wo gbe emamọ eware nọ e via oke yena, eva kọ e rẹ were omai ọvo.”​—Mak 10:29, 30.

9. Eme oniọvo-ọmọtẹ jọ o ru re ọ sae daoma viere evaọ iruo Uvie na dede nọ o lọhọ kẹe he, kọ eme o no rie ze?

⁹ Ma tẹ maki wo oghẹrẹ ebẹbẹ jọ, ma rẹ gbẹ sai ru eware nọ e rẹ lẹliẹ eva were omai evaọ egagọ Jihova ghele. Wọhọ oriruo, u wo oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ ọ kpako no nọ a re se Mirreh. Ọzae riẹ o whu no yọ o no iruo edọkita nọ ọ jọ no fikinọ ọ kpako no. Uwhremu na, o te mu iruo ọkobaro họ. Whaọ oniọvo na o wo ọnyokpa-enwa nọ ọ rẹ kẹe uye. Fikiere auwa ọvuọvo ọ sae rọ ta usi uwoma nuwou ruọ uwou. Rekọ ọ rẹ sae keria oria nọ u re zurie, ọ vẹ jọ etẹe ta usi uwoma oke lelehie. O te ti wo izihebro gbe emọ-uwuhrẹ Ebaibol buobu, yọ ifonu o re ro wuhrẹ ejọ. Eme ọ wha riẹ ze nọ oniọvo nana o bi ro ru eware nana kpobi evaọ egagọ Jihova? Ọ ta nọ: “Me you Jihova avọ Jesu Kristi gaga. Yọ ẹsikpobi mẹ rẹ lẹ nọ jọ Jihova o fiobọhọ kẹ omẹ re mẹ dao ẹgba mẹ kpobi evaọ egagọ riẹ.”​—Mat. 22:36, 37.

10. Wọhọ epanọ o rrọ obe 1 Pita 5:10, eme Jihova o re ru kẹ ahwo nọ a daoma viere evaọ iruo Uvie na?

¹⁰ Jihova o ti wuhrẹ omai eware efa. Oniọvo jọ nọ a re se Kenny nọ ọ rrọ ọkobaro evaọ obọ Mauritius ọ ruẹ nọ ere o ginẹ rrọ. Nọ o mu Ebaibol họ ewuhrẹ no, o te no iyunivasiti, jẹ họ-ame. Ọ tẹ ruọ iruo ọkobaro oke-kpobi. Ọ ta nọ: “Mẹ jẹ daoma ru lele ẹme Aizaya ọruẹaro na nọ ọ ta nọ: ‘Mẹ na! Vi omẹ!’” (Aiz. 6:8) Kenny o ru iruo evaọ ebabọ ukoko na buobu, o te je ru iruo evaọ ẹko-iruo nọ a rẹ jọ fa ebe ukoko na fihọ ẹvẹrẹ riẹ. Ọ ta nọ: “Me wuhrẹ eware nọ i re fiobọhọ kẹ omẹ ru iruo nọ a kẹ omẹ ziezi.” Rekọ orọnọ epanọ o re ro ru iruo na ọvo o wuhrẹ hẹ. Ọ ta re nọ: “Iruo nọ me je ru na u fiobọhọ kẹ omẹ ruẹ nọ eware jọ e riẹ nọ mẹ rẹ sai ru hu, yọ u wo iruemu jọ nọ u fo nọ me re wo re mẹ sae jọ odibo Jihova nọ ọ be riẹ ru ziezi.” (Se 1 Pita 5:10.) Whẹ omara whọ sae daoma viere evaọ iruo Uvie na nọ who te rri epanọ eware e rrọ kẹ owhẹ jẹ ma omaa epanọ whọ sai ro ru ei. Who te ru ere, Jihova o ti wuhrẹ owhẹ obọdẹ eware jọ.

11. Eme inievo-emetẹ jọ evaọ obọ South Korea a ru re a sae ta usi uwoma ziezi, kọ eme o no rie ze? (Rri uwoho nọ o rrọ uke emagazini na.)

¹¹ Makọ inievo nọ i wo eriariẹ ziezi a rẹ riẹ eware efa nọ a tẹ fialoma via kẹ iruo efa evaọ ukoko na. Evaọ oke ẹyao COVID-19 na, ekpako ukoko jọ evaọ obọ South Korea a kere nọ: “Inievo jọ nọ i je roro nọ  a te sae ta usi uwoma ha fiki oma nọ o ga rai hi a be rọ itanẹte ta usi uwoma enẹna. Inievo-emetẹ esa jọ nọ e kpako vrẹ ikpe udhone no a wuhrẹ oghẹrẹ nọ a re ro ru ei. A tẹ be rọ ere ta usi uwoma kẹdẹ kẹdẹ.” (Ol. 92:14, 15) Kọ whọ gwọlọ daoma viere evaọ usi uwoma ota na, re whọ ginẹ ruẹ epanọ Jihova o woma te? Joma ta kpahe eware jọ nọ whọ rẹ sai ru nọ i re fiobọhọ kẹ owhẹ ru ei.

12. Eme Jihova ọ ta nọ o ti ru kẹ ahwo nọ a rẹroso ẹe?

¹² Hae rẹroso Jihova. Jihova ọ ta nọ ma tẹ rẹroso ẹe, jẹ dao ẹgba mai kpobi evaọ egagọ riẹ, ọ te ghale omai ziezi. (Mal. 3:10) Ere Jihova o gine ru kẹ oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Fabiola evaọ obọ Colombia. Nọ ọ nwane họ-ame no, ọ tẹ gwọlọ nọ ọ rẹ jọ ọkobaro oke-kpobi. Rekọ iruo riẹ ọ jẹ rọ rẹrote uviuwou riẹ, te ọyomariẹ, te ọzae riẹ gbe emọ esa rai. Rekọ nọ o te unuikpe nọ o ti ro no iruo na no, ọ tẹ jẹ lẹ se Jihova gaga re o fiobọhọ kẹe. Ọ ta nọ: “U re lehie gaga re a tẹ te hwa ohwo osa arutẹriọ. Rekọ nọ mẹ nwani fi obe họ, amara ọvuọvo ọ vrẹ, a tẹ hwa ọmẹ kẹ omẹ. U gbe omẹ unu gaga.” Emerae ivẹ nọ i lele i rie, o te mu ọkobaro oke-kpobi họ. Ma be tẹme na, ọ kpako vrẹ ikpe udhosa-gbikpe no, yọ o vrẹ ikpe udhe no nọ ọ rọ rrọ ọkobaro na. O fiobọhọ kẹ imaree soso kurẹriẹ ziọ ukoko na no. Ọ ta nọ: “Dede nọ oma o rẹ lọhọ omẹ ẹsejọ, Jihova o bi fiobọhọ kẹ omẹ ruabọhọ iruo ọkobaro na.”

13-14. Iku vẹ e rẹ sai fiobọhọ kẹ omai rẹroso Jihova jẹ daoma viere evaọ iruo Uvie na?

 ¹³ Se iku ahwo nọ a rẹroso Jihova re whọ jarai wuhrẹ oware jọ. Iku ahwo buobu nọ a daoma gaga evaọ egagọ Jihova e vọ Ebaibol na. Ibuobu rai a ru oware jọ nọ u dhesẹ nọ a ginẹ rẹroso Jihova, taure Jihova ọ tẹ te ghale ae. Wọhọ oriruo, Abraham ọ kwa no ẹwho nọ ọ jẹ rria taure Jihova ọ tẹ te ghale iẹe, “dede nọ ọ riẹ obonọ o je kpohọ họ.” (Hib. 11:8) Jekọp o lele ukọ-odhiwu muabọ taure Jihova ọ tẹ te ghale iẹe. (Emu. 32:24-30) Yọ oke nọ orẹwho Izrẹl a ti ru re a ruọ Ẹkwotọ Eyaa na, izerẹ na a rọ ithihi te ame ethẹ Jọdan na no taure Jihova o te ti ru ethẹ na kpọ kẹ ae nọ a rọ fae vrẹ.​—Jos. 3:14-16.

¹⁴ Idibo Jihova buobu e riẹ evaọ oke mai na nọ e rẹroso Jihova, onọ u ru nọ a rọ daoma viere evaọ iruo Uvie na. Iku rai i ti fiobọhọ kẹ owhẹ re. Wọhọ oriruo, iku inievo nọ i siobọno eware buobu re a sae daoma viere evaọ iruo Uvie na e be hae jọ otọ uzoẹme na “A rọ Unevaze Fialoma Via.” * Oniọvo jọ nọ a re se Payton avọ aye riẹ Diana, a re se iku nana gaga. Payton ọ ta nọ: “Nọ ma je se iku inievo na, o jọ wọhọ ẹsenọ ma keria bi rri ohwo nọ ọ be re emu nọ ọ rẹ were gaga. Ma je se iku na ẹsikpobi, fikiere ma tẹ gwọlọ nọ ma rẹ ‘dawo re ma ruẹ nọ Jihova o woma.’” Uwhremu na Payton avọ Diana a tẹ kwa kpohọ oria nọ iwhowho-uvie e rrọ tere he re a fiobọhọ. Kọ who se iku nọ e be hae jọ uzoẹme nana no? Kọ ividio Usiuwoma Ota Evaọ Ẹkwotọ nọ Ukoko O Rrọ Họ​—Australia gbe Usiuwoma Ota Evaọ Ẹkwotọ nọ Ukoko O Rrọ Họ​—Ireland nọ e rrọ jw.org na, who rri rai no? Who te bi rri ividio nana jẹ be hai se iku na, o sai ru nọ who ti ro roro ku oghẹrẹ nọ whọ sae rọ daoma viere evaọ iruo Uvie na.

15. Eme o re noi ze nọ ma te mu usu kugbe inievo nọ e rọ iruo Uvie na karo?

¹⁵ Mu usu kugbe inievo nọ e rọ iruo Uvie na karo. Ma tẹ be hae jọ kugbe ahwo nọ a rẹ re oghẹrẹ emu nọ ma re re ẹdẹvo ho, ẹsiẹe ma rẹ rọ gwọlọ riẹe. Epọvo na re, ma te mu usu kugbe inievo nọ e rọ iruo Uvie na karo, ẹsiẹ ma te rọ gwọlọ nọ ma rẹ daoma viere evaọ egagọ Jihova. Nwanọ oware yena o via kẹ oniọvo jọ nọ a re se Kent avọ aye riẹ, Veronica. Kent ọ ta nọ: “Egbẹnyusu mai gbe ahwo uviuwou mai a jẹ hae tuduhọ omai awọ re ma daoma viere evaọ iruo Uvie na. Ma muẹrohọ nọ fikinọ ma je lele inievo nọ e rọ iruo Uvie na karo nyusu, u ru nọ ma rọ ruẹ nọ ma sae daoma viere evaọ iruo Uvie na.” Enẹna, Kent avọ Veronica a rrọ ekobaro obọdẹ evaọ obọ Serbia.

16. Ma te rri ọtadhesẹ Jesu nọ ọ rrọ Luk 12:16-21, fikieme u ro fo re ma siobọno eware jọ?

¹⁶ Siobọno eware jọ fiki iruo Jihova. Uzẹme riẹ họ, ma te nwani siobọno eware kpobi nọ e were omai hi fiki iruo Jihova. (Ọtausi. 5:19, 20) Rekọ ma gbe siobọno eware jọ re ma daoma viere evaọ iruo Uvie na ha, ma te wọhọ ọzae nọ Jesu ọ fodẹ evaọ ọtadhesẹ riẹ jọ. Ọzae na o koko efe họ kẹ omariẹ, rekọ ọ daezọ Ọghẹnẹ hẹ. (Se Luk 12:16-21.) Oniọvo jọ nọ a re se Christian nọ ọ be rria obọ France ọ ta nọ: “Me muẹrohọ nọ mẹ jẹ raha oke fihọ iruo Jihova tere he yọ mẹ jẹ jọ kugbe ahwo uviuwou mẹ tere gbe he.” Fikiere, ọye avọ aye riẹ a tẹ ta nọ a rẹ jọ ekobaro oke-kpobi. Rekọ a te siọ iruo rai ba re a sai ru ọkobaro na. A te gine ru ere. A te mu iruo jọ họ nọ a re jo ririe iwou gbe ifisi kẹ ahwo. Ugho nọ a je wo o da rai ẹro  dede nọ u te onọ a je wo vẹre he. Kọ eva e were rai dede nọ a kpairoro vrẹ eware jọ re a sai ru iruo Uvie na ziezi? Christian ọ ta nọ: “Eva e be were omai gaga enẹna evaọ iruo usi uwoma ota na. Eva e tẹ be jẹ were omai gaga re keme ma wo emọ-uwuhrẹ Ebaibol gbe izihebro buobu nọ ma bi wuhrẹ kpahe Jihova.”

17. Eme o rẹ sai ru nọ ma gbẹ rọ gwọlọ rọ oghẹrẹ okpokpọ ta usi uwoma ha?

¹⁷ Daoma rọ oghẹrẹ ofa ta usi uwoma. (Iruẹru 17:16, 17; 20:20, 21) Ọkobaro jọ nọ a re se Shirley evaọ obọ America o nwene oghẹrẹ nọ ọ jẹ rọ ta usi uwoma evaọ oke COVID-19 na. Oke ọsosuọ, o jẹ ruẹe oma ha re ọ rọ ifonu ta usi uwoma. Rekọ nọ ọsẹro okogho ọ nyaziọ ukoko rai je dhesẹ oghẹrẹ nọ a re ro ru ei kẹ ae, o te mu ifonu họ ẹrọ ta usi uwoma ẹsikpobi. Ọ ta nọ: “Oke ọsosuọ, ozọ u je mu omẹ. Rekọ enẹna, o be were omẹ gaga. Ahwo nọ ma be ta usi uwoma kẹ enẹna a bu vi ahwo nọ ma jẹ ta kẹ oke nọ ẹyao na o ri muhọ họ, nọ ma je no uwou ruọ uwou.”

18. Ẹvẹ ma sae rọ daoma viere evaọ iruo Uvie na nọ o tẹ make rrọ bẹbẹ?

¹⁸ Ma omaa epanọ who ti ro ru vi epaọ anwẹdẹ re who je ru lele iei. Nọ ẹbẹbẹ jọ ọ tẹ rrọ otọ kẹ omai, ma rẹ lẹ se Jihova re o fiobọhọ kẹ omai rorote ziezi, ma vẹ sae ma omaa oware nọ ma re ru kpahe iẹe. (Itẹ 3:21) Sonia nọ ọ rrọ ọkobaro oke-kpobi evaọ utu ẹvẹrẹ Romania jọ evaọ obọ Europe ọ ta nọ: “Mẹ rẹ gwọlọ kere eware nọ mẹ ma omaa rai fihọ obe, me ve je fi ei họ oria nọ mẹ rẹ jọ ruẹ e riẹ ẹsikpobi. Mẹ tẹ jẹ drọ idhere ivẹ nọ i kpohọ ọvuọ oboriẹ fihọ obe je fi ei họ ehru emẹjẹ mẹ. Mẹ tẹ be ma omaa oware jọ nọ mẹ gwọlọ ru, me ve rri idhere ivẹ nọ mẹ drọ na ro roro kpahe obonọ omaa na o te wọ omẹ kpohọ.” Sonia ọ rẹ gwọlọ ru ọkọkora ha nọ ebẹbẹ e tẹ make rrọ otọ kẹe. Ọ ta nọ: “Eware e tẹ make rrọ oghẹrẹ jọ kẹ omẹ, me re rri rie nọ e te whaha omẹ oware nọ mẹ gwọlọ ru hu. Ukpoye me re rri rie wọhọ nọ u ti fiobọhọ kẹ omẹ ru oware nọ mẹ gwọlọ ru.”

19. Ẹvẹ ma re ro dhesẹ nọ eware nọ Jihova o bi ru kẹ omai e da omai ẹro fia?

¹⁹ Eware buobu e riẹ nọ Jihova o bi ru kẹ omai rọ ghale omai. Ma tẹ be daoma ru oware kpobi re ma jiri iei, yọ ma bi dhesẹ nọ eware nọ o bi ru kẹ omai na e da omai ẹro fia. (Hib. 13:15) Ma sae daoma ru eware jọ nọ ma ri ru vẹre he evaọ iruo Uvie na. Ma te ru ere, Jihova ọ te ghale omai vi epaọ anwẹdẹ. Kẹdẹ kẹdẹ, joma hai roro kpahe oghẹrẹ nọ ma rẹ rọ ‘dawo re ma ruẹ nọ Jihova o woma.’ Ma te ru ere, yọ ma be rọ aro kele Jesu nọ ọ ta nọ: “Emu mẹ họ re me ru oreva ọnọ o vi omẹ ze je ru iruo riẹ re.”​—Jọn 4:34.