1-2. Metwokumwe nEpsalme 34:8, ongahelipi hatu dulu okulihonga kombinga youwa waJehova?

DILADILA nee ngeno umwe e ku pa oikulya oyo ino makela nande onale. Oto dulu okulihonga kombinga yayo moku i tala, moku i nyika, mokutala kutya oya telekwa moshike, ile mokupula vamwe ngeenge ove i hole tuu. Kakele kaasho, onghedi imwe aike omo to dulu okushilipaleka ngeenge ou i hole, omoku i makela.

² Ohatu dulu okulihonga kombinga youwa waJehova mokulesha Ombiibeli noishangomwa yetu nosho yo mokuuda kuvamwe kombinga yomanangeko noupuna oo va pewa kuJehova. Ndele ohatu ka mona ashike eudeko lashili li na sha nouwa waJehova, ngeenge otwa ‘makele’ ouwa waye fye vene. (Lesha Epsalme 34:8.) Natu ka taleni koshihopaenenwa shimwe sha nghee hatu dulu oku shi ninga. Natu tye nee ngeno otwa hala okulongela Jehova moilonga yefimbo li yadi. Opo tu hange elalakano olo, otwa pumbwa okukaleka onghalamwenyo yetu paunafangwa. Pashihopaenenwa, otashi dulika wa lesha kombinga yeudaneko laJesus olo kutya ngeenge otwa pitifa komesho tete Ouhamba, Jehova ote ke tu pa oinima aishe oyo twa pumbwa shili. Ashike pauhandimwe inatu wanifilwa nale eudaneko olo. (Mat. 6:33) Ndele molwaashi otu na eitavelo meudaneko laJesus, otwa ninipika oipumbiwa yetu, efimbo olo hatu longifa moilonga yokulikongela omboloto, opo tu yandje elitulemo koukalele wetu. Ngeenge otwa ningi ngaho, ohatu ka mona kutya Jehova oku na ko nasha shili neemhumbwe detu. Nokungaho, ohatu ka ‘makela’ ouwa waJehova pauhandimwe.

3. Metwokumwe nEpsalme 16:1, 2, oolyelye hava mono ouwa waJehova?

³ Jehova “omuwa kwaaveshe,” nokuli nokwaavo vehe mu shii. (Eps. 145:9; Mat. 5:45) Oha ningile unene oinima iwa, ovo ve mu  hole nohava ningi ngaashi tava dulu, opo ve mu longele. (Lesha Epsalme 16:1, 2.) Natu ka taleni koinima imwe iwa oyo Jehova e tu ningila.

4. Jehova oha ulikile ngahelipi ouwa ovo va hovela okweehena popepi naye?

⁴ Efimbo keshe hatu tula moilonga osho hatu lihongo kombinga yaJehova, ohatu mono nghee tashi tu kwafele mokukalamwenyo kwetu. Eshi twe lihonga kombinga yaye nokukala tu mu hole, okwe tu kwafela tu henuke okudiladila nokuninga oinima oyo tai tu ehenifa kokule naye. (Kol. 1:21) Natango, eshi twe liyapulila Jehova nokuninginifwa, okwe tu pa oinima ihapu iwa, ngaashi okukala neliudo liwa nokupanga oukaume wopofingo naye. — 1 Pet. 3:21.

5. Ngeenge tu li moukalele, ongahelipi hatu mono ouwa waJehova?

⁵ Ngeenge otwa kala hatu kufa ombinga moukalele, ohatu ka twikila okumona ouwa waJehova. Mbela ou na eehoni? Ovapiya vaJehova vahapu ove na eehoni. Ofimbo ino ninga omupiya waJehova, otashi dulika wa li ho diladila kutya ku na efiku u ka konghole peumbo lomunhu, oo uhe shii nande onale nokukundafana naye kombinga yOmbiibeli. Ashike kunena, oho shi ningi pandjikilile. Shikwao vali, Jehova okwe ku kwafela u hafele oilonga yokuudifa. Owa mona nghee Jehova e ku yambidida meenghedi dihapu. Okwe ku kwafela u kale ho kala wa ngungumana, ngeenge to patanekwa. Okwe ku kwafela yo u kale ho dimbuluka omushangwa tau wapalele, opo u dule oku u kundafana nomuneumbo, oo ta ulike ohokwe. Ohe ku pe eenghono u twikile okuudifa, nokuli nongeenge ovanhu moshitukulwa itava pwilikine. — Jer. 20:7-9.

6. Ongahelipi edeulo olo Jehova he tu pe hali holola ouwa waye?

⁶ Jehova okwe tu ulikila yo ouwa waye, eshi he tu deulile oukalele. (Joh. 6:45) Pokwoongala kwetu kwomokati koshivike, ohatu pwilikine koihopaenenwa yomatwalemo ye lilongekidwa nawa nohatu ladipikwa tu i longife moukalele. Potete, otashi dulika tu kale tu na oumbada wokuhovela okulongifa oshinima shipe. Ndele ngeenge otwe shi ningi, otashi dulika tu ka mone kutya omaetepo oo mape, otaa wapalele lela moshitukulwa shetu. Ohatu ladipikwa yo pokwoongala nopoyoongalele tu kufe ombinga meenghedi di lili noku lili dokuudifa, odo tashi dulika inatu kendabala nande onale. Ohatu dulu okukala twa tila okuninga ngaho, ndele ngeenge otwe shi tula moilonga, Jehova ote ke tu nangeka noupuna. Natu ka taleni komanangeko noupuna amwe oo Jehova te ke tu pa, ngeenge otwa kala twe lineekela muye nokukendabala eenghedi dipe, opo tu mu pe osho sha denga mbada, nonande otwa taalela eenghalo didjuu. Opo nee ohatu ka tala keenghedi omo hatu dulu okutamununa mo oukalele wetu.

7. Enangeko noupuna lilipi hatu ka mona, ngeenge otwa longo noudiinini opo tu tamunune mo oukalele wetu?

⁷ Ohatu ka ehena popepi elela naJehova. Natu ka taleni koshihopaenenwa shomukulunhuongalo wedina Samuel, * oo ha longo pamwe nomukulukadi waye koColombia. Ovalihomboli ovo ova li tava hafele oukokolindjila meongalo lavo, ndele ova li va hala okutamununa mo oukalele wavo moku ka longela keongalo oko ku na omhumbwe inene. Opo va hange elalakano olo, ova li ve na okuninga omaliyambo onhumba. Samuel okwa ti: “Otwa li twa tula moilonga Mateus 6:33 nokweefa po okulanda oinima oyo inatu pumbwa. Ndele onghatu ya kwata moiti, oya li okufiya po eumbo letu. Ola li la tungwa monghedi oyo tu hole nokala li lili meendjo.” Eshi ovalihomboli ovo va tembukila keongalo lipe, ova ka mona kutya ova pumbwa ashike oimaliwa inini. Samuel okwa ti: “Otwa mona nghee Jehova a wilika eenghatu detu nokwa nyamukula omailikano etu. Otwa mona kutya  Jehova okwe tu hokwa nokwe tu ulikila ohole meenghedi omo inatu shi mona nande onale.” Mbela oto dulu okutamununa mo oukalele woye monghedi yonhumba? Ngeenge osho, oto dulu okukala noushili kutya oto ka ehena popepi elela naJehova note ke ku fila oshisho. — Eps. 18:25.

8. Oshike hatu lihongo kwaasho Ivan naViktoria va popya?

⁸ Ohatu mono ehafo moshilonga shetu. Natu ka taleni osho Ivan naViktoria va popya, ovalihomboli ovo va li hava longo ve li ovakokolindjila moKyrgyzstan. Ova kaleka onghalamwenyo yavo paunafangwa, opo va dule okuliyamba moshinakuwanifwa keshe, mwa kwatelwa oilonga yokutunga. Ivan okwa ti: “Ohatu longo noudiinini ngaashi hatu dulu moshinakuwanifwa keshe. Nonande otwa li hatu dimbuka twa loloka, otwa li tu na ombili notwa wanenwa, eshi tu shii kutya otwa longifa eenghono detu moilonga yOuhamba. Otwa li yo twa hafa, molwaashi otwa li twa panga oukaume novanhu vahapu notwa mona oimoniwa ya denga mbada ihapu.” — Mark. 10:29, 30

9. Oshike omumwameme, oo e na omaupyakadi, a ninga po, opo a tamunune mo oukalele waye nokwa mona oidjemo ilipi?

⁹ Ohatu mono ehafo moilonga yaJehova nokuli nonande otu na omaupyakadi. Pashihopaenenwa, Mirreh, omufiyekadi omunamido wokOuninginino waAfrika, okwa li a efa po oilonga yaye youndokotola, ndele ta hovele okukokola ondjila. Mirreh okwa li e na omukifi wa kwata moiti, oo hau mu imbi okweenda nokwa li ashike ha longo ovili imwe aike eumbo neumbo. Ndele okwa li ha dulu okulongifa efimbo lihapu okuudifila meenhele daaveshe. Okwa li e na omalishuneko novakonakonimbiibeli vahapu, ovo vamwe vomuvo a li ha konakona navo okupitila mongodi. Oshike she linyengifa Mirreh a longe shihapu? Okwa ti: “Ondi hole Jehova nosho yo Kristus Jesus nomutima wange aushe. Ohandi ilikana Jehova lwoikando a kwafele nge ndi longe ngaashi handi dulu moilonga yaye.” — Mat. 22:36, 37.

10. Metwokumwe na 1 Petrus 5:10, oshike osho Jehova ta ka pa ovo hava longo noudiinini?

¹⁰ Jehova ohe tu pe edeulo la wedwa po. Osho osha li sha wanifilwa Kenny, oo ta kokola ondjila moMauritius. Eshi e lihonga oshili okwa efa po ounivesiti, a ninginifwa nokwa ya moilonga yefimbo li yadi. Okwa ti: “Onda kendabala okukala nda fa omuprofeti Jesaja, oo a popya a ti: ‘Aame ou, tume nge!’” (Jes. 6:8) Kenny okwa longa moilonga ihapu yokutunga nokwa kwafela yo mokutoloka oishangomwa ya kanghamena kOmbiibeli melaka olo a nyama. Kenny okwa ti: “Onda mona edeulo olo la pa nge owino muhapu, oo nda li nda pumbwa, opo ndi wanife po oinakuwanifwa yange.” Ndele okwe lihonga shihapu shihe fi ashike okulonga oilonga oyo. Okwa weda ko a ti: “Onde lihonga shi na sha nomangabeko ange nosho yo omaukwatya, oo nda li ndi na okukulika, opo ndi kale omupiya waJehova e li xwepo.” (Lesha 1 Petrus 5:10.) Omolwashike ito konakona eenghalo doye nokutala ngeenge oto dulu okumona edeulo la wedwa po kuJehova?

11. Eenghendabala dilipi ovamwameme vomoSouth Korea va ninga, opo va kufe ombinga moukalele, noidjemo ilipi va mona? (Tala efano kombada yoshifo.)

¹¹ Eendombwedi odo da pyokoka, nado ohadi pewa edeulo, ofimbo inadi hovela noshilonga shipe. Pefimbo lomukifi wekomba wo-COVID-19, ovakulunhuongalo vomeongalo lomoSouth Korea ova shanga va ti: “Vamwe ovo va li hava diladila kutya itava dulu okukufa ombinga moukalele omolwoukolele wavo, paife ohave shi ningi pavidio. Ovamwameme vatatu, ovo ve na omido 80 nasha, ove lihonga onghedi ipe youteknologi nohava kala pelongekido loilonga yomomapya hanga efiku keshe.” (Eps. 92:14, 15) Mbela ito dulu okutamununa mo oukalele woye nokumakela ouwa waJehova shi dulife  nale? Natu ka kundafaneni eenghatu donhumba, odo tadi ku kwafele u hange elalakano olo.

12. Oshike osho Jehova a udanekela ovo ve lineekela muye?

¹² Lihonga okukala we lineekela muJehova. Okwa udaneka oku ke tu lokifila omanangeko noupuna, ngeenge otwe lineekele muye noku mu pa osho sha denga mbada. (Mal. 3:10) Omumwameme wokoColombia wedina Fabiola okwa mona nghee Jehova e mu wanifila eudaneko olo. Diva konima eshi a ninginifwa, okwa li a hala okuninga omukokolindjila wondjikilile. Ndele okwa li e na okulonga, opo a file oshisho omushamane waye nosho yo ounona vavo vatatu. Onghee hano, eshi a li a fika okupendjelwa, okwa li a ilikana kuJehova a mana mo, opo e mu kwafele. Okwa ti: “Luhapu ohashi kwata efimbo lile, opo u pewe opendjela yoye, ndele yange oya li ashike ya kwata omwedi umwe konima eshi nda ninga eindilo. Osha li shikumwifi!” Konima yomido mbali okwa li a hovela okukokola ondjila. Paife oku na omido 70 nasha nokwa kala ta kokola ondjila oule womido di dulife 20. Momukokomoko wefimbo olo, okwa kwafela ovanhu vahetatu va ninginifwe. Okwa ti: “Nonande omafimbo amwe ohandi kala ndihe na eenghono, Jehova okwa kwafela nge efiku keshe, opo ndi wanife po oshilonga shange.”

13-14. Oihopaenenwa ilipi tai tu kwafele tu kale twe lineekela muJehova notu longe shihapu?

¹³ Mona ouwa moihopaenenwa yaavo va li ve lineekela muJehova. Ombiibeli oi na oihopaenenwa ihapu yaavo va li hava longo shihapu moilonga yaJehova. Ope na oihopaenenwa ihapu yanghee Jehova a nangeka noupuna  ovapiya vaye ovo, konima eshi va ninga oshinima osho sha ulika kutya ove lineekela muye. Pashihopaenenwa, Jehova okwa li a nangeka noupuna Abraham konima eshi a fiya po eumbo lavo “nonande ka li e shii oko ta i.” (Heb. 11:8) Jakob okwa li a nangekwa noupuna monghedi ye likalekelwa, konima eshi a kondja nomweengeli. (Gen. 32:24-30) Eshi oshiwana shaIsrael sha li shi li pokuya mEdu lEudaneko, ovanhu ova li ashike va dula okutauluka omulonga waJordan konima eshi ovapristeri va lyata mo. — Jos. 3:14-16.

¹⁴ Oto dulu yo okumona ouwa moihopaenenwa yovapiya vaJehova vokunena, ovo ve lineekela muye nova longa shihapu. Pashihopaenenwa, omumwatate Payton nomukulukadi waye, Diana, ohava hafele okulesha kombinga yovamwatate novamwameme ovo va tamununa mo oukalele wavo, ngaashi ovo va popiwa moitukulwa ya pambafana, “Vamwe ovo ve liyamba va longe nehalo liwa.” * Payton okwa ti: “Ngeenge hatu lesha oimoniwa yavo, ohatu kala twa fa hatu tale omunhu oo ta li oikulya iwa. Eshi ngoo hatu lesha shihapu kombinga yavo, osho ngoo twa hala ‘okumakela nokutala ouwa waJehova.’” Lwanima, Payton naDiana ova ka tembuka va ka longele oko ku na omhumbwe inene yovaudifi. Mbela owa lesha oitukulwa oyo ya pambafana? Owa tala ngoo okavidio Okuudifila koitukulwa oyo i li kokule — Australia nosho yo Okuudifila koitukulwa oyo i li kokule — Ireland, ovo tava hangwa ko-jw.org? Ouyelele oo, otau dulu oku ku kwafela u mone eenghedi omo to dulu okulonga shihapu moilonga yaJehova.

15. Ongahelipi eendafano liwa hali tu kwafele?

¹⁵ Hoolola eendafano liwa. Oshipu neenghono okulya oikulya oyo inatu makela nande onale, ngeenge tu li navakwetu. Sha faafana, ngeenge otwa kala hatu endafana novanhu ovo va pitifa Jehova komesho, otashi dulika tu ka konge eenghedi omo hatu dulu okulonga shihapu moilonga yaye. Osho osha li sha ningilwa ookaume kopahombo Kent naVeronica. Kent okwa ti: “Ookaume ketu nosho yo ovapambele vetu ova li ve tu ladipika tu kendabale eenghedi dipe dokulonga moilonga yaJehova. Otwa didilika kutya okweendafana novanhu ovo va pitifa komesho Ouhamba, oshe tu pa elineekelo tu kendabale oshinima osho inatu ninga nande onale.” Paife, Kent naVeronica otava longo ve li ovakokolindjila ve likalekelwa koSerbia.

16. Ngaashi sha ulikwa mefaneko laJesus, olo tali hangwa muLukas 12:16-21, omolwashike twa pumbwa okukala twa halelela okuninga omaliyambo?

¹⁶ Ninga omaliyambo omolwaJehova. Inatu pumbwa okweefa po oinima aishe oyo hatu hafele, opo tu hafife Jehova. (Omuud. 5:19, 20) Ngeenge ohatu ongaonga okulonga shihapu moilonga yaJehova, molwaashi inatu hala okweefa po oinima oyo tu hole, ohatu ka ninga epuko la fa lomulumenhu womefaneko laJesus. Omulumenhu oo okwa li e na onghalamwenyo ya denga mbada, ndele te lidimbike Kalunga. (Lesha Lukas 12:16-21.) Omumwatate wedina Christian, wokoFrance, okwa ti: “Kanda li handi pe Jehova nosho yo oukwaneumbo wange efimbo neenghono da wana.” Ye nomukulukadi waye ova li va tokola okukokola ondjila. Ndele opo va hange elalakano olo, ova li ve na okweefa po oilonga yavo. Ova li va tota po okangeshefa kanini kokuwapaleka, opo va dule okuliyambidida nove lihonga okukala va wanenwa ku shinini. Mbela eliyambo olo va ninga ola li ngoo tali ti sha? Christian okwa ti: “Paife ohatu hafele oukalele shi dulife nale nohatu kala twa hafa, eshi ovakonakonimbiibeli nomalishuneko etu tave lihongo kombinga yaJehova.”

17. Omolwashike tashi dulika hashi kala shidjuu kufye okukendabala onghedi ipe yokuudifa moukalele?

¹⁷ Kala u na ehalo lokukendabala eenghedi  dipe dokuudifa. (Oil. 17:16, 17; 20:20, 21) Shirley, omukokolindjila wokoUnited States, okwa li e na okuninga omalunduluko e na sha noukalele waye pefimbo lomukifi wekomba wo-COVID-19. Pehovelo, okwa li ta ongaonga okuudifa okupitila mongodi. Ndele eshi a deulwa pefimbo letalelepo lomupashukilishikandjo, okwa li a hovela okuudifa pandjikilile ta longifa omukalo oo. Okwa ti: “Pehovelo osha li shitilifa, ashike paife ohandi shi hafele neenghono. Paife ohatu popi novanhu vahapu shi dulife nale, eshi twa li hatu udifa eumbo neumbo.”

18. Oshike tashi tu kwafele tu taalele omashongo, eshi hatu kendabala okutamununa mo oukalele wetu?

¹⁸ Litulila po elalakano nokukendabala oku li hanga. Ngeenge twa taalela omaupyakadi, ohatu ilikana tu pewe ekwafo nokudiladila moule kombinga yaasho tu na okuninga po shi na sha nao. (Omayel. 3:21) Sonia, oo e li omukokolindjila wondjikilile noku li kongudu yelaka lOshiroma moEuropa, okwa ti: “Ondi hole okushanga omalalakano ange pombapila nohandi tula ombapila oyo poluhaela. Poshitaafula shange onda faneka po eendjila mbali, odo da finda koima kwa yoolokafana. Ngeenge handi ningi etokolo, ohandi tale keendjila odo dopavali, ndele handi diladila kutya etokolo olo handi ka ninga otali twala nge nondjila ilipi.” Sonia oha kendabala okukala e na etaleko liwa li na sha nomashongo oo a taalela. Okwa ti: “Ngeenge pa holoka onghalo yonhumba, aame ndi na okuninga etokolo kutya ohandi tale ko onghalo oyo i li ngaashi ekuma, olo tali imbi nge okuya komesho, ile ohandi i tale ko ngaashi onhopa, oyo tai kwafele nge ndi hange elalakano lange.”

19. Ongahelipi hatu dulu okuulika kutya otwa pandula oinima aishe iwa oyo Jehova e tu ningila?

¹⁹ Jehova okwe tu nangeka noupuna meenghedi dihapu. Ohatu ka ulika kutya otwa pandula omanangeko noupuna aeshe oo, mokuninga ngaashi hatu dulu, opo tu mu tumbalekife. (Heb. 13:15) Osho osha kwatela mo okulihonga eenghedi dipe omo hatu dulu okutamununa mo oukalele wetu, na Jehova ote ke tu nangeka noupuna shi dulife nale. Efiku keshe, natu konge eenghedi omo hatu dulu “okumakela nokutala ouwa waJehova.” Opo nee ohatu ka kala twa fa Jesus, oo a ti: “Oikulya yange oyo okulonga ehalo laau a tuma nge nokumanifa oshilonga shaye.” — Joh. 4:34.