Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

NKHANI YAKUPFUNZA 34

‘Lawidzani’ Muciwona Kuti Yahova Ngwabwino—Mungacite tani?

‘Lawidzani’ Muciwona Kuti Yahova Ngwabwino—Mungacite tani?

‘Lawidzani, muciwona kuti Yahova ngwabwino; ngwakusimbidwa munthu wa mphanvu wakuthawira kwa iye.’—PSALYMO 34:8.

NYIMBO 117 Kukhala Wabwino

BZOMWE TIN’PFUNZA *

1-2. Mwakubverana na Psalymo 34:8, kodi tingadziwe tani kuti Yahova ngwabwino?

TIYEZEZERE kuti munthu akukupasani cakudya comwe mukanati kucidya kale. Imwepo mungadziwe bza cakudyaco mwa kucidinga, kubva mnuntci, kuciphata ayai kubvunzambo wanthu winango omwe ambacidziwa cakudyaco. Tsono comwe cingakuthandizeni kudziwa penu mungakomedwe naco ayai ne, n’kucilawidza.

2 Ifepano tingadziwe kuti Yahova ngwabwino mwa kuwerenga Bibliya, kuwerenga mabukhu yathu, na kubvambo bzisimbo bzomwe abale wathu adatambira kucokera kwa Yahova. Tsono ifepano tin’dzabvesesa caibzo kuti Yahova ngwabwino tikacita kulawidza tekha. (Werengani Psalymo 34:8.) Bwerani tiwone ciratizo cibodzi ca momwe tingacitire bzimwebzi. Tiyezezere kuti tikufuna kucita utumiki bwa nthawe zentse. Tsono kuti tikwanise kucita bzimwebzo, tin’funika lini kukhala na bzinthu bzizinji pa moyo wathu. Pinango tidabva kale bzomwe Jezu adalewa, bzakuti tikaikha Umambo bwa Mulungu pa mbuto yakuyamba, Yahova an’dzatipasa bzinthu bzomwe tikufunikira. Koma tikanati kuwona Yahova akuticitira bzimwebzi. (Mateu 6:33) Tsono thangwe ra kukhulupira mafala ya Jezuya, timbakhala na moyo wakusaya kufuna bzinthu bzizinji, timbacepesa nthawe yakuphata basa ndipo timbacita bzinthu bzizinji pa basa lakupalizira. Tikambacita bzimwebzi, timbawona kuti Yahova ambatipasa bzomwe timbafunikira. Tekhafe ‘[timbalawidza]’ ticiwona kuti Yahova ngwabwino.

3. Mwakubverana na Psalymo 16:1, 2, kodi mbani omwe ambacitiridwa bzinthu bzabwino na Yahova?

3 ‘Yahova ngwabwino na wentse’ napo na wale omwe ambamudziwa lini. (Psalymo 145:9; Mateu 5:45) Tsono iye ambacitira bzinthu bzizinji bzabwino maka-maka wale omwe ambamufuna ndipo ambacita ciri-centse comwe angakwanise kuti amutumikire na mtima wentse. (Werengani Psalymo 16:1, 2.) Bwerani ticezerane bzinthu bzinango bzabwino bzomwe Yahova ambaticitira.

4. Kodi Yahova ambalatiza tani kuti ngwabwino kuna wale omwe ambabzipereka kwa iye?

4 Nthawe zentse tikambaphatisa basa bzomwe Yahova ambatipfunzisa, timbakwanisa kuwona momwe bzinthubzo bzimbatithandizira. Pakuti tidapfunza bza Yahovayo na kufika pa kumudziwa, iye adatithandiza kukunda makumbukidwe na bzicito bzomwe ambakomedwa lini nabzo. (Wakoloso 1:21) Ndipo pomwe tidabzipereka kwa Yahova ticibatizidwa tidawona kuti iye ngwabwino, pomwe adatithandiza kukhala na cikumbu-mtima cabwino na kutikwewa kuti tikhale axamwali wace.—1 Pedru 3:21.

5. Kodi timbakwanisa tani kuwona kuti Yahova ngwabwino mu utumiki?

5 Ifepano timbapitiriza kuwona kuti Yahova ngwabwino tikambacita basa lakupalizira. Kodi imwepo ndimwe munthu wamanyazi? Wanthu azinji wa Yahova ambacita manyazi. Pinango pomwe imwepo mukhanati kukhala mtumiki wa Yahova, mukhakumbukira lini kuti mungadadzayenda kukagogodza msuwo wa munthu omwe mumbamudziwa lini kuti muceze naye mafala ya m’Bibliya. Tsono ntsiku zino, imwepo mumbacita bzimwebzi nthawe zentse ndipo Yahova ambakuthandizani kukhala wakukondwa pa basa lakupalizira. Ndipo Yahova adakuthandizanimbo mu njira zakusiyana-siyana. Iye adakuthandizani kuti mukhale wakugwa nfuwa pomwe mukhanyozedwa mu utumiki. Ndipo adakuthandizanimbo kuti mukumbukire cinembo cabwino kuti muthandize naco mwenekaciro mui omwe akhafunisisa kukutetekerani. Ndipo iye adakupasani mphanvu kuti mupitirize kupalizira napo kuti wanthu akhafuna lini kukutetekerani.—Jeremiya 20:7-9.

6. Kodi Yahova ambatipfunzisa tani kuti tikwanise kuwona kuti iye ngwabwino?

6 Yahova ambatilatizambo kuti ngwabwino mwa kutipfunzisa kuti tikapalizire. (Juwau 6:45) Pa mitsonkhano ya pakati pa mdzinga timbabva bziratizo bza upalizi, ndipo timbalimbikisidwa kuphatisa basa bziratizobzo mu utumiki bwakumunda. Pakuyamba, pinango bzingatinese kucita upalizi bupsa, tsono tikabucita, timbawona kuti n’bwakuthandiza kwene-kwene m’gawo lathu. Ifepano timbalimbikisidwambo pa mitsonkhano ya gwere na pa mitsonkhano ya cigawo kuti timbapalizire mu njira zakusiyana-siyana zomwe tikhanati taziyezera kale. Bzimwebzi bzimbaticitisambo kukhala na thupo, tsono tikayezera kuphatisa basa njirazo Yahova an’dzatisimba. Tsapano mbaticezeraneni bzisimbo bzinango bzomwe bzimbabwera tikambaphatisa basa njira zipsa kuti ticitire Yahova ciri-centse comwe tingakwanise, bziribe basa momwe bzinthu bziriri pa moyo wathu. Tikamala tin’cezerana njira zomwe zingatithandize kuthimizira utumiki bwathu.

YAHOVA AMBASIMBA WALE OMWE AMBAMUKHULUPIRA

7. Kodi timbatambira bzisimbo bziponi tikacita nyongo yakuthimizira utumiki bwathu?

7Ifepano timbakhala wakufendererana na Yahova. Onani ciratizo ca mkulu wa gwere munango wakucemeredwa Samuel, * omwe akutumikira pabodzi na mkazace ku Colômbia. Banja limweri lidakomedwa kwene-kwene kucita upainiya m’gwere mwawo, tsono iwo akhafuna kuthimizira utumiki bwawo mwa kuthandizira gwere lomwe likhafunikira thandizo. Tsono kuti akwanise kucita bzimwebzi, iwo akhafunika kucinja bzinthu pa moyo wawo. Samuel adati: “Tidaphatisa basa mafala ya pa Mateu 6:33 ndipo tidasiya kumbagula bzinthu bzakusaya kufunika. Koma cinthu comwe cidatinesa kwene-kwene cikhali kusiya nyumba yathu. Ifepano tikhapagali lini aluguer thangwe rakuti nyumbayo ikhali yathu.” Pomwe iwo adayenda kukatumikira ku gwere lipsa, akhaphatisa basa kobiri zing’ono-ng’ono kwene-kwene kusiyana na kobiri zomwe akhaphatisa basa na nyumba yawo yakuyambayo. Samuel adalewa pomwe kuti: “Tikhakwanisa kuwona momwe Yahova akhatitsogolerera na momwe akhatawirira mipembo yathu. Tidabzibva kuti Yahova ambakomedwa nafe na kutifuna thangwe ra bzomwe iye ambaticitira.” Kodi imwepo mungakwanise kuthimizira utumiki bwanu mu njira inango? Mukacita bzimwebzi, imwepo mungatsimikize kuti mun’dzalimbisa uxamwali bwanu na Yahova ndipo iye an’dzakupasani bzomwe mukufuna.—Psalymo 18:25.

8. Kodi tikupfunza ciyani na bzomwe Ivan na Viktoria adalewa?

8Timbakhala wakukondwa pa basa lathu. Onani bzomwe adalewa Ivan na Viktoria, banja lomwe likucita upainiya ku Quirguistão. Iwo adapitiriza kukhala na moyo wakusaya kufuna bzizinji kuti abzipereke pa utumiki buli-bwentse, kuphatanidzambo basa lakumanga-manga. Ivan adati: “Tikhaphata basa na nyongo pa utumiki buli-bwentse bomwe tikhapasidwa. Napo kuti ntsiku iri-yentse tikamala kuphata basa tikhabva kuneta, tikhakomedwa thangwe ra kudziwa kuti tikhaphatisira basa mphanvu zathu pa basa la Umambo. Tikhakomedwambo thangwe ra kucita uxamwali na wanthu azinji na kudziwambo bzinthu bzizinji.”—Marko 10:29, 30.

9. Kodi mpfumakazi inango yomwe ikugumana na madede yakusiyana-siyana idacita ciyani kuti ithimizire utumiki bwace, ndipo idagumana phindu liponi?

9 Timbakondwa pa basa la Yahova napo kuti tikugumana na madede pa moyo wathu. Mwa ciratizo, mpfumakazi yacikulire yakucemeredwa Mirreh, yomwe ni mansiwa, imbakhala kumadokero kwa África. Mpfumakaziyo ikhali dotolo ndipo pomwe idareformari idayamba kucita upainiya. Mirreh ana matenda yomwe yambamucitisa kufamba mwakubonerera, ndipo nthawe zinango iye ambandokwanisa kupalizira mui na mui ora ibodzi yokha. Tsono iye ambakwanisa kumala ora zizinji akucita upalizi bwa kangolo. Iye ana maulendo yakubwereza mazinji na mapfunziro ya Bibliya, ndipo mapfunziro yace manango ambayacitisa na pa mtedwe. Kodi n’ciyani cidathandiza Mirreh kukwanisa kucita bzentsenebzi? Iye adati: “Mtima wangu udadzala na lufoyi kuna Yahova na Jezu Kristu. Ndipo nimbapemba kwa Yahova nthawe zentse kuti andithandize kucita bzizinji pa basa lace.”—Mateu 22:36, 37.

10. Mwakubverana na 1 Pedru 5:10, kodi wale omwe ambacinja bzinthu pa moyo wawo kuti acite bzizinji pa kutumikira Yahova ambatambira ciyani?

10Timbapfunzisidwa pomwe bzinthu bzinango na Yahova. Mpainiya wakucemeredwa Kenny, omwe akutumikira ku Maurícia, adawona kuti bzimwebzi mpsacadidi. Pomwe iye adapfunza cadidi, adasiya kupfunza ku universidade, adabatizidwa ndipo adayamba kucita utumiki bwa nthawe zentse. Iye adalewa kuti: “Ndidayezera kukhala ninga mpolofeta Zaiya, omwe adalewa kuti: ‘Ndiri pano ine! Nditumizeni!’” (Zaiya 6:8) Kenny adathandizira mabasa mazinji yakumanga-manga ndipo adathandizirambo kusandulizira mabukhu yathu m’cirewedwe cace. Kenny adalewa pomwe kuti: “Ndidatambira mapfunziro yomwe yadandithandiza kukhala na maluso kuti ndikwanise kucita utumiki bomwe ndidapasidwa.” Tsono iye alibe kundopfunzisidwa momwe angacitire basalo. Iye adathimizira kulewa kuti: “Ndidapfunza bzinthu bzomwe ningadakwanisa lini kucita na makhalidwe yomwe ndikhafunika kukhala nayo kuti ndikhale mtumiki wabwino wa Yahova.” (Werengani 1 Pedru 5:10.) Imwepombo mungakwanise kucinja bzinthu pa moyo wanu kuti Yahova akupfunziseni bzinthu bzizinji.

Banja libodzi likupalizira komwe kukufunika apalizi azinji wa Umambo; mpfumakazi yomwe ni tswaka ikuthandizira basa lakumanga Nyumba ya Umambo; banja linango lacikulire likupalizira mwakuphatisa basa mtedwe. Abale wentsenewo akukomedwa na utumiki bwawo (Onani ndime 11)

11. Kodi mpfumakazi za ku Coréia do Sul zidacita nyongo iponi kuti zikwanise kucita utumiki, ndipo zidakhala na phindu liponi? (Onani cithunzi-thunzi pa tsamba lakuyamba.)

11 Napo abale omwe ambadziwa kale bzinthu bzizinji ambafunikira kupfunzisidwa akafuna kucita utumiki bupsa. Pa nthawe ya matenda ya COVID-19, akulu wa gwere ku Coréia do Sul adanemba kuti: “Abale winango omwe akhakumbuka kuti angakwanise lini kupalizira kwene-kwene thangwe ra kusaya manungo yabwino, tsapano iwo angakwanise kucita bzimwebzi mwakuphatisa basa vídeoconferência. Mpfumakazi zitatu zomwe zina magole yakupitirira 80, zidapfunza kuphatisa basa komputadori ndipo tsapano zimbapalizira na komputadoriyo ntsiku zentse.” (Psalymo 92:14, 15) Kodi imwepo mukufuna kuthimizira utumiki bwanu na kulawidza kuti Yahova ngwabwino? Penu n’tenepo, onani bzinthu bzinango bzomwe mun’funika kucita kuti mukwanirise cakulinga cimweci.

KODI MUNGAKWANIRISE TANI CAKULINGA CANU?

12. Kodi Yahova adalewa kuti an’dzacita ciyani kuna wanthu omwe ambamuthemba?

12Pfunzani kumbathemba Yahova. Iye akulewa kuti an’dzaticitira bzinthu bzizinji tikamuthemba na kucita nyongo pa kumutumikira. (Malakiya 3:10) Mpfumakazi ya ku Colômbia, yakucemeredwa Fabiola, idawona Yahova akucita bzimwebzi pa moyo wace. Pomwe mpfumakaziyo idabatizidwa, iyo idafuna kucita upainiya bwakukhazikika. Tsono bayace na wana wace akhathemba iye, thangwe rakuti pamuipo ndiye yekha omwe akhaphata basa. Tenepo, pomwe akhadasala pang’ono kuti areformari, iye akhambapemba kwa Yahova nthawe zentse kuti amuthandize. Iye adati: “Kawiri-kawiri, wanthu ambadikhirira nthawe itali kuti ayambe kutambira kobiri za reforma, tsono kwa inepano bziribe kukhala tenepoyo. Ndidayamba kutambira kobiri za reforma pomwe padandopita mwezi ubodzi basi. Bzikhali ninga kulota!” Pomwe padapita minyezi miwiri, iye adayamba kucita upainiya. Tsapano iye ana magole yakupitirira 70 ndipo ana magole 20 akucita upainiya. Nthawe yentseneyi, iye adathandiza wanthu asere kufika pakubatizidwa. Iye adati: “Napo kuti nthawe zinango nimbabzibva kukhala wakusaya mphanvu, tsono Yahova ambandithandiza ntsiku zentse kuti ndipitirize na ndondomeko yangu ya upainiya.”

Kodi Abalahamu na Sara, Djakobo na antsembe omwe adayambuka Mkulo wa Joridano adalatiza tani kuti akhakhulupira Yahova? (Onani ndime 13)

13-14. Kodi ni bziratizo bziponi bzomwe bzingatithandize kuthemba Yahova na kukwanirisa cakulinga cathu?

13Pfunzani na bziratizo bza wanthu omwe adathemba Yahova. M’Bibliya muna bziratizo bzizinji bza wanthu omwe adabzipereka kuti acite basa la Yahova. Bziratizo bzizinji bzimbalatiza kuti atumiki wa Yahovawo adafunika kucita cinthu pomwe akhanati kutambira bzisimbo bza Yahova. Mwa ciratizo, pomwe Abalahamu akhanati kusimbidwa na Yahova, adasiya mui wace ‘ndipo iye adayenda napo akhadziwa lini komwe akhayendako.’ (Wahebereu 11:8) Pomwe Djakobo akhanati kusimbidwa, iye adayamba kumenyana na anjo acisimbidwa bwino. (Ciyambo 32:24-30) Pomwe Ajirayeri akhadasala pang’ono kupita mu Dziko Lomwe Mulungu Angadawapasa, antsembe adafunika kuyamba kuponda m’madzi kuti madziyo yaphwe mu Mkulo wa Joridano kuti wanthu ayambuke.—Djosuwe 3:14-16.

14 Imwepo mungagumanembo phindu na bziratizo bza abale wa ntsiku zino omwe adathemba Yahova acikwanirisa cakulinga cawo. Mwa ciratizo, m’bale wakucemeredwa Payton pabodzi na mkazace, Diana, akhakomedwa kuwerenga nkhani za abale na mpfumakazi omwe adacita bzizinji pa kutumikira Yahova, ninga omwe ambafotokozedwa mu nkhani zakuti “Anadzipereka ndi Mtima Wonse.” * Payton adalewa kuti: “Pomwe tikhawerenga bzomwe bzidacitika pa moyo wawo, tidabzibva ninga kuti tikuwona wanthu omwe akukomedwa thangwe ra kudya cakudya cakukoma. Pomwe tidamala nthawe izinji tikuwerenga, tidafuna kwene-kwene ‘[kulawidza, ticiwona] kuti Yahova ngwabwino.’” Pomwe padapita nthawe, Payton na Diana adayenda kukatumikira komwe kukhafunika apalizi azinji. Kodi imwepo mudawerengambo kale nkhani zimwezi? Kodi mudawona kale vidiyo yakuti Pregação em Territórios Isolados: Austrália na yakuti Pregação em Territórios Isolados: Irlanda zomwe ziri pa jw.org? Vidiyo zimwezi zingakuthandizeni kuwona momwe mungathimizirire utumiki bwanu.

15. Kodi axamwali wabwino angatithandize tani?

15Mbasankhulani axamwali wabwino. Bzimbatipusira kudya cakudya comwe tikanati kucidya kale tikakhala pakati pa wanthu omwe ambadya kale cakudyaco. Mpsibodzi-bodzimbo na ifepano, tikambaceza kwene-kwene na wanthu omwe ambaikha Yahova pa mbuto yakuyamba, tin’dzapusidwa kuwona njira za momwe tingacitire kuti tithimizire utumiki bwathu kwa Mulungu. Bzimwebzi ndibzo bzomwe bzidacitika na Kent pabodzi na Veronica. Kent adalewa kuti: “Axamwali wathu na adzinza wathu adatilimbikisa kuti tiyezere kucita utumiki bwakusiyana-siyana. Tidazindikira kuti kuceza na wanthu omwe ambaikha Umambo bwa Mulungu pa mbuto yakuyamba kudatithandiza kutsimikiza kuti tingakwanise kucita utumiki bupsa.” Tsapano Kent na Veronica akutumikira ninga apainiya wakupambulika ku Sérvia.

16. Ninga momwe cimbalewera ciratizo ca Jezu comwe ciri pa Luka 12:16-21, thangwe ranyi tin’funika kumbacita nyongo?

16Citani nyongo pa basa la Yahova. Mpsakufunika lini kucita kusiya bzentse bzomwe tingakhale nabzo kuti tikondwese Yahova. (Mpalizi 5:19, 20) Tsono, tikasaya kucita bzinthu bzizinji pa basa la Yahova thangwe rakuti tikufuna lini kusiya bzinthu bzinango bzomwe timbabzifunisisa, tingacite cinthu cakuphonyeka ninga comwe adacita mwamuna wa mu ciratizo ca Jezu omwe adaphata basa na nyongo kuti akhale na bzinthu bzizinji bzabwino tsono akhalibe basa na Mulungu. (Werengani Luka 12:16-21.) M’bale wakucemeredwa Christian, omwe ambakhala ku França, adalewa kuti: “Ndikhaphatisa lini bwino basa nthawe yangu na mphanvu zangu pa kutumikira Yahova na kuthandiza banja langu.” Iye na mkazace adakumbuka kucita upainiya. Tsono kuti akwanise kucita upainiyabo, iwo akhafunika kusiya basa lawo. Kuti athandizike pa moyo wawo, iwo adayamba kucita basa la kupsaira ndipo akhakomedwa na kobiri ing’ono-ng’ono yomwe akhatambira. Kodi nyongo yomwe iwo adacitayo idaphata basa? Christian adalewa kuti: “Timbakomedwa na utumiki bwathu ndipo timbakomedwambo kuwona wanthu omwe timbapfunza nawo Bibliya na omwe tidawapalizira akupfunza bza Yahova.”

17. Kodi n’ciyani cingaticitise kuzeza kuphatisa basa njira zipsa zakupalizirira?

17Khalani wakukonzeka kuphatisa basa kapaliziridwe kapsa. (Mabasa 17:16, 17; 20:20, 21) Mpainiya wakucemeredwa Shirley, omwe ambakhala ku Estados Unidos, adafunika kucinja utumiki bwace pa nthawe ya matenda ya COVID-19. Pakuyamba, iye akhazeza kupalizira na pa mtedwe. Koma pomwe nyakunyang’anira dera adazungira gwere lawo adapfunzisa gwerelo momwe lingacitire, ndipo iye adayamba kupalizira kawiri-kawiri mwakuphatisa basa mtedwe. Iye adati: “Pakuyamba ndikhawona ninga kuti bzingakwanisike lini, koma tsapano ndikukomedwa kwene-kwene kuphatisa basa njira imweyi. Tsapano tikupalizira wanthu azinji kuposa wanthu omwe tikhapalizira mui na mui!”

18. Kodi n’ciyani comwe cingatithandize penu pana cinthu comwe cikutitazisa kuthimizira utumiki bwathu?

18Khalani na cakulinga ndipo cikwaniriseni. Tikagumana na mabvuto, timbapemba kuti tikumbire thandizo Yahova kuti tidziwe bzomwe tingacite kuti tikwanise kukunda mabvutoyo. (Mimwani 3:21) Sonia, omwe akucita upainiya bwakukhazikika mu kagulu ka cirewedwe ca Ciromany ku Europa, adalewa kuti: “Nimbanemba ndondomeko yangu pa tsamba ndiciikha tsambalo padeca. Pa meza yangu ndidanemba miseu miwiri yomwe iri kuyenda ku mbuto zakusiyana. Ndikafuna kucita cinthu nimbanyang’anisa miseu miwiriyo ndiciwona kuti bzomwe ndikufuna kusankhulabzo bzin’ndiyendesa kuponi.” Sonia ambatsanda kuwona bzinthu bzabwino bzomwe bzikucitika napo akugumana na mabvuto. Iye adalewa pomwe kuti: “Bzomwe nimbasankhula kucita bzinganditazise kucita bzizinji ayai bzingandithandize kucita bzizinji pa kutumikira Yahova.”

19. Kodi tin’funika kutsimikiza kucita ciyani?

19 Yahova ambatisimba mu njira zizinji. Ifepano tingalatize kuti timbatenda bzisimbobzo mwa kucita ciri-centse comwe tingakwanise kuti timutumbizise. (Wahebereu 13:15) Bzimwebzi bzingaphatanidze kuphatisa basa njira zipsa kuti tithimizire utumiki bwathu. Tikacita bzimwebzi, Yahova an’dzatipasa bzisimbo bzinango bzizinji. Tenepo, nthawe zentse bwerani tinyang’ane njira kuti ‘[tilawidze, ticiwona] kuti Yahova ngwabwino.’ Tikacita tenepo, tin’dzakhala ninga Jezu, omwe adalewa kuti: ‘Cakudya cangu ni kucita kufuna kwa ule omwe adandituma na kumaliza basa lace.’—Juwau 4:34.

NYIMBO 80 ‘Lawidzani Muwone Kuti Yahova Ngwabwino’

^ ndi. 5 Bzinthu bzentse bzabwino bzimbacokera kwa Yahova. Iye ambapasa bzinthu bzabwino munthu ali-wentse kuphatanidzambo wanthu wakuipa. Tsono iye ambafuna kucitira bzinthu bzabwino maka-maka wanthu wace wakukhulupirika omwe ambamunamata. Mu nkhani ino, tin’pfunza momwe Yahova ambapasira bzinthu bzabwino wanthu wace. Ndipo tin’pfunzambo momwe iye ambapasira bzinthu bzabwino wale omwe ambamucitira bzinthu bzizinji.

^ ndi. 7 Madzina yanango yacinjidwa.

^ ndi. 14 Nkhani zimwezi zikhambabwera mu Ntsanza ya Mulindiri, koma tsapano zimbagumanika pa jw.org. Pitani pomwe padanemba kuti ZOKHUDZA IFEYO > ZOCHITIKA PA MOYO WA A MBONI ZA YEHOVA > KUKWANIRITSA ZOLINGA ZAUZIMU.