1-2. Mwakukoliyana ndi Salimo 34:8, kumbi tingachita wuli kuti tiziŵi kuti Yehova ngwamampha?

YERUZGIYANI kuti munthu munyaki watikupaskani chakurya cho mwechendachiryepu kuti muryi. Panyaki mungakhumba kuti muchiziŵi dankha umampha, mwakuchilereseska, kuchinusa, kuziŵa vo agwiriskiya ntchitu pa kuchibika pamwenga kufumba ŵanthu anyaki asani atichiyanja. Kweni nthowa yija yo mungaziŵiya asani chakurya cho mungachiyanja, nkhuchilaŵa mwija.

² Tingaziŵa kuti Yehova ngwamampha, mwakuŵerenga Bayibolu, mabuku ngidu kweniso kuvwisiya ku ŵanthu wo akonkhoska vakukwaskana ndi vitumbiku vo Yehova waŵapaska. Kweni tingavwisa kuti Yehova ngwamampha, asani ‘tingalaŵa’ tija umampha waki. (Ŵerengani Salimo 34:8.) Tiyeni tiwoni chakuyeruzgiyapu chimoza cha mo tingachitiya venivi. Tiyeruzgiyi kuti tikhumba kuchita uteŵeti wanyengu zosi, kweni kuti tifiski chilatu chenichi tingakhumbika kuja umoyu wambula kukhumba vinandi. Panyaki taja tichiŵerenga layizgu laku Yesu kananandi waka, lakuti asani tiŵika Ufumu pakwamba, Yehova watipaskengi vinthu vo tikhumbikiya nadi. Kweni panyaki techendawonepu layizgu lenili lichitifiskikiya. (Mate. 6:33) Chifukwa chakuti tigomezga layizgu laku Yesu lenili, tisankha kugwiriskiya ntchitu ndalama zimanavi, tisintha ndondomeku ya mo tigwiriya ntchitu yakulembeka ndipu tiŵika mtima widu wosi pa ntchitu yakupharazga. Asani tachita viyo, titijiwone tija kuti Yehova watitiphwere nadi. ‘Tilaŵa’ umampha waku Yehova paku isi tija.

3. Nge mo pakambiya pa Salimo 16:1, 2, kumbi mbayani wo Yehova watiŵachitiya vinthu vamampha?

³ Yehova “ngwamampha kwaku weyosi,” chinanga nkhu ŵanthu wo aleka kumuziŵa. (Salimo 145:9; Mate. 5:45) Kweni ukongwa ŵanthu wo atanja Yehova ndi kumuteŵete ndi mtima wawu wosi,  watiŵapaska vitumbiku vinandi. (Ŵerengani Salimo 16:1, 2.) Tiyeni tiwoni vinthu vinyaki vamampha vo Yehova watichitiya.

4. Kumbi Yehova walongo wuli umampha waki ku ŵanthu wo ayamba kundere kufupi ndi iyu?

⁴ Nyengu yeyosi yo tigwiriskiya ntchitu vo Yehova watisambiza, tiwona mo vititiwovye pa umoyu widu. Mwakuyeruzgiyapu, tati tasambira vakukwaskana ndi iyu kweniso kwamba kumuyanja, wangutiwovya kuti tileki kuŵanaŵana ndipuso kuchita vinthu vo vachitiskanga kuti tiŵi nayu kutali. (Ako. 1:21) Ndipu tati tajipereka kwaku Yehova ndi kubatizika, tinguwona kuti iyu ngwamampha ukongwa chifukwa wangutipaska njuŵi yamampha kweniso kutiguza kuti tije nayu pa ubwezi wakukho.—1 Petu. 3:21.

5. Kumbi titiwuwona wuli umampha waku Yehova mu uteŵeti?

⁵ Tilutirizga kuwona umampha waku Yehova asani nasi tigwiraku ntchitu yakupharazga. Kumbi ndimwi wasoni? Ŵanthu anandi aku Yehova nawu so mbasoni. Panyaki mwechendaje mteŵeti waku Yehova munguŵanaŵaniyapu cha kuti zuŵa linyaki mungaziluta kunyumba ya munthu yo muleka kumuziŵa ndi kumukambiyaku uthenga wo watiwuyanja cha. Kweni pasonu panu, muchita venivi kaŵikaŵi. Ndipu chakuzirwa ukongwa Iyu wakuwovyani kuti mukondwengi ndi ntchitu yakupharazga. Yehova wakuwovyani so mu nthowa zinandi. Iyu wakuwovyani kuti muzikirengi asani munthu munyaki watikususkani mu upharazgi. Yehova waja wachikuwovyani so kuti mukumbukengi lemba lakwenere kuŵerenge munthu yo wakhumba kuziŵa vinandi. Ndipuso waja wachikupaskani nthazi kuti mulutirizgi kupharazga chinanga mphanyengu yo ŵanthu akhumba cha kuvwisiya.—Yere. 20:7-9.

6. Kumbi masambiru ngo Yehova watitipaska ngalongo wuli ukaboni wakuti iyu ngwamampha?

⁶ Yehova watilongo so umampha waki mwakutisambiza mo tingachitiya mu uteŵeti. (Yoha. 6:45) Pa unganu widu wa mukati mwa sabata, tivwisiya masachizgu ngamampha nga mo tingakambiskiyana ndi ŵanthu mu uteŵeti ndipu tichiskika kuti tingagwiriskiyengi ntchitu. Pakwamba, tingachita mantha kuyesere nthowa yinyaki yasonu, kweni asani tayesere, tingawona kuti masachizgu ngenanga ngatovya ukongwa muchigaŵa chidu. Asani te pa maunganu nga mpingu kweniso ngachigaŵa, tichiskika so kuti tiyesengi kugwiriskiya ntchitu nthowa zakupambanapambana zakupharazgiya zo techendazigwiriskiyepu ntchitu. Venivi vingatichitiska so mantha, kweni asani tayesere Yehova wangatitumbika. Sonu tiyeni tikambiskani vitumbiku vinyaki vo tingasaniya asani tigwiriskiya ntchitu nthowa zasonu kuti timupaski vinthu vamampha ukongwa Yehova, mwambula kutole kanthu mo vinthu viliri pa umoyu widu. Pavuli paki, tikambiskanengi mo tingasazgiyaku uteŵeti widu.

7. Kumbi tisaniya vitumbiku wuli asani tifwiyapu kuti tisazgiyeku uteŵeti ŵidu?

⁷ Tindere kufupi ukongwa ndi Yehova. Tiyeni tikambiskani chakuyeruzgiyapu cha mura munyaki zina laki Samuel, * yo wateŵete ku Colombia limoza ndi muwolu waki. Banja ili lakondwanga kuchita upayiniya ku mpingu wakwawu, kweni lakhumbanga kusazgiyaku uteŵeti wawu mwakuchiwovya ku mpingu wo kwakhumbikanga chovyu. Kuti afiski chilatu chawu chenichi, yiwu akhumbikanga kuleka kuchita vinthu vinyaki. Samuel wangukamba kuti: “Tingugwiriskiya ntchitu lemba la Mateyu 6:33, ndipu tinguleka kugula vinthu vambula kukhumbika ukongwa. Kweni chinthu chakusuzga ukongwa, chenga kuleka nyumba yidu. Yinguzengeka mo isi takhumbiyanga ndipu talipiranga ndalama yeyosi cha chifukwa tingulipiriya limu zosi.” Yiwu ŵati ayamba uteŵeti wasonu, anguwona kuti akhumbikiyanga waka ndalama zimanavi kuti ziŵawovyengi kuluska mo venge pakwamba. Samuel  wangukamba kuti: “Tawona mo Yehova watilongozge pa vinthu vo tingusankha kweniso wamuka mapempheru ngidu. Tiwona kuti iyu wakondwa nasi kweniso watitiyanja mu nthowa zo zendatichitikiyepu.” Kumbi yimwi mungafiska kusazgiyaku uteŵeti winu mu nthowa yinyaki yeyosi? Asani ndi viyo, mungakayikanga cha kuti munderengi kufupi ndi Yehova ndipuso kuti iyu wakuphweriyeningi.—Salimo 18:25.

8. Kumbi musambiranji pa vo Ivan ndi Viktoria angukamba?

⁸ Tisaniya likondwa pa uteŵeti widu. Wonani vo banja linyaki lingukamba, Ivan ndi Viktoria wo ateŵete nge apayiniya ku Kyrgyzstan. Yiwu angusankha kuja umoyu wambula kukhumba vinandi ndi chilatu chakuti awovyi pa uteŵeti wewosi, kusazgapu ntchitu yakuzenga. Ivan wangukamba kuti: “Tatangwanikanga ukongwa ndi uteŵeti wewosi. Chinanga kuti pakumaliya pa zuŵa lelosi tavukanga, kweni tajanga ndi chimangu ndipuso takhorwanga, chifukwa taziŵanga kuti tagwiriskiya ntchitu nthazi zidu pa ntchitu ya Ufumu. Ndipuso tasaniya likondwa likulu chifukwa tingusaniya mabwezi nganandi ngasonu kweniso takumananga ndi vinthu vinandi vambula kuluwika.”—Mariko 10:29, 30.

9. Kumbi mzichi munyaki yo wakumana ndi masuzgu ngakulu, wanguchita wuli kuti wasazgiyeku uteŵeti waki, nanga ntchinthu wuli cho chichitika?

⁹ Tikondwa asani titeŵete Yehova, chinanga tingaŵa kuti tikumana ndi masuzgu ngakulu. Mwakuyeruzgiyapu, Mirreh yo ngwakukota kweniso ndi choko ndipu waja ku West Africa, wenga dokotala. Iyu wati wato peshoni, wangwamba kuchita upayiniya. Mirreh watama nyamakazi ndipu wangafiska kupharazga kunyumba ndi nyumba kwa ora limoza pe. Kweni iyu wafiska kupharazga kwa maora nganandi mwakugwiriskiya ntchitu kashelufu kakuŵikapu mabuku. Iyu we ndi maulendu ngakuweriyaku nganandi kweniso masambiru nga Bayibolu, ndipu anyaki mwa ŵanthu ŵenaŵa wasambira nawu pafoni. Kumbi ntchinthu wuli cho chingumuchiska Mirreh kuti wasazgiyeku uteŵeti waki? Iyu wangukamba kuti: “Nditimuyanja ukongwa Yehova ndipuso Khristu Yesu. Ndipu kaŵikaŵi ndipemphera kwaku Yehova kuti wandiwovyi kuti ndichiti vinandi vo ndingafiska pakumuteŵete.”—Mate. 22:36, 37.

10. Nge mo palongore pa 1 Peturo 5:10, kumbi ŵanthu wo asazgiyaku uteŵeti wawu alondiyanji kwaku Yehova?

¹⁰ Yehova watitisambiza so mu nthowa zinandi. Mpayiniya munyaki zina laki Kenny yo wateŵete ku Mauritius, wawona kuti venivi vauneneska. Iyu wati wasambira uneneska, wanguleka masambiru ngaku yunivesite, wangubatizika ndipu wangwamba kuchita uteŵeti wanyengu zosi. Kenny wangukamba kuti: “Nditesesa kuja nge mchimi Yesaya, yo wangukamba kuti: ‘Ndini panu! Nditumeni!’” (Yesa. 6:8) Kenny waja wachigwiraku ntchitu zakuzenga vinthu vakupambanapambana ndipuso kuwovyaku kufwatuliya mabuku ngo ngakonkhoska Bayibolu muchineneru chaki. Iyu wangukamba kuti: “Ndingusambizika malusu ngo ndakhumbikiyanga kuti ndifiski mauteŵeti ngo ndachitanga.” Kweni wangusambira vinandi kuluska waka mo wangagwiriya ntchitu. Iyu wangukamba so kuti: “Ndingusambira vinthu vo ndingafiska cha kuchita kweniso mijalidu yo ndakhumbikanga kuja nayu kuti nditeŵete Yehova kweniso abali.” (Ŵerengani 1 Peturo 5:10.) Panyaki namwi mungasintha vinthu vinyaki pa umoyu winu ndi chilatu chakuti Yehova wakusambizeni mu nthowa zinandi.

11. Kumbi azichi anyaki a ku South Korea anguchita wuli kuti asazgiyeku uteŵeti wawu, nanga ntchinthu wuli cho chinguchitika? (Wonani so chithuzi cho che pachikonkhombi.)

¹¹ Chinanga mbanthu wo aja Akaboni kwa nyengu yitali, angayanduwa asani asambira mo angagwiriskiya ntchitu nthowa yasonu yakupharazgiya. Pa nyengu ya mulili wa COVID-19, ŵara mu mpingu wa ku South Korea, angukamba kuti: “Abali ndi azichi anyaki wo pakwamba aŵanaŵananga kuti angafiska cha kupharazga kunyumba  ndi nyumba chifukwa chakuti atama, sonu apharazga kaŵikaŵi kuziya pa videoconference. Azichi ŵatatu wo ŵe ndi vyaka va mu ma 80, angusambira mo angagwiriskiya ntchitu kompyuta pakuchita venivi ndipu angwamba kupharazga pafufupi zuŵa lelosi.” (Salimo 92:14, 15) Kumbi mungayanja kusazgiyaku uteŵeti winu ndi kulaŵa kuti muwoni kuti Yehova ngwamampha ukongwa? Tiyeni tikambiskani vo mungachita vo vingakuwovyani kuti mufiski chilatu chenichi.

12. Kumbi Yehova watiŵalayizganji ŵanthu wo atimuthemba?

¹² Sambirani kuthemba Yehova. Iyu walayizga kuti watitumbikengi ukongwa asani titimuthemba kweniso asani titimupaska vinthu vamampha ukongwa. (Mala. 3:10) Mzichi munyaki wa ku Colombia zina laki Fabiola, wangujiwone ndi masu Yehova wachifiska layizgu lenili. Iyu wakhumbanga kuteŵete nge mpayiniya wanyengu zosi wati wabatizika waka. Kweni mulumu waki ndi ŵana ŵaki atatu athembanga iyu pa nkhani ya ndalama. Mwaviyo, wati wawona kuti we pafupi kuto peshoni, iyu wangupemphera ndi mtima wosi kwaku Yehova kuti wamuwovyi. Fabiola wangukamba kuti: “Kanandi pato nyengu yitali kuti ŵanthu ayambi kulonde peshoni, kweni ini ndingwamba kulonde pati pajumpha waka mwezi umoza kutuliya po ndingupemphe. Venivi venga vakuziziswa!” Pati pajumpha myezi yiŵi, iyu wangwamba kuchita upayiniya. Pasonu panu Fabiola we ndi vyaka va mu ma 70 ndipu waja wachichita upayiniya kwa vyaka vakujumpha 20. Pa nyengu yosi iyi, wawovya ŵanthu 8 kuti abatiziki. Iyu wangukamba kuti: “Chinanga kuti nyengu zinyaki ndiŵavi nthazi,  kweni Yehova watindiwovya kuti ndilutirizgi kuchita upayiniya.”

13-14. Kumbi vakuwoniyapu nivi vo vingatiwovya kuti tithembengi Yehova ndi kusazgiyaku uteŵeti widu?

¹³ Musambirengi ku vakuwoniyapu va ŵanthu wo anguthemba Yehova. Mu Bayibolu mwe vakuwoniyapu va ŵanthu anandi wo ateŵetiyanga Yehova mwaphamphu. Mu vakuchitika vinandi, ateŵeti aku Yehova ŵenaŵa, akhumbikanga dankha kuchitapu kanthu kulongo kuti atimuthemba ndi chilatu chakuti waŵatumbiki mwapade. Mwakuyeruzgiyapu, Yehova wangutumbika Abrahamu wati wasama kucharu chaki, “chinanga kuti waziŵangaku cha ko walutanga.” (Ahe. 11:8) Ndipu Yakobe wati walimbana ndi mungelu, Yehova wangumutumbika mwapade. (Gene. 32:24-30) Pa nyengu yo mtundu wa Isirayeli wenga pafupi kusere Mucharu Chakulayizgika, asembi ŵati akanda pa maji ngakofya nga mu Msinji wa Yorodani, ndipu ŵanthu anguyambukiya.—Yoswa 3:14-16.

¹⁴ Mungasambira so ku vakuwoniyapu va Akaboni a mazuŵa nganu, wo anguthemba Yehova ndipu angufiska vo akhumbanga kuchita pakumuteŵete. Mwakuyeruzgiyapu, mubali munyaki zina laki Payton ndi muwolu waki Diana ayanjanga kuŵerenga nkhani zakukwaskana ndi abali ndipuso azichi wo angusazgiyaku uteŵeti wawu, nge zo zisanirika pa mutu wakuti “Ateŵete Mwakukhumba Ŵija.” * Payton wangukamba kuti: “Asani tiŵerenga vo vaŵachitikiyanga, venga nge tiwona munthu munyaki yo wakondwa ndi chakurya chakunowa. Asani tawonere, takhumbisiskanga ‘kulaŵa ndi kuwona kuti Yehova ngwamampha.’” Pati pajumpha nyengu, Payton ndi Diana angusama ndi kuluta kuchiteŵete kuchigaŵa ko kwakhumbikanga apharazgi anandi. Kumbi yimwi mukuziŵerenga nkhani zenizi? Ndipuso kumbi mukuwonere mavidiyo nga mutu wakuti Kupharazga Kuchigaŵa Chakutali—Australia kweniso Kupharazga Kuchigaŵa Chakutali—Ireland, ngo nge pa jw.org? Vinthu venivi vingakuwovyani kuti muwoni nthowa zo mungasazgiyaku uteŵeti winu.

15. Kumbi mabwezi ngamampha ngangatiwovya wuli?

¹⁵ Musankhengi mabwezi ngamampha. Chituŵa chipusu kurya chakurya cho tendachiryepu asani tiryiya limoza ndi ŵanthu wo atichiyanja. Mwakuyanana waka, asani ticheza ndi ŵanthu wo akhumba kuteŵete Yehova pa umoyu wawu, nasi titesesa kusaniya nthowa zo tingasazgiyaku uteŵeti widu. Venivi ndivu vinguchitika ndi Kent ndi muwolu waki Veronica. Kent wangukamba kuti: “Mabwezi ngidu ndipuso ŵanthu a mubanja lidu, angutichiska kuti tichiteku uteŵeti unyaki wasonu. Tinguziŵa kuti asani ticheza ndi ŵanthu wo aŵika Ufumu pakwamba, vitovya kuti nasi tiyesesi kuchitaku chinthu chinyaki chasonu.” Pasonu panu, Kent ndi Veronica ateŵete nge apayiniya apade ku Serbia.

16. Nge mo yilongole ntharika yaku Yesu ya pa Luka 12:16-21, ntchifukwa wuli tikhumbika kujipereka kuti titeŵete Yehova?

¹⁶ Mujiperekengi kuti muteŵete Yehova. Ndi chechosi cha cho tikhumbika kuleka kuti tikondwesi Yehova. (Waku. 5:​19, 20) Kweni asani tileke dala kuchita vinandi pakuteŵete Chiuta chifukwa chakuti tikhumba cha kuleka vinthu vinyaki vo titanja, ndikuti tinganangisa nge mo wanguchitiya mnyamata wa muntharika yaku Yesu yo wayanjanga ukongwa vinthu vakuliŵavu mumalu mwakwanja Chiuta. (Ŵerengani Luka 12:​16-21.) Mubali munyaki zina laki Christian yo waja ku France, wangukamba kuti: “Ndachitanga vinandi cha pakuteŵete Yehova kweniso pakovya banja langu.” Iyu ndi muwolu waki angusankha kuti ayambi kuchita upayiniya. Kuti afiski chilatu chenichi, akhumbikanga kuleka ntchitu zo agwiranga. Kuti asaniyengi vinthu vakukhumbika, yiwu angwamba kuchita maganyu, nge kutowesa maofesi kweniso nyumba ndipu angusambira kukhorwa ndi ndalama zimanavi zo asaniyanga. Kumbi yiwu atumbikika wuli? Christian wangukamba kuti: “Tikondwa ukongwa ndi uteŵeti kweniso kuwona kuti masambiru nga Bayibolu ndipuso maulendu ngakuweriyaku ngasambira vakukwaskana ndi Yehova.”

17. Kumbi ntchinthu wuli cho chinguwovya mzichi munyaki kuti wayambi kugwiriskiya ntchitu nthowa yasonu mu uteŵeti?

 ¹⁷ Mujengi akunozgeka kugwiriskiya ntchitu nthowa zasonu zakupharazgiya. (Machi. 17:16, 17; 20:20, 21) Mpayiniya munyaki wa ku United States zina laki Shirley, wangusintha upharazgi waki mu nyengu ya mulili wa COVID-19. Pakwamba, iyu wakayikiyanga kuchita upharazgi wa pafoni. Kweni wakuwonere dera wati waza kuzicheze mpingu wawu, wangusambizika ndipu wangwamba kuchita upharazgi wenuwu kaŵikaŵi. Shirley wangukamba kuti: “Pakwamba ndachitanga mantha kweni sonu nditiwuyanja ukongwa upharazgi wenuwu. Pasonu panu tipharazgiya ŵanthu anandi ukongwa kuphara mo tachitiyanga upharazgi wa nyumba ndi nyumba!”

18. Kumbi ntchinthu wuli cho chingatiwovya asani chinthu chinyaki chitititondekesa kusazgiyaku uteŵeti widu?

¹⁸ Mujengi ndi chilatu ndipu muchitengepu kanthu. Asani takumana ndi masuzgu, tipemphera kuti Yehova watiwovyi kweniso kuŵanaŵaniyapu vo tingachita ndi masuzgu ngo. (Nthanthi 3:21) Sonia yo wateŵete nge mpayiniya wa nyengu zosi ndi kagulu ka chineneru cha Chiromane ku Europe, wangukamba kuti: “Nditanja kulemba papepala vo ndichitengi ndipu pepala lo nditiliŵika pakweru. Pathebulu langu ndikujambulapu msewu wa mphatukanu. Asani ndikhumba kusankha vakuchita, ndilereska pa mphatukanu yeniyi ndipu ndiwona kuti ndi msewu nuwu wo ungandiwovya kufiska vilatu vangu.” Sonia watesesa kuwona vinthu mwakwenere asani wakumana ndi masuzgu. Iyu wanguti: “Ndikhumbika kusankha kuti ndiwonengi chechosi cho chitindichitikiya pa umoyu wangu nge mpanda wo utinditondekeska kufiska chilatu changu pamwenga nge mutanthu wo utindiwovya kuti ndichifiski.”

19. Kumbi tingalongo wuli kuti tiwonga vinthu vamampha vo Yehova watipaska?

¹⁹ Yehova watititumbika mu nthowa zinandi. Tingalongo kuti tiwonga vo iyu watitichitiya mwakuchita vosi vo tingafiska kuti timuthamiki. (Ahe. 13:15) Venivi visazgapu kuchita vinthu vakupambanapambana pakuteŵete Yehova. Ndipu pavuli paki iyu watitumbikengi ukongwa. Mwaviyo, tiyeni zuŵa lelosi tisaniyengi nthowa kuti ‘tilaŵi ndi kuwona kuti Yehova ngwamampha.’ Asani tachita viyo, tiyananengi ndi Yesu yo wangukamba kuti: “Chakurya changu nkhuchita khumbu laku yo wakundituma ndi kumaliza ntchitu yaki.”—Yoha. 4:34.