1, 2. Jeʼex u yaʼalik Salmo 34:8, ¿baʼax unaj k-beetik utiaʼal k-ilik u yutsil Jéeoba?

KÉEN invitartaʼakoʼon k-jaant junpʼéel baʼal mix juntéen k-túunteʼ u suukileʼ yáaxeʼ k-ilik, k-uʼuyik u book, k-kʼáatik bix beetaʼanik wa k-kʼáatik tiʼ wa máax wa kiʼ u yuʼubik, chéen baʼaleʼ utiaʼal k-ojéeltik wa kiʼ k-uʼuyiktoʼoneʼ kʼaʼabéet k-túuntik.

² Toʼon xaneʼ maʼ xaaneʼ k-xokmaj teʼ Biblia, teʼ publicaciónoʼob wa k-uʼuymaj u yaʼalaʼal tumen uláakʼ sukuʼunoʼob jach uts Jéeoba, chéen baʼaleʼ utiaʼal k-naʼatik tubeel bukaʼaj u yutsileʼ kʼaʼabéet k-ilik bix u yeʼesiktoʼon ichil k-kuxtal (xok Salmo 34:8). Koʼoneʼex aʼalikeʼ taak k-maas tsʼáaik k-óol k-meyajt Jéeoba, chéen baʼaleʼ utiaʼal k-beetik leloʼ kʼaʼabéet k-kʼexik jujunpʼéel baʼaloʼob ichil k-kuxtal. Maʼ xaaneʼ k-ojleʼ Jesúseʼ u yaʼalmeʼ wa k-tsʼáaik táanil le Reinooʼ Jéeobaeʼ yaan u tsʼáaik tuláakal baʼax kʼaʼabéettoʼon, chéen baʼaleʼ jach mix juntéen k-il u béeytal ichil k-kuxtal (Mat. 6:33). Kex beyoʼ tumen yaan k-fe tiʼ Jesúseʼ ku pʼáatal chéen wa jaypʼéel kʼiinoʼob k-meyaj yéetel k-tsʼáaik k-óol kʼaʼaytaj. Le kéen k-beet leloʼ k-ilik túun bix u kanáantkoʼon Jéeoba yéetel bix u tsʼáaiktoʼon le baʼax kʼaʼabéettoʼonoʼ.

3. Jeʼex u yaʼalik Salmo 16:1, 2, ¿maases tiʼ máaxoʼob ku yeʼesik u yutsil Jéeoba?

³ «Jéeobaeʼ jach uts yéetel tuláakal máak» (Sal. 145:9; Mat. 5:45). Chéen baʼaleʼ maases ku yeʼesik u yutsil tiʼ le máaxoʼob  yaabiltmil yéetel chúukaʼan u yóoloʼob tiʼ letiʼoʼ (xok Salmo 16:1, 2). Koʼoneʼex ilik jujunpʼéel bix tsʼoʼok u yeʼesik u yutsil Jéeoba tiʼ toʼon.

4. ¿Bix u yeʼesik u yutsil Jéeoba tiʼ le máaxoʼob ku náatsʼloʼob yiknaloʼ?

⁴ Toʼoneʼ t-ilaj u yutsil Jéeoba le ka joʼopʼ k-beetik le baʼax ku kaʼansiktoʼonoʼ. Jeʼex úuchik u bin k-kʼaj óoltikeʼ joʼopʼ k-yaabiltik, k-kʼexik bix k-tuukul bey xan jujunpʼéel baʼaxoʼob k-beetik kaʼachi (Col. 1:21). Tsʼoʼoleʼ le ka t-kʼubaj k-kuxtal tiʼ letiʼ yéetel ka okjaʼanajoʼoneʼ t-maas ilaj u yutsil tumen yanchajtoʼon junpʼéel maʼalob conciencia yéetel béeychaj k-bisikba tu yéetel (1 Ped. 3:21).

5. ¿Bix u yeʼesiktoʼon u yutsil Jéeoba teʼ kʼaʼaytajoʼ?

⁵ Kéen jóokʼkoʼon kʼaʼaytajeʼ k-ilik xan u yutsil Jéeoba. Maʼ xaaneʼ suʼlakoʼon kaʼachi, le oʼolal antes k-kʼaj óoltik u jaajileʼ mix juntéen t-tuklaj wa yaan k-tʼaan tu yotoch máakoʼob maʼ k-kʼaj óoloʼobiʼ, chéen baʼaleʼ yéetel u yáantaj Jéeobaeʼ bejlaʼeʼ kiʼimak k-óol k-beetik. Tsʼoʼok xan k-ilik bix u yáantkoʼon wa yaan máax maʼ tu tratarkoʼon maʼalob teʼ kʼaʼaytajoʼ bey xan utiaʼal k-kʼaʼajsik tekstoʼob jach teʼ súutukil kʼaʼabéettoʼonoʼ. Tsʼoʼoleʼ tsʼoʼok u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u lúubul k-óol wa yaan máax maʼ u kʼáat u kʼam le baʼax k-kʼaʼaytikoʼ (Jer. 20:7-9).

6. ¿Bix k-ilik u yutsil Jéeoba kéen u kaʼansoʼon?

⁶ Jéeobaeʼ tsʼoʼok xan u yeʼesiktoʼon u yutsil ikil u kaʼanskoʼon kʼaʼaytaj (Juan 6:45). Teʼ muchʼtáambal ku beetaʼal ich semanaoʼ ku yeʼesaʼaltoʼon bix jeʼel u páajtal k-kʼaʼaytaj tiʼ le máakoʼoboʼ. Maʼ xaaneʼ maʼ chéen chʼaʼabil k-ilkiʼ tumen maʼ suuk k-beetik jeʼex u kaʼansaʼaltoʼonoʼ, chéen baʼaleʼ kéen k-beeteʼ k-ilik le utsiloʼob ku taaskoʼ. Teʼ muchʼtáambaloʼob yéetel teʼ asambleaʼoboʼ ku yaʼalaʼal xan toʼon ka kʼaʼaytajnakoʼon jejeláas bixi. Maʼ xaaneʼ tu káajbaleʼ maʼ chéen chʼaʼabil k-ilkiʼ tumen maʼ suuk k-beetkiʼ, chéen baʼaleʼ wa k-kʼaʼaytaj jeʼex u yaʼalaʼaltoʼonoʼ k-tsʼáaik tuʼux u bendecirkoʼon Jéeoba. Beoraaʼ koʼox ilik bix u yeʼesiktoʼon u yutsil Jéeoba kéen k-beet le baʼax ku yaʼalikoʼ. Tsʼoʼoleʼ yaan xan k-ilik bix jeʼel k-béeykuntik le metas tsʼoʼok k-chʼaʼtuklikoʼ.

7. ¿Bix u yeʼesiktoʼon u yutsil Jéeoba kéen k-tsʼáa k-óol k-maas meyajte?

⁷ K-maas náatsʼal yiknal Jéeoba. Koʼox ilik baʼax úuch tiʼ Samuel, * juntúul anciano bijaʼan áantaj yéetel u yatan tu luʼumil Colombia. Letiʼobeʼ kiʼimak u yóoloʼob kaʼach táan u beetik u precursoriloʼob teʼ múuchʼulil tuʼux yanoʼoboʼ, chéen baʼaleʼ taak kaʼach u binoʼob tiʼ junpʼéel múuchʼulil tuʼux kʼaʼabéet áantaj. Utiaʼal lelaʼ kʼaʼabéetchaj u beetkoʼob jujunpʼéel baʼaloʼob, Samueleʼ ku yaʼalik: «Toʼoneʼ t-ilaj k-beetik baʼax ku yaʼalik Mateo 6:33, le oʼolal xuʼul k-manik jujunpʼéel baʼaloʼob maʼ jach kʼaʼabéettoʼoniʼ. Chéen baʼaleʼ le baʼax maas difícil t-ililoʼ letiʼe k-pʼatik le tuʼux kajaʼanoʼonoʼ tumen k-tiaʼal yéetel jach jatsʼuts k-ilik». Teʼ tuʼux binoʼob áantajoʼ tu tsʼáajoʼob cuenta jeʼel u páajtal u kuxtaloʼob chéen yéetel junjaats tiʼ le taakʼin ku náajaltikoʼob kaʼachoʼ. Samueleʼ ku yaʼalik: «Tsʼoʼok k-ilik bix u nuʼuktikoʼon Jéeoba yéetel bix u núukik k-oraciónoʼob. Tsʼoʼok k-tsʼáaik cuenta u yaabiltmoʼon yéetel ku kʼamik le baʼaxoʼob k-beetkoʼ». Kux túun toʼon, ¿jeʼel wa u páajtal k-maas meyajtik Jéeobaeʼ? Wa k-beetik beyoʼ yaan k-maas náatsʼal yiknal Jéeoba, yéetel letiʼeʼ yaan u kanáantkoʼon (Sal. 18:25).

8. ¿Baʼax k-kanik tiʼ Iván yéetel Viktoria?

 ⁸ Ku kiʼimaktal k-óol kéen k-meyajt Jéeoba. Iván yéetel Viktoriaeʼ táan u beetik u precursoriloʼob tu luʼumil Kirguistán. Letiʼobeʼ tu chʼaʼtuklaj u kuxtaloʼob yéetel junpʼíit baʼaloʼob utiaʼal u páajtal u beetkoʼob uláakʼ meyajoʼob ichil u kaajal Jéeoba. Iváneʼ ku yaʼalik: «Le kéen meyajnakoʼon kaʼach tiʼ construccióneʼ jach k-tsʼáaik k-óoliʼ. Le kéen tsʼoʼokkeʼ jach kaʼanaʼanoʼon, chéen baʼaleʼ kiʼimak k-óol tumen tsʼoʼok k-xupik k-muukʼ yoʼolal le Reinooʼ. Bejlaʼeʼ jach kiʼimak k-óol tumen yanchajtoʼon amigoʼob yéetel jejeláas meyajoʼob t-beetaj» (Mar. 10:29, 30).

9. ¿Baʼax tu beetaj juntúul kiik utiaʼal u maas meyajtik Jéeoba, yéetel baʼax utsil ku taasiktiʼ?

⁹ Kex yaʼab baʼaloʼob ku muʼyajtik máak ichil u kuxtaleʼ jeʼel u páajtal u kiʼimaktal u yóoleʼ. Koʼoneʼex ilik baʼax úuch tiʼ Mirreh, juntúul kiik kimen u yíicham yéetel kajaʼan África Occidental. Letiʼeʼ doctora kaʼachi, chéen baʼaleʼ le ka tu jubilartubaeʼ tu beetuba precursora. Le kiikaʼ yaan artritis tiʼ, le oʼolal chéen junpʼéel hora ku páajtal u kʼaʼaytaj joonaj joonajil. Chéen baʼaleʼ le kéen kʼaʼaytajnak teʼ tuʼux yaʼab u máan máakoʼoboʼ ku beetik maas yaʼab tiempo. Yaʼab xan u revisitaʼob yéetel ku tsʼáaik xook tiʼ yaʼab máakoʼob, yaneʼ tiʼ teléfono ku atenderkoʼob. ¿Baʼax péeksik le kiik u maas meyajt Jéeobaoʼ? Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Teneʼ jach in yaabiltmaj Jéeoba bey xan Jesucristo. Mantatsʼ kin kʼáatik tiʼ Jéeoba ka u yáanten in beet tuláakal le ku páajtal utiaʼal in meyajtikoʼ» (Mat. 22:36, 37).

10. Jeʼex u yeʼesik 1 Pedro 5:10, ¿baʼax ku tsʼáaik Jéeoba tiʼ le máaxoʼob maas meyajtikoʼ?

¹⁰ Jéeobaeʼ ku kaʼansiktoʼon k-beet uláakʼ meyajoʼob. Lelaʼ bey tu yilil Kenny, juntúul precursor kajaʼan tu luʼumil Mauricio. Le ka tu kanaj u jaajileʼ xuʼul u xook universidad, okjaʼanaji yéetel tu beetaj u precursoril. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Teneʼ kin waʼalik xan le baʼax tu yaʼalaj le profeta Isaíasaʼ: ‹¡Way yaneneʼ! ¡Túuxteniʼ!›» (Isa. 6:8). Kennyeʼ tsʼoʼok u meyaj tiʼ construcción bey xan utiaʼal u traducirtaʼal le publicaciónoʼob ichil le idioma ku tʼankoʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Tsʼoʼok u kaʼansaʼalten in beet jejeláas meyajoʼob ichil u kaajal Jéeoba». Chéen baʼaleʼ maʼ chéen tu kanaj u beet le meyaj tsʼaʼantiʼoʼ baʼaxeʼ ku yaʼalik xan: «Tsʼoʼok in tsʼáaik cuentaeʼ maʼ tuláakal baʼal jeʼel u páajtal in beetkeʼ yéetel tsʼoʼok in wilik baʼax modosil kʼaʼabéetten utiaʼal in maas meyajtik Jéeoba» (xok 1 Pedro 5:10). Toʼon xaneʼ maʼalob ka k-tukult tubeel wa jeʼel u páajtal k-maas meyajtik Jéeoba jeʼex Kennyeʼ.

11. ¿Baʼax tu beetaj óoxtúul kiikoʼob utiaʼal u maas kʼaʼaytajoʼob, yéetel baʼax utsil tu kʼamoʼob? (Ilawil u yáax páginail le revistaaʼ).

¹¹ Tak le máaxoʼob úuch joʼopʼ u meyajtikoʼob Jéeobaoʼ ku jóoʼskoʼob u yutsil le túumben baʼaxoʼob ku kaʼansaʼal utiaʼal kʼaʼaytajoʼ. Le táan le COVID-19, u ancianoiloʼob junpʼéel múuchʼulil yaan Corea del Sureʼ tu yaʼaloʼob: «Kaʼacheʼ yaan sukuʼunoʼob ku tuklikoʼob maʼ tu páajtal u kʼaʼaytajoʼob tumen kʼojaʼanoʼob, chéen baʼaleʼ bejlaʼeʼ ku kʼaʼaytajoʼob tiʼ videoconferencia. Óoxtúul kiikoʼob yaan maas tiʼ 80 años tiʼobeʼ bejlaʼeʼ óoliʼ sáamsamal ku kʼaʼaytajoʼob» (Sal. 92:14, 15). Kux túun teech, ¿jeʼel wa u páajtal a maas meyajtik Jéeoba utiaʼal a wilik u yutsileʼ? Koʼox ilik baʼax jeʼel u páajtal a beetkeʼ.

12. ¿Baʼax ku prometertik Jéeoba tiʼ le máaxoʼob ku confiaroʼob tiʼoʼ?

¹² Confiarnakoʼon tiʼ Jéeoba. Wa k-confiar tiʼ Jéeoba yéetel k-tsʼáaik u maas maʼalobil tiʼ  letiʼeʼ, Jéeobaeʼ yaan u bendecirkoʼon (Mal. 3:10). Fabiola, juntúul kiik kajaʼan Colombiaeʼ, tu yilaj bix úuchik u sen bendecirtaʼal tumen Jéeoba. Letiʼeʼ u kʼáat kaʼach u beet u precursorail le ka tsʼoʼok u yokjaʼoʼ, chéen baʼaleʼ u yíicham yéetel tu yóoxtúulil u paalaleʼ kʼaʼabéettiʼob kaʼach le taakʼin ku náajaltikoʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «U suukileʼ ku bisik tiempo u tramitartik máak u pensión, chéen baʼaleʼ teneʼ chéen junpʼéel mes máan ka tsʼaʼab in tiaʼaliʼ. Bey junpʼéel milagroeʼ». Ka máan dos meseseʼ le kiikaʼ tu beetaj u precursorail. Bejlaʼeʼ maas tiʼ 70 años yaantiʼ yéetel maas tiʼ 20 años káajak u beetik u precursorail. Ichil le bukaʼaj kʼiinoʼob táan u beetik u precursorailoʼ tsʼoʼok u yáantik ocho u túulal máakoʼob okjaʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Yaan kʼiineʼ kin wuʼuyik minaʼan in muukʼ, chéen baʼaleʼ Jéeobaeʼ sáamsamal ku yáantken in beet le meyajaʼ».

13, 14. ¿Baʼax ejemploiloʼob jeʼel u yáantkoʼon maas confiar tiʼ Jéeoba yéetel k-tsʼáaik k-óol k-meyajteʼ?

¹³ Kaanbalnakoʼon tiʼ le máaxoʼob confiarnajoʼob tiʼ Jéeobaoʼ. Le Bibliaoʼ ku tʼaan tiʼ yaʼab máaxoʼob tu tsʼáaj u yóol u meyajtoʼob Dios, chéen baʼaleʼ yaʼab u téeneleʼ yanchaj u beetkoʼob wa baʼax utiaʼal u páajtal u bendecirtaʼaloʼob. Jeʼex Abraháneʼ le ka tsʼoʼok u pʼatik u yotoch kex maʼ u yojel tuʼux kun bineʼ bendecirtaʼab tumen Dios (Heb. 11:8). Jacob xaneʼ le ka tsʼoʼok u mukʼulmuukʼ yéetel le ángeloʼ bendecirtaʼabi (Gén. 32:24-30). U kaajil Israel xaneʼ táanil tiʼ u yáantaʼaloʼob tumen Jéeoba u kʼáatmáansoʼob le Río Jordánoʼ kʼaʼabéetchaj u yokol le sacerdoteʼob ichil le jaʼoʼ (Jos. 3:14-16).

 ¹⁴ Jeʼel u páajtal xan k-kaanbal tiʼ le máaxoʼob ku confiaroʼob tiʼ Jéeoba teʼ kʼiinoʼobaʼ yéetel ku tsʼáaik u yóol u meyajtoʼob. Juntúul sukuʼun ku kʼaabaʼtik Payton yéetel Diana, u yataneʼ, jach uts tu tʼaan kaʼach u xokikoʼob u experiencia le sukuʼunoʼob tsʼoʼok u maas tsʼáaik u yóol u meyajtoʼob Diosoʼ, jeʼex le ku chíikpajal teʼ jaats «Yéetel kiʼimak óolal binoʼob áantaj». * Le sukuʼunoʼ ku yaʼalik: «Le kéen k-xok kaʼach le experienciaʼobaʼ bey jeʼex ka k-il wa máax táan u jaantik junpʼéel kiʼikiʼ janaleʼ, leloʼ tu beetaj xan u taaktal k-túuntik u yutsil Jéeoba». Le ka máan kʼiineʼ le sukuʼun yéetel u yatanoʼ binoʼob áantaj tuʼux maas kʼaʼabéet. Techeʼ, ¿tsʼoʼok wa a xakʼaltik le xookoʼobaʼ? ¿Tsʼoʼok wa a chaʼantik le videoʼob yaan teʼ jw.org ku kʼaabaʼtikoʼob Le kuxtal maas maʼaloboʼ yéetel K-kʼaʼaytaj tak «tu maas náachil le luʼumoʼ»? Tuláakal le jeʼeloʼobaʼ jeʼel u yáantkechoʼob a wil bix jeʼel u páajtal a maas meyajtik Dioseʼ.

15. ¿Bix u yáantkoʼon le máaxoʼob yéetel k-bisikbaoʼ?

¹⁵ Bisaba yéetel máaxoʼob u tsʼaamaj u yóoloʼob u meyajtoʼob Dios. U suukileʼ ku taaktal k-túuntik wa k-probartik le janal jach kiʼ u jaantik le máaxoʼob yéetel k-bisikbaoʼ. Toʼon xaneʼ wa k-bisikba yéetel máaxoʼob uts tu tʼaan u meyajtikoʼob Dioseʼ yaan xan u taaktal k-beetik beyoʼ. Lelaʼ bey úuchik tiʼ Kent yéetel Verónica. Le sukuʼunoʼ ku yaʼalik: «K-amigoʼob yéetel k-láakʼtsiloʼobeʼ mantatsʼ táan u yaʼalikoʼobtoʼon bix jeʼel k-maas meyajtik Dioseʼ. K-tsʼáaik cuentaeʼ k-bisikba yéetel máaxoʼob ku tsʼáaikoʼob u Reino Dios táanil ichil u kuxtaloʼobeʼ ku yáantkoʼon utiaʼal u maas taaktal k-meyajtik Dios». Bejlaʼeʼ le sukuʼun yéetel u yatanaʼ táan u beetik u precursor especialiloʼob tu luʼumil Serbia.

16. Jeʼex u yeʼesik Lucas 12:16-21, ¿baʼax utsil ku taasik k-tsʼáaik juntséelil jujunpʼéel baʼaloʼob utiaʼal k-maas meyajtik Jéeoba?

¹⁶ Tsʼáa juntséelil jujunpʼéel baʼaloʼob. Utiaʼal k-lúubul utsil tu táan Jéeobaeʼ maʼ tsaaj k-pʼatik tuláakal baʼax yaantoʼoniʼ (Ecl. 5:19, 20). Chéen baʼaleʼ wa maʼ t-maas meyajtik Jéeoba chéen tumen maʼ taak k-pʼatik jujunpʼéel baʼaloʼobeʼ jeʼel u yúuchultoʼon jeʼex le máak ayikʼal tuʼub Dios tiʼeʼ (xok Lucas 12:16-21). Christian, juntúul sukuʼun kajaʼan Franciaeʼ, ku yaʼalik: «Teneʼ maʼ táan kaʼach in xupik in tiempo yéetel in muukʼ utiaʼal in meyajtik Jéeobaiʼ mix utiaʼal in wantal yéetel in familia». Le sukuʼun yéetel u yatanaʼ tu chʼaʼtukloʼob u beetik u precursoriloʼob, chéen baʼaleʼ utiaʼal u beetkoʼobeʼ yanchaj u pʼatik u meyajoʼob. Utiaʼal u mantenerkubaʼobeʼ joʼopʼ u limpiarkoʼob najoʼob yéetel oficinaʼob, tsʼoʼoleʼ tu kanoʼob kuxtal chéen yéetel junpʼíit taakʼin. ¿Baʼax utsil tu taasajtiʼob? Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Bejlaʼeʼ jach kiʼimak k-óol ikil k-maas táakpajal teʼ kʼaʼaytajoʼ. Tsʼoʼoleʼ ku kiʼimaktal k-óol kéen k-il bix u taaktal u kaanbal tiʼ Jéeoba le j-xoknáaloʼoboʼ bey xan le revisitaʼoboʼ».

17. ¿Baʼaxten yaan sukuʼunoʼobeʼ maʼ tu kʼaʼaytajoʼob uláakʼ bixiʼ?

¹⁷ Unaj k-kaxtik uláakʼ bix jeʼel k-kʼaʼaytajeʼ (Hech. 17:16, 17; 20:20, 21). Shirley, juntúul precursora kajaʼan Estados Unidoseʼ, yanchaj u kʼexik bix u kʼaʼaytaj tu kʼiiniloʼob le COVID-19. Tu káajbaleʼ maʼatech u kʼaʼaytaj tiʼ teléfono, chéen baʼaleʼ le ka xíimbaltaʼaboʼob tumen le superintendente tiʼ circuitooʼ eʼesaʼabtiʼob bix jeʼel u páajtal u beetkoʼobeʼ. Desde le kʼiin jeʼeloʼ maʼ xuʼuluk u kʼaʼaytaj tiʼ teléfonoiʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Tu káajbaleʼ saajken, chéen baʼaleʼ beoraaʼ jach kiʼimak in  wóol. Maas yaʼab máak uʼuyik baʼax k-tsikbaltik ke kaʼach táan k-bin tu jool u yotochoʼob».

18. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-aktáant le problemas ku beetik u difíciltal k-maas meyajtik Diosoʼ?

¹⁸ Unaj k-tsʼáaik junpʼéel meta yéetel k-ilik k-beetik. Le kéen yanaktoʼon problemaseʼ u suukileʼ k-orar tiʼ Jéeoba yéetel k-tuklik bix ken k-aktáantil (Pro. 3:21). Sonia, juntúul precursora ku yáantaj ichil junpʼéel grupo ku tʼanik romaníeʼ, ku yaʼalik: «Teneʼ uts tin tʼaan in tsʼíibtik le baʼax taak in beetkoʼ yéetel kin tsʼáaik tiʼ junpʼéel tuʼux chíikaʼan in wilik. Tin tocadoreʼ in tsʼaamaj junpʼéel dibujo tuʼux ku chíikpajal junpʼéel bej ku xaʼaypajal. Le kéen kʼaʼabéetchajak in chʼaʼtuklik wa baʼaxeʼ kin jach paktik le dibujooʼ yéetel kin tuklik wa yaan u yáantken in tsʼoʼokbes le meta in tsʼaamaj ichil in kuxtaloʼ». Soniaeʼ le kéen u aktáant problemaseʼ ku yilik maʼ u lúubul u yóol, letiʼeʼ ku yaʼalik: «Le problemasoʼ kaʼapʼéel bix jeʼel u páajtal in wilkeʼ: jeʼel u páajtal in wilik bey junpʼéel baʼal ku kʼatkuba tin beeleʼ wa bey junpʼéel puente ku yáantken in tsʼoʼokbes le meta in chʼaʼtukultmoʼ».

19. ¿Bix jeʼel k-tsʼáaik u graciasil tiʼ Jéeoba yoʼolal le jejeláas baʼaloʼob ku tsʼáaiktoʼonoʼ?

¹⁹ Jéeobaeʼ jejeláas bix u yeʼesiktoʼon u yutsil. Utiaʼal k-tsʼáaik u graciasil tiʼeʼ maʼalob ka k-beet tuláakal le ku páajtal utiaʼal k-alabarkoʼ (Heb. 13:15). Maʼalob ka táakpajkoʼon tiʼ le jejeláas meyajoʼob ku beetaʼal ichil u kaajaloʼ. Wa k-beetik beyoʼ letiʼeʼ yaan u maas bendecirkoʼon yéetel yaan k-túuntik u yutsil. Tsʼoʼoleʼ yaan u béeytal k-aʼalik le baʼax tu yaʼalaj Jesúsaʼ: «In woʼocheʼ in beetik baʼax u kʼáat le máax túuxtenoʼ yéetel in tsʼoʼoksik le meyaj u tsʼaamajtenoʼ» (Juan 4:34).