1, 2. a) Proverbios 16:31 tä niere erere, ¿nikwe ja mräkätre umbre ye mikadre tuin ño jai? b) ¿Nibike kukwe ngwantarita meden mike gare jai kukwe ja tötikara nekänti?

PARQUE keteiti Arkansas kä Estados Unidos yete diamante keta kabre raba kwen tibienta. Ye raba tuen nitre ie akwa ükate jämi kwin yebätä nitre raba niken bäre ta aune ñan töbikaire jire aune jondron ye ütiäte ye niaratre ñaka raba gain jire.

² Ja mräkätre umbre ye diamantebätä blitanri ye kwrere. Niaratre ye ütiäte krubäte. Ja mräkätre umbre dokwä ngwen ye bämikata korona kwrere Bibliabätä (ñäkädre Proverbios 16:31 yebätä; * 20:29). Akwa ja mräkätre umbre ye ütiäte ye ni ñaka raba gain raba ruin nie. Monsotre bati tä ja mräkätre umbre ye mike ütiäte jai ye köböire jondron bäri ütiäte raba nemen kwetre. Kukwe ketamä ngwantarita ye nibike mike gare jai kukwe ja tötikara nekänti: ¿Ñobätä ja mräkätre umbre ye ütiäte Jehová kräke? ¿Ja mräkätre umbre ye ñobätä ütiäte juta Ngöbökwe kräke? ¿Ja mräkätre umbre tä kukwe kwin bämike yebätä kukwe rabadre gare nie yekäre nikwe dre nuaindre?

3. Salmo 92:12-15 tä niere erere, ¿ñobätä ja mräkätre umbre ye ütiäte Jehová kräke?

³ Ja mräkätre umbre ye ütiäte krubäte Jehová kräke. Niaratre ño ye gare kwin ie aune niaratre töi kwin keta kabre ye ütiäte kräke. Kukwe niena gare krubäte ja mräkätre umbre yei Jehová mikabätä täte kä kwati krubäte te ye tä mike gare monsotre bati ie, ye tä kä mike juto Jehovabätä (Job 12:12; Prov. 1:1-4). Ja mräkätre  umbre tä kä ngwen nüke jai ye ütiäte Jehová kräke (Mal. 3:16). Niaratre ja tuanina kukwe keta kabre ben, akwa tä tödeke kwatibe Jehovai bämikata kwetre. Nengwane tä tödeke bäri kukwe metre namani gare ietre ye ngwane kräke. Jehová tä tarere ñobätä ñan aune niena umbre, akwa täbe blite Jehová kä yebätä (ñäkädre Salmo 92:12-15 yebätä). *

4. ¿Dre raba ja mräkätre umbre ye dimike?

⁴ Ja etebantre aune ja ngwaitre mä kitera umbre jakän ngwane, mäkwe dre nuainbarera Jehová kräke ye törö ie ye tädre gare metre mäi (Heb. 6:10). Mäkwe kukwe driebarera kä jutobiti aune ye tä kä mike juto ni Rün kä kwinbiti yebätä. Mäkwe ja tuanina kukwe keta kabre ben aune ruäre ye tare krubäte. Mäkwe ñaka kä jürä ngwani jabätä blitakäre kukwe tä Bibliabätä yebätä, mäkwe sribi ütiäte nuainbarera juta Jehovakwe te aune mäkwe ni mada kitanina sribi nuainkäre. Juta Jehovakwe tä nen jötrö krubäte yebe mätä ja di ngwen nänkäre gwairebe. Ne ben arato ja mräkätre tä sribire köbö täte Jehová kräke ye mäkwe dimikanina aune mikanina dite. Mäta ja ngwen metre yebätä Jehovata mä tarere aune “ni ja ngwanka metre ie ye niarakwe ñaka tuainmetre kaibe” käbämikata kwe (Sal. 37:28). Kukwe ne nieta kwe mäi arato: “Mun jatai dokwä ngwen akwa ti ara käkwe mun ngübadi” (Is. 46:4). Aisete, mä kitera umbre jakän yebätä mä ñaka ütiäte juta Ngöbökwe te ye mäkwe ñaka nütü. Ñakare. ¡Mä ye ütiäte krubäte!

5. ¿Ja mräkätre umbre ye käkwe kukwe meden ngwandre törö jai?

⁵ Ja mräkätre umbre ye raba kukwe keta kabre nuainne. Di ñaka niena käne erere, akwa kä kwati krubäte te Jehová mikanina täte kwetre yebätä kukwe keta kabre niena gare ietre. Namani bare mekera aune nengwane erere ja mräkätre yebiti Jehová raba kukwe keta kabre nuainne ye nibike mike gare jai.

6, 7. Nitre Jehová mikaka täte namanina umbre ja ngwani metre kwe yebätä kukwe kwin nuainbare kräketre mikata gare Bibliabätä ye mä raba mike gare ruäre.

⁶ Nitre Jehová mikaka täte namanina umbre, akwa nämene sribire jankunu Jehová kräke ye  mikata gare Bibliabätä. Ñodre iti abokän Moisés, kä namanina 80 näre biti ngwane namani ni Ngöbö kukwei niekä aune juta Israel jie ngwanka. Mada abokän Daniel, kä namanina 90 näre biti ngwane nämäne sribire jankunu ni Ngöbö kukwei niekä erere. Aune Juan kä namanina 90 näre biti ngwane tärä Apocalipsis ye tikani kwe üai deme ye köböire.

⁷ Nitre mada kwati krubäte Jehová mikaka täte ye ñaka nämäne gare krubäte, yebätä ñan nämene ütiäte nitre ruäre kräke raba ruin nie. Akwa Jehovakwe niaratre mikani ñärärä aune kukwe ütiäte nuainbare kräke. Ñodre, ni iti ja ngwanka metre aune Ngöbö mikaka täte kädeka nämäne Simeón yebätä Biblia ñan blite krubäte akwa nämäne gare kwin Jehovai aune Jehovakwe mikani monso chi Jesús ye tuin aune kukwe ütiäte niere Jesubätä aune meye kwe yebätä (Luc. 2:22, 25-35). Meri Ngöbö kukwe niekä Ana yebätä ani töbike. Niara kän muko krütani aune kä namanina 84 biti, “nämane käre köbö kwatirekwatire Ngöbö käikitekä” templote. Ana nämäne ja ngwen metre yebätä Jehovakwe kukwe kwin nuainbare kräke, tuanimetre kwe monso chi Jesús ye tuin. Erametre Simeón aune Ana nämäne ütiäte Jehová kräke (Luc. 2:36-38).

8, 9. ¿Meritre testiko muko krütani kän ye täbe kukwe ütiäte meden nuainne jankunu?

⁸ Kä nengwane ja mräkätre umbre tä kukwe kwin bämike ja mräkätre bati ye kräke. Kukwe namani bare meri testiko kädekata Lois Didur yebätä ani blite. Kä namani 21 biti ngwane jatani sribire prekursora especial erere Canadá. Ye bitikäre niara aune muko kwe John, sribibare kä kwati krubäte te circuito tuinbiti. Ja känenkäre, sribibare kwetre Betel Canadá yete kä 20 näre te. Kä namanina 58 biti ngwane, nübaibare sribire Jehová kräke Ucrania. ¿Dre nuainbare kwetre? ¿Namanina umbre yebätä ñan raba niken juta madate nütübare kwetre? Nübaibare ye kani ngäbiti kwetre aune John kädekani ni Comité Sukursal erere. Kä nikani kwä kükü ta ye bitikäre John krütani, akwa Lois ja mikaninte sribikäre jankunu yete. Nengwane kä niena 81 biti täbe Jehová mike täte jankunu aune sribire Betel Ucrania yete aune ja mräkätre jökrä tä tarere krubäte.

⁹ Lois erere, meritre testiko ruäre muko tä krüte kän ye bitikäre ñan töbikaita krubäte nitre ruärekwe raba ruin nie, akwa täbe ütiäte Jehová kräke. Meritre ye käkwe muko kwe dimikani kä kwati krubäte te aune täbe Jehová mike täte metre yebätä ütiäte Jehová kräke (1 Tim. 5:3). Meritre ye tä ja mräkätre bati ye dimike arato.

10. ¿Tony tä kukwe kwin bämike ye tä dre driere nie?

¹⁰ Ju nitre umbre ngübakäre yekänti ja mräkätre kwati tä, ja mräkätre ye jondron ütiäte ye kwrere arato. Kukwe ye kwrere namani bare ja mräkä kädekata Tony yebätä. Kä nämäne 20 biti ye ngwane, ja ngökani ñöte kwe agosto kä 1942 yete Pensilvania Estados Unidos yekänti. Ye bitikäre kitani ngite kä kubu biti ötare te, ñan nikani rüre yebätä. Niara aune muko kwe Hilda käkwe kukwe metre driebare monsotre nibu kwetre ye ie. Kä kwati krubäte te Tony sribibare superintendente presidente konkrekasion ketamä te (ye  abokän ni umbre ji ngwanka coordinador ye ie nieta kä nengwane). Sribibare kwe superintendente gätä kri circuito yebätä arato. Ne ben arato, ngite käi keteiti känti nämene gätä sribere aune nitre tötike Bibliabätä. Nengwane kä niena 98 biti akwa töita ñaka rababätä kwekebe. Tä ja di ngwen jankunu sribikäre Jehová kräke aune konkrekasion dimikakäre.

11. Ja mräkätre umbre ngübata ju nitre umbre ngübaka yekänti o ñaka dikekä kwäräkwärä ye ütiäte ni kräke, ¿ye ni raba bämike ño?

¹¹ Ja mräkätre umbre ngübata ju nitre umbre ngübaka yekänti o ñaka dikekä kwäräkwärä ye ütiäte ni kräke, ¿ye ni raba bämike ño? Nitre umbre ji ngwanka raba niaratre dimike kukwe driekäre aune rikakäre gätäbätä o gätä kukwe nuakäre. Nita niken tuinbiti aune blite video conferencia yebiti bentre ngwane, ni töita bökän bätätre ye nita bämike. Ja mräkätre umbre tä mente konkrekasionbätä yebätä nikwe ja töi mikadre metrere ye ütiäte krubäte. Ni tö käre ja mräkätre umbre ye mikabätä ütiäte jai. Ñan tä nemen nuäre kräketre blitakäre kukwe jakwe yebätä o blitadre kukwe jakwe yebätä ñan raba nemen tuin bä ietre raba ruin nie. Akwa sribibarera kä jutobiti kwe juta Jehovakwe te, ye nikwe kä diandrekä jai ngwantarikäre ietre aune kukwe nuadre bökän tä blite ngwane ye rabai kwin krubäte ni kräke.

12. ¿Konkrekasion nikwe te dre raba nemen gare nie ja mräkätre umbre yebätä?

¹² Ja mräkätre umbre ja ngwanka metre ye tärä konkrekasion nikwe te ye raba ni töi mike ñan krütare. Meri testiko kädekata Harriette nünanka Estados Unidos käkwe Jehová mikani täte kä kwati krubäte te, konkrekasion kwe te Nueva Jersey yekänti. Biti nikani nüne ngängän kwe ben. Ja mräkätre konkrekasion mrä yete käkwe kä dianinkä jai Harriette mikakäre gare jai aune kukwe ütiäte namani gare niarabätä ietre. Kukwe metre namani gare ie kä 1920 ngrabare ngwane, kukwe drie nämene ño kä ye ngwane yebätä kukwe ütiäte mikani gare kwe ietre. Kä ye näire nämäne niken kukwe driere ngwane, käre cepillo ja tu bätätekäre ye nämäne niken ngwena jabätä nane kitadre ngite yebätä. Kä 1933 ye ngwane kitani ngite bubu bämä krati te. Muko kwe ñaka testiko akwa nämäne dimike, ye käkwe monsotre nimä kwe ngübabare kräke nämäne ngite ye ngwane. Erametre ja mräkätre umbre ja ngwanka metre Harriette erere ye mikadre ütiäte jai.

13. ¿Juta Jehovakwe tä ja mräkätre umbre mike tuin ño jai yebätä dre raba nemen gare nie?

¹³ Ja mräkätre umbre ye ütiäte juta Jehovakwe kräke. Jehovakwe kukwe meden kwin keta kabre nuainbarera juta kwe kräke aune niaratre kräke ye tuanina kwetre. Kukwe naninte ietre yebätä kukwe niena gare ietre ja töi kräke. Aisete niaratre raba ni dimike ja ngwen töbätä aune kukwe gare krubäte ietre yebätä ni raba kukwe mike gare jai (Prov. 18:4). Nikwe kä diainkä jai niaratre mikakäre gare kwin jai ngwane, tödeka nikwe rabai dite aune kukwe rabai gare krubäte nie ni ñaka töbikabare jire erere.

14. ¿Deuteronomio 32:7 yete kukwe meden mikata gare ja mräkätre bati ie?

¹⁴ Nikwe ja töi mikadre käne blitakäre ja mräkätre umbre ben (ñäkädre Deuteronomio 32:7 yebätä). * Bäkänä kä ñan kitera tuin ietre käne erere, niena dikekä bätäre aune kukwei di ñan kitera. Akwa tö täbe sribibätä ni bati erere aune ja “kä” mikanina kwin kwe Jehová okwäbiti (Ecl. 7:1). Ñobätä ütiäte Jehová kräke ye nikwe ngwandre törö jai aune nikwe mikadre ütiäte jankunu jai. Nikwe ja töi mikadre Eliseo erere, köbö mrä te ja tuani kwe Elías ben ngwane ja töi mikani kwatibe kwe rababätä Elías ken. Yebätä  niebare bämä jire kwe ie: “Tikwe ñaka mä tuainmetre jire” (2 Rey. 2:2, 4, 6).

15. ¿Ni raba kukwe meden kwrere ngwentari ja mräkätre umbre ie?

¹⁵ Ni töita bökän ja mräkätre umbre yebätä ye nikwe bämikadre ietre. Yekäre nikwe töbikadre kwin käne kukwe ngwantarikäre ietre (Prov. 1:5; 20:5). Ñodre, ni raba kukwe ne kwrere ngwentari ietre: “Mä nämene bati ngwane, ¿kukwe metre kwani mäi ye ñokänti namani gare mäi?” “¿Kukwe meden namanina bare mäbätä käkwe mä dimikani nökrö bäri Jehová ken?” “¿Dre käkwe mä dimikanina sribire jankunu kä jutobiti Jehová kräke?” (1 Tim. 6:6-8). Biti nikwe olo ketadrete kwekebe kukwe nuakäre.

16. Ja mräkä bati tä blite ja mräkä umbre ben ngwane, ¿nibu tä ja dimike kwärikwäri ye ñobätä ni raba niere?

¹⁶ Ja mräkä bati tä blite ja mräkä umbre ben ngwane niaratre nibu tä ja dimike kwärikwäri (Rom. 1:12). Jehovata nitre ja ngwanka metre ye ngübare ño ye rabai gare metre ja mräkä bati ie aune ja mräkä umbre ye tareta rabai gare ja mräkä umbre ie aune Jehovakwe dimikanina ño ye käi rabai nuärebätä mikabätä gare.

17. Käta niken kwatire kwatire ta ngwane, ¿ja mräkätre umbre tä kite bäri bä nuäre ye ñobätä ni raba niere?

¹⁷ Nita bati ngwane nita bä nuäre, akwa nita kite umbre ngwane ni bä ñan tä kite käne erere. Akwa nitre ja ngwanka metre Jehovai ye tä kite bäri bä nuäre Jehová kräke käta niken kwatire kwatire ta ngwane (1 Tes. 1:2, 3). ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune kä kwati krubäte te niaratre ja tuaninametre ja töi ükadrete aune ja töi mikabätä kwin üai deme Ngöbökwe ye ie. Nikwe ja mräkätre umbre ye mikai gare bäri kwin jai aune kukwe mikai gare bäri jai niaratre yebätä ngwane, rabai bäri ütiäte ni kräke jondron ütiäte ye kwrere.

18. ¿Dre rabai gare nie kukwe ja tötikara ja känenkäre yebätä?

¹⁸ Akwa ja mräkätre bati tä ja mräkätre umbre ye mike ütiäte jai ye ñan aibe köböire konkrekasion tä nemen dite, ñakare aune ja mräkätre umbre tä ja mräkä bati ye mike ütiäte jai ye köböire konkrekasion tä nemen dite arato. Ja mräkätre umbre tä ja mräkätre bati konkrekasionte mike ütiäte jai, ye raba bämike ño ye rabai gare nie kukwe ja tötikara ja känenkäre yebätä.