مازمۇنعا ٶتۋ

مازمۇن تىزىمىنە ٶتۋ

35-‏زەرتتەۋ ماقالاسى

ادال قاريالار —‏ اسىل قازىنامىز

ادال قاريالار —‏ اسىل قازىنامىز

‏«اق شاش —‏ اسەم ٴ‌تاج» (‏ناق.‏ س.‏ 16:‏31‏)‏.‏

138-‏ٵن ‏«اق شاش —‏ اسەم ٴ‌تاج»‏

اڭداتپا *

1،‏ 2.‏ ا)‏ ناقىل سوزدەر 16:‏31 گە ساي،‏ ادال قارت باۋىرلاستارىمىزعا قالاي قاراۋىمىز كەرەك؟‏ ٵ)‏ بۇل ماقالادا قانداي سۇراقتاردىڭ جاۋابىن الامىز؟‏

اركانزاس شتاتىنداعى (‏اق‌ش)‏ ٴ‌بىر ساياباققا كەلۋشىلەر جەردە جاتقان الماستاردى كورە الادى.‏ ٴ‌بىراق بۇل الماستار وڭدەۋدەن وتپەگەندىكتەن،‏ كەيبىرەۋلەر ولاردى جاي عانا تاس دەپ ويلاپ قاسىنان ٶتىپ كەتۋى مۇمكىن.‏

2 ٴ‌بىزدىڭ ادال قارت باۋىرلاستارىمىز وسى الماستارعا ۇقسايدى،‏ ولار وتە قۇندى.‏ قۇداي سوزىندە اق شاش اسەم تاجگە تەڭەلگەن ‏(‏ناقىل سوزدەر 16:‏31 وقىڭىز؛‏ 20:‏29‏)‏.‏ دەسە دە بۇل اسىل قازىنالار كوزىمىزدەن تاسا قالۋى مۇمكىن.‏ جاستاۋ باۋىرلاستار سول قارت باۋىرلاستاردىڭ قانشالىقتى قۇندى ەكەنىن تۇسىنگەندە،‏ ولاردان كوپ نارسەگە ۇيرەنە الادى،‏ ٵرى ولاردان ۇيرەنگەندەرى كەز كەلگەن بايلىقتان دا ارتىق.‏ بۇل ماقالادا ٷش سۇراقتىڭ جاۋابىن الامىز:‏ نەلىكتەن ەحوبا ادال قارت باۋىرلاستارىمىزدى قازىناعا بالايدى؟‏ ەحوبا بۇل باۋىرلاستارعا ٶز ۇيىمىنان قانداي ورىن بەردى؟‏ ولاردىڭ تاجىريبەسىنىڭ تولىق پايداسىن كورۋ ٷشىن ٴ‌بىز نە ىستەي الامىز؟‏

نەلىكتەن ەحوبا قارت باۋىرلاستاردى قازىناعا بالايدى؟‏

ادال قارت باۋىرلاستار ەحوبا ٷشىن جانە ٴ‌بىز ٷشىن اسا باعالى (‏3-‏ابزاستى قاراڭىز)‏

3.‏ ٴ‌زابۇر 92:‏12—‏15-‏تارماقتارعا ساي،‏ ەحوبا ادال قارت باۋىرلاستارىمىزدى نە ٷشىن باعالايدى؟‏

3 ەحوبا قۇداي ادال قارت باۋىرلاستاردى باعالايدى.‏ ويتكەنى ەحوبا ولاردىڭ جان دۇنيەلەرىن كورەدى،‏ قانداي كەرەمەت قاسيەتتەرى بار ەكەنىن بىلەدى.‏ قارت باۋىرلاستار ٶمىر بويى ادال قىزمەت ەتىپ جيناعان دانالىقتارىمەن بولىسكەندە،‏ ەحوبا قاتتى قۋانادى (‏ٵيۇپ 12:‏12؛‏ ناق.‏ س.‏ 1:‏1—‏4‏)‏.‏ ەحوبا ولاردىڭ تاباندىلىقتارىن دا باعالايدى (‏مالح.‏ 3:‏16‏)‏.‏ ولار ومىردە قانداي قيىندىققا كەزىكسە دە سەنىمدەرىنەن تايماي،‏ ەحوباعا ادال بولىپ قالدى.‏ قازىر ولاردىڭ بولاشاققا دەگەن ۇمىتتەرى شىندىقتى العاش بىلگەن كەزدەرىنەن الدەقايدا جارقىن.‏ ولار «جاستارى ۇلعايسا دا»،‏ ەحوبانىڭ ەسىمىن جاريالاپ ٴ‌جۇر،‏ سوندىقتان ەحوبا ولاردى سۇيەدى ‏(‏ٴ‌زابۇر 92:‏12—‏15 وقىڭىز)‏.‏

4.‏ قانداي ويلار قارت باۋىرلاستارىمىزعا جىگەر بەرەدى؟‏

4 جىل وتكەن سايىن جاسىڭىز ۇلعايىپ جاتسا،‏ مىنانى ۇمىتپاڭىز:‏ ەحوبا ٴ‌سىزدىڭ بۇرىن اتقارعان قىزمەتىڭىزدى ەشقاشان جادىنان شىعارمايدى (‏ەۆر.‏ 6:‏10‏)‏.‏ ٴ‌سىز ۋاعىز ىسىنە بار ىنتاڭىزبەن ۇلەس قوسىپ كەلەسىز،‏ بۇل كوكتەگى اكەڭىزدى قۋانتادى.‏ ٴ‌سىز كوپتەگەن قيىندىقتارعا،‏ ٴ‌تىپتى وتە اۋىر سىناققا كەزىككەندە دە ەحوبانىڭ ٵدىل تالاپتارىنان تايماي كەلەسىز.‏ ونىڭ تاپسىرعان مىندەتىن جاۋاپكەرشىلىكپەن اتقارىپ،‏ وزگەلەردى ۇيرەتەسىز.‏ سونىمەن قاتار ەحوبانىڭ ۇيىمىندا بولعان كوپتەگەن وزگەرىستەرگە بەيىمدەلدىڭىز.‏ تولىق ۋاقىتتى قىزمەت اتقارىپ جۇرگەن باۋىرلاستاردى قولداپ،‏ جىگەرلەندىرەسىز.‏ ەحوبا ٴ‌سىزدى ادالدىعىڭىز ٷشىن جاقسى كورەدى.‏ ول «ادال قىزمەتشىلەرىن ەشقاشان تاستامايدى» (‏ٴ‌زاب.‏ 37:‏28‏)‏.‏ ول سىزگە «شاشتارىڭ اعارعاندا دا،‏ سەندەردى قولىما الىپ جۇرەمىن» دەپ ۋادە بەرەدى (‏يشايا 46:‏4‏)‏.‏ سوندىقتان «جاسىم ۇلعايدى،‏ ەندى ەحوبانىڭ ۇيىمىندا ماڭىزدى ٴ‌رول اتقارمايمىن» دەپ ويلاماڭىز.‏ ٴ‌سىزدىڭ ەحوبانىڭ ۇيىمىندا ويىپ الار ورنىڭىز بار!‏

قارت باۋىرلاستاردىڭ قۇداي سيلاعان ورنى

5.‏ قارت باۋىرلاستار نەنى ەستە ۇستاۋلارى قاجەت؟‏

5 قارت باۋىرلاستارىمىزدىڭ جاس كەزدەرىندەگىدەي كۇش-‏قۋاتى بولماسا دا،‏ ولار ەحوبانىڭ ۇيىمىندا كوپ ەڭبەك اتقارا الادى.‏ ويتكەنى ولاردىڭ جىلدار بويى جيناعان مول تاجىريبەلەرى بار.‏ ەحوبا ادال قارت قىزمەتشىلەرىن ٴ‌تۇرلى جولمەن قولدانادى.‏ بۇعان دالەل رەتىندە قازىر ەحوبانىڭ ەجەلدەگى جانە بۇگىندەگى قىزمەتشىلەرىنىڭ مىسالىن قاراستىرايىق.‏

6،‏ 7.‏ كيەلى كىتاپتاعى ادالدىقتارى ٷشىن جارىلقانعان قارت كىسىلەردىڭ مىسالىن ايتىپ بەرىڭىز.‏

6 كيەلى كىتاپتا قارتايعان شاقتارىندا دا ەحوباعا ادالدىقپەن قىزمەت ەتە بەرگەن ادامداردىڭ مىسالدارى بار.‏ مىسالى،‏ ەحوبا مۇسانى پايعامبارى ٵرى يسرايل حالقىنىڭ جەتەكشىسى ەتىپ تاڭداعاندا،‏ ونىڭ جاسى سەكسەندەردە ەدى.‏ دانيالدىڭ جاسى شامامەن توقساننان اسىپ كەتسە دە،‏ ەحوبا ونى پايعامبارى رەتىندە قولدانا بەردى.‏ ەلشى جوحان دا كيەلى رۋحتىڭ جەتەلەۋىمەن ايان كىتابىن جازعاندا،‏ جاسى توقساننان اسىپ كەتكەن بولسا كەرەك.‏

7 سونداي-‏اق كيەلى كىتاپتا اسا تانىمال ەمەس ادال قارت كىسىلەردىڭ دە مىسالى كوپ.‏ ادامدار ولاردى بايقاماعان دا بولۋى مۇمكىن.‏ دەسە دە ولار ەحوبانىڭ كوزىنەن تاسا قالمادى،‏ ٵرى ادالدىق تانىتقاندارى ٷشىن ەحوبا ولارعا باتاسىن بەردى.‏ مىسالى،‏ كيەلى كىتاپتا «ٵدىل،‏ قۇدايدى قاستەرلەيتىن جانە كيەلى رۋح قونعان» شيمون دەگەن كىسى جايلى قىسقاشا مالىمەت بار.‏ ەحوبا ونىڭ قانداي ادام ەكەنىن جاقسى ٴ‌بىلدى،‏ ٵرى وعان ٴ‌سابي يسانى كورۋ،‏ يسا جايلى جانە ونىڭ اناسى جايلى پايعامبارلىق ەتۋ مارتەبەسىن سيلادى (‏لۇقا 2:‏22،‏ 25—‏35‏)‏.‏ سونداي-‏اق جەسىر قالعان اننا ەسىمدى پايعامبار ايەلدىڭ مىسالىن الايىق.‏ جاسى سەكسەن تورتتە بولسا دا،‏ ول «ۇنەمى عيباداتحانادا بولاتىن».‏ اننا جۇيەلى تۇردە عيباداتحاناعا بارىپ تۇرعانى ٷشىن ەحوبا ونى مولىنان جارىلقاپ،‏ ٴ‌سابي يسانى كورۋ مارتەبەسىن سيلادى.‏ شيمون دا،‏ اننا دا ەحوبا ٷشىن قىمبات جاندار ەدى (‏لۇقا 2:‏36—‏38‏)‏.‏

سەكسەن ٴ‌بىر جاستاعى لويەس ديدەر باۋىرلاس ٵلى دە ەحوباعا ادال قىزمەت ەتىپ ٴ‌جۇر (‏8-‏ابزاستى قاراڭىز)‏

8،‏ 9.‏ جەسىر قالعان ايەل باۋىرلاستار نە ىستەۋدى دوعارمايدى؟‏

8 بۇگىندە دە كوپ ادال قارت باۋىرلاستارىمىز جاستارعا جاقسى ۇلگى بولىپ ٴ‌جۇر.‏ بۇعان لويەس ديدەر دەگەن ايەل باۋىرلاسىمىزدىڭ مىسالى دالەل.‏ ول نەبارى 21 جاسىندا كانادادا ارنايى ٸزاشار بولىپ قىزمەت ەتە باستاعان.‏ كەيىن كۇيەۋى دجونمەن بىرگە ٴ‌بىراز جىلدار بويى ارالاۋشى باقىلاۋشى بولىپ قىزمەت ەتكەن.‏ ال كەيىن ولار 20-‏جىلدان استام ۋاقىت بويى كانادا بەتەلىندە قىزمەت ەتتى.‏ لويەس ەلۋ سەگىزدە بولعاندا كۇيەۋى دجون ەكەۋى ۋكراينادا قىزمەت ەتۋگە شاقىرىلدى.‏ سوندا ولار نە ىستەدى؟‏ جاس ەمەسپىز دەپ بۇل قىزمەتتەن باس تارتتى ما؟‏ جوق،‏ ولار شاقىرۋدى قابىلدادى،‏ ٴ‌سۇيتىپ،‏ دجون باۋىرلاس فيليال كوميتەتىنىڭ مۇشەسى بولىپ قىزمەت ەتە باستادى.‏ جەتى جىلدان سوڭ دجون باۋىرلاس قايتىس بولعاننان كەيىن دە،‏ لويەس سول جەردەگى قىزمەتىندە قالۋدى شەشتى.‏ قازىر لويەس باۋىرلاسىمىزدىڭ جاسى سەكسەن بىردە.‏ ول ٵلى دە ۋكراينا بەتەلىندە ايانباي ەڭبەك ەتىپ ٴ‌جۇر.‏ بەتەل وتباسى لويەستى وتە جاقسى كورەدى.‏

9 قازىر باۋىرلاستار لويەس سياقتى جەسىر قالعان قاريالارعا كۇيەۋى ٴ‌تىرى كەزىندەگىدەي كوڭىل بولمەيتىن شىعار.‏ ٴ‌بىراق ولاردىڭ جەسىر قالعانى قادىرى كەتتى دەگەندى بىلدىرمەيدى.‏ جىلدار بويى كۇيەۋلەرىنە قولداۋ كورسەتكەن،‏ قازىر ەحوباعا ادال قىزمەت ەتىپ جۇرگەن بۇنداي ايەل باۋىرلاستاردى ەحوبا اسىلعا بالايدى (‏ٴ‌تىم.‏1-‏ح.‏ 5:‏3‏)‏.‏ ونىڭ ۇستىنە بۇنداي باۋىرلاستار جاس باۋىرلاستار ٷشىن جىگەردىڭ كوزى بولا الادى.‏

10.‏ توني باۋىرلاس قانداي ۇلگى كورسەتىپ ٴ‌جۇر؟‏

10 دەنساۋلىقتارىنا بايلانىستى ۇيلەرىنەن شىعا الماي قالعان ادال قارت باۋىرلاستارىمىز دا رۋحاني اسىل قازىنامىز.‏ مىسالى،‏ قارتتارعا كۇتىم كورسەتىلەتىن جەردە تۇراتىن توني ەسىمدى باۋىرلاسىمىزدى الايىق.‏ توني 1942-‏جىلى تامىز ايىندا پەنسيلۆانيادا شومىلدىرۋ راسىمىنەن ٶتتى،‏ ول كەزدە ونىڭ جاسى جيىرمادا ەدى.‏ كەيىن بەيتاراپتىق ساقتاعانى ٷشىن ەكى جارىم جىلعا تۇرمەگە قامالدى.‏ ول ايەلى حيلدا ەكەۋى ەكى بالاسىن شىندىقتا تاربيەلەدى.‏ توني باۋىرلاس جىلدار بويى ٷش قاۋىمدا توراعالىق ەتۋشى باقىلاۋشى (‏قازىرگى اتاۋى —‏ اقساقالدار كەڭەسىنىڭ ۇيلەستىرۋشىسى)‏ بولىپ قىزمەت ەتتى،‏ ٵرى اۋداندىق كونگرەستىڭ باقىلاۋشىسى بولدى.‏ سونداي-‏اق ول قاۋىم كەزدەسۋلەرىن جۇرگىزگەن،‏ تۇرمەگە بارىپ زەرتتەۋ ساباقتارىن وتكىزگەن.‏ قازىر ونىڭ جاسى توقسان سەگىزدە.‏ ول قاۋىمىمەن يىق تىرەسە قىزمەتتەسىپ،‏ ەحوباعا بار جاقسىسىن بەرىپ ٴ‌جۇر.‏

11.‏ ۇيلەرىنەن شىعا الماي قالعان قارت باۋىرلاستارىمىزدى باعالايتىنىمىزدى قالاي كورسەتەمىز؟‏

11 ۇيلەرىنەن شىعا الماي قالعان قارت باۋىرلاستارعا قالاي قۇرمەت تانىتساق بولادى؟‏ اقساقالدار ولاردى بارىنشا قاۋىم ىستەرىنە جۇمىلدىرا الادى.‏ ال ٴ‌بىز ولاردى كورۋگە بارىپ قايتساق،‏ ۆيدەو ارقىلى حابارلاسساق بولادى.‏ بايقامپاز بولماساق،‏ بۇنداي باۋىرلاستار نازارىمىزدان شەت قالىپ كەتۋى مۇمكىن.‏ ولاردىڭ كوبىسى وزدەرى جايلى ايتۋعا قىسىلادى نەمەسە ايتۋدىڭ قاجەتى جوق دەپ ويلايدى.‏ ٴ‌بىراق ۋاقىت تاۋىپ،‏ ولاردى اڭگىمەگە تارتايىق ٵرى مۇقيات تىڭدايىق.‏ ولار ەحوبانىڭ ۇيىمىندا قانداي باتالارعا كەنەلگەنىن ايتىپ بەرگەندە،‏ بۇنىڭ زور پايداسىن كورەمىز.‏

12.‏ قاۋىمىڭىزدا رۋحاني قازىناعا باي قانداي باۋىرلاستار بار؟‏

12 ٶز قاۋىمىمىزداعى قارت باۋىرلاستارمەن جاقىنىراق تانىسىپ،‏ ولاردىڭ قالاي ادالدىق تانىتقاندارىن بىلگەندە،‏ تاڭعالىپ قالۋىمىز مۇمكىن.‏ مىسالى،‏ نيۋ-‏دجەرسيدەگى قاۋىمىندا ونداعان جىلدار بويى ادال قىزمەت ەتكەن حاريەت باۋىرلاسىمىزدى الايىق.‏ كەيىن ول قىزىنىڭ قاسىنا كوشىپ بارعاندىقتان،‏ جاڭا قاۋىمعا اۋىسادى.‏ بۇل قاۋىمنىڭ ەر باۋىرلاستارى حاريەت باۋىرلاسپەن جاقىنىراق تانىسا كەلە،‏ ونىڭ رۋحاني قازىناعا باي ادام ەكەنىن تۇسىنەدى.‏ حاريەت باۋىرلاس شىندىقتى 1920-‏جىلدارى ەستىگەن ەكەن.‏ ول سول جىلدارى قىزمەتتە بولعان قىزىقتى وقيعالاردى ايتىپ باۋىرلاستاردى جىگەرلەندىرىپ تاستايدى.‏ ول كەز كەلگەن ساتتە تۇتقىنعا الىنۋى مۇمكىن ەكەنىن بىلگەندىكتەن،‏ ۋاعىزعا شىققان سايىن وزىمەن بىرگە ٴ‌تىس شەتكاسىن الىپ جۇرگەن ەكەن.‏ 1933-‏جىلى ول ٴ‌بىر-‏ٴ‌بىر اپتادان ەكى مارتە تۇرمەدە وتىرادى.‏ سول ٴ‌بىر قيىن كەزدەرى ونىڭ كىشكەنتاي ٷش بالاسىنا كۋاگەر ەمەس كۇيەۋى قارايدى.‏ حاريەت سياقتى ادال قارت باۋىرلاستارىمىز سي-‏قۇرمەتكە ابدەن لايىق!‏

13.‏ ەحوبانىڭ ۇيىمىندا قارت باۋىرلاستاردىڭ ٴ‌رولى قانداي؟‏

13 قارت باۋىرلاستار ەحوبانىڭ ۇيىمىندا وتە ماڭىزدى ٴ‌رول اتقارادى.‏ ولار ەحوبانىڭ ۇيىمىنا جانە جەكە ولارعا قالاي باتاسىن توككەنىنە سان مارتە كۋا بولعان.‏ سونىمەن قاتار ولار ٶز قاتەلىكتەرىنەن دە كوپ ساباق العان.‏ سوندىقتان ولارعا «دانالىقتىڭ كوزى» دەپ قاراپ،‏ اقىل كەڭەستەرىنەن سۋسىنداڭىز (‏ناق.‏ س.‏ 18:‏4‏)‏.‏ ولارمەن ارالاسۋعا ۋاقىت بولسەڭىز،‏ ٶز سەنىمىڭىزدى نىعايتاسىز جانە ٶزىڭىز ٷشىن كوپتەگەن پايدالى ويلاردى ٴ‌تۇيىپ الاسىز.‏

جاسى ۇلكەن باۋىرلاستاردان بارىنشا ۇيرەنىڭىز

ەلىشە ٸلياستىڭ قاسىندا ٴ‌جۇرىپ كوپ نارسەگە ۇيرەنگەنى سياقتى،‏ ٴ‌بىز دە ەحوباعا جىلدار بويى ادال قىزمەت ەتىپ جۇرگەندەردەن كوپ نارسەگە ۇيرەنە الامىز (‏14،‏ 15-‏ابزاستاردى قاراڭىز)‏

14.‏ مۇسانىڭ 5-‏جازباسى 32:‏7 جاس باۋىرلاستاردى نە ىستەۋگە تالپىندىرادى؟‏

14 قارت باۋىرلاستارمەن ٴ‌بىرىنشى بولىپ اڭگىمە باستاۋعا ىقىلاستى بولىڭىز ‏(‏مۇسانىڭ 5-‏جازباسى 32:‏7 وقىڭىز)‏.‏ ولاردىڭ كوزدەرى بۇرىنعىداي انىق كورمەگەنىمەن،‏ باياۋ ٴ‌جۇرىپ،‏ باياۋ سويلەگەنىمەن جۇرەكتەرى جاس ەكەنىن جانە ەحوبانىڭ الدىندا «جاقساتقا» يە ەكەندەرىن ۇمىتپايىق (‏ۋاع 7:‏1‏)‏.‏ ەحوبا ولاردى نە ٷشىن باعالايتىنىن ەستە ۇستاپ،‏ سي-‏قۇرمەت كورسەتە بەرىڭىز.‏ ەلىشەدەن ۇلگى الىڭىز.‏ ٸلياس پايعامبارمەن بىرگە بولعان سوڭعى كۇنى ول ودان ٴ‌بىر ەلى اجىرامادى.‏ ول ٷش رەت:‏ «مەن ٴ‌سىزدى تاستامايمىن!‏»—‏ دەپ،‏ ٸلياس پايعامبارمەن بىرگە ٴ‌جۇردى (‏پات.‏ 2-‏ج.‏ 2:‏2،‏ 4،‏ 6‏)‏.‏

15.‏ قارت باۋىرلاستارعا قانداي سۇراقتار قويساق بولادى؟‏

15 جاسى ۇلكەن باۋىرلاستارعا شىنايى كوڭىل ٴ‌بولىپ،‏ ىزەتتىلىكپەن سۇراقتار قويىڭىز (‏ناق.‏ س.‏ 1:‏5؛‏ 20:‏5؛‏ ٴ‌تىم.‏1-‏ح.‏ 5:‏1،‏ 2‏)‏.‏ مىسالى،‏ بىلاي دەپ سۇراساڭىز بولادى:‏ «شىندىقتى تاپقانىڭىزعا كەزىندە نە نارسە كوزىڭىزدى جەتكىزدى؟‏ باسىڭىزدان وتكەن قانداي جاعدايلار ٴ‌سىزدى ەحوباعا جاقىنداتا ٴ‌تۇستى؟‏ ەحوباعا قۋانىشپەن قىزمەت ەتۋدىڭ سىرى نەدە دەپ ويلايسىز؟‏» (‏ٴ‌تىم.‏1-‏ح.‏ 6:‏6—‏8‏)‏.‏ وسى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىپ جاتقاندا،‏ باۋىرلاستى دەن قويىپ تىڭداڭىز.‏

16.‏ ٴ‌بىر-‏بىرىمەن ارالاسقاندارى جاسى ۇلكەندەر ٷشىن دە،‏ جاسى كىشىلەر ٷشىن دە قاي جاعىنان پايدالى؟‏

16 ٶزارا ارالاسقاندارى جاسى ۇلكەندەر ٷشىن دە،‏ جاسى كىشىلەر ٷشىن دە وتە پايدالى (‏ريم.‏ 1:‏12‏)‏.‏ مىسالى،‏ جاسى كىشىلەر ەحوبا ادال قىزمەتشىلەرىنىڭ قامىن ويلايتىنىنا ودان سايىن كوزدەرى جەتەدى.‏ ال جاسى ۇلكەندەر كىشىلەرمەن ارالاسقاننان سۇيىسپەنشىلىك پەن قۇرمەتكە بولەنەدى.‏ ەحوبادان قانداي باتالار العاندارىن ايتىپ بەرگەندە،‏ بۇدان قارت باۋىرلاستاردىڭ وزدەرى دە جىگەرلەنىپ قالادى.‏

17.‏ قالايشا ٴ‌بىزدىڭ ادال قارت باۋىرلاستارىمىز جىل وتكەن سايىن كوركەيىپ جاتىر؟‏

17 جىل ٶتىپ،‏ جاس كەلگەن سايىن،‏ ادامنىڭ سىرتقى كوركى كەتە باستايدى.‏ ٴ‌بىراق ەحوباعا ادال جاندار جىل وتكەن سايىن كوركەيە بەرەدى (‏سال.‏ 1-‏ح.‏ 1:‏2،‏ 3‏)‏.‏ ويتكەنى قۇدايدىڭ رۋحى جىلدار بويى ولاردىڭ بولمىستارىن قالىپتاستىرعان،‏ ادەمى قاسيەتتەر دامىتۋعا كومەكتەسكەن.‏ وسى اياۋلى قارت باۋىرلاستارىمىزدى جاقىننان تانىپ،‏ ۇيرەنىپ،‏ ولارعا قۇرمەت كورسەتكەن سايىن،‏ ولاردى ودان سايىن باعالاي تۇسەمىز.‏

18.‏ كەلەسى ماقالا نە جايىندا بولماق؟‏

18 قاۋىم مىقتى بولۋ ٷشىن،‏ جاسى كىشىلەر ۇلكەندەردى قۇرمەتتەۋمەن قاتار،‏ جاسى ۇلكەندەر دە كىشىلەردى باعالاۋلارى كەرەك.‏ ال باعالايتىندارىن قالاي كورسەتە الادى؟‏ بۇل جايىندا كەلەسى ماقالادا قاراستىرامىز.‏

144-‏ٵن زور سيعا نازار تىگەيىك

^ ‏ 5-‏ابزاس ادال قارت باۋىرلاستارىمىز —‏ اسىل قازىنامىز.‏ اياۋلى قارت باۋىرلاستارىمىزعا قالاي تەرەڭ قۇرمەت تانىتا الامىز؟‏ ولاردىڭ دانالىعى مەن تاجىريبەسىنەن نە نارسەگە ۇيرەنسەك بولادى؟‏ ولار ەحوبانىڭ ۇيىمىندا قانداي ٴ‌رول اتقارادى؟‏ بۇل ماقالادا وسى سۇراقتاردىڭ جاۋابىن الامىز.‏